Bankacılık Hizmet Ürünleri Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Güvenli ve hızlı ödeme sistemlerinin varlığı neden önemlidir?

Güvenli ve hızlı çalışan ödeme sistemlerinin varlığı; sadece finansal kesim açısından değil aynı zamanda ekonominin bütünü için de önem taşımaktadır. Ödeme sistemlerinde oluşabilecek herhangi bir tıkanıklık zincirleme olarak; bankaları, üretim sektörünü, bireyleri ve sonuçta ülke ekonomisinin çalışmasını tümüyle olumsuz etkileyebilir.

Ödeme sistemleri neleri kapsamaktadır?

Ödeme sistemleri, finans kesiminde yer alan bankalar ve diğer kurumlar arasında başta para olmak üzere çeşitli menkul kıymet, kıymetli evrak ve finansal yatırım ürünlerinin aktarım ve takasını gerçekleştiren örgütlenmiş işletim süreçlerini ve iletişim ağlarını kapsamaktadır.

Ödeme sistemleri yapılandırılırken gözetilen öncelikler ve başlıca amaçlar nelerdir?

Ülkemizde yararlanılan başlıca ödeme sistemleri nelerdir?

Bankalarda para aktarım hizmetleri nelerdir?

Bankalarda para aktarım hizmetleri (S:90, Şekil 3.1)'de belirtildiği gibi şunlardır:

1. Havaleler,
2. Virmanlar,
3. Elektronik fon transferleri,
4. Döviz transferleri,
5. Özel çek uygulamaları ile para transferleri.

Virman nedir?

Virmanlar, aynı bankadaki/şubedeki ve aynı kişiye ait hesaplar arasında para aktarımı işlemleridir.

Havale nedir?

Havale, gerçek ya da tüzel bir kişinin (Amir) kendi nam ve hesabına, bir başka gerçek ya da tüzel kişiye (Lehtar), nakit, kıymetli evrak ya da bunlara benzer misli şeyler vermek üzere üçüncü bir gerçek ya da tüzel kişiyi (Banka) yetkili kılmasıdır.

Türk Borç Kanununun 555. Maddesinde yapılan tanım uyarınca; havale, havale edenin, kendi hesabına, para, kıymetli evrak ya da diğer bir mislî eşyayı havale alıcısına vermek üzere havale ödeyicisini; bunları kendi adına kabul etmek üzere havale alıcısını yetkili kıldığı bir hukuki işlemdir.

Şubeler kanalıyla verilen hizmetler kapsamında havale hangi biçimlerde yapılabilir?

İsme yapılan havalelerde havaleyi ödeyecek şube için süreç nedir?

Havalede zaman aşımı nedir?

Yazılı bildirime karşın amir tarafından 10 yıl boyunca aranmayan havaleler zaman aşımına uğrar ve gelir kaydedilmek üzere Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na aktarılır. Zaman aşımının başlangıç tarihi, amire yapılan ve sonuçsuz kalmış olan yazılı bildirim tarihidir.

Elektronik fon sistemi nedir?

Elektronik Fon Transfer (EFT) Sistemi, katılımcı bankalar arasında Türk Lirası üzerinden yapılacak para aktarım işlemlerinin, elektronik ortamda, gerçek zamanlı olarak yapılmasını ve gerçek zamanlı mutabakatını (ödeşmesini) sağlayan bir sistemdir.

EFT Sisteminde gerçekleştirilen işlemler, niteliklerine göre hangi gruplara ayrılmaktadır?

EFT sisteminin başlıca amaçları nelerdir?

Türkiye'de yurtdışı döviz transferleri hangi kuruluşlar aracılığıyla gerçekleşmektedir?

Swift nedir?

Banka hesabına yapılmasında yasal zorunluluk bulunan ödemeler nelerdir?

Banka hesabına yapılmasında yasal zorunluluk bulunan ödemeler şunlardır:

1. Kira ödemeleri,
2. Maaş ödemeleri,
3. Fatura ödemeleri.

Hangi durumlarda çek alım bordrosu düzenlenmelidir?

Çekle yapılan ödemelerde müteselsil sorumluluk uygulamasına muhatap tutulmamak bakımından; mal veya hizmet bedellerini beyaz ciro ile tahsil edenler, bu çekleri için “Çek Alım Bordrosu” düzenlemelidirler.

Ödeme hizmetleri nelerdir?

Bankaların ya da yetkili ödeme kurumlarının herhangi bir kişi ve kuruma ödeme yapmak isteyen müşterilerine sağladıkları kolaylıklar, ödeme hizmetleri kapsamında değerlendirilir.

Düzenli ödemeler nelerdir?

Düzenli ödemeler, otomatik fatura ödemeleri dışına kalan ve bireysel müşterilerin kendi yaşam düzenleri gereğince genellikle ay bazında dönemsel olarak yaptıkları ödemeleri kapsar. Duruma göre virman, havale ya da EFT yolu ile gerçekleştirilir. Düzenli ödeme hizmetleri; hep aynı hesaplara, her ayın aynı gününde (tatile rastlarsa önceki ya da sonraki iş günü kabul edilebilir) ve hep aynı tutarda, yapılacak ödemeleri kapsamaktadır.

Düzenli ödemeler, konut ya da işyeri kiraları, apartman, kulüp aidatları, okul, dersane taksitleri, bireysel kredilerin ve kredi kartlarının ödemeleri gibi tarihi ve tutarı önceden belli ve müşteri tarafından bilinen ödemeler olup müşterilerin bankaya verecekleri talimat doğrultusunda müşterinin hesabından düzenli olarak yapıl- maktadır.

Düzenli kira ödeme hizmetlerinin kiracılara yönelik faydaları nelerdir?

Çalışanların maaş ödemelerinin banka aracılığıyla yapılmasının faydaları nelerdir?

Tahsil hizmetleri nelerdir?

Bankacılık tahsil hizmetlerini öncelikle ikiye ayırmak gerekir: Birincisi, geleneksel olarak yapılan ticari senet (çek, bono, poliçe) tahsilleri olup günlük işlem hacmi içinde doğal olarak önemli bir yer tutmaktadır. İkinci olarak bu hizmetlere, günümüzde, yeni finansal gelişmelerin ürünü olarak; fatura, vergi, ücret ve benzeri konularda yapılan tahsil işlemleri de eklenmiş bulunmaktadır.

Tahsil hizmetleri; hizmet bedeli (fatura) tahsilleri, vergi ve kamusal gelir tahsilleri, üniversite ve özel okul harç ve ücret tahsilleri, karayollarında geçiş ücreti tahsilleri, OGS cihazı ve HGS etiketi kullanımıyla ücret tahsili, bağış toplama aracılık hizmetlerinden oluşmaktadır.