Türkiye´nin Toplumsal Yapısı Dersi 1. Ünite Alıştırmalar

1 )

Toplumsal hareketlilik olarak, dikey hareketlilik nasıl tanımlanır?

A ) Üretim ve gelirlerde farklılık olmaması durumunda, mesleklerde devamlılık esastır.

B ) Benzer prestije sahip pozisyonlar ve konumlar arasındaki hareketliliktir.

C ) Toplumsal yapı açısından sağlıklı toplumlar, dikey hareketliliğin önünün rekabete, liyakate, eşitliğe dayalı olarak açıldığı, torpile/ ilişkiler ağına dayalı yükselmelerin ortadan kaldırıldığı / zayıflatıldığı toplumlardır.

D ) Benzer prestije sahip pozisyonlar ve konumlar arasındaki hareketliliktir.

E ) Bir toplumda birbirinden çok farklı pozisyonlar ve konumlar arasındaki hareketliliği ifade eder.

Çözüm :

Bir toplumda birbirinden çok farklı pozisyonlar ve konumlar arasındaki hareketliliği ifade eder. Tarihsel süreçte toplumsal yapıdaki gelişmeleri anlama adına son derece önemli bir kavramdır. Toplumda dikey hareketliliğin varlığı, farklı kesimlerin gelecekte konumlarını/ pozisyonlarını değiştirme anlamında önemli bir umudu içinde barındırır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

2 ) Toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörlerden birisi değildir?

A ) Teknolojik değişmeler

B ) Nüfus hareketleri ve göçler

C ) Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler

D ) Asimilasyon

E ) Eğitim

Çözüm : Toplumsal değişmeye etki eden çok sayıda faktör bulunsa da, toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörler şunlardır:

• Teknolojik değişmeler,
• Nüfus hareketleri ve göçler,
• Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler
• Asimilasyon.

Doğru cevap E şıkkıdır.

3 )

1. Toplumsal ve kültürel değişim
2. Toplumsal yatay hareketlilik
3. Sosyal gerilimler

Yukarıda coğrafi hareketlilik ile ilgili verilenlerden hangileri doğrudur?

A ) I

B)I-III

C)I-II-III

D)I-II

E)II-III

Çözüm : Coğrafi hareketliliğin toplumsal yapıya çok farklı etkileri olmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

Toplumsal ve kültürel değişmeye neden olur.

Toplumsal dikey hareketliliği neden olur.

Göç edilen yerlerde, coğrafi yakınlığa dayalı bütünleşmeleri arttırır.

Gidilen bölgelerde önemli uyum sorunlarının yaşanması ve sosyal gerilimlerin ortaya çıkmasına neden olur.

Göç eden kişilerin önemli bir bölümünün düşük vasıflı olması, kayıt dışı ekonomiyi de arttırır.

İlk kuşak ve sonraki kuşak arasında kültürel çatışmalar ortaya çıkar.

Doğru cevap B şıkkıdır.

4 ) Bir toplumda ulaşılmak istenen ideal standartları gösteren kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A ) tutumlar

B ) değerler

C ) semboller

D ) inançlar

E ) normlar

Çözüm : Bir toplumda ulaşılmak istenen ideal standartları gösterir. Değerler bir toplumda kolayca var olan değil, uzun bir süreç sonunda oluşan ideal standartları gösterir.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

5 ) Aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişmeye etki eden faktörlerden biri değildir?

A ) Teknolojik gelişmeler

B ) Nüfus hareketleri ve göçler

C ) Kesimler arasındaki etkileşimler

D ) Asimilasyon

E ) Yeni iş bulma

Çözüm : Toplumsal değişmeye etki eden çok sayıda faktör bulunsa da, toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörler şunlardır:

• Teknolojik değişmeler,
• Nüfus hareketleri ve göçler,
• Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler
• Asimilasyon.

Doğru cevap E şıkkıdır.

6 ) Bir toplumda var olan egemen kültüre karşı olan ve o egemen kültürü yıkarak/ ortadan kaldırarak yerine kendi kültür unsurlarını yerleştirmeye çalışan gruplara ne ad verilir?

A ) Alt kültür

B ) Popüler kültür

C ) Karşı kültür

D ) Kültürleşme

E ) Etnosentrizm

Çözüm : Bir toplumda var olan egemen kültüre karşı olan ve o egemen kültürü yıkarak/ ortadan kaldırarak yerine kendi kültür unsurlarını yerleştirmeye çalışan gruplara karşı kültür adı verilir. Örnek olarak egemen kültürü yıkmaya çalışan etnik, dinsel hareketler, 1970’li yıllarda hippi hareketi verilebilir. Alt kültür, egemen kültür içerisinde kendi farklılıklarını ortaya koyan kültürel grupları ifade ederken, karşı kültür egemen kültürü reddedip, yıkmaya çalışan ve yerine kendi kültürel öğelerini yerleştirmeye çalışan grupları ifade eder.

Doğru cevap C şıkkıdır.

7 ) Kulüpler, Topluluklar, Sivil Toplum Örgütleri toplumsal yapı ile ilgili temel kavramlardan hangisinin bir aracıdır?

A ) Toplumsallaşma

B ) Toplumsal Kurum

C ) Toplumsal Yapı

D ) Toplumsal Eylem

E ) Toplumsal Değişme

Çözüm : Toplumsallaşma

Doğru cevap A şıkkıdır.

8 ) Bir ülkenin işgal edilmesi ve işgal edilen ülkelerde yerel dilin yasaklanması toplumsal yapı ile ilgili hangi temel kavramla ilişkilidir?

A ) Toplumsal Eylem

B ) Toplumsallaşma

C ) Toplumsal Değişme

D ) Amaca yönelik rasyonel eylem

E ) Teknolojik değişmeler

Çözüm : Toplumsal Değişme

Doğru cevap C şıkkıdır.

9 ) Göçler ve Savaşlar hangi tür toplumsal hareketliliğe örnektir?

A ) Eğitim

B ) Yatay Hareketlilik

C ) Kültür

D ) Dikey Hareketlilik

E ) Toplumsal Değişme

Çözüm : Dikey Hareketlilik

Doğru cevap D şıkkıdır.

10 )

Marx, kapitalizmin gelişmesiyle birlikte toplumda iki sınıfın merkezî önem kazanacağını belirtir. Bu iki sınıf aşağıdakilerden hangisinde doğru şekilde verilmiştir?

A ) Proleterya - Aristokrasi

B ) Proletarya - Burjuvazi

C ) Burjuvazi - Aristokrasi

D ) Serfler - Aristokrasi

E ) Serfler - Proletarya

Çözüm :

Marx, kapitalizmin gelişmesiyle birlikte toplumda iki sınıfın merkezî önem kazanacağını belirtir:

• Proleterya - İşçi sınıfı
• Burjuvazi - İşveren sınıfı

Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.

Doğru cevap B şıkkıdır.