Dış Ticaretin Finansmanı ve Teşviki Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Merkantilizm kavramını açıklayınız?

Merkantilizm, Amerika’da altın ve gümüş madenlerinin bulunmasından sonra 16. ve 18. yüzyıllar arasında ortaya atılan, devletin asıl zenginliğinin değerli madenlerden oluştuğunu ileri süren ve korumacı bir dış ticaret politikasını savunan bir iktisadi öğretidir.

Günümüzde dünyadaki Eximbank’ları çatısı altında toplayan kuruluşun adı nedir?

Bugün dünyadaki Eximbank’ları çatısı altında toplayan Uluslararası İhracat Kredi ve Yatırım Sigortası Kuruluşları Birliği (Berne Union)’nin 73 ülkeden 84 üyesi bulunmaktadır.

İthal ikameci politika kavramını açıklayınız?

İthal ikameci politika, yurtdışından ithal edilen malların koruyucu ve özendirici önlemlerle yurtiçinde üretilmesini öngören sanayileşme stratejisidir.

Gümrük birliği kavramını açıklayınız?

Üye ülkelerin mal ticaretinin önündeki engelleri ortadan kaldırdığı, üçüncü ülkelere karşı ise ortak gümrük tarifesinin (OGT’nin) uygulandığı entegrasyon şeklidir

Türk Eximbank’ın amaçları nelerdir?

Türk Eximbank’ın amacı;
• İhracatın geliştirilmesi,
• İhraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi,
• İhraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması,
• İhracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması ve girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması,
• İhracatçılar ile yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazandırılması,
• Yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat maksadına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesidir.

Türk Eximbank’ın faaliyetleri nelerdir?

Türk Eximbank’ın faaliyetleri üç temel başlık altında özetlenecek olursa:
• Mal ve hizmet ihracatını kısa, orta ve uzun vadeli krediler ile finanse etmek,
• İhracatın finansmanı amacıyla, ihracatçıya yurtiçi ve yurtdışı finansman kurumlarından sağlanacak kredi için garanti vermek,
• Mal ve hizmet ihracında, ihracatçının ticari ve politik risklerden kaynaklanabilecek zararlarının belli bir bölümünü teminat altına almaktır.

Türk Eximbank kredi türlerini açıklayınız?

Türk Eximbank kredileri;

• Kısa Vadeli İhracat Kredileri,
• Orta-Uzun Vadeli İhracat Kredileri 
• Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kapsamındaki Krediler şeklinde üçe ayrılmaktadır.

Kısa vadeli ihracat kredileri hakkında kısaca bilgi veriniz?

Türk Eximbank ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı firmalara, özellikle ihracata hazırlık döneminde finansman gereksinimlerinin karşılanması amacıyla, kısa vadeli ihracat kredileri tahsis etmektedir. Bu krediler TL ve döviz cinsinden, bankalar aracılığıyla veya doğrudan Türk Eximbank tarafından firmalara kullandırılmaktadır. Kısa vadeli krediler, yaygın ve etkin bir kredilendirme mekanizması olarak Türk ticari bankacılık sistemi aracılığıyla da kullandırılmaktadır.

Kısa vadeli ihracat kredilerinde ortak kriterler nelerdir?

Kısa vadeli ihracat kredilerinde ortak kriterler şu şekilde sıralanabilir:
• İmalatçı-ihracatçı, ihracatçı veya ihracata yönelik mal üreten imalatçı firmalar, Türk menşeli malların, serbest dövizle, kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığı kısa vadeli ihracat kredilerinden faydalanabilirler.
• Kredi kullanan firmalar, teşvik mevzuatına göre vergi, resim ve harç istinasından yararlanırlar.
• FOB ihracat taahhüdünün %100’ü kredilendirilir.
• TL ve Döviz kredilerinde kredinin vadesi azami 540 gündür.
• Kredi, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetler, Transit Ticaret, İthal Edilmiş Malın İhracı, Takas ve Bağlı Muamele Kapsamında Yapılan İhracat, Bedelsiz İhracat, Sınır Ticareti hükümleri çerçevesinde yapılan ihracat, Gümrüksüz Antrepolara yapılacak ihracat ve Serbest Bölgelere yapılacak ihracat (Türkiye’den Serbest Bölgelere yapılan ihracatın 3. ülkelere gönderilen kısmı hariç) için kullandırılmaz.

Reeskont Kredisi kavramını açıklayınız?

Reeskont Kredisi (RK) uygulaması döviz ya da TL cinsinden uygulanabilmektedir: Reeskont Döviz Kredisi (RK-DVZ) ve Reeskont Türk Lirası Kredisi (RK-TL). RK, ihracata yönelik mal üreten imalatçı firmaların (sadece nihai üreticiler), imalatçı-ihracatçıların ve ihracatçıların ihracata hazırlık aşamasındaki finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullandırılmaktadır.

Türk Eximbank tarafından kullandırılan orta ve uzun vadeli ihracat kredileri nelerdir?

Türk Eximbank tarafından kullandırılan Orta ve Uzun vadeli İhracat Kredileri şunlardır:

• İhracata Yönelik İşletme Sermayesi Kredisi
• İhracata Yönelik Yatırım Kredisi
• Marka Kredisi
• Avrupa Yatırım Bankası (AYB) Kredisi
• Yurt Dışı Mağazalar Yatırım Kredisi
• Özellikli İhracat Kredisi
• Gemi İnşa ve İhracatı Finansman Programı

İhracata yönelik işletme sermayesi kredisi hakkında kısaca bilgi veriniz?

İhracata Yönelik İşletme Sermayesi Kredisi uygulaması kapsamında Türk Eximbank tarafından Türkiye’de yerleşik ihracata yönelik mal üreten imalatçı, imalatçı-ihracatçı firmaların işletme sermayesi ihtiyaçları için harcama belgelerine dayalı finansman desteği sağlanmaktadır. İhracata Yönelik İşletme Sermayesi Kredisi uygulaması ile Türk ürünlerinin ihracatına yönelik olarak mal üreten imalatçıların, imalatçı-ihracatçıların, işletme sermayesi ihtiyaçlarının finansmanı amaçlanmaktadır. Bu krediden imalatçı-ihracatçı veya ihracata yönelik mal üreten imalatçı vasfına haiz Türkiye’de yerleşik firmalar yararlanabilmektedirler.

Avrupa Yatırım Bankası kredisi hakkında kısaca bilgi veriniz?

Avrupa Yatırım Bankası Kredisi (AYBK) uygulamasıyla, Türk Eximbank ile Avrupa Yatırım Bankası (AYB) arasında imzalanan Kredi Anlaşması çerçevesinde; sanayi, turizm ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) ihracata ve döviz kazandırıcı hizmetlere yönelik olarak yurt içinde gerçekleştirecekleri yatırım projeleri (yeni yatırım, tevsi (büyütme) ve modernizasyon) ile işletme sermayesi ihtiyaçlarının finanse edilmesi amaçlanmaktadır.

Döviz kazandırıcı hizmetler kapsamındaki krediler nelerdir?

Türk Eximbank tarafından ihracata sağlanan finansman olanaklarının yanı sıra döviz kazandırıcı hizmetler kapsamında da bir takım finansman olanakları sunulmaktadır. Bu finansman olanakları şunlardır: Turizm Kredisi, Uluslararası Nakliyat Pazarlama Kredisi, Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Teminat Mektubu Programı, Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi, Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kredisi, Yurt Dışı Fuar Katılım Kredisidir

Döviz kazandırıcı hizmetler kredisi hakkında kısaca bilgi veriniz?

Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kredisi (DKHK) uygulaması ile Türkiye’de yerleşik firmaların;
• Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetleri gibi döviz kazandırıcı
hizmet projeleri,
• Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dâhil), turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, bedelleri yurt dışındaki sağlık ve sigorta kuruluşlarından tahsil edilmek kaydıyla döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetleri,
• Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına garanti kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, yabancı bandıralı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı ile bunlara yapılan mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışları,
• Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber satışları projeye ilişkin T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi kapsamında finanse edilmektedir.

Türk Eximbank uluslararası kredileri hakkında kısaca bilgi veriniz?

Türk Eximbank, Türkiye’nin dış politikası ve ekonomik hedefleri çerçevesinde önem arz eden ülkelerle kalıcı ve uzun süreli ilişkilerin kurulmasını sağlamak amacıyla, bu ülkelerde Türk yüklenicileri tarafından yürütülecek projelere Ülke Kredi/ Garanti Programı kapsamında finansman desteği sağlamaktadır. Türk firmaları tarafından ihracatı gerçekleştirilecek dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları ihracatının 2 (iki) yıla kadar, sermaye malı ihracatının 5-7 (beş-yedi) yıla kadar ve yurt dışında üstlenilen projelerin yapımının 10 (on) yıla kadar vadeli kredilerle desteklenmesi amaçlanmaktadır.

Türk Eximbank uluslararası kredilerinin sağlamış olduğu finansman olanakları nelerdir?

Türk Eximbank uluslararası kredilerinin sağlamış olduğu finansman olanakları;

• Nakdi kredi verilmesi
• Gayrinakdi kredi verilmesi
• Niyet Mektubu düzenlenmesidir.

Orta ve uzun vadeli ihracat kredi sigortası programlarının Türk ihracatçılarına sağlamış olduğu avantajlar nelerdir?

Uygulanmakta olan Orta ve Uzun Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programları ile Türk ihracatçılarına;
• Rekabet üstünlüğü sağlanması,
• Gelişmekte olan riskli pazarlarda uzun vadeli satış imkanlarının artırılması,
• Poliçenin teminat gösterilmesi ile ticari bankalardan finansman sağlamalarının kolaylaştırılması, amaçlanmaktadır.

Türk Eximbank kısa vadeli ihracat kredi sigortası programı uygulamasıyla Türk ihracatçılarına sağlanan avantajlar nelerdir?

Türk Eximbank Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı uygulamasıyla Türk ihracatçılarına şu olanaklar sağlanmaktadır;
• Mal ve hizmet ihracatında ticari ve/veya politik risklere karşı tahsilat güvencesi sağlanmaktadır.
• Her bir alıcı için sağlanan “alıcı limiti onayı” çerçevesinde alıcı firmalar ve ülkeleri hakkında risk analizi ve mevcut riski izleme imkanı sağlanmaktadır.
• Poliçenin teminat gösterilmesi yoluyla ticari bankalardan finansman imkanı yaratılmaktadır.
• Türk Eximbank Kısa Vadeli İhracat Alacakları İskonto Programı kapsamında kredi imkanı sağlanmaktadır.
• Sigortalı firmalara Türk Eximbank kaynaklı kredilerde faiz indirimi uygulanmaktadır.

Opsiyon işlemlerinin ihracatçılara sağlamış olduğu yararlar nelerdir?

Opsiyon işlemlerinin ihracatçılara sağladığı yararlar şu şekilde sıralanabilir:
• Döviz riskine karşı tam koruma sağlanmaktadır.
• Döviz kurunda ihracatçının aleyhine meydana gelen değişikliklerden etkilenmemesini sağlamaktadır.
• Spot işlemlerde ihracatçının lehine gelişen hareketlerden faydalanmasını sağlamaktadır.
• Opsiyon hakkı kullanılsın veya kullanılmasın işlemin bağlandığı gün opsiyon primi ödemesi sağlamaktadır.