Yaşlılarda Görülebilecek Sorunlar Ve Bakım Hizmetleri Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

SVH nedir?

SVH travma dışı bir nedenle beynin bir bölümüne olan kan akımının yavaşlaması ya da durmasına yol açan bir durumdan kaynaklanan beyin hasarıdır.

SVH, Türkiye’de kaçıncı sırada yer almaktadır?

SVH, Türkiye’de de dolaşım sistemi hastalıklarına bağlı ölüm nedenleri
arasında %24.7’lik yüzde ile kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada yer almaktadır.

SVH tipleri nelerdir?

İskemik ve hemorajik olarak sınıflandırılmaktadır.

İskemik SVH nedir?

Beynin bir bölgesine kan sağlayan arterin (atardamarın) daralması veya tıkanması sonucu o bölgeye kan gitmemesi nedeniyle gelişen patolojik duruma iskemik SVH denir.

İskemik SVH’da iki ana neden söz konusudur; bunlar nelerdir?

İskemik SVH’da iki ana neden söz konusudur; a. Tromboz b. Emboli

Serebral iskeminin (beyin dokusunun beslenememesinin) en yaygın tipi nedir?

Tromboz

Hemorajik SVH nedir?

Hemorajik SVH zayıf beyin kan damarlarının yırtılmasını ve beyin içine ya da kafatası içinde bulunan boşluklara kanama sürecini ifade eder.

İskemi sonucu beyin dokusunda oluşan tepkiler nelerdir?

• Hücrelerden kalsiyum ve potasyum geçişinin bozulmasına (hücre şişmesi)
• Serbest oksijen radikallerin oluşumuna
• Yetersiz perfüzyon nedeniyle glukozdan laktat oluşumu (asidoz)

Hipertansiyon hangi SVH risk faktörleri arasında yer alır?

Değiştirilebilen Risk Faktörleri:

* Kesinleşmiş Faktörler
Hipertansiyon
Diabetes mellitus
Kalp hastalıkları
Hiperlipidemi
Sigara

SVH Uyarıcı Belirtileri nelerdir?

SVH Uyarıcı Belirtileri:
Beş önemli uyarıcı belirtisi bulunmaktadır.
• Vücudun bir tarafında yüz, kol ve bacakta ani güçsüzlük ve zayıflık
• Baş dönmesi, denge ve koordinasyon kaybı
• Ani, şiddetli ve açıklanamayan baş ağrısı
• Ani konfüzyon (bilinç bulanıklığı) ve konuşma ve anlamada güçlük
• Bir ya da her iki gözde görmede bozulma

Posterior serebral dolaşım nedir?

Yazı yazma yeteneğinin kaybı olmaksızın okuma kaybı (aleksi)

SVH’da korunma nasıldır?

Tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi SVH’da korunma üç basamaklıdır. I.koruma hastalığın ortaya çıkmasının önlenmesi, II. Koruma hastalığın
uygun şekilde tedavisi, III. Koruma rehabilitasyonu içerir.

SVH’a Bağlı Gelişebilecek Komplikasyonlar nelerdir?

• Aspirasyon pnömonisi
• Derin ven trombozu ve akciğer embolisi
• Bası yarası
• Nöbetler
• Sinirlilik
• Enfeksiyonlar
• Düşmeler ve kazalar
• İdrar ve gaita problemleri
• Yutma güçlüğü ve yeterince beslenememe
• Hareket sorunları
• Konuşma sorunları

Genel olarak SVH’da uygulanan tedaviler nelerdir?

• SVH’ın önlenmesi
• SVH’ın erken tanınması ve akut tedavisi
• Rehabilitasyonun sağlanması

Hastane öncesi SVH nasıl ayırt edilebilir?

Cincinati Hastane öncesi SVH skalası ile yüzde asimetri (yüzün bir tarafa kayması), kolun düşmesi (hastanın gözü kapalıyken iki kolunu 10 sn yukarda tutması) ve anormal konuşma (yanlış ya da anlaşılmaz cümleler) ile hastane öncesi SVH ayırt edilebilir.

Akut SVH hastalarının acil bakımı dört basamakta gerçekleşir; bunlar nelerdir?

1. İnme ve geçici iskemik atak (GİA) belirtilerinin erken tanınması ve erken müdahale
2. 112 ile irtibat ve ambulansın erken yönlendirilmesi
3. Hastanenin önceden haberdar edilmesi ve uygun şekilde transfer
4. Acil triyajın sağlanması

SVH’ın akut tedavisinde alınacak önlemler nelerdir?

Hava yolu açıklığının sağlanması

Aspirasyonun önlenmesi

Hipoksi (oksijen seviyesinin azalması) ve hiperkapninin (karbondioksit seviyesinin artması) önlenmesi

Kan basıncının kontrolü

Kardiyak (Kalp) izlemi

SVH sonrası hasta çeşitli bilinç düzeylerinde olabilir. Bunlar nelerdir?

Bilinç Düzeyleri;
1. Bilinçli olma; uyanık ve farkında olma
2. Letarji: Uyarılarak uyanma, uykulu hal ve farkında olma
3. Stupor: Tekrarlayan ağrılı uyarılarla uyanma ve farkında olma durumu baskılanmış
4. Vejetatif (bitkisel hayat): Uyanık fakat farkında değil
5. Koma: hem uyanık hem de farkında değil.

Bilinçsiz hastada bakım nasıl olmalıdır?

1. Bilinçsiz hastanın nörolojik ve fiziksel durumu değerlendirilmelidir.
2. Hastanın solunumu ve dolaşımı değerlendirilir.
3. Göz hareketleri ve vücut pozisyonu nasıl
4. Anormal hareketler var mı
5. İnkontinans var mı değerlendirilir

Dil ve iletişim sorunu olan hastalara nasıl bakım verilmeli?

Dil ve iletişim sorunu olan hastalarda;
• Alçak sesle, hastanın yüzüne bakılarak tane tane kelimelerle konuşulması
• Hastanın kendini ifade etmesinin sağlanması ve hastaya zaman tanınması
• Gerekirse yardımcı iletişim tekniklerinin kullanılması
• Hasta yazabiliyorsa yazarak iletişim kurulması ile ilgili eğitim verilmelidir.