XIX. Yüzyıl Türk Dünyası Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkistan’Da Çarlık Yönetimi Ve Etkileri

1. Soru

Türkistan’ın ilk Türkçe gazetesi hangisidir?

Cevap

Türkistan Vilayetinin Geziti


2. Soru

Orta Asya bölgesinin yüzyıllarca devam eden dış dünyadan soyutlanmasını sona erdiren olay nedir?

Cevap

-Demiryolları inşası


3. Soru

Hükûmet, Müslüman halkı Rus okullarına ısındırmak için ne gibi gelişmelerde bulunmuştur?

Cevap

Müslüman din adamlarını öğretmen olarak işe aldı ve onlar vasıtasıyla temel İslami bilgiler ve Arap alfabesi dersleri okutuldu.


4. Soru

Büyük toprak sahibi olan soylular, toprak meselesi yüzünden ortaya çıkan karışıklıkların nasıl çözüleceğini düşünüyorlardı?

Cevap

Rus köylülerini yeni ele geçirilen topraklara dağıtmakla çözümleneceğine inanıyorlardı.


5. Soru

Türkmenistan’ı ele geçirme hazırlıkları yapan Rusların ilk hamlesi ne olmuştur?

Cevap

1873’te Yomut Türkmenlerine saldırarak Harezm taraflarındaki Türkmen köylerini ele geçirmeleri.


6. Soru

Dükçü İşan İsyan’ı neden başarısızlıkla sonuçlandı?

Cevap

Eşgüdümden yoksun olması ve diğer bölgelerdekilerle beraber hareket edilememesi yüzünden isyan başarısızlıkla sonuçlandı.


7. Soru

Enver Paşa’nın Türkistanlıların mücadelesine katılması Ruslar için neden anlamlıydı?

Cevap

Türkistan’daki Ruslar bu yüzden Bolşevikler etrafında birleşebilirlerdi.


8. Soru

Türkistan’da siyasi bir istikrar kurulamamasının sebebi nedir?

Cevap

Bölgesel hanlıkların hiçbirinin büyük bir devlet gücü oluşturamamasıdır.


9. Soru

Türkistan hangi medeniyetler arasında merkezi konumdaydı?

Cevap

Türkistan, Çin, Hindistan, İran, Orta Doğu, Akdeniz ve Avrupa medeniyetleri arasında merkezî konumdaydı.


10. Soru

Rusya müslümanlarından M. Zahir Bigi'ye göre Buhara’daki medrese eğitimini Kazan’dakine göre farkı nedir?

Cevap

1893’te Buhara ve Semerkand’daki medreseleri ziyaret eden Rusya Müslümanlarından M. Zahir Bigi, buradaki medrese eğitimini biraz da hayranlıkla anlatır. Buhara’daki medrese eğitimini Kazan’dakine göre daha ciddî ve üstün bulur. Buharalıların talebeye olağanüstü bir değer verdiklerini görerek imrenir. Onun gözlemlerine göre, Buhara’da en gözde sınıf talebelerdi; onlara herkes hürmet göstermeye mecburdu.


11. Soru

XVI. yüzyılda Türkistan tarihinin akışını değiştiren gelişmelerin en önemlisi nedir?

Cevap

Portekizlilerin Çin’den Hindistan’a ve Avrupa’ya uzanan deniz yollarını keşfetmeleriydi.


12. Soru

Rusya Hükümeti neden Türkistan tarlalarını tamamen pamuk ekimine tahsis etmek istiyordu?

Cevap

Amerika’ya olan pamuk bağımlılığını azaltmak, mümkünse tamamen ortadan kaldırmak için.


13. Soru

İran’ın Şiileşmesi Türkistan’da ne gibi sorunlara yol açmıştır?

Cevap

Türkistanlıların Ortadoğu’daki Sünni İslam dünyası ile alakalarını engelledi ve dolayısıyla Türkistan’ın daha da soyutlanmasına yol açtı.


14. Soru

Orta Asya’nın nispeten sakin olan durumunu bozan olay nedir?

Cevap

1890’larda başlayan Rus göçmenleri akını.


15. Soru

Sultan Kenesarı’nın başlattığı isyan nasıl sona erdi?

Cevap

Sultan Kenesarı’nın 1847’de Kırgızlar tarafından öldürülmesiyle isyan sona erdi.


16. Soru

Türkistan’ın yerleşik halkından olanlar neden Avrupa medeniyetini öğrenmede güçlük çekiyorlardı?

Cevap

Eski medeniyetin çok fazla etkisinde oldukları için.


17. Soru

Rus işgalinden önce Hive tahtına çıkan yenilikçi han kimdir?

Cevap

Buhara idarecilerinin aksine Hive hanları genellikle yeniliklere açık kimseler oldular. Rus işgalinden önce tahta çıkan Muhammed Rahim Han (1864-1910), zamanın gereklerinin farkında olan bir kimseydi.


18. Soru

Rus yönetimine karşı Türkistan’da ortaya çıkan en büyük direniş hangisidir?

Cevap

Basmacı İsyanı


19. Soru

Rus yayılmasının ilk hedefi neresi olmuştur?

Cevap

Hokand Hanlığı


20. Soru

1884’te Taşkent’te yerel halkın çocukları için açılan Rus-yerli okullara Müslümanlar neden rağbet göstermemiştir?

Cevap

Halk, çocuklarının Ruslaşacağından korkuyorlardı.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v