Menü Yönetimi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tasarım nedir? 

Tasarım, bir ürünün tamamının veya bir parçasının oluşturulmasında neyle ilgili her türlü faaliyeti içine alan, çizgi, şekil, renk, boyut, doku gibi insan duyuları ile algılanabilen öğelerin kullanıldığı, zekâ ve sanatsal yeteneğin ürünüdür.

Tasarımda dikkat edilmesi gereken temel ilkeler nelerdir? 

• Denge
• Orantı ve görsel hiyerarşi
• Devamlılık
• Vurgu
• Bütünlük

Tasarım ilkelerinden bütünlük nedir? 

Tasarım ilkeleri içinde en önemli olanıdır. Bütünlük, menüyü oluşturan unsurların birbirleriyle olan ilişkilerinin belirlenmesidir. Bütünlük sağlamak adına menüde çok sayıda unsura yer vermek doğru değildir. Bütünlüğü oluşturacak ilişkinin kurulabilmesi için çerçeve, beyaz boşluk, eksen ve üç nokta yöntemlerinden yararlanılabilir. 

Menü nedir? 

Menü, müşterinin gözünde işletmeyle ilgili ilk izlenimi oluşturmada önemli bir iletişim aracıdır. Menüler müşterilerin hangi siparişten ne kadar isteyeceklerini büyük ölçüde belirleyicidirler. 

Menü tasarımının önemini anlatınız. 

İyi tasarlanmış bir menü satış ortalamasını artırmada ve özel ürünlerin satışını teşvik etmede önemli bir araçtır. İyi bir menü, işletmenin ürünlerini müşterilerine cazip kılacak şekilde sunma imkânı sağlayacak ve müşterinin gözünde ilk izlenimin olumlu
oluşmasına neden olacaktır. Bu yüzden hazırlanan menünün kapağı, basım malzemesi, baskı kalitesi, boyutu, renk düzeni ve yazı karakteri gibi fiziksel özellikleri önemlidir. Restoran, pastane, kafe gibi işletmeler için farklı tasarımlar oluşturulurken otel, hastane gibi bünyesinde aynı zamanda yiyecek içecek hizmeti de sunan yerler için de özel menü tasarımları yapılabilmektedir. Tüm bu özellikler düşünüldüğünde satışı artırmak ve hedeflenen kazanca ulaşmak için hazırlanacak bir menünün tasarımı daha da önem kazanmaktadır. Bu yüzden günümüzde artık pek çok menü tasarımı ve basım hizmetleri sunan firma bulunmaktadır.

Menü tasarımında yer alan temel ögeler nelerdir? 

• Kapak ve menü
• Kapak türleri
• Boyut ve menü
• Biçim ve menü
• Renk ve menü
• Yazı tipi ve büyüklüğü
• Resim ve şekil kullanımı
• Malzeme ve baskı kalitesi
• Menü Dizilimi ve Yemeklerin Uyumu
• Menü Dili

Menü kapağı tasarlanırken dikkat edilmesi gereken kurallar nelerdir? 

Menü kapağı hazırlanırken işletmenin temasına uygun olacak şekilde tasarlanmalıdır. Kapak üzerinde kullanılacak şekil veya resim gibi müşteride ilk izlenimin oluşmasını sağlayacak figürlerin ya da metnin etkileyici olması önemlidir. Bu sayede işletmenin ayrıcalıklarını ve özelliklerini ön plana çıkarmak mümkün olacaktır. Kapaktaki bu çekicilik aynı zamanda müşteri tarafından işletme kalitesinin de bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Tercihen kapağın ön yüzünde sadece işletmenin adına yer verilmelidir. İşletme adı, işletme logosu veya varsa işletmenin kimliğini ortaya çıkaracak sloganı ile desteklenebilir.
Bu, müşterinin kafasında marka imajı oluşturmada önemli bir noktadır. Telefon numarası, mail adresi, İnternet adresi gibi iletişim bilgilerine menünün içinde ya da arka yüzünde yer verilmelidir.

Menü tasarımında boyutun önemini anlatınız.

Menünün doğru boyutlarda hazırlanması önemli bir unsurdur. Çünkü menü kapağı ve menünün büyüklüğü, istenilen izlenimin müşteride oluşturulmasında iletişim sürecini başlatan önemli bir özelliktir. Boyut menüde yer alacak içeriğin çeşitliliğine ve kopya sayısına bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir. Geleneksel bir menüde aperitifler, çorba, salata, yan yemekler, mezeler, ana yemekler, tatlılar ve içecekler şeklinde bir sıra izlenir. Ayrıca sabah, öğle ve akşam için ayrı ayrı menüler hazırlanabileceği gibi bunların hepsinin bir arada sunulduğu menüler de tercih edilebilir. Dolayısıyla menünün büyüklüğü içeriğinde yer alacak çeşitliliğe göre şekillenecektir. Baskı maliyetleri düşünüldüğünde bir menüden kaç kopya yapılacağı da önem kazanmaktadır.

Biçim olarak menüler kaça ayrılır? 

• Tek sayfa menüler
• İki bölümlü menüler
• Üç bölümlü menüler
• Katlamalı (Kırımlı) menüler
• Çok sayfalı menüler

Menü tasarımında renklerin kullanımını anlatınız.  

Bir menüde renklerin kullanım şekli vermek istediği mesajı doğru iletebilmesi açısından önemli bir yere sahiptir. Renk, hem göze hoş gelecek kombinasyonun sağlanması hem de işletme ile müşteri arasında iletişim kurulmasında önemli bir unsurdur. Renklerin insanlar üzerinde uyandırdığı duygular ve onlar üzerinde etkili olduğu mesajlar vardır. Eğer bir menüde renkler mesajla birlikte kullanılırsa ve mesajla uyumlu olacak doğru renk seçilirse müşteri üzerinde ikna edici bir etki yaratacaktır. Bu yüzden tasarımda yer alacak renkler belirlenirken müşteri profili, işletme yapısı ve sunulacak ürünler arasındaki bağlantı
dikkate alınmalıdır. Renk seçimiyle beraber menüde kullanılacak arka fon ve yazı renginin de uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Başarılı bir renk seçimi yapılmış olmasına rağmen uygun zıtlık ve uyum sağlanamazsa ortaya hoş olmayan bir sunum çıkacaktır. Bir menüde arka fon renginin koyu, yazı renginin açık olacağı zıtlıklardan kaçınılmalıdır. Bu okumayı güçleştirecek bir seçim olur. Bu tür zıtlıklara menü kapağında yer vermek daha doğru bir kullanım şekli olacaktır. 

Menü tasarımında menü dizilimi ve yemeklerin uyumu nasıl olmalıdır? 

Menü kalemleri öğünler dikkate alınarak dizilmelidir. Kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeğine göre sıra izlenmelidir. Ayrıca her bir öğünün kendi içindeki sıralaması da önemlidir. Tatlıların ana yemeklerden önce yer alacağı ya da çorbaların en sonda olduğu bir sıralama uygun olmayacaktır. Genelde sıralama aperitif ve çorbalar, salatalar, sebzeler, ana yemekler, tatlılar ve içecekler şeklindedir. Bunlar aynı zamanda ana başlıkları oluştururlar. Başlıklar mümkün olduğunca basit seçilmelidir. Menüde balık yemeklerine önce yer verilmeli, sonra kümes hayvanı yemeklerine ve daha sonra da et yemeklerine yer verilmelidir. Alkollü içecekler içilme sırasına göre yerleştirilmeli, kokteyllere başta, şaraplara ortada ve akşam yemeği sonrası içkilerine de sonda yer verilmelidir. Eğer menüdeki yemek isimleri yabancı dildeyse anlaşılmasını kolaylaştırmak için kısa açıklamalara yer verilmelidir. Adı geçen kalemlerin dışında kalanların menüdeki sırası işletmenin tercihine ve öğüne göre farklılık gösterebilir. İçecekler için menüde ayrı bir sayfa oluşturulabilirken alkollü içeceklere akşam yemeği menüsünde başta yer verilebilir. Kazancı en yüksek ve en çok tercih edilen kalemlere başta yer verilmelidir. Bir menüde yiyecek grupları orantılıysa ya da birbirini tamamlayan yemeklerden oluşuyorsa o menü içerik olarak da uyumlu bir menüdür. Ana yemekle diğer yemeklerin birbirini tamamlaması ve seçilen içeceklerin uygun olması menüyü uyumlu hâle getiren önemli unsurlardır. Dolayısıyla menüyü tasarlarken bu sıralamaya dikkat edilmelidir. 

Çocuk menüsü tasarlanırken dikkat edilmesi gereken özellikler nelerdir? 

Çocuk menüsü çocukların dikkatini çekecek şekilde eğlenceli ve renkli olarak tasarlanmalıdır. Kapak tasarımı çocukları etkileyecek şekilde canlı ve parlak renklerden oluşmalıdır. Çocuk menüsünün özelliği, çocukların yemek yemelerini sağlamanın yanında onların eğlenmelerini ve yemek süresi boyunca oyalanmalarını sağlayacak şekilde tasarlanmasıdır. Bu yüzden üzerinde çeşitli çizgi karakterlerin resimlerine yer verilebilir. Ayrıca okul öncesi çocukların okuma yazma bilmemeleri göz önüne alındığında menüdeki yemeklerin resimlerle ifade edilmesi çok daha etkili olacaktır. Bazı menülerde menünün bir kısmı boyama kitabı şeklinde oluşturulabildiği gibi bazıları da oyuncak ya da yapboz şeklindedir. Yiyecek seçimini kolaylaştırmak için yemek isimlerine çocukların sevdiği karakterlerin isimleri verilebilir. Çocuk için önemli olan menünün eğlenceli olup olmadığıdır. Bu yüzden menüdeki sıralama ve seçenek sayısı çocukların kafasını karıştırmayacak basitlikte olmalıdır. 

Tatlı menüsü tasarlanırken nelere dikkat edilmelidir? 

Tatlı menülerinde tatlılara ait fotoğraflara yer vermek doymuş bir müşterinin iştahının yeniden kabarmasına yardımcı olacaktır. Bu yüzden kullanılacak fotoğrafın uzman kişilerce hazırlanması önemlidir. Fotoğraflara yer verildiği için burada baskı kalitesinin önemi bir kat daha fazla olacaktır. İşletmenin kendine has ya da yöresel bir tatlısı varsa menünün başında yer almalıdır. Fotoğrafla birlikte gerekiyorsa tatlı hakkında kısa ve açıklayıcı metinlere yer verilmelidir.  

Ziyafet menüleri nasıl tasarlanır? 

Ziyafet davete katılan müşteriler için seçilmiş yemek menüsünün sunulduğu bir etkinlik olduğu için düzenlenen ziyafetin içeriğine ve katılacak kitleye bağlı olarak hazırlanacak menü farklılık gösterecektir. Bu yüzden ziyafet genel olarak müşterilerin farklı menü, salon ve özel masa düzeni gibi isteklerini karşılayacak şekilde tasarlanır. Ziyafet için menü tasarımında menünün ziyafetin verileceği mekân ile uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Aynı zamanda ziyafetin türüne bağlı olarak şekillenecek menüde şöyle bir sıralamaya yer verilebilir: En başta iştahı açacak küçük porsiyonlu yiyecekler, daha sonra sırasıyla hafif bir yiyecek, ardından hafif bir et yemeği ve ana yemek ile hafif bir tatlı ve kahve ikramı. 

Dijital menülerin özellikleri nelerdir? 

Restoranlar için geliştirilmiş yazılımlar sayesinde müşteri tablet menü yardımıyla siparişini rahatlıkla verebilmektedir. Müşteri ana ekranda yer alan menü başlıklarına göre seçim yapmakta ve ekran yönlendirmeleri ile siparişini tamamlamaktadır. Ana ekran çoğunlukla başlangıçlar, ana yemekler, içecekler ve tatlılar başlıklarından oluşmalıdır. Başlangıç ekranı ana başlıklara ait görsellere yer verilerek hazırlanmalıdır. Müşteriye tüm menüyü sunacak şekilde bir ekran tasarımı hem seçimi zorlaştıracak hem de karmaşık bir görünüm oluşturacaktır. Bunun yerine müşterinin adım adım siparişini verebileceği bir sıra izlemek daha doğru bir yaklaşımdır. Bu yüzden ana ekran her zaman sade ve basit bir görünüme sahip olmalıdır. Görünüş müşterinin memnuniyetini doğrudan etkilediği için hazırlanan bu menülerde de yemeğin görünümüne ve renk uyumuna dikkat edilmelidir. 

Dijital menü tasarımında kullanılan programlar nelerdir? 

Adobe Photoshop, Corel Draw, 3DS Max, Adobe Illustrator, Adobe Dreamweawer, Adobe Flash ActionScript, Free Hand, günümüzde en çok tercih edilen ve kullanılan programlardır.

Pazarlama iletişimi aracı olarak menüyü anlatınız. 

İyi tasarlanmış bir menü müşteriyle diyalog sağlamada, işletme mesajının doğru aktarılmasında ve müşterinin işletmeye karşı tutum geliştirmesinde ikna edici önemli bir iletişim aracı olabilmektedir. Menüyü tasarlarken öncelikle işletmenin yapısı ve stratejisi dikkate alınarak menü içinde yer alacak ürünlere, gerekli görüldüğünde bu ürünlerin özelliklerine yer verilmesi, tüketici üzerinde etkileyici ve ikna edici iletişim etkisinde bulunabilmektedir. Ancak Philip Kotler tarafından ortaya atılan müşteri iletişimi (customer communication) kavramında olduğu
gibi menüde yer alacak bilgilerin müşteriyi aldatıcı ve yanıltıcı olmayacak şekilde hazırlanması dürüst bir iletişim sisteminin oluşturulmasında önemli olacaktır. Menü aracılığıyla iletişim sürecinde; menü kapağı, metni, basım şekli, kullanılan renk, yiyecek ve içeceklerin menüdeki dizilimi yoluyla mesaj müşteriye aktarılır. Müşteri mesajı anlar, kabul eder ya da etmez. Sonrasında istediği yemeği satın alıp almayacağı kararını verir. Yemeği yedikten sonra ise işletmeye tekrar gelip gelmeyeceği kararını verir. Nihayetinde işletmeyle ilgili edindiği izlenimler olumlu ya da olumsuz olacaktır. 

Menü kartları nedir? 

Ana menüden ayrı olarak hazırlanan özel menüler olabildiği gibi A’la carte menü, Table d’hote menü ve Oda servisi menüleri için hazırlanan menü kartları da vardır. Menü kartları belli bir olaya ya da nedene bağlı olarak hazırlanır. Menü kartları kaliteli bir kartona basılmalıdır. Yemek ve içecek sıralamasında bilinen standartlara uyulmalı ve içeriği anlaşılır olmalıdır. En az iki dilde hazırlanmalıdır. Her işletmenin kendine özgü yemekleri olabilir. Bu yüzden bütün yemek grupları kartta yer almak zorunda değildir. İşletme kendi yapısına uygun olacak şekilde içeriği belirleyerek kartlarını hazırlayabilir. Belirtilen menüler dışında bar, roof ya da snack menü gibi kartlar da hazırlanabilir. Menü tasarlamada dikkat edilmesi gereken ilkeler menü kartları hazırlamada da geçerlidir. Bu yüzden burada da yazı tipi, kart rengi ve büyüklüğü gibi özelliklere dikkat edilmelidir. 

Menü tasarlanırken kullanılan görseller nasıl olmalıdır? 

Menü tasarlanırken kullanılacak olan görsellerin kapak, yazı tipi, renk ve genel temayla uyumlu olacak şekilde seçilmesine dikkat edilmelidir. Göze hoş gelen her resim ya da şekli kullanmak menünün çekiciliğini artırmasının aksine menünün daha itici hâle gelmesine yol açabilir. Menü, mümkün olduğunca sade bir görünümle sunulmalı, menüyü karmaşıklaştıracak tasarımlardan kaçınılmalıdır.

Menü tasarımında yapılan hatalar nelerdir? 

• Menü boyutlarının doğru belirlenmemesi, menünün küçük olması: Bu durumda menü hem sıkışık bir görünümde olacak hem de menüyü okumak zor olacaktır.
• Yazı tipinin yanlış seçimi: Yazı büyüklüğünün yetersiz oluşu yapılabilen hatalar arasındadır. Görünüm olarak güzel bir el yazısı biçimi belirlenmiş olabilir. Ancak böyle yazıların okunması çoğunlukla zor olur ya da her yazı tipine italik stili uygulamak doğru olmayabilir. Yazı büyüklüğü de yeterli olmadığında müşterinin menüyü okuması daha da güçleşir.
• Renk seçiminin yanlış yapılması: Renklerin insan üzerindeki etkilerine dikkat edilerek ve işletme temasına uygun olacak şekilde renk seçimi yapılmalıdır.
• Menü içeriğinin eksik yazılması: İşletmenin bazı kalemlerinin ya da ürünlerinin menüde yer almaması menünün yeniden basılmasını gerektirebilir.
• Menü başlıkları ve içeriği ile ilgili gerekli açıklamaların yapılmaması: Başlıklar yabancı dilde yazılmış olabilir ya da yemek isimleri yeterince açıklayıcı olmayabilir. Menünün müşteri tarafında doğru okunabilmesi için böyle durumlarda bazı açıklayıcı metinlere yer verilmelidir.
• Boş alan kullanımının yanlış yapılması: Menüde boş sayfaların yer alması. İçeriğin yanlış dizilimi ile menüde yer alan boş alanların dengesiz ve orantısız kullanılması ya da menüde boş sayfaların olmasının satışa hiçbir faydası olmayacaktır