Hayvan Davranışları ve Refahı Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Atlarda görülen davranış bozukları nelerdir?

Stereotipik davranışlar ve Anormal Annelik Davranışı

Hayvanlarda davranış bozuklukları tedavisinde kullanılan selektif serotonin geri alım inhibitörleri nedir? Açıklayınız.

Serotonin reseptörlerine olan seçici etkisinden dolayı, son yıllarda davranış bozukluklarının tedavisindeki kullanımı yaygınlaşmıştır. Köpeklerde özellikle kompulsif bozukluklarda ve panik bozukluğunda, kedilerde ise uygunsuz işeme davranışı ile kompulsif bozuklukların tedavisinde kullanılmaktadır.

Köpeklerde görülen davranış bozukluklarını sıralayınız.

Saldırganlık,ayrılık anksiyetesi,koprofaji,kompulsif bozukluklar

Hayvanlarda davranış bozuklukları tedavisinde kullanılan benzodiazepinler nedir? Açıklayınız.

Akut anksiyete nöbetlerinde kullanımları tercih edilmekle birlikte, uzun süreli kullanımda istenmeyen davranışın tekrar sergilenmeye başlaması gibi yan etkilerin görüldüğü bildirilmiştir. Kedilerde karaciğerde dejenerasyonlara (bozukluklara) neden olduğu daha önceden rapor edilmiş olduğundan, kullanım öncesi ve sürecinde karaciğer değerlerinin takip edilmesi önerilmektedir.

Köpeklerde görülen kompulsif bozukluklar nelerdir?

Lokomotor davranışlar,Oral davranışlar,Vokalizasyon,Halüsinasyon davranışları,Agresyon

Kedilerde görülen yün emme davranış bozukluğuna katkı sağlayan faktörler nelerdir?

Erken sütten kesim, ayrılık anksiyetesi ve hatalı besleme rutinleri

Köpeklerde görülen lokomotor davranışlara örnekler veriniz.

Dönme, kuyruk kovalama, volta atma, olduğu yerde zıplama vb.

Kısraklarda tay reddetmenin değişik formları nelerdir?

En hafif formunda, kısrak tayı kabul edip yalamakta fakat emmesine izin vermemektedir. Tay reddetmenin bir diğer formunda ise kısrak tayla ilgilenmez ve çok yaklaştığı takdirde tekmeleyebilir. Tay reddetmenin en ciddi formu, kısrağın tayına saldırması ve adeta ciddi bir kavganın içindeymiş gibi tayın boynunu ısırıp atmaya çalışmasıdır.

Davranış bozukluklarının tedavisinde kullanılan bir ilaç grupları nelerdir?

Nöroleptikler,Benzodiazepinler,Trisiklik antidepresanlar,Selektif serotonin geri alım inhibitörleri

Sığırlarda görülen davranış bozuklukları nelerdir?

Dil yuvarlama ve birbirini emme

Kedilerde görülen davranış bozuklukları nelerdir?

Uygunsuz Eliminasyon Davranışı,Yün (Kumaş) Emme

Ayrılık anksiyetesinin işaretleme davranışı ve kompulsif bozukluklardan ayırt edilmesinde  göz önünde bulundurulması gereken kriterler nelerdir?

• Köpeğin bağımlı olduğu kişiyi evin içinde sürekli takip etmesi,

• Sahibinin evden ayrılma zamanı yaklaştığında takipte abartma, sahibiyle birlikte evden çıkmaya çalışma, sık ve hızlı soluma, havlama, ağlama, huzursuzlaşma gibi davranışlar sergilemesi,

• Köpeğin sahibiyle sürekli fiziksel bir temas kurmak istemesi (kucağında oturma, sürekli yaslanma, sahibine yaslanarak uyuma vb.),

• Evde yalnız kaldığında stres davranışları (kaçma girişimleri, aşırı vokalizasyon, işeme, dışkılama, devamlı hareket etme veya hiç hareket etmeme, hızlı ve sık soluma, yemek yememe vb) sergilemesi,

• Sahibi eve döndüğü zaman abartılı selamlama davranışları sergilemesi,

• Ev içerisinde sahibinden ayrı bir odada yalnız kaldığında stres davranışları sergilemesi (havlama, ağlama, kapı tırmalama, çiğneme vb),

• Ev içerisinde ayrı bir odada yalnız kalma durumunda stres davranışlarında bir artışın olması ve odaya giren sahibine abartılı selamlama davranışları sergilemesi,

• Yalnız kaldığı zamanlarda özellikle kapı ve camlara zarar vermesi ve

• Sahibinden sürekli bir onay ve güvence talebinin olması gereklidir

Koyunlarda görülen davranış bozukluklarından pikayı açıklayınız.

Koyunlar, genel olarak doğal yaşantılarına uygun yetiştiricilik sistemlerinde tutuldukları için bu hayvanlarda davranış problemleri oldukça ender olarak gözlemlenmektedir. Ancak bulundukları ortamda herhangi bir stres etkenine maruz kalmaları koyunların da davranış bozuklukları sergilemelerine yol açmaktadır. Bu davranış bozukluklarından en sık görüleni, besin olarak alınmaya uygun olmayan materyallerin yenilmesidir (pika). Bu bozukluğun düzeltilmesinde rasyonun düzenlenmesi, rasyonda özellikle fosfor oranının dengelenmesi ve davranışın ortaya çıkmasında etkili stres etkenlerinin ortamdan uzaklaştırılması önemlidir.

Medikal bir sebep olmadığı takdirde kedilerde uygunsuz işeme davranışı tedavisinde kullanılabilecek hangi uygulamalar olumlu sonuç vermektedir?

Medikal bir sebep olmadığı takdirde değişik kum kaplarını ve kum çeşitlerini deneme, birden fazla kum kabı kullanma, kum kabının yerini kedinin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak değiştirme gibi uygulamalardan olumlu sonuçlar alınmaktadır.

Kaygı veya endişe anlamına gelen anksiyetenin korkudan en önemli farkı nedir?

Ortamda mevcut hiç bir tehdit unsuru yokken canlının negatif bir şeyler olacağı beklentisi içerisinde olmasıdır.

Domuzlardaki stereotipik davranışlardan en sık görüleni bariyer ısırma davranışı nedir? Açıklayınız.

Domuzlardaki stereotipik davranışlardan en sık görüleni bariyer ısırma davranışıdır  Bu davranışı geliştiren hayvanlar genellikle hareket yeteneği kısıtlanacak şekilde besiye çekilmiş veya gebe hayvanlardır. Bu davranış sırasında hayvan, bulunduğu bölmenin ön tarafındaki bariyerlerden birini dişlemekte ve ritmik olarak ağız ve dişi bariyer boyunca hareket ettirmektedir. Bariyer ısırma davranışının tedavisinde, diğer stereotipik davranış bozukluklarında olduğu gibi yetiştirme koşullarının düzeltilmesi önem taşımaktadır.

Hayvanların tedavisinde kullanılan ilaçlardan Nöroleptikler nedir? Açıklayınız.

Bu gruba ait ilaçlar sedatif (yatıştırıcı) etkilerinden dolayı genellikle araba seyahati ve ses fobisi ile ilgili davranış problemlerinin tedavisinde tercih edilseler de son yıllarda yapılan araştırmalar, nöroleptiklerin ses hassasiyetini arttırdığını ortaya koymuştur. Diğer bir deyişle bu ilaçların, canlıda duyarlılık artışına neden olmalarına karşın motor cevapları kısıtladıkları belirlenmiş ve bu nedenden ötürü davranış alanında kullanımları kısıtlanmıştır.

Hayvanlarda davranış bozuklukları tedavisinde kullanılan trisiklik antidepresanlar nedir? Açıklayınız.

Başta köpeklerde ayrılık anksiyetesi ve kedilerde uygunsuz işeme davranışı olmak üzere ev hayvanlarında birçok davranış bozukluğunun tedavisinde kullanılmaktadır. En yaygın rastlanan yan etkisi sedasyondur. Bunun yanı sıra, kalp hastalarında dikkatli kullanımı önerilmektedir.

Atlarda görülen lokomotor bozuklular nelerdir? Açıklayınız.

Lokomotor bozukluklardan en sık rastlanılanı, ahırda sürekli volta atma ve daire çizme davranışıdır. Bu davranış, genellikle egzersiz olanağı kısıtlanmış ve uzun süreler boyunca ahıra kapatılmış atlarda gözlemlenmektedir. Lokomotor stereotipik davranışlardan bir diğeri ise, yine ahırda kapalı tutulan atlarda ve genellikle bağlı olanlarda ortaya çıkan sallanma davranışıdır. Bu davranış modelinde, at tek bir noktada durduğu halde ağırlığını ve başını bir taraftan diğerine doğru kaydırmakta ve sırasıyla ön toynaklarını ağırlık yönüne doğru kaldırmaktadır. Sallanma davranışı, çoğunlukla beslenme, ürinasyon ve defekasyon öncesi veya çevresel bir stres etkenine atın maruz kalması sonucu tetiklenmektedir. Bu davranışı sergileyen atlar sürekli olarak kilo kaybetmekte ve fiziksel olarak güçsüz düşmektedir.

Köpeklerde görülen koprofaji davranış bozukluğunun nedeni olabilecek unsurlar nelerdir?

Koprofaji nedeni olabilecek unsurlar arasında; anne köpeğin yuvayı temiz tutma çabası, yavru köpeğin keşif amaçlı dışkıyı yemesi, açlık ve ilgi çekme isteği bulunmaktadır. Aynı zamanda, köpeklerin uzun süre kapalı ve dar alanlarda tutulmaları, anemi ve sindirim bozukluğu gibi medikal rahatsızlıklar ve mineral madde açısından dengeli olmayan diyetle beslenme de bu davranışa eğilim oluşturan faktörlerdir.