Gümrük Mevzuatı Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Gümrük Kıymet Tespiti Yöntemleri sırasıyla; İthal eşyanın satış bedeli yöntemi, aynı (cins) eşyanın satış bedeli yöntemi, benzer (cins) eşyanın satış bedeli yöntemi, indirgeme yöntemi, hesaplanmış kıymet yöntemi ve son (geri dönüş) yöntemidir.

İthal Eşyaya Ait Kıymet Bildirim Formunda bulunması gereken unsurlar nelerdir?

Satıcının Adı ve Adresi

Gümrük kıymetine ilişkin temel esasların uluslararası düzeyde ilk kez yer aldığı metin kısa adı GATT olan Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasıdır.

Benzer Eşyanın Satış Bedeli Yönteminde gümrük kıymeti nasıl hesaplanır?

Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda ve ithal tarihinden itibaren doksan gün içinde satılan benzer eşyanın satış bedeli kullanılır.

Gümrük Kıymetine dahil edilmeyecek giderler nelerdir?

• Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri

• Sınai tesis, makine veya teçhizat gibi ithal eşyası için ithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya teknik yardıma ilişkin giderler,

• İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşması uyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz giderleri, (alıcı tarafından üstlenilen faiz giderlerinde, finansmanın satıcı veya bir başka kişi tarafından sağlanmış olmasına bakılmaz. Ancak, finansman anlaşmasının yazılı olarak yapılmış olması ve gerektiğinde alıcının; eşyanın, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak beyan edilen fiyattan satıldığını ve söz konusu faiz oranının, finansmanın sağlandığı ülkede o tarihte bu tür bir işlem için geçerli olan faiz oranı seviyesini aşmadığını kanıtlaması şarttır.)

• İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler,

• Satın alma komisyonları,

• Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek ithalat vergileri.

   

Bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, hesaplanmış kıymet esas alınarak be- lirlenir. Bu yöntemin uygulanması için ithalatçının gerekli bilgi ve belgeleri gümrük ida- resine ibraz etmesi ve bu bilgi ve belgelerin doğruluğunu ispata hazır olduğunu üretici ülke makamlarından alacağı belge ile teşvik etmesi gerekir.

Genellikle konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesinde beyan sahibinin talebi üzerine gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır. Bu usullere göre kıymet belirlenirken, beyan sahibinin elindeki bilgilere göre hesaplanmış ve gümrük idarelerince kabul edilebilecek geçici bir kıymet esas alınır. Esas alınan bu kıymet çerçevesinde işlemler yapıldıktan sonra gümrük idaresinin yapılan işlemi tekrar kontrol etme yetkisinin olduğu unutulmamalıdır.

Bu yöntemde, kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya, Türkiye’de ithal edil- diği hal ve durumda satılmışsa, bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymetinin be- lirlenmesinde, bu eşyanın ya da aynı veya benzer eşyanın ithalatçı tarafından yurt içinde müstakil kişilere aynı veya yakın bir tarihte yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat esas alınır.

Gümrük kıymetinin belirlenmesinde alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin varlığı hangi durumlarda kabul edilir?

• Birbirlerinin memuru veya idarecileri olmaları,
• Birbirlerinin yasal ortakları olmaları,

Hangi koşulların birlikte sağlanması durumunda, ödenen royalti/lisans bedelleri ithal

edilen eşyanın gümrük kıymetine eklenir?

Gümrük kıymetine dahil edilecek royalti/lisans bedelinin,
• Kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olması,
• Kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu olarak yapılması gerekmektedir.

Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk Lirası olarak beyanı zorunludur.

Gümrük kıymetinin belirlenmesi için gerekli belgelerin sayısı ve niteliği kullanılan kıymet tespit yöntemine göre değişir, ancak genelde belli başlı belgeler; eşyaya ait fatura, nakliye ve sigorta giderlerine ait belgeler, sözleşme ve benzeri belgeler ile her yöntem için özelliği olan belgelerdir.

İthal eşyasının kıymeti eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli Türkiye’ye ihraç amacı ile yapı- lan satışta, Gümrük Yönetmeliğinin 43. ve 44. maddelerine göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır. Bu fiyatın içerisinde alıcı tarafından satıcıya veya satıcının yararına, ithal konusu ile ilgili olarak yapılan veya yapılacak tüm ödemeler yer almalıdır.

Royalti ve lisans ücreti: İthal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kulla- nımı ya da yeniden satışı ile ilgili hakların kullanımı nedeniyle patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı ve imalat prosesleri gibi adlar adı altında yapılan ödemelerdir

Nakliye giderleri ulusal mevzuata göre değerlendirilir. Ulusal mevzuat nakliye giderlerinin dâhil edilmesini gerektiriyorsa, beyannamede gösterilen satış koşullarının faturalarda görülenlerle aynı olup olmadığı kontrol edilir. Teslim koşulları CIF bedele dayanıyorsa fatura bedeli, nakliye gideri, sigorta ve ithal ülkesine yapılan nakliye ile ilgili diğer ödemeleri kapsamalıdır. Teslim koşulları FOB bedele dayanıyorsa, nakliye giderlerine ilişkin vesikalar beyanname ekinde yer almalıdır.

• İthal ülkesinin kanunları, tüzükleri ve bunların yetkili kıldığı merciler tarafından konulmuş olan kısıtlamalar;

• Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan kısıtlamalar veya

• Eşyanın kıymetini önemli ölçüde etkileyen kısıtlamalar                                      Yukarıda belirtilen durumlarda, satış bedeli reddedilemez

   

Bilgisayarlarda Kullanılmak Üzere İthal Edilen Veri ya da Komutlar Yüklü Bilgi Taşıyıcılarının Gümrük Kıymetinin Belirlenmesi nasıl hesaplanır?

Bilgisayarlarda kullanılmak üzere, ithal edilen veri ya da komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük kıymetinin belirlenmesinde, sadece taşıyıcı ortamın kendisinin maliyeti veya kıymeti esas alınır. Bu nedenle, taşıyıcı ortamın maliyet veya kıymetinden ayırt edilebilmesi koşuluyla, gümrük kıymeti, veri veya komutların maliyet veya kıymetini içer- mez. Ancak, taşıyıcı ortam deyimi, entegre devreler, yarı iletkenler ve bu tür devre veya cihazlarla bütünlük oluşturan benzeri araç ve aletleri ile veri veya komutlar deyimi, ses, sinematografik veya video kayıtlarını kapsamaz

Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yönteminde gümrük kıymeti nasıl belirlenir?

Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda ve ithal tarihinden itibaren doksan gün içinde satılan aynı eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın bulunmaması durumunda, farklı ticari düzey ve/veya farklı miktarlardaki aynı eşyanın satış bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar farkları göz önüne alınarak yapılacak düzeltmeden sonra kullanılır. 

Aynı eşya: Fiziksel özellik, kalite ve tanındığı özellikleri dâhil olmak üzere her hususta aynı olan ve aynı ülkede üretilmiş eşyadır.