Toplu İş Hukuku Dersi 1. Ünite Alıştırmalar

1 ) Aşağıdakilerden hangisi lokavt hakkında söylenemez?

A ) Lokavt da grev gibi Anayasa’nın sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler başlıklı 3. Bölümünde düzenlenmiştir.

B ) Lokavt iş yerinde faaliyetin tamamen durmasına sebep olacak tarzda, işveren veya işveren vekili tarafından kendi kararıyla veya bir kuruluşun verdiği karara uyarak işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır.

C ) Kanuni lokavt için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan lokavt kanun dışıdır.

D ) Lokavt grevden farklı olarak ekonomik haklar arasında kabul edildiği için, uluslararası düzenlemelerde de çok fazla dile getirilmiştir.

E ) 87 sayılı ILO sözleşmesinde grev gibi lokavta ilişkin olarak da açık bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Çözüm : Lokavt grevden farklı olarak ekonomik haklar arasında kabul edildiği için, uluslararası düzenlemelerde de çok fazla dile getirilmemiştir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

2) Aşağıdakilerden hangisi grev hakkında söylenemez?

A ) Grev, Anayasa’nın sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler başlıklı 3. Bölümünde bir hak olarak düzenlenmiştir.

B ) Anılan uluslararası belgelerden Türkiye tarafından onaylanan 87 sayılı ILO Sözleşmesinde doğrudan greve ilişkin açık bir düzenleme yer almaktadır.

C ) Türk hukuk sisteminde sadece toplu pazarlık sürecinde ortaya çıkan menfaat uyuşmazlıkları bakımından grev hakkı tanınmıştır.

D ) Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 60 ve devamı maddelerinde grevin uygulanması ve sınırları ayrıntısıyla düzenlenmiştir.

E ) Bir iş mücadelesi aracı olarak grev hakkı, uluslararası düzeyde de güvence altına alınmıştır.

Çözüm : Anılan uluslararası belgelerden Türkiye tarafından onaylanan 87 sayılı ILO Sözleşmesinde doğrudan greve ilişkin açık bir düzenleme yer almamaktadır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

3) İşveren sendikasının kurulabilmesi için en az kaç kişinin bir araya gelmesi gereklidir?

A ) 3

B ) 5

C ) 7

D ) 9

E ) 1

Çözüm : İşveren sendikaları işverenler çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az yedi işverenin bir araya gelmesiyle birlikte kurulur.

Doğru cevap C şıkkıdır.

4) Bakanlığın işyerinin girdiği işkoluna ilişkin yaptığı tespite karşı ilgililer kaç gün içerisinde dava açabilir?

A ) 7 gün

B ) 10 gün

C ) 15 gün

D ) 30 gün

E ) 60 gün

Çözüm : uyuşmazlık çıktığı takdirde, bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmi Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

5) Benzer ya da birbirine yakın faaliyet gruplarında menfaatleri ve çalışma yaşamında

karşılaştıkları riskleri ve sorunları ortak olan işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla örgütlenmeleri sonucu ortaya çıkan dikey örgütlenme modeline ne ad verilir?

A ) Meslek esasına göre sendikalaşma

B ) İşyeri esasına göre sendikalaşma 

C ) İşletme esasına göre sendikalaşma

D ) İşkolu esasına göre sendikalaşma

E ) Kurum esasına göre sendikalaşma

Çözüm : İşkolu Esasına Göre Sendikalaşma, benzer ya da birbirine yakın faaliyet gruplarında menfaatleri ve çalışma yaşamında karşılaştıkları riskleri ve sorunları ortak olan işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla örgütlenmeleri sonucu ortaya çıkan dikey örgütlenme modelidir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

6)............, işyerinde faaliyetin tamamen durmasına sebep olacak tarzda, işveren veya işveren vekili tarafından kendi kararıyla veya bir kuruluşun verdiği karara uyarak işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A ) Grev

B ) Lokavt

C ) İşten Çıkarma

D ) Pazarlık Yapma

E ) Mutabakatsızlık

Çözüm : Lokavt, işyerinde faaliyetin tamamen durmasına sebep olacak tarzda, işveren veya işveren vekili tarafından kendi kararıyla veya bir kuruluşun verdiği karara uyarak işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

7 ) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na göre sendikalar hangi düzeyde faaliyet gösterirler?

A ) İşyeri

B ) Meslek

C ) İşkolu

D ) Federasyon

E ) Konfederasyon

Çözüm : 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na göre sendikaların temel unsurlarından birisi işkolu düzeyinde faaliyey göstermeleridir. Bir başka deyişle, Türkiye'de temel sendikal örgütlenme modeli işkolu sendikalarıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

8) Aşağıdakilerden hangisi sendika tanımına ilişkin dört temel unsurdan biri değildir?

A ) Amaç

B ) Asgari kurucu sayısı

C ) Alınacak aidat tutarı

D ) İşkolunda faaliyet

E ) Tüzel kişilik

Çözüm : Sendika tanımda sendikaya ilişkin dört temel unsura yer verildiği görülmektedir. Bunlar “amaç”, “asgari kurucu sayısı”, “işkolunda faaliyet” ve “tüzel kişilik” unsurlarıdır. Ancak sendikanın Anayasa’nın sendika kurma hakkının düzenlendiği 51. maddesi ile Kanunun bütünü birlikte değerlendirildiğinde anılan unsurlara “serbestçe kurulabilme”, “birbirlerine ve devlete karşı bağımsızlık” ve “demokratik toplum düzeninin ilkelerine uygunluk” unsurlarının eklenmesi de uygun olur.

Doğru cevap C şıkkıdır.

9) Aşağıdakilerin hangisinde, iş sözleşmesinin unsurları tam ve doğru olarak verilmiştir?

A ) İş görme-bağımlılık-ücret

B ) İş görme-bağımlılık-özerklik

C ) Bağımlılık-özerklik

D ) İş  görme-özerklik

E ) İş görme-bağımlılık

Çözüm : İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. Bu düzenlemede iş sözleşmesi üç unsur belirtilerek tanımlanmıştır. Söz konusu unsurları “iş görme”, “ücret” ve “bağımlılık ilişkisi” oluşturmaktadır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

10) Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde, işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla, bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan greve ne ad verilir?

A ) Saldırı grevi

B ) Siyasi grev

C ) Dayanışma grevi

D ) Genel grev

E ) Kanuni grev

Çözüm : Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde, işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla, bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan greve kanuni grev denir.

Doğru cevap E şıkkıdır.