Bilgisayar Ve Programlamaya Giriş Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bilgisayarda Veri Saklama

1. Soru

Bilgisayar sistemlerinde verilerin işlenebilmesi ve devamlılığın sağlanabilmesi için ne yapılmalıdır?

Cevap

Bilgisayar sistemlerinde verilerin islenebilmesi ve devamlılığın sağlanabilmesi için verilerin saklanması ve depolanması gereklidir.


2. Soru

İkili sayı sistemi nedir?

Cevap

Günlük hayatta kullandığımız onlu sayı sistemindeki sayıların, 2 tabanında yazılmasıyla elde edilen sisteme İkili sayı sistemi adı verilir. Bu sistemdeki tüm sayılar, 0 ve 1 rakamlarının kullanımıyla ifade edilir. Örneğin onlu sistemdeki 45 sayısı, ikili sistemde 101101 sayısına karşılık gelir ve matematiksel olarak (45)10 = (101101)2 seklinde gösterilir.


3. Soru

Günümüzde kullanılan ikili sayı sistemi kim tarafından bulunmuştur?

Cevap

Günümüzde kullanılan ikili sayı sistemi, 1679 yılında Alman filozof Gottfried Wilhelm von Leibniz tarafından ortaya konulmuştur. İkili sayı sistemine benzerlik gösteren sistemlerinin varlığı, eski Mısır, Çin ve Hindistan uygarlıklarına kadar dayanmaktadır.


4. Soru

Onlu sayı sisteminden ikili sayı sistemine dönüşüm nasıl yapılır?

Cevap

Onlu sayı sisteminde ifade edilmiş bir sayısının ikili sayı sistemine çevrilmesi için 2'ye bölme işlemi uygulanır. Bölümün değeri 2'den az olana kadar bölme işlemine devam edilir. Kalan değerlerin tersten yazılmasıyla ikili sayı sistemindeki gösterim elde edilir.


5. Soru

İkili sayı sisteminde dört işlem nasıl yapılır?

Cevap

Onlu sayı sistemine benzer bir şekilde, ikili sayı sisteminde de toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemi yapılabilmektedir. İkili sayı sisteminde dört işlemin yapılabilmesi için bazı kurallar ve teknikler geliştirilmiştir.


6. Soru

İkili sayı sisteminde toplama işleminin kuralları nelerdir?

Cevap

İkili sayı sisteminde toplama işleminin kuralları aşağıda listelenmiştir:

  • 0+0=0
  • 0+1=1
  • 1+0=1
  • 1+1=10 (İkinci basamağa geçen 1 sayısı “Elde” anlamına gelir.)

7. Soru

İkili sayı sisteminde çıkarma işleminin kuralları nelerdir?

Cevap

İkili sayı sisteminde çıkarma işleminin kuralları aşağıda listelenmiştir:

  • 0-0=0
  • 1-1=0
  • 1-0=1
  • 0-1=1› X (Üst basamaktan alınan "Borç" X ile ifade edilir)

8. Soru

Çıkarma işleminde negatif değerler ile çalışmak için hangi yöntemler uygulanır?

Cevap

Çıkarma işleminde negatif değerler ile çalışabilmek için bire tümleyen (one's complement) ve ikiye tümleyen (two's complement) yöntemleri kullanılır.


9. Soru

Bire tümleyen (one’s complement) işlemi nasıl uygulanır?

Cevap

Bire tümleyen yöntemiyle çıkarma işleminde, öncelikle çıkan sayının bire tümleyeni bulunur. Daha sonrasında ana sayı ile çıkan sayının bire tümleyeni toplanır. Elde edilen sonucun basamak sayısı, ana sayının veya çıkan sayının basamak sayısından büyükse sonucun en solundaki basamak silinir ve sonuca 1 eklenir. Sonuç 0 veya pozitif olacak şekilde bulunmuştur. Sonucun basamak sayısı, ana sayının veya çıkan sayının basamak sayısından büyük değilse sonucun bire tümleyeni alınır ve basına “-” işareti konulur. Sonuç negatif şekilde bulunmuştur.


10. Soru

İkiye tümleyen (two’s complement) işlemi nasıl uygulanır?

Cevap

İkiye tümleyen yöntemiyle çıkarma işleminde, öncelikle çıkan sayının ikiye tümleyeni bulunur. Daha sonrasında ana sayı ile çıkan sayının ikiye tümleyeni toplanır. Elde edilen sonucun basamak sayısı, ana sayının veya çıkan sayının basamak sayısından büyükse sonucun en solundaki basamak silinir. Sonuç 0 veya pozitif olacak şekilde bulunmuştur. Sonucun basamak sayısı, ana sayının veya çıkan sayının basamak sayısından büyük değilse sonucun ikiye tümleyeni alınır ve basına “-” işareti konulur. Sonuç negatif şekilde bulunmuştur.


11. Soru

İkili sayı sisteminde çarpma işleminin kuralları nelerdir?

Cevap

İkili sayı sisteminde çarpma işleminin kuralları aşağıda listelenmiştir:

  • 0 * 0 = 0
  • 0 * 1 = 0
  • 1 * 0 = 0
  • 1 * 1 = 1

12. Soru

İkili sayı sisteminde bölme işleminin kuralları nelerdir?

Cevap

İkili sayı sisteminde bölme işleminin kuralları aşağıda listelenmiştir:

  • 0 / 0 = 0
  • 0 / 1 = 0
  • 1 / 0 = 0
  • 1 / 1 = 1

13. Soru

Dijital elektronikte 0 ve 1 değeri neyi ifade eder?

Cevap

Dijital elektronikte 1 değeri akımın varlığını, 0 değeri ise akımın yokluğunu temsil eder. Bir bilgisayarın farklı kısımları arasında iletişim kurulması da akım seviyesinin takibiyle sağlanır. Belirli zaman aralıklarında akım seviyesi dinlenerek, 1 ve 0 değerlerinden oluşan mesajlar ile haberleşirler.


14. Soru

Bilgisayar sistemlerinde veriler nasıl gösterilir?

Cevap

Bilgisayar sistemlerinde tüm veriler 1 ve 0 kullanılarak gösterilir. Bir başka deyişle, dijital veriler, ikili sayı sistemine ait değerlerdir. Bu sistemdeki her basamak bit olarak adlandırılır. Verilerin bilgisayar kullanıcılarına metin, resim, ses, video gibi çeşitli formatlara dönüştürülmesi ise bilgisayar yazılımları ile yapılır.


16. Soru

Bit nedir?

Cevap

Dijital verinin en küçük ve temel ünitesidir. Bir bit, yalnızca 0 veya 1 değerini alabilir.


17. Soru

Byte nedir?

Cevap

Bilgisayar sistemlerinde hafıza, byte adı verilen küçük saklama birimlerine bölünmüştür. Bir byte 8 bitten oluşur ve bu alan yalnızca küçük bir sayıyı ya da bir harfi saklamak için yeterlidir. Modern bilgisayarda milyarlarca byte kapasiteli bellekler bulunmaktadır.


18. Soru

Bilgisayar sistemlerinde sayılar nasıl saklanır?

Cevap

Bilgisayar sistemlerinde sayıların saklanabilmesi için, saklanacak değerin ikili sayı sistemindeki karşılığının bulunması gerekir. İkili sayı sistemine dönüştürme sonucunda elde edilen bitler, bilgisayar hafızasındaki byte alanlarına kaydedilir.


19. Soru

Bilgisayarda saklanacak sayının değeri artığında hafızada nasıl bir değişim olur?

Cevap

Bilgisayarda saklanacak sayının değeri arttığında, hafıza alanından daha fazla yer kullanmak gerekir. Örneğin 2 byte ile 16 bitlik sayılar oluşturulabilir. 2 byte kullanarak saklanabilecek en büyük sayı 65535’tir. Bu sayıdan daha büyük sayıları saklamak için daha fazla byte kullanmak gereklidir.


20. Soru

Bilgisayarda negatif tam sayıları ve reel sayıları saklamak mümkün müdür?

Cevap

Bilgisayarda negatif tam sayıları ve reel sayıları saklamakta mümkündür. Negatif sayıların bilgisayar hafızasında saklanmasında ikiye tümleyen yöntemi kullanılır. Reel sayıların bilgisayarda saklanmasında ise kayan noktalı gösterim (floating-point notation) kullanılır.


21. Soru

Bilgisayar sistemlerinde karakter ne demektir?

Cevap

Cevap: Bilgisayar dünyasında harf, noktalama işareti, rakam ve bazı özel işaretler karakter olarak adlandırılır. Bilgisayardaki her karakter, belirli bir karakter setine aittir. Tüm veri tiplerinde olduğu gibi, karakterlerin bilgisayar hafızasında saklanabilmesi için ikili sayı sisteminde bir değere dönüştürülmesi gerekir.


22. Soru

Bilgisayar Sistemlerinde karakter kodlaması nedir?

Cevap

Bir karakter bilgisayar hafızasında saklanırken, öncelikle karakter kodlaması (character encoding) yapılır. Bu işlem sonucunda elde edilen onlu düzendeki sayı, ikili sayı sistemine dönüştürülür


23. Soru

Bir kullanıcı, klavyede bir harfe bastığında bilgisayarda hangi işlemler gerçekleşir?

Cevap

Bir kullanıcı, klavyede bir harfine bastığında, aşağıdaki işlemler sırasıyla gerçekleşir:

  • Bilgisayar sistemi klavyeden yapılan karakter girişini algılar.
  • Girilen harfin ASCII’ye göre karakter kodlaması yapılır.
  • Kodlama sonucunda elde edilen ASCII sayısı ikili sayı sistemine dönüştürülür.
  • Dönüşüm sonucunda elde edilen ikili sayı şeklinde hafızada saklanır

24. Soru

ASCII (American Standard Code for Information Language) ne anlama gelir?

Cevap

Dilimize “Bilgi Değişimi İçin Amerikan Standart Kodlama Sistemi” olarak giren ASCII, Latin alfabesi üzerine kurulu, 7 bitlik bir karakter kodlama semasıdır. Ilk kez 1963 yılında ANSI (American National Standards Institute) tarafından standart olarak sunulmuştur. Bilgisayarlarda ve iletişim araçlarında kullanılan metinler, ASCII kodları ile temsil edilir. ASCII, modern karakter kodlama şemalarının öncüsüdür. Günümüzde kullanılan şemalarda birçok farklı karakter de olmasına rağmen, genel olarak ASCII temel alınmıştır.


25. Soru

Geliştirilmiş ASCII nedir?

Cevap

8 bitlik karakter kodlaması olan genişletilmiş ASCII şemalarında, standart ASCII karakterlerine ek olarak 128 karakter daha bulunur. Bu ek karakterler sayesinde özel semboller ve farklı dillere ait harfler standart bir şekilde kodlanabilmektedir.


26. Soru

Unicode nedir?

Cevap

Türkçe’de “Evrensel Kod” olarak tanımlanan Unicode, her karakteri bir sayı ile ilişkilendiren bir bilişim endüstrisi standardıdır. Bu sistemde karakterler için altyapı, yazılım ve dil gibi etkenler gözetilmeksizin, her karaktere yalnız bir sayı ataması yapılır.


27. Soru

Unicode sisteminin temel amacı nedir?

Cevap

Unicode sisteminin temel amacı, bilgisayar metinlerini oluşturan sistemleri ortak bir çatı altında toplamak ve farklı karakter kodlama semalarının birbirleriyle uyumlu çalışmasını sağlamaktır. Sistemin güncel versiyonu, 120.000’den fazla karakter ve sembolü bünyesinde barındırmaktadır. Unicode sisteminde her bir karaktere atanan bir kod noktası vardır. Bu sistemde 016 ile 10FFFF16 değerleri arasında tanımlanmış 1.114.112 adet kod noktası bulunmaktadır.


28. Soru

Kod noktası nedir?

Cevap

Karakter kodlamasında bir karakterin alabileceği sayısal değere verilen isimdir. On altılı sayı sisteminde ifade edilen kod noktaları, karakter kodlamasının kod uzayını oluşturur. ASCII için 016 ile 7F16 değerleri arasında tanımlanmış 128 adet kod noktası, genişletilmiş ASCII için 016 ile FF16 arasında tanımlanmış 256 kod noktası bulunur.


29. Soru

ASCII ile Unicode sistemleri arasında temel farklılar nelerdir?

Cevap

ASCII ve Unicode arasındaki temel farklılıklar aşağıdaki listede verilmiştir:

  • ASCII bir kodlama şeması iken, Unicode bir standarttır.
  • ASCII’de kodlanan karakterlerin uzunluğu 8 bit olarak sabittir. Unicode’da ise bu uzunluk değişkendir.
  • Unicode ile dünya üzerindeki dillerin büyük çoğunluğu temsil edilir. ASCII’de bu yeterlilik mevcut değildir.
  • Unicode sistemi ASCII ile uyumludur. Unicode, kendi bünyesi altında ASCII kodlamasını barındırır.

30. Soru

Bilgisayar sistemlerinde sayı ve karakter dışında hangi veri tipleri bulunur?

Cevap

Bilgisayarda saklanan veri tipleri arasında, sayılar ve karakterler dışında birçok farklı dijital veri tipi bulunur. Dijital kamera, müzik çalar, DVD oynatıcı gibi dijital cihazların kullandığı veriler de bilgisayar tarafından islenebilmeli ve saklanabilmelidir.


31. Soru

Bilgisayar sistemlerinde görüntü ne anlama gelir?

Cevap

Görüntü, bilgisayar hafızasında saklanan önemli veri tiplerinden birisidir. Bilgisayar sistemlerinde görüntüler, piksel (pixel) adı verilen noktacıkların birleşmesiyle meydana gelir. Bir görüntünün bilgisayarda saklanabilmesi için, görüntüdeki her pikselin sayısal bir koda çevrilmesi gerekir. Pikselin rengini taşıyan bu sayısal kod, ikili sisteme dönüştürülerek bilgisayar hafızasında saklanır. RGB renk grubundan bir piksel için kırmızı, yeşil ve mavi renk değerleri bulunur. Her değer 0-255 arası bir sayı olabildiği için, bir piksel 3 byte ile saklanabilir.


32. Soru

Bilgisayar sistemlerinde ses nasıl saklanır?

Cevap

Ses, bir ortamda ses dalgaları adı verilen mekanik dalgalar halinde yayılır. Ses oluşturan her madde veya cisim bir ses kaynağı olarak adlandırılır. Birçok farklı dijital cihaz tarafından girdi ve çıktı için kullanılan ses, bilgisayar ortamına aktarılırken, bilgisayarın anlayacağı ikili sayı sistemine dönüştürülmelidir. Bu dönüşümün yapılabilmesi için, ses dalgaları yatay olarak kesitlenir ve bu kesitlerden örnekler alınır. Bir başka deyişle ses, örnek adı verilen küçük parçalara ayrılır. Oluşturulan her bir örnek, ikili sayı sistemine çevrilir ve bilgisayar hafızasında saklanır.


33. Soru

Örnekleme oranı nedir?

Cevap

Bir sesin dijital ortama alınırken parçalandığı örnek sayısı ile sesin kalitesi arasında doğrudan bir ilişki vardır. Örnekleme oranı (sample rate) olarak da adlandırılan bu değer arttıkça sesin kalitesi de artar. Sesin kalitesinin artmasıyla birlikte, bilgisayar hafızasında kapladığı yer de artmaktadır.


34. Soru

Depolama aygıtları nedir?

Cevap

Dijital verilerin depolanması, bilgisayar sistemleri için temel bir ihtiyaçtır. Dijital verilerin geçici veya kalıcı olarak saklanmasını sağlayan cihazlara depolama aygıtları denir.


35. Soru

Kaç çeşit depolama ana grubu vardır?

Cevap

Bilgisayarda verilerin depolanmasında birincil depolama, ikincil depolama, üçüncül depolama ve çevrimdışı depolama olmak üzere dört ana grup vardır. Belirtilen her depolama grubunun özelliklerine ve amaçlarına göre farklılaştırılmış depolama aygıtları bulunur. Bunlar:

  • Birincil Depolama (Primary Storage): Merkezi işlem birimi tarafından doğrudan erişilen ve veri isleme esnasında kullanılan bellek grubudur. Bilgisayarın ön belleği, ana belleği ve yazmaçlar birincil depolama aygıtlarıdır. Bu yöntemde veriler geçici olarak hafızaya alınır.
  • İkincil Depolama (Secondary Storage): Merkezi işlem birimi tarafından doğrudan erişilemeyen, bilgileri kalıcı olarak saklayan depolama yöntemidir. Verilere bilgisayarın girdi/çıktı kanalları üzerinden erişilir. Üçüncül Depolama (Tertiary Storage): Çok büyük ölçekli verileri saklamaya ve arşivlemeye yarayan, insan müdahalesi gerektirmeyen depolama yöntemidir.
  • Çevrimdışı Depolama (Offline Storage): Bilgisayar sistemi ile ilişkisi kesilmiş, veriler in kullanımı için insan müdahalesi gereken depolama yöntemidir

36. Soru

Ana bellek nedir?

Cevap

İngilizce’den dilimize rastgele erişimli bellek (random access memory) olarak da geçen, bilgisayarda bir programla ilgili komut ve verilerin depolandığı bellek türüdür. Ana bellek kısaca RAM olarak da belirtilir. Bilgisayarın ana belleği, merkezi işlem birimine veri yolları üzerinden doğrudan bağlıdır. İşlemci, ana belleğin herhangi bir adresine ulaşabilir, bu adresteki bilgiyi okuyabilir ve değiştirebilir.
Bilgisayar sistemleri için ana belleğin temel fonksiyonları aşağıdaki listede özetlenmiştir:

  • İşletim sistemlerinin çalışması için gerekli işletim sistemi bileşenleri ana bellekte korunur.
  • Sistemde çalışmakta olan programlara ait komutlar ve veriler ana bellekte saklanır.
  • Ana bellek, programların oluşturduğu sonuçları ve dijital çıktıları bünyesinde barındırır.
  • İkincil depolama aygıtlarına ve çıktı birimlerine gönderilecek bilgiler ana bellekte saklanır.

37. Soru

İşlemci ön belleği nedir?

Cevap

Merkezi işlem birimi ve ana bellek arasındaki hız farkından kaynaklanan problemin çözülebilmesi için işlemci içine yüksek hızlı hafızalar eklenmiştir. Çalışmakta olan programa ait komutların ve verilerin geçici olarak saklandığı yüksek hızlı hafızalara ön bellek adı verilir.


38. Soru

Moore yasası nedir?

Cevap

Gordon Moore’un 1965 yılında işlemci kapasitesi hakkında öne sürdüğü teori, günümüze dek geçerliliğini korumuş ve bilişim dünyasında “Moore Yasası” adını almıştır. Bu yasada belirtildiği üzere, mikroişlemcilerdeki transistör sayısı her sene artacak, bu artış da işlemci performansını olumlu yönde etkileyecektir.


39. Soru

İşlem yazmacı nedir?

Cevap

İşlemci içerisinde bulunan yazmaçlar, en hızlı fakat en küçük depolama üniteleridir. Genellikle 32 veya 64 bit uzunluğunda veri saklayabilen yazmaçlar, işlemci tarafından geçici saklama islerinde kullanılır.


40. Soru

Sabit Disk nedir?

Cevap

Üst üste konmuş metal plakalardan oluşan sabit diskler, günümüz bilgisayarlarının başlıca depolama üniteleridir. Sabit disklerin yapısında manyetik, elektronik ve mekanik bileşenler yer alır. Sabit disklerde verilerin saklanması, bir eksen etrafında dönebilen manyetik disk sayesinde gerçekleşir. Üst üste dizilen disk plakalarının her iki yüzü de bilgi depolamak için kullanılabilir. Her bir disk plakasına, plaka üzerinde gezinme kabiliyetine sabit manyetik kafalar yerleştirilmiştir. Bu kafalar sayesinde istenen adresten veriler okunur ve istenen adrese veriler yazılır.


41. Soru

Harici sabit disk nedir?

Cevap

Hârici sabit disk, bilgisayara bir kablo yardımıyla bağlanabilen ve bir yerden bir yere kolaylıkla taşınabilen sabit disklerdir. Rahat taşınabilme özelliğinden dolayı, hârici sabit diskler “taşınabilir disk” olarak da adlandırılır.
Hârici sabit diskler, bir bilgisayar sistemine genellikle USB (Universal Serial Bus) portları üzerinden bağlanır. Dâhili sabit disklere göre veri transferindeki yavaşlık, bu bağlantı yönteminden kaynaklanır.


42. Soru

Flash bellek nedir?

Cevap

Flash bellek, yapı itibariyle ana belleğe, kullanım itibariyle sabit diske benzeyen bir bellek türüdür. Yapısal olarak tüm bileşenleri elektroniktir, içerisinde hareket eden hiçbir parça bulunmaz. Bu özellik sayesinde, sabit disklerdeki fiziksel hassasiyet, flash belleklerde ortadan kalkar ve flash belleklerin kolaylıkla taşınmasına imkan verir.


43. Soru

CD nedir?

Cevap

CD (Compact Disc), optik teknoloji ile okuma ve yazma işlemleri gerçekleştirilen depolama aygıtıdır. CD teknolojisi, bilgisayar dünyasında yoğunlukla kullanılmıştır. CD üzerindeki bilgilerin okunması, okuyucu üzerindeki lazer kafa tarafından gerçekleştirilir. Hareket kabiliyeti olan lazer kafa, tüm CD yüzeyinde hareket ederek, yarı geçirgen bir aynaya lazeri yansıtır.


44. Soru

DVD nedir?

Cevap

CD teknolojisinin gördüğü yoğun ilgiden sonra, daha geniş kapasiteli optik disklerin geliştirilmesi için çalışmalara başlanmıştır ve CD’lerin üst versiyonu olarak kabul edilen, daha fazla veri depolama kapasiteli DVD (Digital Versatile Disc)’ler ortaya çıkmıştır. DVD’lerin depolama kapasitesi 4.7 GB ile 17.1 GB arasında değişmektedir. CD’lerden farklı olarak, bazı DVD’lerin her iki yüzeyine de kayıt yapılabilir ve bu olanak sayesinde depolama kapasitesi artar.


45. Soru

Üçüncül depolama aygıtları nelerdir?

Cevap

Üçüncül depolama, genellikle çok büyük ölçekli verileri arşivlemek amacıyla başvurulan bir veri saklama yöntemidir. Üçüncül depolama sistemlerinde verileri saklamak için disk veya teypler, verilerin fiziksel organizasyonunu içeren katalog veri tabanları, sistem sürücülerine disk veya teyp taşımakla görevli robot kollar bulunur.


46. Soru

Çevrim dışı depolama nedir?

Cevap

Çevrim dışı depolama, bir merkezi işlem biriminin kontrolü altında olmayan veri depolama türüdür. Çevrim dışı depolamada, verilerin bilgisayar sistemleri ile ilişkisi kesilmiştir. Bu yöntemde kullanılan depolama aygıtları, fiziksel olarak esas çalışma ortamından uzak mekânlara yerleştirilmiştir ve yalnız gerekli durumlarda kullanılır. Saklanan verilerin tekrar kullanılabilir hale gelmesi için insan müdahalesi gerekmektedir.


48. Soru

Onlu sayı sisteminden ikili sayı sistemine dönüşüm nasıl hesaplanır?

Cevap

Onlu sayı sisteminde ifade edilmiş bir sayının ikili sayı sistemine çevrilmesi için 2’ye bölme işlemi uygulanır. Bölümün değeri 2’den az olan kadar, bölme işlemine devam edilir. Kalan değerlerinin tersten yazılmasıyla ikili sayı sistemindeki gösterim elde edilir.


49. Soru

İkili sayı sisteminden onlu sayı sistemine dönüşüm nasıl hesaplanır?

Cevap

İkili sayı sisteminde ifade edilmiş bir sayının onlu sayı sistemine çevrilmesi için her basamak 2’nin kuvveti ile çarpılır. Çarpma işlemi en sağ basamaktan ve 20 ile başlar. Her basamak geçişinde kuvvet 1 arttırılır. Çarpımlar sonucunda elde edilen değerler toplanarak onlu sayı sistemindeki sayı elde edilir.


52. Soru

Karakter nedir?

Cevap

Bilgisayar dünyasında harf, noktalama işareti, rakam ve bazı özel işaretler karakter olarak adlandırılır.


53. Soru

Bir kullanıcı, klavyede “a” harfine bastığında hangi işlemler sırasıyla gerçekleşir?

Cevap

Bilgisayar sistemi klavyeden yapılan karakter girişini algılar. • Girilen harfin ASC’ye göre karakter kodlaması yapılır. • Kodlama sonucunda elde edilen “97” sayısı ikili sayı sistemine dönüştürülür. • Dönüşüm sonucunda elde edilen “01100001” sayısı hafızada saklanır.


54. Soru

ASCII kod nedir?

Cevap

Dilimize “Bilgi Değişimi İçin Amerikan Standart Kodlama Sistemi” olarak giren ASC, Latin alfabesi üzerine kurulu, 7 bitlik bir karakter kodlama şemasıdır. İlk kez 1963 yılında ANS (American National Standards nstitute) tarafından standart olarak sunulmuştur. Bilgisayarlarda ve iletişim araçlarında kullanılan metinler, ASC kodları ile temsil edilir. ASC, modern karakter kodlama şemalarının öncüsüdür. Günümüzde kullanılan şemalarda birçok farklı karakter de olmasına rağmen, genel olarak ASC temel alınmıştır.


55. Soru

Genişletilmiş ASCII nedir?

Cevap

8 bitlik karakter kodlaması olan genişletilmiş ASC şemalarında, standart ASC karakterlerine ek olarak 128 karakter daha bulunur. Bu ek karakterler sayesinde özel semboller ve farklı dillere ait harfler standart bir şekilde kodlanabilmektedir. Dünya üzerinde birçok farklı kültür ve dil bulunmaktadır. Her kültür ve dilin kendine has sembollere, işaretlere ve harere sahip olabilmesinden dolayı, genişletilmiş ASC sayesinde kullanılabilen ek karakterler de yetersiz kalabilmektedir. Bu problemi giderebilmek ve bölgesel karakterleri karşılayabilmek için ASC çeşitlemeleri yapılmaktadır. Örneğin, Batı Avrupa bölgesinde bulunan İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca gibi diller için SO 8859-1 şeması kullanılırken, Türkçe için SO 8859-9 şeması kullanılır.


58. Soru

Görüntüler bilgisayarda nasıl saklanır?

Cevap

Görüntü, bilgisayar hafızasında saklanan önemli veri tiplerinden birisidir. Bilgisayar sistemlerinde görüntüler, piksel (pixel) adı verilen noktacıkların birleşmesiyle meydana gelir. Bir görüntünün bilgisayarda saklanabilmesi için, görüntüdeki her pikselin sayısal bir koda çevrilmesi gerekir. Pikselin rengini taşıyan bu sayısal kod, ikili sisteme dönüştürülerek bilgisayar hafızasında saklanır. RGB renk grubundan bir piksel için kırmızı, yeşil ve mavi renk değerleri bulunur. Her değer 0-255 arası bir sayı olabildiği için, bir piksel 3 byte ile saklanabilir.


59. Soru

Piksel nedir?

Cevap

Dijital görüntülerin en küçük parçası olan üçlü renk grubudur. Dijital görüntülerde RGB (Red Green Blue) renk grubundan bir piksel, kırmızı, yeşil ve mavi renklerine ait değerler ile gösterilir. Her renk için 0-255 arası bir değer tanımlanır.


60. Soru

Sesler bilgisayarda nasıl saklanır?

Cevap

Ses canlıların işitme organları tarafından algılanabilen, atmosferdeki periyodik basınç değişimleridir. Ses, bir ortamda ses dalgaları adı verilen mekanik dalgalar halinde yayılır. Ses oluşturan her madde veya cisim bir ses kaynağı olarak adlandırılır. Birçok farklı dijital cihaz tarafından girdi ve çıktı için kullanılan ses, bilgisayar ortamına aktarılırken, bilgisayarın anlayacağı ikili sayı sistemine dönüştürülmelidir. Bu dönüşümün yapılabilmesi için, ses dalgaları yatay olarak kesitlenir ve bu kesitlerden örnekler alınır. Bir başka deyişle ses, örnek adı verilen küçük parçalara ayrılır. Oluşturulan her bir örnek, ikili sayı sistemine çevrilir ve bilgisayar hafızasında saklanır.


61. Soru

Birincil depolama nedir?

Cevap

Merkez işlem birimi tarafından doğrudan erişilen ve veri işleme esnasında kullanılan bellek grubudur. Bilgisayarın ön belleği, ana belleği ve yazmaçlar birincil depolama aygıtlarıdır. Bu yöntemde veriler geçici olarak hafızaya alınır.


62. Soru

İkincil depolama nedir?

Cevap

Merkez işlem birimi tarafından doğrudan erişilemeyen, bilgileri kalıcı olarak saklayan depolama yöntemidir. Verilere bilgisayarın girdi/çıktı kanalları üzerinden erişilir.


63. Soru

Üçüncül depolama nedir?

Cevap

Çok büyük ölçekli verileri saklamaya ve arşivlemeye yarayan, insan müdahalesi gerektirmeyen depolama yöntemidir.


64. Soru

Çevrimdışı depolama nedir?

Cevap

Bilgisayar sistemi ile ilişkisi kesilmiş, verilerin kullanımı için insan müdahalesi gereken depolama yöntemidir.


66. Soru

Hâricî sabit disk nedir?

Cevap

Hâric sabit disk, bilgisayara bir kablo yardımıyla bağlanabilen ve bir yerden bir yere kolaylıkla taşınabilen sabit disklerdir. Rahat taşınabilme özelliğinden dolayı, hâric sabit diskler “taşınabilir disk” olarak da adlandırılır.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v