Dış Ticaretin Finansmanı ve Teşviki Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

İhracatın finansmanında kullanılan T.C. Merkez Bankası ve ticari bankalar tarafından sağlanan başlıca kredilerinin ikinci bölümü nelerdir?

• Açık İhracat Kredisi
• Döviz Kredileri
• Vesaik Karşılığı İhracat Kredisi
• Sabit Kredi
• İhracat Teminat Makbuzları Karşılığı İhracat Kredisi
• Konsinye İhracat Karşılığı İhracat Kredisi
• Senet Karşılığı İhracat Kredisi
• Harici Garantiler
• Yurt dışı Müteahhitlik Hizmetleri Reeskont Kredisi
• Teminat Mektubu Kredisi
• Alıkonulan Para Karşılığı Avans
• Kefalet Karşılığı Kredi

Açık ihracat kredisi nasıl çalışmaktadır?

Açık İhracat Kredisi, cari hesap kredisi gibi çalışmaktadır. İhracatçı, limit dahilinde kalmak kaydıyla lehine açılan krediyi istediği zaman kullanmakta ve böylece faizden tasarruf etmiş olmaktadır. Açık İhracat Kredisi, genellikle mal rehni ve şahıs teminatı karşılığı
kullandırılmaktadır.

Döviz kredileri nedir?

Döviz kredileri, döviz kazandırıcı faaliyetlerin, ihracat ve/veya ihracat sayılan işlemlerin finansmanı amacıyla kullandırılan kredi çeşididir. İhracatın finansmanında bir prefinansman aracı olarak kullanılmaktadır. Sipariş alınan malın üretim sürecinde ihtiyaç duyulan
hammadde alımı ve diğer giderlerin karşılanmasında, ihraç edilecek mal başka bir yerden satın alınacak ise mal bedelinin ödenmesinde ve hazır malların sevkiyat sürecinde ihtiyaç duyulan finansman ihtiyacını karşılamak için sıklıkla kullanılmaktadır.

Vesaik karşılığı ihracat kredisi nasıl çalışmaktadır?

İhracatçı, ithalatçı ile yaptığı sözleşme gereği malın sevkiyatını yaptıktan sonra takip eden sevkiyatların finansmanını sağlamaya çalışmaktadır. Sürekli ihracat yapan ve üretim ihtiyacı süreklilik arz eden işletmelerin yapılmış olan bir satış sözleşmesinin ardından bir sonraki
sözleşme şartlarını yerine getirebilmek adına tahsilatlar arasında finansman ihtiyacını gidermesi gerekmektedir. Bu amaçla yapmış olduğu ihracat ile ilgili olarak elinde bulunan sevk belgelerini veya poliçeyi ihracata aracılık eden bankaya rehin bırakarak alıcının ödemeyi yapacağı tarihe kadar geçecek süre için kredi talebinde bulunmaktadır.

Banka satıcının finansal durumu, krediyi geri ödeme gücü, alıcı ve ülkesinin koşulları ile alıcının mal bedelini ödeme ile ilgili olarak sağlamış olduğu banka garantisi kabul veya avali gibi güvenceler ile vesaikin rezerv kaydı taşıyıp taşımadığına bakarak, satıcıya mal bedelinin tamamı veya belirli bir kısmını ödemektedir.

Banka, sağlamış olduğu kredi karşılığında faiz ve komisyon tahakkuk ettirmektedir. Satıcının alacak haklarını üstlenen bankaya, alıcının mal bedelini ödememesi durumunda, o satıcı ile bankasının aralarında yapmış olukları anlaşmaya bağlı olarak banka ihracatçıya rücu hakkına sahip olabilmekte ya da olamamaktadır.

Konsinye ihracat nedir?

Konsinye ihracat, yurtdışındaki şube ya da temsilcilere, daha sonra satılmak üzere belirli miktarda mal gönderilmesi anlamına gelmektedir. Konsinye ihracat ile gönderilen mallar 1 yıl içerisinde satışının yapılması esastır. Bu süre içinde mücbir sebepler ile iki yıla uzatılabilir.

Harici garanti kredisi nedir?

Harici garanti kredisi bir tür teminat mektubu kredisidir. Harici garantide ortada yabancı para cinsinden düzenlenmiş bir teminat mektubu bulunmaktadır. Bu teminat mektubunun muhatabı yurtdışında yerleşik bir kişidir. Teminat mektubu yabancı bir dilde yazılarak muhataba iletilmektedir.

Harici Garantiler, bankaların yurt içinde ve yurt dışında bulunan gerçek ve tüzel kişiler lehine, bir malın teslim edilmesi, bir işin ya da projenin tamamlanması veya bir borcun ödenmesi v.b. konularda muhatap kuruluşa hitaben verdikleri ve söz konusu yüklemin yerine getirilmemesi durumunda mektup tutarının şartlı veya şartsız ödenmesi taahhüdünü içeren garanti sözleşmeleridir.

Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Reeskont Kredisi nedir?

Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Reeskont Kredisi, yurt dışında müteahhitlik faaliyetleri karşılığında döviz sağlayacak işletmelere kullandırılmak üzere, aracı bankalara tahsis edilen kredi türüdür. Kredinin tutarı, yurda getirileceği taahhüt edilen bedelin belli bir yüzdesi kadardır.

Teminat Mektubu Kredisi uygulaması nasıl gerçekleştirilmektedir?

Teminat Mektubu Kredisi uygulamasında banka, borçlunun üzerine aldığı yükümlülüğü alacaklı ile aralarındaki sözleşme koşullarına uygun olarak yerine getirmemesi halinde alacaklının talebi ile hiçbir itiraza gerek kalmadan teminat mektubunda yazılı olan tutarı alacaklıya ödemeyi taahhüt etmektedir.

Alıkonulan Para Karşılığı Avans nedir?

Yurt dışında yapılan taahhüt işlerinde genellikle sözleşme şartları, ödemelerin belli bir miktarının, üstlenilen işin garanti süresi sonunda, yapılacağına dair hüküm ihtiva etmektedir. Böyle bir durumda bankaların, yurt dışında belli bir süre için alıkonulan meblağ karşılığında müteahhit firmalara kısa vadeli avans vermeleri uygulamasına Alıkonulan Para Karşılığı Avans kredisi adı verilmektedir.

Kefalet Karşılığı İhracat Kredisi nedir?

Kefalet karşılığı kredi genellikle küçük ölçekli faaliyette bulunan firmalara yönelik uygulanan kısa vadeli kredi türüdür. Bu kredi uygulamasında kredi talep eden ihracatçı firma sahibinin borcuna üçüncü bir kişinin imzası ile kefil olduğu kredi türüdür. Böylece borçlunun borcunu ödemediği takdirde ödemeyi kefili üstlenmektedir. Özellikle Halk Bankası ve Ziraat Bankası bu tür kredileri kullandırtmaktadır.

Kefalet Karşılığı İhracat Kredisi kullandırmada temel koşullar nelerdir?

• Firmanın kefil ya da kefillerinin güvenilir olması,
• Firmanın ticari geçmişinin kredi talebinin karşılanması açısından olumsuz deneyimlere sahip olmaması,
• Kredi talebinin gereği ve firmanın çalışma alanının kredinin geri ödenebilirliğini sağlamasındaki potansiyeli ve işletmenin çalışma alanı ile gelecekte yaratacağı işlem olanakları,
• Kambiyo işlemleri kapsamında bankanın işlem hacmine katkısının önemli düzeyde olması,
• Firmanın kredi talep edilen banka ile olan geçmiş ilişkilerinin olumlu izlenim bırakması.

İhracatın desteklenmesi kapsamında sevkiyat öncesi finansman nasıl işler?

Sevkiyat öncesi finansmanın süresi kredinin isteme amacına bağlıdır. İhracatçı siparişin alınmasından sonra zaten hazır durumda olan bir ürünü ambalajlayıp sevk edecek ise finansmanın süresi 15 ila 30 gün gibi kısa olabilir. Ancak mallar siparişe uygun olarak üretilecekse süre, imalat sürecini de kapsayacağı için finansman süresi de uzun olacaktır.

Sevkiyat öncesi, ihracatçının, malları imal etmek veya malları satın almak ve sevk etmek için kendi öz sermayesi dışında ihtiyaç duyduğu işletme sermayesi olarak niteleyebilecek bu finansman, çeşitli akreditif uygulamaları ve/veya bankaların özel finans kuruluşlarının ihracatçıya kredi ve/veya avans vermesi seklinde yürütülmektedir. Sevkiyat öncesi finansman; bazı “özellikli akreditif” uygulamaları ile doğrudan “banka kredileri”
seklinde sağlanmaktadır.

İhracatın desteklenmesi kapsamında sevkiyat sonrası finansman nedir?

Sevkiyat sonrası finansman, ihracatçıların alıcılarına kredi açtıkları zaman bankaların devreye girerek, ihracatı finanse etmesidir. Bu finansman, ihraç mallarının yurtdışına sevk edilmesi ile mal bedellerinin tahsili arasında bir köprü vazifesi görmektedir.

Sevkiyat sonrası finansmanın yaygın olarak kullanılan türleri nelerdir?

Sevkiyat sonrası finansmanın yaygın olarak kullanılan türleri:

• akreditif kredisi,
• iştira veya iskonto kredileri,
• vesaik mukabili avans,
• gümrük vergisi iadesi mukabili avans,
• keşide edilmeyen bakiyeler karşılığı avans,
• ihracat teşvikleri mukabili avans,
• konsinye ihracat mukabili avans,
• ithalat teminat mektubu karşılığı avans,
• alıkonulan para karşılığı avanstan

oluşmaktadır.

Vesaik Mukabili Avans nasıl çalışır?

İhracatçı, ithalatçı ile yaptığı sözleşme gereği malın sevkiyatını yaptıktan sonra, doğal olarak sonraki sevkiyatların finansmanını sağlamaya çalışmaktadır. Bunun içinde yapmış olduğu ihracatla ilgili elinde bulunan sevk belgelerini veya poliçeyi ihracata aracılık eden bankaya rehin bırakarak, alıcının ödemeyi yapacağı tarihe kadar geçecek süre için kredi talebinde bulunmaktadır.

Banka satıcının finansal durumu, krediyi geri ödeme gücü, alıcı ve ülkesinin koşulları ve alıcının mal bedelini ödeme ile ilgili olarak sağlamış olduğu güvencelere ve vesaikin rezerv kaydı taşıyıp taşımadığına bakarak satıcıya mal bedelinin tamamı veya belirli bir kısmını ödemektedir.
Banka sağlamış olduğu avans karşılığı faiz veya komisyon tahakkuk ettirmektedir. Satıcının alacak haklarının devrini üstlenen bankaya alıcının mal bedelini ödememesi durumunda satıcı ile bankasının aralarında yapmış oldukları anlaşmaya bağlı olarak rücu hakkı verilebilir.

Keşide Edilmeyen Bakiyeler Karşılığı Avans nasıl çalışmaktadır?

Vadeli satış işlemlerinde alıcı mal bedelinin belirli bir yüzdesi için poliçe keşide ederek satıcıya göndermektedir. Satıcının bankası alıcı tarafından keşide edilen poliçeleri iştira veya iskonto ederek satıcıya avans sağlamaktadır. Mal bedelinin poliçe keşide edilmeyen kısmı için ise alıcı satıcıya çeşitli garantiler sunmaktadır. Bu kısmın tahsili ileriki bir vadede gerçekleşmektedir. Satıcı keşide edilmeyen alacaklarını garanti göstererek yine bankasından avans niteliğinde finansman temin edebilmektedir. Keşide Edilmeyen Bakiyeler Karşılığı Avans yöntemiyle finansmanın vadesi genellikle 90 gündür.

İhracat Teşvikleri Mukabili Avans nasıl verilmektedir?

İhracat teşvik programı kapsamında her ülkede değişik teşvikler verilmektedir. Bankalar bu teşviklerden parasal olanları karşılığı sevkiyat sonrası avans verebilmektedir. Teşvikleri sağlayan organ tarafından teşviklerin ödenmesinin geciktirilmesi ve bir kısmının iptal riskine karşılık bankalar avanslara % 10 - % 20 arasında marj uygulamaktadır.

Konsinye İhracat Mukabili Avans nasıl verilmektedir?

Bankalar belirli bir marj uygulayarak konsinye ihracat miktarı kadar satıcıya kredi sağlamaktadır. Vadeli konsinye satışlarda banka ihracatçıyı alıcı- satıcının ihracatçıdan ithal ettiği malları satıp, satış bedellerini ihracatçıya transfer edinceye kadar geçecek süre için finanse etmektedir.

İthalat Teminat Mektubu Karşılığı Avans nasıl kullanılmaktadır?

İhracata yönelik sanayiler için ithal edilen girdilerin iç piyasaya yönelik üretim veya tüketimde kullanılmasını önlemek için caydırıcı miktarda bir nakdin, fiili ihracattan sonra ihracatçıya geri ödenmek koşulu ile ithalat teminat mektubu karşılığı alıkonulmaktadır. Bazı uygulamalarda ise yine ihracata yönelik sanayiler için ithal edilecek girdi karşılığı kadar nakit ithal edilen girdi üretimde kullanılıp üretilen mamul ihraç edilinceye kadar geçecek sürede Merkez Bankasında veya dış ticaret işlemi yürüten özel bir finansal kuruluşta faizsiz olarak alıkonulmaktadır.

Teminat mektubu veya bankada alıkonulan nakit karşılık gösterilerek ihracatçı bankasından kredi talebinde bulunabilmektedir. Bankadan sağlanan bu nakit sevkiyat sonrası bir finansman niteliğinde olup, teminat mektubu karşılığı alıkonulan nakdin ödenmesindeki güçlük ve gecikmelere karşı belirli bir garanti sağlamak için bankaca avansa belli bir oranda marj ya da faiz uygulanmaktadır.

İhracat finansmanında alıcı kredisi nasıl işler?

Alıcı kredisi; yabancı bir alıcıya (ithalatçı) borç verilmesi anlamındadır. Ancak uygulamada, bir ülkeden diğerine herhangi bir “fon” transferi söz konusu değildir. Genellikle ithalatçı mal bedelinin %20 – 30’u arasında bir miktarını satıcıya (ihracatçıya) pesin ödemekte, geri
kalan bakiye alıcıya borç olarak verilmiş olmaktadır. Alıcı kredisi sözleşme bedelinin ancak %70 – 80’lik kısmını kapsamaktadır. Alıcı kredileri, daha çok büyük çapta ihracat işlemlerinde uygulanmaktadır. Sermaye mallarının büyük tutarlarda olması ve alıcının ülkesinde bu türden finansmanı sağlayabilecek finans kurumlarının yetersizliği satıcının ülkesindeki bir finansman kuruluşu tarafından alıcının finansmanı gündeme gelmektedir. Alıcı kredisi ya alıcının bankası tarafından garanti edilir ya da özel amaçlarla doğrudan alıcının bankasına verilmektedir.

Kredilerde 5K nedir?

Bankaların işletmeler ile ilgili yaptıkları analizler ve kredi analiz sürecine yaklaşımları dünyanın her yerinde “5 K” olarak nitelendirilen 5 farklı kriter altında toplanmış farklı incelemelerden oluşmaktadır. Kredilerde 5k şunlardır:

• Karakter
• Koşullar
• Kapasite
• Karşılıklar
• Kapital

Karakter analizindeki en önemli girdiler nelerdir?

Firma Yöneticilerinin;
• Geçmişte borçlarını ödeme konusunda nasıl bir performans gösterdiği,
• Eğitim düzeyi ve iş tecrübeleri,
• Yükümlülüklerine yaklaşımları ve sorumluluk alma düzeyleri,
• Çalıştıkları sektördeki şöhret ve itibarları,
• Çalışanlarına ve müşterilerine karşı tutumları ile,
Firmanın;
• Geçmiş kredi performansı,
• İflas ya da iflas benzeri bir tecrübesinin olup olmadığı,
• İş tarzının etikliği ve işçilerle olan ilişkilerinin sorunsuz olup olmadığı,
• Karşısında açılmış bir dava olup olmadığı,
• Hakkında basında çıkan olumsuz nitelendirilecek haberler,
• Halka açık bir işletme ise piyasa fiyatının geçmiş performansı

Kapasite kriteri nedir?

Kapasite kriteri, firmanın borcunu geri ödeme gücünü ölçmek amacı ile hakkında gerçekleştirilecek mali analizleri ifade etmektedir. İşletmelerin borç ödeme kabiliyetini ölçmek adına yapılan likidite analizleri ve çeşitli oran hesaplamaları ile varlıkların nakde dönüştürülebilme yeteneğinin araştırılmasını kapsamaktadır.

Kapital kriteri nedir?

Kapital kriteri, işletme ortaklarının işletmeye koymuş olduğu sermaye ile yıllar içerisinde işletmenin elde ettiği kârlardan dağıtılmamış fonlardan oluşan özkaynakların yeterli seviyede olup olmadığının analizini ifade etmektedir.

Koşullar kriteri neleri kapsamaktadır?

Koşullar kriteri, kredi tahsisi ve kullanma sürecinde, tarafların karşılıklı olarak ve bulunulan piyasa ve ekonomik çevreyi de göz önünde bulundurması gereken şartları içermektedir. İşletmeler, yöneticileri ve iş ortamları ile kendi başına ayakta duran birimler değildir. Her
işletme, içerisinde bulunduğu sektörün koşullarına, iş ilişkisi içerisinde olduğu müşteriler, tedarikçiler, hissedarlar, rakipler gibi farklı paydaşların durumlarına ve iş yapmakta oldukları ülkenin genel ekonomik durumu ile hukuki düzenlemelerine doğrudan bağlıdır.

Karşılıklar kriteri nedir?

Karşılıklar kriteri, kullanılacak olan kredi karşılığında işletme tarafından bankaya sunulacak olan teminatı ifade etmektedir.