Genel Uygarlık Tarihi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim
Dünyanın Oluşumu, Eski Mezopotamya Ve Eski Mısır Tarihi Ve Uygarlıkları
Dünyamız nasıl oluşmuştur?
Dünya, güneş sistemimizin oluşmasından 500 milyon yıl sonra, 4.5 milyar yıl önce gaz ve toz bulutlarından meydana gelmiştir.
Dünya üzerinde canlı hayat ne zaman başlamıştır?
Dünya üzerinde tek hücreli canlılar yaklaşık 3.6 milyar yıl önce, çok hücreli canlılar ise 1.7 milyar yıl önce ortaya çıkmıştır.
Birinci Zamanda (Paleozoyik) hangi canlı türleri vardır?
Birinci Zamanda (Paleozoyik) bitkiler ve hayvanlar görülmüştür.
İkinci Zaman’da (Mezozoyik) hangi canlı türleri vardır?
İkinci Zaman’da (Mezozoyik), günümüzden 230 milyon yıl önce dinozorlar, 220 milyon yıl önce de memeliler görülmeye başlamıştır. Bu dönemin sonlarında yaklaşık 65 milyon yıl önce dinozorların soyu tükenmiştir.
Dördüncü Zamanın özelliği nedir?
Dördüncü Zaman Pleistosen ve Holosen olmak üzere iki evrelidir: • Günümüzden 2 milyon yıl kadar önce başlayan Pleistosen dönem 10 bin yıl öncesine kadar devam eder ve Paleolitik (Eski Taş) Çağ bu dönemde yaşanmıştır. • Holosen dönem ise günümüzden 10 bin yıl önce başlar ve günümüzde hala devam etmektedir.
Paleolitik Çağ nasıl başlamıştır?
Günümüzden 2.5 milyon yıl önce insanların taş aletler yapmalarıyla Paleolitik Çağ başlar.
Paleolitik Çağ’da insanlarının yaşam tarzı nasıldır?
Paleolitik Çağ’da insanlar avcılık ve toplayıcılık yapmışlar, av hayvanlarının peşinde göçebe bir yaşam sürmüşler, mağaralar ve kaya altı sığınakları gibi yerleşmelerde geçici sürelerle barınmışlardır.
Paleolitik Çağ kaç evreye ayrılmıştır?
Paleolitik Çağ; • Alt, • Orta ve • Üst olmak üzere üç evrelidir.
Alt Paleolitik Çağ’da (G.Ö. 2.500.000-200.000) hangi insan türleri yaşamıştır?
Alt Paleolitik Çağ’da homo habilis, homo rudolfensis, homo erectus, homo ergaster ve homo heidelbergensis türleri yaşamıştır.
Orta Paleolitik Çağ’da (G.Ö. 200.000-40.000) hangi insan türleri yaşamıştır?
Orta Paleolitik Çağ’da homo neanderthalensis ve homo sapiens insan türleri yaşamıştır.
Homo sapiens türü insanlar hangi çağda yaşamıştır?
Homo sapiens türü insanlar, Üst Paleolitik Çağ’da (G.Ö. 40.000-12.000) yaşamışlardır.
Becerikli insan olarak tanımlanan Homo habilislerin özelliği nedir?
Homo habilisler Güney ve Doğu Afrika’da yaşamış insan türüdür. Ortalama 1.3 m. boyunda ve beyin hacimleri 590-650 cm3 civarındadır. 2.5 milyon yıl önce ilk taş aleti yaptıkları için ilk insan türü olarak kabul edilir.
Çakıl taşlarının yontulmasıyla oluşturulan ilk taş aletler (Oldowan Teknolojisi) nerede bulunmuştur?
Çakıl taşlarının yontulmasıyla oluşturulan ilk taş aletler, Afrika’da Tanzanya, Etiyopya ve Malawi’de bulunmuştur.
Homo erectusların özellikleri nedir?
Homo erectuslar günümüzden 1.9 milyon yıl-100 bin yıl öncesine kadar yaşayan bir insan türüdür. Boyları ortalama 1.60-1.70 m., beyin hacimleri 950-1100 cm3 civarındadır. Bu tür, fosilleri Afrika dışında bulunan ilk insan türüdür.
Homo erectuslar hangi becerilere sahiptir?
Homo erectusların sahip olduğu beceriler şöyle sıralanabilir: • İki ucu işlenmiş damla biçiminde el baltaları (Acheulean-Aşölyen Teknolojisi) yapmışlardır. • Grup halinde örgütlü bir biçimde avlanmışlardır. • Ateşi ilk defa 1.5 milyon yıl önce Afrika’da bilinçli olarak kullanmışlardır. • Konuşabilen ilk insanın homo erectuslar oldukları düşünülmektedir.
İki ırmak arası anlamındaki Mezopotamya hangi nehirler arasındadır?
Mezopotamya, Dicle (İdiglat) ve Fırat (Purattu) nehirleri arasındadır.
Kuzey ve Güney Mezopotamya’nın su kaynakları nelerdir?
Kuzey Mezopotamya’da Toroslar ve Zagroslar’ın etekleri bol yağış alır. Çöl olan Güney Mezopotamya ise Dicle ve Fırat nehirleri ile sulanmıştır.
Kuzey Irak’ta Barda-Balka kamp alanı ve Büyük Zap Nehri Vadisi’nde bulunan Şanidar mağarası hangi dönemin yaşam alanıdır?
Barda-Balka kamp alanı ve Şanidar mağarası, yaklaşık 80.000 yıl öncesine tarihlenen Paleolitik Çağ insanlarının önemli yaşam alanlarıdır.
Mezopotamya’da günümüzden 12.000-11.000 yıl önce buzul iklimi sona erip günümüzdekine benzer bir iklimin başlaması ile hangi gelişmeler olmuştur?
İlgili gelişmeler şöyle sıralanabilir: • Bitki ve hayvan türleri çoğalmış, insanlar hayvanları beslemeye ve yavaş yavaş onları evcilleştirmeye başlamıştır. • Artık mağaralarda değil hayvanların ve tarıma alınacak bitkilerin, yanında geçici basit barınaklarda yaşam devam etmiştir.
Doğu Akdeniz kıyısındaki Kebara ve Natufyen hangi kültür özelliklerine sahiptir?
Kebara ve Natufyen, Paleolitik Çağ ve Neolitik Çağ arasında yer alan Ara/Orta Taş Çağı kültür özelliklerine sahiptir.
MÖ. 10.000 yıllarındaki Neolitik Çağ’ın (Yeni Taş Çağı ya da Cilalı Taş Çağı) özelliği nedir?
Bu çağda kalıcı ilk köy yerleşmeleri kurulmaya başlamıştır. Yerleşimin ardından buğday, arpa, bezelye ve mercimek tarımı yapılmıştır. Ayrıca koyun, keçi, sığır, köpek ve domuz gibi hayvanlar evcilleştirilmiştir.
Kile elle şekil verilerek ilk kez çanak çömlek yapımı ve kullanımı hangi dönemde başlamıştır?
İlk kez çanak çömlek yapımı ve kullanımı, Neolitik Çağ’da (Yeni Taş Çağı ya da Cilalı Taş Çağı) başlamıştır.
Önemli Neolitik Çağ (Yeni Taş Çağı ya da Cilalı Taş Çağı) yerleşim yerleri nereleridir?
Önemli Neolitik Çağ yerleşim yerleri; • Kuzey Mezopotamya sınırındaki Diyarbakır’da Çayönü, • Şanlı Urfa’da Nevali Çori, Göbeklitepe ve • Kuzey Irak’taki Cermo’dur (Jarmo).
Hassuna ve Samarra Kültürlerinin özelliği nedir?
MÖ. 7. binyılın sonları ile MÖ. 6. binyılın ilk yarısına kadar Kuzey Mezopotamya’daki yerleşim yerlerinden isimlerini alan boyalı çanak çömlek kültürleridir ve neolitik kültürü temsil ederler.
Tholos adı verilen ev tiplerini kimler kullanmıştır?
Tholos ev tiplerini Mezopotamya’daki Halaf Kültürü (MÖ. 5600-5000) dönemi insanı kullanmıştır
Elazığ-Malatya yöresine kadar uzanan Ubeyd Kültürü’nün (MÖ. 5500-4000) en önemli mimari özelliği nedir?
Güney Mezopotamya’da Ur, Uruk, Ubeyd ve Eridu gibi kentlerin merkezinde bir tapınak inşa edilmesi ve kentlerin bu merkez etrafında gelişmesidir. Bu yerleşim modeli daha sonra Sümer şehirlerinde görülenlerin öncüsü niteliğindedir.
Uruk Dönemi (MÖ. 4000-3100) özellikleri nedir?
Uruk Dönemi özellikleri şöyle sıralanabilir: • Güneydeki kentler büyük oranda gelişmiştir. • Nüfusları artmış, sulu tarım ile daha fazla ürün elde edilmeye başlanmıştır. • Maden, taş ve kereste gibi ihtiyaçlar uzak bölgelerden ticaretle getirtilmiştir. • Belli bir iş kolunda uzmanlaşmış zanaatkârlar ortaya çıkmıştır. • Çömlekçi atölyelerinin seri üretime geçtikleri ve üretilen malların uzak ülkelere pazarlandığı görülür. • Neolitik Çağ’dan beri kullanılan baskı mühür geleneği yerini silindir mühür tipine bırakmıştır. • Ekonomik kayıtların tutulması gereksiniminden MÖ. 3200’lerde yazı geliştirilmiştir.
Ekonomik kayıtların tutulması ihtiyacı neyi yaratmıştır?
Ekonomik kayıtların tutulması ihtiyacı, MÖ. 3200’lerde yazının geliştirilmesine sebep olmuştur.
Sümerler Erken Hanedanlar Dönemi’nde (MÖ. 2900- 2350) nasıl bir yerleşim düzenine sahiptir?
Güney Mezopotamya’da her biri bir kralın yönetimindeki kent devletlerinde yaşamışlardır. Bunların hepsi merkezî bir tapınak etrafında kurulmuş ve etrafı bir sur ile çevrilmiştir. Çevresinde ise köyler yer almıştır.
Önemli Sümer kentleri hangileridir?
Önemli Sümer kentleri; Lider Uruk olmak üzere Ur, Eridu, Lagaş, Kiş, Nippur, Umma’dır.
Tholosların mimari özellikleri nelerdir?
Tholoslar, çapı 3 ile 7 m. arasında değişen yuvarlak planlı, kubbeli bir oda ile bu odaya eklenmiş dikdörtgen planlı başka bir odadan oluşan, balçık, kerpiç ya da taştan yapılmış evlerdir.
Sami kökenli bir topluluk olan Akkadlar’ın etki alanı nereye kadar genişlemiştir?
Akkadlar, kral I. Sargon (MÖ.2334-2279) ve torunu Naram-Sin (MÖ. 2254-2218) zamanında Akdeniz’e kadar bütün Mezopotamya’ya hâkim olmuşlar ve ülkeyi merkezî sistem ile yönetmişlerdir.
Yeni Sümer Döneminde III. Ur Sülalesi’nin genişleme hedefi nereleridir?
III. Ur Sülalesi bu dönemde Akkad gibi bir merkezî krallık kurmak ve tüm bölgeyi denetlemek istemiştir.
III. Ur Sülalesi hangi bölgeleri yönetimi altına almıştır?
III. Ur Sülalesi, doğuda Elam, kuzeyde Assur ülkesi üzerinde merkezî yönetim kontrolü sağlamıştır. Yaklaşık 100 yıl kadar süren (MÖ. 2100-2000) bu dönmede Ur kenti Mezopotamya’nın en büyük siyasi gücü olmuştur.
MÖ. 1950-1750 yılları arasındaki Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Anadolu’daki ana ticaret merkezleri nereleridir?
Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nda (MÖ. 1950- 1750) Anadolu’daki ana ticaret merkezi (bugün Kayseri il sınırları içindeki Kültepe ören yerinde bulunan) Kaniş/Neşa kentidir.
Asur Ticaret Kolonileri Anadolu’da ticaret dışında hangi alanda etkili olmuştur?
Asur Ticaret Kolonileri ticaret dışında Anadolu’nun yazı ile tanışmasını ve tarihî çağlara girmesini sağlamıştır.
Babil Sülalesi’nin en önemli kralı olan Hammurabi sınırlarını nereye kadar genişlemiştir?
Hammurabi, ülkesinin sınırlarını; • Batıda Akdeniz’e, • Doğuda İran’a, • Kuzeyde de Toroslara kadar genişletmiştir.
Yeni Assur Krallığı döneminin özelliği nedir?
MÖ. 10. yüzyıldan yaklaşık MÖ. 7. yüzyılın sonlarına kadar süren dönemdir. Bu dönemde yoğun bir yayılma politikası benimsenmiştir.
Urartu krallığı nerede kurulmuştur?
Urartular Anadolu’da Van Gölü ve çevresi merkez olmak üzere güçlü bir krallık kurmuşlardır.
Yeni Assur Krallığı’nın ortadan kalkmasıyla hangi dönem başlamıştır?
Yeni Assur Krallığı’nın ortadan kalkmasıyla Babil’e esas ününü kazandıran Yeni Babil Devleti (Kalde Devleti) (MÖ. 612-539) olarak anılan bir dönem başlamıştır.
Babil Kralı Nabukadnezzar dönemindeki gelişmeler nelerdir?
Kral Nabukadnezzar Babil’i görkemli bir kent hâline getirmiştir. Ünlü İştar Kapısı, Babil Kulesi ve dünyanın yedi harikasından b
Tanrı-Kral düşüncesi nasıl gelişmiştir?
Naram-Sin ile Tanrı-Kral düşüncesi ortaya çıkmış ve daha sonra Yeni Assur Devleti ve Pers Dönemi kralları da ülkelerini mutlak monarşi sistemiyle yönetmişlerdir. Ülkelerinin topraklarını eyaletlere bölerek başlarına valiler atamışlardır.
Mezopotamya’da toplum hangi sınıflardan oluşmuştur?
Mezopotamya’da toplum; • Soylular, • Sıradan vatandaşlar, • Yanaşmalar ve • Kölelerden oluşmuştur.
Güneş Tanrısının (UTU) özelliği nedir?
Güneş Tanrısı (UTU) adaletin koruyucusudur. Güneş, nasıl karanlıkları aydınlatırsa, tanrının faili meçhul gizli işleri de öyle aydınlatacağına inanılmıştır ve adaletin yeryüzündeki temsilcisidir. En büyük hâkim, başyargıç ise kraldır.
Mezopotamya’da bugüne kadar sırayla hangi kanunlar ortaya çıkmıştır?
İlgili kanunlar şöyle listelenebilir: • Sümerce Yazılı Kanunlar; • Urukagina Kanunu, • Ur-Nammu Kanunu, • Ana ittişu Kanunu, • Lipit-istar Kanunu. • Akkadca Yazılı Kanunlar; • Eşnunna Kanunu, • Hammurabi Kanunları, • Orta Assur Kanunları.
Mezopotamya’da ortaya çıkan kanunlarının yazım standartı nedir?
Her kanunun; • Ön söz (prolog), • Maddeler ve • Netice (epilog) olmak üzere üç bölümden oluşması gerekiyordu.
Sümerlerde din nasıl gelişmiştir?
Sümerlerde her şehrin bir tanrısı vardır: • Uruk’ta İnanna, • Ur’da Nanna, • Lagaş’ta Ningirsu, • Nippur’da Enlil, • Babil’de Marduk ve • Assur’da Assur gibi. O şehirde yaşayan insanlar da tanrının hizmetkârlarıdır. Devlet alanları genişledikçe başkentlerin tanrıları da devletin baştanrısı olmuştur.
Sümerlerin mimariye kazandırdığı bir yapı tipi olan Zigguratların özellikleri nelerdir?
Ziggurat birçok kentte, bir dizi platform ve üzerindeki tapınaktan oluşmuştur. Burası tanrıların evi olmasının yanında yazıcı okulu, kütüphane ve arşiv işlevlerini de görmüştür.
Uruk Dönemi’nin sonlarına doğru MÖ. 3200 yıllarındaki en erken yazılı belgelerin özellikleri nelerdir?
Resim şeklindeki (piktografik) işaretlerden oluşan belgelerdir. Yazıcı avuç içine sığabilecek bir kil tabletin üzerine kareler çizmiş ve anlatmak istediğini resimlerle anlatmaya çalışmıştır.
Çivi yazısında sözcükler nasıl oluşturulmuştur?
Çivi işaretlerinin her biri bir heceye karşılık geldiği için hecelerin yan yana yazılması ile sözcükler oluşturulmuştur.
Sümer edebiyatını oluşturan edebî eser grupları nelerdir?
İlgili eser grupları şöyle sıralanabilir: • Liturjik Eserler, • Epik (Destani) Eserler, • Didaktik Eserler.
Sümer edebiyatını oluşturan edebî belgelerden Liturjik eserler nelerdir?
Sümer edebiyatını Liturjik eserler; • Mitoslar, • Kaside ve • Ağıtlardır
Sümer edebiyatını oluşturan edebî belgelerden Epik (Destani) eserler nelerdir?
Epik (Destani) eserlerden bugüne kadar Sümerce bulunan destanlar şöyle sıralanabilir: • Yaradılış Destanı, • Gılgamış Destanı, • Lugalbanda Destanı, • Enmerkar ve Aratta Beyi Destanı, • Ninurta Destanı, • Kazma Destanı.
Sümerler tarafından kullanılan ay takvimi nasıl oluşturulmuştur?
Sümerler ay takvimi ayın bir hilalden öteki hilale kadar geçen tüm evrelerini kapsayan süre ile tanımlamışlardır. Bu süre bazen 29, bazen de 30 güneş günü olmuştur. Böylece On iki ayın beş ayını 29 gün, yedi ayını 30 gün, dolayısıyla bir yılı 355 gün saymışlardır.
Mezopotamya uygarlıkları ulaşımı nasıl sağlamıştır?
Ulaşımda genellikle nehirler ve kanallar kullanılmıştır. Gemilerle Basra Körfezi ve Akdeniz’e seferler yapılmıştır. Ulaşımda tekerlekli araçlar MÖ. 3500’lerden itibaren kullanılmıştır. Sümerler dört tekerlekli ve eşek koşulan savaş arabaları kullanmıştır.
Mezopotamya heykeltıraşlık örnekleri nelerdir?
Yeni Sümer Dönemi Gudea heykelleri ve Hammurabi başı ile üstün bir noktaya ulaşmıştır. Kabartma sanatı örnekleri Eannatum’un Akbabalar Steli, Naram-Sin Kabartması, Hammurabi Kanunları Steli ile Yeni Assur Dönemi savaş ve av kabartmaları, kabartma sanatının en güzel örnekleridir.
Nil nehrinin mevsimleri nasıl belirlenmiştir?
Nil ekvatoral yağışlar sonucu Mayıs ayında yükselmeye başlar ve Temmuz ayından Ekim ayına kadar vadi üzerinden akardı. Bu mevsime eski Mısırlılarca Taşkın (akhet) denilirdi. Kasımın başında sular çekilmeye başlar, nehir yavaş yavaş yatağına gerilerdi. Nehrin getirdiği miller, nehir yatağının iki yanına birikir ve verimli tarım topraklarını oluştururdu. Toprağın yeniden ortaya çıktığı bu mevsime Ekim (peret) denilmiştir. Mart ayından Haziran ayına kadarki dönem ise Hasat (shemu) mevsimi olmuştur.
Neolitik Çağ’da ve Sülaleler Öncesi Dönemde Aşağı Mısır’da hangi kültürler yer almıştır?
Aşağı Mısır’da; • Merimde (MÖ. 5. binyıl) ve • El-Meadi (MÖ. 4. binyıl) kültürleri yer almıştır.
Neolitik Çağ’da ve Sülaleler Öncesi Dönemde Yukarı Mısır’da hangi kültürler yer almıştır?
Yukarı Mısır’da • Badari Kültürü (MÖ. 4400-3800) ve • Nagada (I,II,III) Kültürü (MÖ. 4000-3000) kültürleri yer almıştır.
Mısır’da Eski Krallık Dönemi’ndeki 4. Sülalenin özelliği nedir?
4. Sülale büyük piramitlerin dönemidir. Eski Krallık Dönemi’nde inşa edilen ünlü piramitler o çağa Piramitler Çağı adının verilmesine neden olmuştur.
Mısır’da Eski Krallık Dönemi’ndeki 4. Sülalenin firavunları kimlerdir?
4. Sülalenin firavunları; • Keops (MÖ. 2551-2528), • Kefren (MÖ. 2520-2494) ve • Mikerinos’dur (MÖ.2490-2472).
Mısır’da Eski Krallık Dönemi’nde yaptırılan Gize’deki piramitlerin adları nedir?
Gize’deki piramitlerin adları; • Keops, • Kefren ve • Mikerinos’tur
Mısır’da Orta Krallık Dönemi’ndeki 15. Sülale nasıl kurulmuştur?
MÖ. 1700’lerden sonra Suriye üzerinden Mısır’a giren ve Mısırlılar tarafından yabancı diyarların şefleri anlamına gelen Hiksoslar Doğu Delta Bölgesi’ni işgal etmiş ve 15. Sülale’yi kurmuşlardır.
IV. Amenofis Mısır dininde nasıl bir değişim yapmıştır?
IV. Amenofis (MÖ. 1352-1335), MÖ. 1350’lerde Mısır’ın geleneksel tanrıları yerine Güneş (Aton) monoteizmini (tektanrıcılık) getirmeye çalışmıştır.
Kadeş Savaşı niçin yapılmıştır?
II. Ramses, Mısır ülkesinin kuzey sınırı kabul edilen Suriye egemenliği için MÖ.1285 yılında Hititlerle mücadele etmiştir.
1270 yılında II. Ramses ve Hitit Kralı III. Hattuşili arasında yapılan Kadeş Barış Antlaşması’nın özelliği nedir?
Kadeş Barış Antlaşması’nın en önemli özelliği, tarihte iki devlet arasında yapılan ilk yazılı antlaşmadır.
Firavunların din üzerindeki etkisi nasıldır?
Firavun, tanrıların yanında gösterilir ancak tanrı değildir. Tanrının yeryüzündeki temsilcisidir. Horus’u temsil eder ve Güneş Tanrısı Ra’nın oğludur. Orta Krallık Dönemi’nde firavunların firavunluğunun tanrılar tarafından onaylanması gerekir. Yeni Krallık Dönemi’de yaşayan firavunlar ise tanrısallaştırılmıştır. Firavun, tanrının temsilcisi olarak toprakların, malların ve insanların sahibidir.
Eski Mısır’da Matematik alanında hangi konularda doğruya yakın tespitler yapmıştır?
İlgili tespitler şöyle sıralanabilir: • Özellikle taşkınlardan sonra Nil kenarındaki tarla sınırlarının saptanmasında geometri çok önemliydi. Mısırlılar kenar uzunluklarının oranı 3, 4, 5 olan üçgenin hipotenüsünün karşısındaki açının dik açı olduğunu biliyorlardı. • Pi sayısını gerçek değere (3.1416) çok yakın olarak 3,16 olarak hesaplamışlardı.
Günümüz Gregoryen takviminin oluşmasında Mısır uygarlığının katkısı nasıl olmuştur?
Mısırlılar Nil Nehri’nin periyodik taşkınları sonucu bir yılda dörder aylık 3 mevsim (Taşkın, Ekin, Hasat) ile bir yılı 30 günlük 12 aya bölmüşler, buna 5 gün ekleyerek 365 günlük bir Güneş Yılı geliştirmişlerdir. Ancak 365 güne ilaveten altışar saatten 4 yılda bir oluşan artık gün olmadığı için Mısırlıların Güneş Yılı her dört yılda bir 1 gün geri kalmıştır.
Eski Mısır’da kullanılan Hiyeratik yazı niçin kullanılmıştır?
Hiyeratik yazı (kutsal yazı) Mısır rahipleri ve katipler tarafından kayıt tutmak için kullanılmıştır.
Kral mezarlarının ilk anıtsal örneği olan Firavun Coser’in basamaklı piramidi nasıl inşa edilmiştir?
Mimar İmhotep, taştan bir mastaba’nın üzerine bir diğerini yerleştirerek basamaklı piramit inşa etmiştir.
Keops piramidinin özelliği nedir?
Keops piramidi, bugüne kadar yapılmış en büyük piramittir. Antik dünyanın 7 harikasından biridir.
Eski Krallık Dönemi’nde Güneş Tanrısı Ra için Abu Gurab’da yaptırılan Güneş Tapınağının en belirgin özelliği nedir?
Güneş Tapınağının en belirgin özelliği, tapınağın içinde bir sunağın bulunduğu açık avlu ve Güneş Tanrısının simgesi olan kalın bir dikili taştır.
Eski Mısır dininde yarı insan yarı hayvan tanrılar nasıl ortaya çıkmıştır?
Sülalelerden önceki dönemde hayvan biçimli tanrılar vardı. Daha sonra tanrılar insan biçiminde düşünülünce hayvan totemlerinin bazı uzuvları insan vücuduna eklenmiştir.
Mısır’da kanopik vazolar niçin kullanılmıştır?
Ölülerin iç organları bu kanopik vazolarda saklanmıştır.
Kanopik vazolar hangi organları korumak için kullanılmıştı?
Horus’un dört oğlunun başını temsil eden dört vazodan; • Çakal başlı Duamutef mideyi, • Şahin başlı Kebehsenuf bağırsakları, • Maymun başlı Hapy akciğeri, • İnsan başlı olan İmset karaciğeri korumuştur.
Dünya üzerindeki tek ve çok hücreli canlılar ilk olarak ne zaman ortaya çıkmıştır?
Dünya üzerinde tek hücreli canlılar yaklaşık 3.6 milyar yıl önce, çok hücreli canlılar ise 1.7 milyar yıl önce ortaya çıkmıştır.
Dünyanın oluşumundan bu yana yaşanan dönemler hangileridir?
Günümüzden yaklaşık 570 milyon yıl önce Birinci Zaman (Paleozoyik)’da bitkiler ve hayvanlar görülürler. İkinci Zaman’da (Mezozoyik), günümüzden 230 milyon yıl önce dinozorlar, 220 milyon yıl önce de memeliler görülmeye başlar. Bu dönemin sonlarında yaklaşık 65 milyon yıl önce dinozorların soyu tükenmiştir. Dördüncü Zaman Pleistosen ve Holosen olmak üzere iki evrelidir. Günümüzden 2 milyon yıl kadar önce başlayan Pleistosen dönem 10 bin yıl öncesine kadar devam eder ve Paleolitik (Eski Taş)
Çağ bu dönemde yaşanmıştır. Holosen dönem ise günümüzden 10 bin yıl önce başlar ve günümüzde hala devam etmektedir.
İlk insan türü olarak kabul edilen tür hangisidir ve ne gibi özellikleri vardır?
Homo habilis, günümüzden 2.5 milyon yıl-1.5 milyon yıl önce Güney ve Doğu Afrika’da yaşamış insan türüdür. Ortalama 1.3 m. boyundadırlar ve beyin hacimleri 590-650 cm3 civarındadır. Homo habilisin kelime anlamı becerikli insandır. 2.5 milyon yıl önce ilk taş aleti yaptıkları için ilk insan türü olarak kabul edilir.
Homo erectusların özellikleri nelerdir?
Homo erectuslar günümüzden 1.9 milyon yıl - 100 bin yıl öncesine kadar yaşayan bir insan türüdür. Boyları ortalama 1.60-1.70 m., beyin hacimleri 950-1100 cm3 civarındadır. Bu tür, fosilleri Afrika dışında bulunan ilk insan türüdür. Afrika’da evrimleştikten sonra Asya ve Avrupa’ya yayıldıkları kabul edilir. 1.9
milyon yıl-1.6 milyon yıl öncesine tarihlenen homo erectus fosilleri bazı araştırmacılar tarafından ayrı bir tür olarak kabul edilmekte ve homo ergaster olarak adlandırılmaktadır. Homo erectuslar iki ucu işlenmiş damla biçimindeki el baltaları (Acheulean-Aşölyen Teknolojisi) yapmışlar, grup halinde örgütlü bir biçimde
avlanmışlar ve ateşi ilk defa 1.5 milyon yıl önce Afrika’da bilinçli olarak kullanmışlardır. Konuşabilen ilk insanın da homo erectuslar oldukları düşünülmektedir.
Ölülerini gömen ilk insan türü hangisidir?
Ölü gömme ilk defa Neanderthal İnsan ile başlar. Neanderthaller ölülerini anne karnındaki cenin pozisyonunda (hoker pozisyonu) gömmüşler, ölünün yanına bugün şifalı bitkiler olarak bilinen çiçekli bitkiler koymuşlardır.
Günümüz modern insanı hangi tür ismiyle anılır ve ilk olarak nerede yaşamaya başlamıştır ve o dönemde ne gibi özelliklere sahiptir?
Homo sapiens türü insan, günümüz insanı yani modern insandır. Bu insan türü günümüzden 130.000 yıl önce Afrika’da, 90.000 yıl önce Ortadoğu’da, 40.000 yıl önce de Avrupa’da yaşamaya başlamıştır. 50.000-60.000 yıl önce Avustralya ve 15.000- 20.000 yıl önce Amerika kıtalarına kadar yayılmıştır. Homo sapienslerin boyları uzun vücut yapıları sıcak iklimde yaşamaya uygun şekilde narindir. Beyin hacimleri ortalama 1350 cm3’tür. Günümüzden 35.000 yıl önce Avrupa’da, Afrika’da ve Avustralya’da bu insan türü tarafından yapılmış ilk sanatsal ürünler ortaya çıkmıştır. Mağara duvarlarına yapılan resimler ile taş, kil, fildişinden yapılmış kadın heykelcikleri (Venüs heykelcikleri) ilk sanat ürünleridir.
Mezopotamya neresidir ve ne anlama gelmektedir?
Mezopotamya, Yunanca mesos=ara/orta ve potamos=ırmak kelimelerinden türetilmiş iki ırmak arası anlamında bir coğrafi terimdir. Bu ad kuzeyde Toros Dağları’ndan güneyde Basra Körfezi’ne, doğuda Zagros Dağları’ndan batıda Suriye Çölü’ne kadar uzanan alan için kullanılmaktadır.
Tholos nedir?
Tholos: Çapı 3 ile 7 m arasında değişen yuvarlak planlı, kubbeli bir oda ile bu odaya eklenmiş dikdörtgen
planlı bir başka odadan oluşuyordu. Balçık, kerpiç ya da taştan yapılıyorlardı.
Akkadlar Mezopotamya’ya hangi tarihte hâkim olmuşlardır?
Akkadlar, kral I. Sargon (MÖ.2334-2279) ve torunu Naram-Sin (MÖ. 2254-2218) zamanında Akdeniz’e kadar bütün Mezopotamya’ya hâkim olmuşlar ve ülkeyi merkezî sistem ile yönetmişlerdir. Ancak MÖ. 2150’lerde Zagros Dağları’ndan inen Gutiler Akkadları yıkmıştır.
Babil Sülalesi’nin en önemli kralı kimdir?
Babil Sülalesi’nin en önemli kralı Hammurabi’dir. Hammurabi, ülkesinin sınırlarını batıda Akdeniz’e, doğuda İran’a, kuzeyde de Toroslara kadar genişletmiştir.
Hangi olaydan sonra Yeni Babil Devleti kurulmuştur ve bu yeni devlet hangi tarihler arasında varlığını sürdürmüştür?
Yeni Assur Krallığı’nın ortadan kalkmasıyla liderlik bir kez daha Babillilerin eline geçmiş ve Yeni Babil Devleti (Kalde Devleti) (MÖ. 625-539) olarak anılan bir dönem başlamıştır. Babil esas ününü bu dönemde kazanmıştır.
Eski Mezopotamya’da toplum yapısı nasıldı?
Mezopotamya’da toplum, soylular, sıradan vatandaşlar, yanaşmalar ve kölelerden oluşmaktaydı. Halkın çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla uğraşan çiftçilerdi. Ayrıca yazıcılar, gemiciler, balıkçılar, mimarlar, duvarcılar, marangozlar, çömlekçiler de zanaatkârları oluşturuyordu. Her kentte zengin tüccarlar da vardı. Halk değişik türde toplu işlerde çalıştırılıyor ve zorunlu askerlik yapıyordu. Köleler ise evlerde ve tapınaklarda kullanılıyorlardı.
Mezopotamya’da bugüne kadar bulunan kanunlar yazılış sırasına göre nasıl sıralanmaktadır ve bu kanunların ortak özellikleri nelerdir?
Mezopotamya’da bugüne kadar bulunan kanunlar yazılış sırasına göre şunlardır:
I. Sümerce Yazılı Kanunlar:
a) Urukagina Kanunu
b) Ur-Nammu Kanunu
c) Ana İttişu Kanunu
d) Lipit-İstar Kanunu
II. Akkadca Yazılı Kanunlar:
a) Eşnunna Kanunu
b) Hammurabi Kanunları
c) Orta Assur Kanunları
Bütün bu kanunlar standart bir kalıp içinde yazılmıştır. Her kanunun; 1) Ön söz (prolog) 2)Maddeler 3) Netice (epilog) olarak üç bölümden oluşması gerekiyordu. Sümer kanunlarında cezalar daha çok maddi, para cezası olduğu hâlde, Sami kavimlerin kanunlarında ağır cezalar vardı. Talion denilen Kısasa kısas cezası Sümerler tarafından bilinmez, Hammurabi Kanunları’nda ise bu prensibe geniş ölçüde yer verilir.
Çivi yazısını ilk kez ne zaman ve kim tarafından çözülmüştür?
Çivi yazısını ilk kez bir Alman dilbilim adamı olan filolog G. Friedrich Grotefend (1775-1853) kısmen çözmüştür (1802). Mezopotamya çivi yazısını, birlikte çalıştığı bilim adamlarının da katkısıyla çözmeyi başaran ise İngiliz subayı Sir Henry C. Rawlinson (1810-1895) oldu.
Sümer edebî belgeleri kaç grupta incelenmektedir?
Sümer edebî belgeleri üç grupta incelenmektedir:
I. Liturjik Eserler: Mitoslar (Adapa Mitosu, Etana Mitosu), kaside ve ağıtlar. Tanrıların insanlarla olan maceralarını anlatan edebî eserlere mitos denir. Tanrılara veya tanrılaşmış krallara ölçülü ve kafiyeli olarak yazılmış övgüler (kaside) arasında Güneş ve Adalet Tanrısı Şamaş’a ve İsin Sülalesi’nden
İşme-Dagan’a yazılmış kasideler örnektir.
II. Epik (Destani) Eserler: Sümerler edebiyatın her dalında ölmez eserler yaratmışlardır. Destani (epik) şiirin mucidi de Sümerlerdir. Sümer destanları Kahramanlık Çağı (Tufan öncesi) krallarının icraatlarını anlatırlar. Bugüne kadar bu türden Sümerce 7 destan bulunmuştur: l) Yaradılış Destanı 2) Gılgamış Destanı 3) Lugalbanda Destanı 4) Enmerkar ve Aratta Beyi Destanı, 5) Ninurta Destanı 6) Kazma Destanı
III. Didaktik Eserler: Nesir halinde yazılmış ilmi eserler. Almanak, sözlük vs.
Sümerlerde zaman ölçümü ile ilgili ne gibi gelişmeler yaşanmıştır?
Sümerler, zamanı altmış dakikalık saatlerde ölçen ilk insanlardı ve 1 hafta yedi gündü. Ayın yedisi, ondördü, yirmi biri ve yirmi sekizi hafta sonu kabul edilmişti. Dolayısıyla ilk hafta sonu tatilini başlatan Sümerler olmuştur. Gün kavramını da ilk kez Sümerler geliştirmiştir. Sümerler ve Babilliler, günü gündüz ve gece olmak üzere ikiye ayırıyor ve 12 çift saate bölüyorlardı. Gün güneşin batmasıyla başlıyordu.
Ancak MÖ. 300’den sonra müneccim Kidannu’nun önerisiyle günün gece yarısı başlaması kabul edildi. Sümerler ve Babilliler, gündüz için güneş saatleri yapmışlardı. Ayrıca yine gecenin ve gündüzün bölümlerinin belirlenmesinde su saatleri de kullanılmaktaydı.
Eski Mısır tarihinin erken döneminde ne gibi gelişmeler yaşanmıştır?
Erken Dönem (1-2. Sülaleler: MÖ. 3000-2650)
İlk iki sülalenin yönetime geldiği bu devirde Mısır’ın sınırları güneyde Birinci Çağlayan’a kadar uzanmıştı. Bu dönemde Mısır merkezî devlet yönetimi oluşturulmuş ve yüzyıllarca kullanılacak olan krallık modeli geliştirilmiştir. Daha önemli bir gelişme, hiyeroglif yazının geliştirilmiş olmasıdır. Ayrıca Mısır sanatı
da klasik biçimlerine kavuşmuştur.
Mısır Eski Krallık 4. Sülale döneminde ne gibi gelişmeler yaşanmıştır?
4. Sülale büyük piramitlerin dönemidir. Eski Krallık Dönemi’nde inşa edilen ünlü piramitler o çağa Piramitler Çağı adının verilmesine neden olmuştur. 4. Sülale firavunları Keops (MÖ. 2551-2528), Kefren (MÖ. 2520-2494) ve Mikerinos (MÖ. 2490-2472)’un Gize’de yaptırdıkları piramitler, Mısır’ın en görkemli anıtları olarak karşımıza çıkarlar. 4. sülale zamanında heykeltıraşlık, kabartma, yazıt ve mezar hediyelerinde de parlak, üstün bir sanat anlayışı görülür.
Kadeş Barış Antlaşması hangi tarihte, kimler arasında yapılmıştır ve antlaşmanın sonunda hangi kararlar alınmıştır?
MÖ. 1270 yılında II. Ramses ve Hitit Kralı III. Hattuşili arasında yapılan Kadeş Barış Antlaşması, tarihte iki devlet arasında yapılan ilk yazılı antlaşmadır. Antlaşmaya göre Kuzey Suriye Hititlerde kalmıştır. II. Ramses aynı zamanda III. Hattuşili’nin iki kızıyla evlenmiş, akrabalık ilişkileri kurulmuştur.
Eski Mısır'da devlet yönetiminde Firavunun rolü ne idi?
Mısır, diğer Ön Asya krallıkları gibi mutlak bir krallıktı. Firavun sözcüğü büyük ev anlamındadır. Bu sözcüğün kral anlamında kullanılması Yeni Krallık Dönemi’nden itibaren kabul görmüştür. Firavun, tanrıların yanında gösterilir ancak tanrı değildir. Tanrının yeryüzündeki temsilcisidir. Horus’u temsil eder, Güneş Tanrısı Ra’nın oğludur. Orta Krallık Dönemi’nde firavunların firavunluğunun tanrılar tarafından
onaylanması gerekir. Yeni Krallık Dönemi’de yaşayan firavunlar ise tanrısallaştırılmıştır. Firavun, tanrının temsilcisi olarak toprakların, malların ve insanların sahibidir. Firavun, uyruklarını beslemek, onların her türlü ihtiyaçlarını karşılamak, adaleti sağlamak ve yasaları yapmak ile görevlidir. Aynı zamanda ordunun başkomutanıdır. Tanrıların tapınaklarını inşa etmek, aynı zamanda da kültlerine nezaret etmek zorundadır. Firavunun tanrılardan aldığı meşruiyeti genellikle babadan oğula ya da kardeşten kardeşe geçer. Erkek vâris olmaması durumunda kraliyet ailesinden bir kızla evlenen erkek krallığa sahip olabilirdi.
Mısırlıların MÖ. 3000’lerde geliştirdikleri Mısır takviminin özellikleri nelerdir?
Mısırlıların MÖ. 3000’lerde geliştirdikleri Mısır takvimi, Dünya Kültür Tarihi açısından çok önemlidir. Nil Nehri’nin periyodik taşkınlarına dayanan bir takvimdir. Bu takvime göre bir yılda dörder aylık 3 mevsim (Taşkın, Ekin, Hasat) vardı. Buna dayanarak bir yılı 30 günlük 12 aya bölmüşler, buna 5 gün ekleyerek
365 günlük bir Güneş Yılı geliştirmişlerdir. Ancak 365 güne ilaveten altışar saatten 4 yılda bir oluşan artık gün olmadığı için Mısırlıların Güneş Yılı her dört yılda bir 1 gün geri kalıyordu. Daha sonra Julius Caesar bu takvime her dört yılda bir fazla gün ekleyerek, Mısır takviminin bir yıldaki 6 saatlik hatasını düzeltecektir. MS.1582’de Papa XIII. Gregor tarafından yapılan düzeltme sonucunda, bugün hâlâ
kullandığımız Gregoryen takvimi ortaya çıkmıştır.
Hiyeratik Yazı nedir?
Hiyeratik Yazı: Kutsal yazı. Hiyerogliflerin el yazısı hali olarak düşünülmelidir. Mısır rahipleri ve katipler
tarafından kayıt tutmak için kullanılmıştır.
Kopt yazısı nasıl meydana gelmiştir?
Kopt Yazısı: Hristiyan Mısırlıların (kıpti) Yunan alfabesine yaptıkları 6 harflik ilave ile oluşan yazı.
Mısırlılar yazı yazmak için papirüsleri nasıl kullanıyorlardı?
Mısırlılar yazı yazmak için papirüsleri kullanıyorlardı. Papirüs, Nil Nehri’nde yetişen saz türü bir bitkidir. Bitkiyi kâğıt hâline getirmek için, gövdesinden ince şeritler kesilir, düz bir zemine önce yatay daha sonra dikey olarak dizilir ve preslenerek kurutulurdu. Yaklaşık 48x43 cm boyutlarındaki her tabaka uç uca eklenerek 40 m uzunluğa kadar ulaşan papirüs ruloları yapılabilirdi. Yazı, yatay şeritlerin olduğu
yüze, siyah mürekkep kullanılarak, kolonlar hâlinde yazılır, önemli sözcüklerin altı kırmızı aşı boyasıyla çizilirdi. Papirüsler yazıldıktan sonra rulo hâlinde saklanırlardı. Pahalı ve nadir bulunan bir malzemeydi. Üzerine yazı yazmak da beceri isteyen bir işti. Bu nedenle okullarda öğrenciler kopya etmeleri için verilen metinleri, ödevlerini çanak çömlek parçaları ya da kireç taşı parçaları üzerine yazıyorlardı.
Yeni Krallık zamanında tahta tabletler de kullanılmıştır.
Eski Mısır uygarlığındaki belli başlı tanrılar hangileridir?
Belli başlı Mısır tanrıları şöyleydi: Gök Tanrıçası Nut; Yer Tanrısı Geb; Hava Tanrısı Şu; Gökyüzü Tanrısı Şahin Başlı Horus, Güneş tanrıları Şahin ya da Şahin Başlı Ra, Amon ve Aton; Ay Tanrısı Hons; Timsah ya da Timsah Başlı Suların Tanrısı Sobek; Apis Boğası; Balıkçıl Kuşu Başlı Yazma ve Sayma Tanrısı Thoth; Yaban Eşeği Başlı, Düzensizliğin, Çöllerin, Fırtınaların ve savaşın tanrısı Set; Mumyalama ile ilgili Nekropolis Tanrısı Çakal Başlı Anubis; Ölüm ve Öbür Dünya Tanrısı Osiris; Osiris’in Karısı Koruyucu Tanrıça İsis; Aslan ya da Kedi Başlı Savaş Tanrıçası Bastet; Mumya Biçimli İnsan Şeklinde Bereket Tanrısı Min; Aile Tanrısı ve Genç Kızların Koruyucusu Bes; Su Aygırı ve Hamile Kadın Vücudu Karışımı Olan Hamile Kadınların Koruyucusu Taveret, Doğruluk ve Adalet Tanrıçası Ma’at.
Natron nedir?
Natron: Karbonat, bikarbonat, klorid ve sodyum sülfat karışımı. Nil Nehri’nin kenarında doğal olarak bulunuyordu.
-
2024-2025 Öğretim Yılı Güz Dönemi Ara (Vize) Sınavı Sonuçları Açıklandı!
date_range 2 Gün önce comment 0 visibility 55
-
2024-2025 Güz Dönemi Ara (Vize) Sınavı Sınav Bilgilendirmesi
date_range 6 Aralık 2024 Cuma comment 2 visibility 328
-
2024-2025 Güz Dönemi Dönem Sonu (Final) Sınavı İçin Sınav Merkezi Tercihi
date_range 2 Aralık 2024 Pazartesi comment 0 visibility 913
-
2024-2025 Güz Ara Sınavı Giriş Belgeleri Yayımlandı!
date_range 29 Kasım 2024 Cuma comment 0 visibility 1286
-
AÖF Sınavları İçin Ders Çalışma Taktikleri Nelerdir?
date_range 14 Kasım 2024 Perşembe comment 11 visibility 20159
-
Başarı notu nedir, nasıl hesaplanıyor? Görüntüleme : 25842
-
Bütünleme sınavı neden yapılmamaktadır? Görüntüleme : 14700
-
Harf notlarının anlamları nedir? Görüntüleme : 12646
-
Akademik durum neyi ifade ediyor? Görüntüleme : 12642
-
Akademik yetersizlik uyarısı ne anlama gelmektedir? Görüntüleme : 10582