Gümrük Mevzuatı Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

INF 2 Bilgi Formu nedir? Tanımlayınız.

INF 2 Bilgi Formu: Hariçte işleme rejimi kapsamında üçgen trafik kullanımına izin veren gümrük idaresi tarafından düzenlenen ve Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin bir parçasından geçici olarak ihraç edilerek üçüncü ülkede işlem görmüş ürünlerin, Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin diğer parçasında kısmi veya tam gümrük vergisi muafiyetiyle serbest dolaşıma girişine imkân veren belgeyi ifade etmektedir.

Geçici ihracat eşyası nedir?

Geçici İhracat Eşyası: Hariçte işleme rejimi çerçevesinde tamir edilmek, yenilenmek veya daha ileri safhada işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere geçici olarak ihraç edilen eşyayı ifade etmektedir.

Hariçte işleme izni nedir? Açıklayınız.

Hariçte İşleme İzni: Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi ile kıymetli maden ve taşların işlenmesi amacıyla geçici ihracı için maden ihracatçı birliklerinin bağlı bulunduğu ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince verilecek izindir.

İkame Ürün nedir? Açıklayınız.

İkame Ürün: Tamirata konu olan geçici ihracat eşyasının yerine kullanılmak üzere getirilen ve geçici ihracat eşyası ile aynı tarife pozisyonunda, aynı ticari nitelikte ve teknik özellikte olan ithal eşyasını ifade etmektedir.

Hariçte işleme rejimine ilişkin iptal işlemi nasıl yapılır?

Hariçte işleme izin belgesi sahibi firmanın talebi üzerine, kullanılmayan belge Ekonomi Bakanlığınca iptal edilir ve bu husus ilgili bölge müdürlüğüne ve ilgili firmaya bildirilir.

Hariçte işleme rejimi hangi eşyalara uygulanmaz?

Bu rejim;

1. İhracı, ödenmiş ithalat vergilerinin geri verilmesine veya teminata bağlanmış ithalat vergilerinin kaldırılmasına yol açan,
2. İhracından önce, nihai kullanımları nedeniyle tam muafiyet suretiyle serbest dolaşıma giren ve bu muafiyetin tanınması için gerekli koşulları taşımaya devam eden,
3. İhracı, ihracat vergi iadesini gerektiren veya ihracı nedeniyle tarım politikası çerçevesinde vergi iadesi dışında bir mali avantaj sağlanan, serbest dolaşımdaki eşyaya uygulanmaz.

Hariçte işleme tedbirlerini, hariçte işleme rejimi ve hariçte işleme izin belgesinde/hariçte işleme izninde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyenlere ne gibi işlemler uygulanır?

Hariçte işleme tedbirlerini, hariçte işleme rejimi ve hariçte işleme izin belgesinde/hariçte işleme izninde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyenlerden;

1. Belgede/izinde kayıtlı miktar ve değerin üzerinde ithalat yapıldığının tespiti hâlinde, bu kısma tekabül eden ithalattan doğan vergi ithal tarihi itibarıyla,
2. Belgenin/iznin iptal edilmesi hâlinde, bu kapsamda ithalat yapılmışsa bu ithalata ilişkin alınmayan vergi ithal tarihi itibarıyla, 
3. Belge/izin kapsamında ithalat yapılmamışsa, teminata bağlanan veya alınmayan vergi ihraç tarihi itibarıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Hariçte İşleme Rejimi mevzuatı kapsamında hangi düzenlemeler yer almaktadır?

Hariçte İşleme Rejimi mevzuatı kapsamında ise aşağıda verilen düzenlemeler yer almaktadır.

• Hariçte İşleme Rejim Kararı
• Hariçte İşleme Rejimi Tebliğ

Hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemelerinin daha ileri bir düzeyde işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde, gerekli bilgi ve belgeler hangileridir?

1. Dilekçe (Firmaya ait imza sirkülerinde yer alan, her türlü temsil ve ilzama yetkilendirilmiş veya bu Tebliğ kapsamındaki işlemler açısından özel olarak yetkilendirilmiş kişilerin adı ve soyadı belirtilerek imzalanmış) 
2. Hariçte İşleme Proje Formu (Firmaya ait imza sirkülerinde yer alan, her türlü temsil ve ilzama yetkilendirilmiş veya bu Tebliğ kapsamındaki işlemler açısından özel olarak yetkilendirilmiş kişilerin adı ve soyadı belirtilerek imzalanmış)
3. İthali Taahhüt Edilen İşlem Görmüş Ürünler ile İlgili Hammadde Sarfiyat Tablosu
4. Ticaret Sicil Gazetesi aslı, noter veya ticaret ve/veya sanayi odaları ile ticaret sicili memurluklarınca tasdikli örneği (Kuruluşa, varsa unvan değişiklikleri ile mevcut duruma ilişkin Ticaret Sicil Gazetelerinin her biri)
5. İmza Sirküleri (Noter tasdikli) 
6. Yurt dışında işleme faaliyeti yapacak firma hakkında bilgi 7
7. Son üç ayda kapatılan belgelere ilişkin kapatma yazıları fotokopileri, kapatma müracaatı yapılan belgelere ilişkin müracaat yazıları fotokopileri ile taahhüt hesabı kapatılmamış hariçte işleme izin belgeleri kapsamında gerçekleşen ihracat ve ithalat miktarları listeleridir.

Hariçte işleme izin belgesinin kapatılması için gerekli bilgi ve belgeler nelerdir?

1. Hariçte işleme izin belgesi aslı 
2. Gümrük beyannameleri asılları
3. Hariçte İşleme İzin Belgeleri/Hariçte İşleme İzinleri ile İlgili İthalat Listesi
4. Hariçte İşleme İzin Belgeleri/Hariçte İşleme İzinleri ile İlgili Geçici İhracat Listesi 
5. Hariçte İşleme İzin Belgesinin Kapatılmasına İlişkin Hammadde Sarfiyat Tablosu

Gümrük idarelerince yapılacak işlemler nelerdir?

• Gümrük idarelerince, hariçte işleme izin belgesinde/hariçte işleme izninde belirtilen değer ve miktarı geçmemek üzere, belge/izin süresi (belgeye/izne verilen ek süreler dâhil) içerisinde eşyanın ihracına ve ithaline müsaade edilir.
• İhracat rejiminde ihracı belli kurum veya kuruluşların müsaadesine bırakılmış mallar için, ilgili kurum veya kuruluşun müsaadesi ihracat esnasında aranır.
• Gümrük idarelerince, gümrük beyannamesi üzerine belge/izin tarih ve sayısının kaydedilmesi zorunludur. Ayrıca, gümrük beyannamesinde yer alan bilgiler, gümrük idarelerince belgenin/iznin ihraç ve ithal edilen eşya ile ilgili bilgiler bölümüne kaydedilir.
• Tamirat amaçlı, garanti hükümleri uyarınca veya bir imalat hatası nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilen ve işleme faaliyetinin sonucunda ithal edilen eşya ve/veya bu eşyanın ihracından önce ikame eşyanın ithalatına ilişkin işlemler, gümrük idarelerince gümrük mevzuatı çerçevesinde sonuçlandırılır.

Ham madde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemelerinin daha ileri bir düzeyde işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte hariçte işleme izin belgesi almak üzere nereye müracaat etmek gerekir?

Ham madde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemelerinin daha ileri bir düzeyde işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte hariçte işleme izin belgesi almak üzere Ekonomi Bakanlığına müracaat edilir.

Serbest dolaşımda bulunan eşya nedir? Açıklayınız.

Serbest Dolaşımda Bulunan Eşya: 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 18. maddesi hükmüne göre tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen ve bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik önem taşımadığı tespit edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesinde yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya üretilen eşyayı ifade etmektedir.

Kısmi muafiyet nedir? Tanımlayınız.

Kısmi Muafiyet: Hariçte işleme rejimi çerçevesinde serbest dolaşıma sunulan işlem görmüş ürünlerin ithali esnasında alınması gereken vergiler hesaplanırken geçici ihracat eşyasının en son işleme faaliyetine tabi tutulduğu Türkiye Gümrük Bölgesi dışından veya serbest bölgeden aynı tarihte ithal edilmesi hâlinde uygulanacak gümrük vergilerine tekabül eden kısmın muaf tutulmasını ifade etmektedir.

Hariçte işleme izin belgesi sahibi firmaların ek süreden ve mücbir sebep ile fevkalade hâllere ilişkin ek süreden yararlanabilmeleri için; Hariçte işleme izin belgesi ile ilgili olarak, en geç belge süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde belge aslı, tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte ilgili bölge müdürlüğüne, müracaat etmeleri gerekir. Mücbir sebep ile fevkalade hâller hangileridir?

• Deprem, sel, don, fırtına, kasırga vb. tabii afetler ve yangın (İlgili ülke nezdinde bulunan yurt dışı temsilciliklerimizden veya ilgili serbest bölge müdürlüğünden alınacak yazı ile tevsik edilir.), 
• İthalatçı ülkede veya serbest bölgede devletçe konulan yasaklar, harp ve abluka hâli (İlgili ülke nezdinde bulunan yurt dışı temsilciliklerimizden veya ilgili serbest bölge müdürlüğünden alınacak yazı ile tevsik edilir.), 
• Belge/izin sahibi firmanın faaliyetinin kamu otoritelerince kısıtlanması, durdurulması veya firmaya el konulması (İlgili kamu kurumundan alınacak yazı ile tevsik edilir.), 
• Belge/izin sahibi firmanın iflası ya da konkordato ilan etmiş olması (Mahkeme kararı ile tevsik edilir.), 
• Grev ve lokavt (İlgili ülke nezdinde bulunan yurt dışı temsilciliklerimizden veya ilgili serbest bölge müdürlüğünden alınacak yazı ile tevsik edilir.)

Üçgen trafik nedir? Tanımlayınız.

Üçgen Trafik: Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin bir parçasından geçici olarak ihraç edilerek üçüncü ülkede işlem görmüş ürünlerin, Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin diğer parçasında kısmi veya tam gümrük vergisi muafiyetiyle serbest dolaşıma girmesi usulünü ifade etmektedir.

Hariçte işleme rejimi kapsamında çıkışı yapılan eşyanın tekrar Türkiye Gümrük Bölgesine girişi nasıl sağlanmaktadır?

Rejim kapsamında çıkışı yapılan eşyanın tekrar Türkiye Gümrük Bölgesine girişi;

• Serbest bölgeler hariç, üçüncü ülkere işlenmek üzere giden eşya ile işlem görmüş eşyanın kıymeti arasındaki farkın vergisi alınarak,
• Garanti kapsamında tamiri amacıyla yurt dışına gönderilen eşyanın yerine gelen eşyaların,
• Serbest dolaşımda olan ve Türkiye’de serbest bölgelerde işlem gören eşyanın ithali tam muafiyet uygulanarak gerçekleşmektedir.

Hariçte işleme izin belgesinin/hariçte işleme izninin azami süresi ne kadardır?

12 aydır.

Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi; maden ve metallerden mamul eşyanın izabe ve ayrıştırmaya tabi tutulması ve/veya bu işlem sonucunda yenilenmesi; kıymetli maden ve taşların işlenmesi amaçlarıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde nereye müracaat edilir?

Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi; maden ve metallerden mamul eşyanın izabe ve ayrıştırmaya tabi tutulması ve/veya bu işlem sonucunda yenilenmesi; kıymetli maden ve taşların işlenmesi amaçlarıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte hariçte işleme izni almak üzere maden ihracatçı birliklerinin bağlı olduğu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine müracaat edilir.

Standart değişim sistemi nedir?

Standart Değişim Sistemi: 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 144. - 148. maddeleri hükümlerine göre ikame ürün olarak adlandırılan ithal eşyasının bir işlem görmüş ürün ile değiştirilmesi usulünü ifade etmektedir.