Türkiye´nin Toplumsal Yapısı Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Toplumsal Yapı: Kavramsal Arka Plan

1. Soru

Toplum kavramının kısa tanımı nedir?

Cevap

Toplum, insanları etkileyen gerçek ilişkiler bütünüdür.


2. Soru

Toplumsal yapının kısa tanımı nedir?

Cevap

Toplumsal yapı, toplumda sürekli ve örgütlü sosyal ilişkilerin bütünüdür.


3. Soru

Ginsberg’e göre toplumsal yapı nelerden meydana gelmektedir?

Cevap

Ginsberg’e göre toplumsal yapı, toplumu oluşturan temel grup ve kurumlardan
meydana gelmektedir.


4. Soru

Toplumsal yapının parçaları nelerdir?

Cevap

Toplumsal yapının parçaları; toplumsal statü, toplumsal rol, toplumsal gruplar,
toplumsal sınıf, toplumsal ağ, toplumsa kurumlar ve kültürdür.


5. Soru

Statü, ne anlama gelmektedir?

Cevap

Statü, kişinin toplumsal yapı içinde bulunduğu konumdur.


6. Soru

Toplumsal Rol, ne anlama gelmektedir?

Cevap

Rol, bir grup ya da toplum içindeki insanların sınırları belirlenmiş olarak oynadıkları bir oyundur.


7. Soru

Toplumsal grup, ne anlama gelmektedir?

Cevap

Toplumsal grup, en az iki kişiden meydana gelen, benzer değer ve beklentileri paylaşan bireylerin düzenli etkileşimleri sonucu ortaya çıkan bir birleşmedir.


8. Soru

Toplumsal sınıfın tanımı nedir?

Cevap

Toplumsal sınıf, insanların toplumsal ve ekonomik pozisyonlarına göre bu pozisyonun bilincinde olsun veya olmasın bölünmeleridir.


9. Soru

Bireyleri ve grupların, haberleri, bilgileri ve kaynakları paylaşması nasıl bir ağ ile olur?

Cevap

Toplumsal ilişkiler ağı, bireyin grup içi ve dışı bütün ilişkilerini içine alır. Bu ağ sayesinde bireyler ve gruplar, haberleri, bilgileri ve kaynakları paylaşırlar.


10. Soru

Toplumsal yapıyı açıklayan kuramların başlıcaları nelerdir?

Cevap

Toplumsal yapıyı açıklayan kuramların başlıcaları yapısalcılık, yapısal fonksiyonalizm, sosyal alışveriş kuramı, çatışma kuramı ve evrimci sentez kuramıdır.


11. Soru

Radcliffe-Brown ve Malinowski hangi görüşünü savunan sosyologlardan etkilenmiştir?

Cevap

Radcliffe-Brown ve Malinowski toplumun yaşayan bir organizma olduğu görüşünü savunan sosyologlardan etkilenmiş ve organik model üzerine kurulu fonksiyonalist yaklaşıma katkıda bulunmuşlardır.


12. Soru

Yapısal fonksiyonalizm, nasıl bir sosyolojiyi temsil eder?

Cevap

Yapısal fonksiyonalizm, Amerikan sosyolojisinin 1920’li ve 1930’lu yıllardaki gelişmesinde önemli bir yere sahip olan saf bir sosyolojiyi temsil eder.


13. Soru

Çatışma yaklaşımı içinde en bilineni hangi yaklaşımdır?

Cevap

Çatışma yaklaşımı içinde en bilineni Marksist yaklaşımdır. Marx’a göre insanlık tarihi, bir şeylere sahip olanlarla olmayanlar arasındaki bir sınıf mücadelesidir. Bu iki grubun büyüklüğünü ve üyeliğini, o toplum içerisinde yaşayan insanların ekonomik sistemle olan ilişkileri tayin eder. Marx’a göre bir toplumun en önemli unsuru ekonomik sistem veya kendi deyimiyle üretimdir.


14. Soru

Marx’a göre modern toplumlarda ikili kaç sınıf yapısı vardır?

Cevap

Marx’a göre modern toplumlarda ikili bir sınıf yapısı vardır. Bunlardan birincisi güce, mal ve mülke sahip olan burjuvazi, diğeri ise güçsüz ve üyelerinin mal ve mülk sahipliği olmadığı proletaryadır.


15. Soru

Çatışma yaklaşımı içinde en bilineni olan Marx’ın yaklaşımına yöneltilen en büyük eleştiri nedir?

Cevap

Marx’ın toplumsal yapının belirleyici unsuru olarak alt yapıya (ekonomik ilişkileri) esas önemi vermesi, siyasal, hukuksal, felsefi, dinsel ve edebi alanları içine alan üst yapıyı ihmal etmesidir.


16. Soru

Lenski, insanlık tarihi boyunca toplumsal yapının başlıca belirleyenlerini nasıl tanımlamıştır?

Cevap

a) İnsanın kalıtsal mirası (yani, organik evrim süreciyle edindiği araçlar ve davranışsal eğilimler),
b) Bu mirası arttırmak için yavaş yavaş şekillendirdiği teknolojiler,
c) İnsan etkinliği ve teknolojik gelişmesine çevresel engeller, özellikle diğer toplumlardan bilgi akışını engelleyen çevreler, veren toplumlar arasındaki ölümcül yarış.


17. Soru

Türkiye’de toplumsal yapı üzerine yapılan ilk çalışmalar, kimler tarafından gerçekleştirilmiştir?

Cevap

Türkiye’de toplumsal yapı üzerine yapılan ilk çalışmalar, Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin tarafından gerçekleştirilmiştir.


18. Soru

II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi siyasi çevrelerinin teorisyenliğini kim üstlenmiştir?

Cevap

Türkiye’de en fazla okunan sosyolog olma unvanını elinde bulunduran Ziya Gökalp, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi siyasi çevrelerinin teorisyenliğini üstlenmiştir.


19. Soru

Türk sosyoloji yazınında 1945-1972 yılları arasında toplumsal yapı ile ilgili çalışma yapan sosyologların başlıcaları kimlerdir?

Cevap

Türk sosyoloji yazınında 1945-1972 yılları arasında toplumsal yapı ile ilgili çalışma yapan sosyologların başlıcaları Behice Boran, Mübeccel Belik Kıray, Nihat Nirun, Nevzad Yalçıntaş, İbrahim Yasa, Orhan Türkdoğan, Tahir Çağatay ve Ömer
Bozkurt’tur.


20. Soru

Türkiye’de hangi yıllar sosyoloji alanında bir dönüm noktası olarak ele alınabilir?

Cevap

Türkiye’de 1960’lı yıllar ile 1970’li yılların ilk yarısı sosyoloji alanında bir dönüm noktası olarak ele alınabilir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi