XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Karahanlı Türkçesiyle Yazılmış Örnek Metinler

1. Soru

"yagız yer yıpar toldı kafur kitip
bezenmek tiler dünya körkin itip" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip
süslenmek ister".


2. Soru

"saba yeli koptı karanfil yıdın" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı".


3. Soru

"elik külmiz oynar çeçekler üze" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Çiçeklerin üzerinde erkek ve dişi geyikler oynar".


4. Soru

"iletü ma?a açtı dünya sözin" dizesinin Türkiye Türkçesi çevirisi nedir?

Cevap

"Dünya sırrını getirip bana açtı".


5. Soru

"ayur körmedi?mü bu hakan yüzin" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Sen bu hakanın yüzünü görmedin mi der".


6. Soru

"ayada tutayın agı çuz töşettim" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Ben seni elimde tutayım, senin için ipekler döşettim".


7. Soru

"tilep bulmadım men neçe me tilettim" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Ben seni ne kadar arayıp arattımsa da bulamadım".


8. Soru

"tiriglikke tatgı süçig can sevinçi
yigitlik teg edgü yok ermiş ayıttım" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan iyi bir şey yokmuş ".


9. Soru

"bu kün zac feran urgın e?de tarıttım" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Bugün yüzüme safran tohumu sürdüm".


10. Soru

"tolun teg tolu yüz kayuka elettim" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Dolunay gibi olan yüzü nereye götürdüm".


11. Soru

Aşağıdaki dörtlüğün Türkiye Türkçesine çevirisi nasıldır?

"Avlap meni koyma?ız
Ayık ayıp koyma?ız
Akar közüm uş te?iz
Tegre yöre kuş uçar"

Cevap

"Beni avlayıp bırakmayın, söz verip sözünüzden dönmeyin; gözlerimden deniz gibi yaşlar akıyor, gözyaşlarımın etrafında kuşlar uçuyor."


12. Soru

Aşağıdaki dörtlüğün Türkiye Türkçesine doğru çevirisi nedir?

"Yay kış bile karıştı
Erdem yasın kurıştı
Çerig tutup küreşti
Oktagalı utruşur"

Cevap

"Yaz (mevsimi) kış ile karşılaştı ve karşılıklı olarak erdem yayını kurdular. Asker (ler) saf oluşturup savaştılar ve birbirlerine ok atmak için karşı karşıya geldiler."


13. Soru

"biligdin urur men sözümke ula
biligligke ya dost özü?ni ula
bilig birle bulnur sa‘adet yolı
bilig bil sa‘adet yolını bula" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Sözüme bilgi ile temel atarım, ey dost! Bilgiliye yaklaşmaya çalış; mutluluğun yolu bilgi ile bulunur, bilgi edin ve mutluluk bul!"


14. Soru

"sü?ekke yilig teg erenke bilig
eren körki ‘akl ol sü?ekni? yilig
biligsiz yiligsiz sü?ek teg hali
yiligsiz sü?ekke sunulmaz elig" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Kemik için ilik ne ise, insan için de bilgi odur; insanın süsü, güzelliği akıldır, kemiğinki ise iliktir. Bilgisiz kişi iliksiz kemik gibi boştur; iliksiz kemiğe kimse el uzatmaz."


15. Soru

"bilig bildi boldı eren belgülüg
biligsiz tirigle yitük körgülüg" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"İnsanlar bilgi ile tanınır, bilgisiz hayatta iken kaybolmuş gibidir."


16. Soru

"biliglig er öldi atı ölmedi
biligsiz tirig erken atı ölü" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Bilgili adam ölünce adı kalır; bilgisiz sağ iken ölüdür."


17. Soru

"ne kim kelse erke tilindin kelür" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"İnsana ne gelirse, dilinden gelir."


18. Soru

"eşit büt bu sözke kamug ta?da ten
turup tilke yüknüp tazarru‘ kılur" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Dinle ve bu söze inan “vücut her sabah kalkıp eğilerek dile yalvarır”


19. Soru

"küdezgil tili?ni kel az kıl sözü?" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Dilini sıkı tut, gel, sözünü kısa kes (az konuş)."


20. Soru

"resul erni otka yüzin atguçı
til ol tedi yıg til yul ottın yüzü?" dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi nedir?

Cevap

"Peygamber: “İnsanı yüzü koyun (yüz üstü) ateşe atan dildir” dedi; dilini sıkı tut
yüzünü ateşten kurtar"


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi