Sporda Sponsorluk Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sinsi Pazarlama

1. Soru

Sinsi pazarlamanın en sık görüldüğü etkinlik nedir ve ne amaçla yapılmaktadır?

Cevap

Sinsi pazarlama daha çok büyük spor organizasyonlarında gerçekleştirilen bir yöntemdir. Bu şekilde sponsor olduğu için dikkatlerin sponsor işletme üzerinde yoğunlaşacağını düşünen işletmeler, bu dikkatin bir kısmını bu yöntemle kendi üzerlerine çekmeye çalışırlar. Sinsi pazarlamayla işletmeler, sponsor olan işletmenin marka değerini baltalamaya çalıştıkları gibi, aynı zamanda kendi marka değerlerini de yükseltmeye çalışırlar. Temel amaç, tüketicilere karmaşıklık yaşatarak, sponsor işletmeye yönelik tüketici tutumlarını olumsuza veya en azından sabit tutmaya, sinsi pazarlama uygulayan işletme içinse olumluya dönüştürmektir. Sinsi pazarlama stratejileri etkin stratejiler olabilir. Tüketicilerin markayı tanıması ve hatırlaması açısından, sponsor olmayan işletmeler resmi sponsor olarak algılanabilirler ve özellikle tüketicilerin dikkatini çekmeye yönelik olarak sıra dışı araçlar kullandıklarından daha yüksek düzeyde bile hatırlanabilirler.


2. Soru

Sinsi pazarlama etkinliğinin düşük olmadığının en önemli kanıtı nedir?

Cevap

Sinsi pazarlamanın etkinliğinin belki de en önemli kanıtı, sponsorların ve etkinliği düzenleyenlerin karşılık vermesidir. Diğer bir ifadeyle, etkinlik öncesinde, etkinlik anında veya sonrasında sponsorların ve düzenleyenlerin karşı stratejiler geliştirmesi, sinsi pazarlamanın etkinliğinin düşük olmadığının göstergesi olmaktadır.


3. Soru

Alt kategori sponsorluğu nedir?

Cevap

Olimpiyatlarda TOP (The Olympic Programs) sponsorluğu oldukça yüksek ödemeler gerektirir. Bir veya birkaç ana sponsorun bu yüksek maliyeti karşılaması mümkün olmayabilir. Bu durumda, toplamda sponsorlukları sağlayabilmek için kategoriler belirlenir ve kategorilere göre sponsorluklar dağıtılır. Örneğin FİFA Dünya Kupası’na kola, spor ayakkabı markası gibi her bir ürün kategorisinde tek sponsor alınmaktadır. Bu şekilde de resmi sponsor olamayan işletmeler, daha düşük maliyetin söz konusu olduğu alt kategorileri hedef alırlar ve sponsor olurlar. Belirli sporcuların veya takımların sponsoru olarak farkındalık yaratmaya çalışırlar. Bu durum alt kategori sponsorluğu olarak tanımlanır.


4. Soru

En açık şekilde yapılan sinsi pazarlama stratejisi nedir?

Cevap

Etkinliğin resmi logosunu yasal olmayan şekilde kullanılması veya resmi sponsor olunduğunun iddia edilmesidir.


5. Soru

Sinsi pazarlamanın yasal ve yasal olmayan durumlarına örnekler veriniz?

Cevap

Sinsi pazarlamanın bazı durumlarda yasal bazı durumlarda yasal olmayan şekilde uygulandığı söylenebilir. Örneğin, sanal reklam uygulamaları dışındaki geleneksel tutundurma faaliyetleri yasal nitelik taşır. Benzer şekilde, işletmelerin alt kategori sponsorluğu olarak ifade edilen sporcu sponsorluğunun da yasal olduğu ifade edilebilir. Hatta, bazı sporcu sponsorlukları, sinsi pazarlamanın konu olduğu etkinlikten çok önce başlamış olabilir. Yasal olarak engel teşkil etmeyen reklam çalışmaları da bu kapsamda değerlendirilebilir. Bununla birlikte, bir takım entelektüel varlıkların kullanımı yasa dışı olarak değerlendirilebilir.


6. Soru

Medya sponsorluğunda sinsi pazarlama nasıl gerçekleşmektedir?

Cevap

Burada sinsi pazarlama uygulayan işletme, etkinliğin yayınlanmasına sponsor olarak tüketicilerin spor etkinliğiyle işletme arasında bağ kurmalarını amaçlar. Ödenen para ile elde edilen hak sadece yayınla ilişkilidir ancak bu etki spor etkinliğine de taşınmaktadır. Bunun da ötesinde, etkinliğin sponsoru olan işletme sadece katılımcılara ulaşırken, yayınların sponsoru olan sinsi pazarlama uygulayan işletme, televizyon yayınlarıyla çok daha yüksek sayıda izleyiciye ulaşabilmektedir.


7. Soru

Medya sponsorluğu nedir?

Cevap

Sinsi pazarlama uygulamalarında yaygın olarak kullanılan medya sponsorluğu, etkinliği yayınlayan yayıncı kuruluşa sponsor olunmasını ifade etmektedir.


8. Soru

İşletmeler sponsorluktan ne tür faydalar elde ederler?

Cevap

İşletmelerin sponsor olarak ve bu fedakarlığa katlanarak elde etmek istedikleri bir takım faydalar bulunur. Bu faydalar, marka farkındalığı yaratılması, marka imajının geliştirilmesi, pazar payının geliştirilmesi, satışların artırılması ve tedarikçiler ve dağıtıcılarla ilişkiler kurmak olarak belirtilebilir.


9. Soru

Diğer yaratıcı sinsi pazarlama uygulamaları nelerdir?

Cevap

Sinsi pazarlamacıların uyguladığı bir diğer ilginç yöntem de gökyüzünde balon uçurarak markanın tanınmasını sağlamasıdır. Televizyonlardan yararlanarak, hediyeler dağıtılması da etkili şekilde kullanılmaktadır. Teknolojinin gelişmesi, sinsi pazarlamacılar için etkin bir şekilde kullanılacak farklı bir mecrayı ortaya çıkarmaktadır. Sinsi pazarlamacıların genel olarak yaptığı, gönderdikleri mesajlarla tüketicilerin kafalarını karıştırmaktır. Yetkisiz canlı yayınlar, dergi kapakları ve reklamlarda etkinliğin gerçekleşeceği mekanın gösterilmesi de sinsi pazarlamacıların kullanabilecekleri yöntemlerdendir. Etkinliğin resmi ismini kullanmaları yasal olarak yasak olan sinsi pazarlamacılar, her ne kadar resmi etkinlik ismini kullanmasalar bile, resmi ismi çağrıştıracak isimler kullanarak, tüketicilerin etkinlikle marka arasındaki ilişkiyi kurmalarına neden olabilmektedirler. Örneğin Kış Olimpiyatları yerine Kış Eğlencesi, FİFA Dünya Kupası yerine Futbol şöleni ifadelerinin kullanılmasıyla, tüketiciler etkilenmeye çalışılmaktadır.


10. Soru

Sinsi pazarlama nedir?

Cevap

Sinsi pazarlama, bir işletmenin, gerçekte herhangi bir ilişkisi olmasa da, bir etkinlik ile ilişkisi varmış etkisi yaratması olarak ifade edilmektedir. Sinsi pazarlama, herhangi bir finansal yatırıma girişmeksizin, resmi sponsorun sağladığı faydalardan bir kısmının alınmasına yönelik olarak sponsor olunan etkinlik ile yapay bir bağ kurmaya yönelik planlamalardır. Bu şekilde işletmeler, resmi sponsorun olduğu alanı ihlal ederek bir takım faydalar sağlamak üzere planlı bir şekilde faaliyet yürütürler. Bir başka tanıma göre ise sinsi pazarlama, yetkili olmayan bir işletmenin ismini, ürününü ve markasını belirli bir etkinlikle bağdaştırmak üzere gerçekleştirilen pazarlama faaliyetleri şeklindedir. Bu tür faaliyetleri gerçekleştiren işletmeler, etkinliğin resmi sponsoru değildir ve etkinlikle ilgili herhangi bir unsuru kullanma hakkına sahip değildir. İşletmelerin, etkinlikle resmi bir ilişki söz konusu değildir ancak, marka ve etkinlik arasında ilişki kurmaya çalışarak, etkinliği takip edenlerin sanki resmi bir ilişki varmış gibi algılamalarına neden olurlar.


11. Soru

Sinsi pazarlamada kaç türlü unsur yer alır?

Cevap

İşletmelerin, etkinlikle resmi bir ilişki söz konusu değildir ancak, marka ve etkinlik arasında ilişki kurmaya çalışarak, etkinliği takip edenlerin sanki resmi bir ilişki varmış gibi algılamalarına neden olurlar. Bu anlamda sinsi pazarlamada üç unsur yer alır. Bu unsurlar, etkinlik, etkinlik sahibinin izninin olmaması ve izin olmadığı halde izinsiz olarak kullanılması.


12. Soru

Sponsorluk nedir?

Cevap

Sponsorluk; sponsor ve sponsorluğu üstlenilen etkinlik arasında karşılıklı ilişkilere dayalı ticari bir iştir. Bir başka tanıma göre ise sponsorluk, bir işletmenin, ticari amacını gerçekleştirmek amacıyla bir faaliyet, kişi ya da unsurla olan ortaklığına çeşitli haklar karşılığında para ödemesi olarak tanımlanmaktadır.


13. Soru

Sinsi pazarlama nasıl doğmuştur?

Cevap

Kategorilerin belirlemesi ve sınırlı sayıda sponsorla destek sağlanması kararı, sponsorluğun işletmeler için önemini artırmış, organizasyon komitesinin de işletmelere karşı pazarlık gücünü yükseltmiştir. Kamu parası dışında parayla düzenlenen ilk olimpiyat olan bu oyunlardan sonra, sponsor sayısının azaltılması, resmi sponsor olan işletmelerin ana rakipleri olimpiyatlarla markalarını ilişkilendirebilmek için yeni taktikler geliştirmek zorunda kalmışlardır. Bu da sinsi pazarlamanın doğmasını sağlamıştır.


14. Soru

İlk sponsorluk faaliyeti ne zaman yapılmıştır?

Cevap

İlk sponsorluk faaliyeti, 1896 yılında yapılan ilk olimpiyatlarda söz konusu olmuştur. Zengin bir mimar olan Georgios Averoff tarafından pulları madalyalar verilmiş, oyun programında ise reklam verilmiştir.


15. Soru

Sponsorlukların ilk kez 3 gruba ayrıldığı olimpiyatta hangi kararlar alınmıştır?

Cevap

Sponsorluklar ilk kez resmi sponsorlar, tedarikçiler ve lisansçılar olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Aynı zamanda kategorilerin belirlemesi ve sınırlı sayıda sponsorla destek sağlanması kararı alınmıştır.


16. Soru

Sponsor sayılarının arttığı dönemlerde sinsi pazarlama uygulamalarının olmama sebebi nedir?

Cevap

Sponsor sayısındaki bu artışın yaşandığı dönemlerde, sinsi pazarlama uygulama çabaları söz konusu olmamıştır. Bunun en temel nedeni de olimpiyat oyunlarının bütün işletmelere açık olması, isteyen işletmenin sponsor olabilmesidir.


17. Soru

Tüketicilerin sinsi pazarlamaya karşı olumsuz tutum geliştirmeleri neye bağlıdır?

Cevap

Tüketicilerin ilgilenim düzeyi arttıkça, sponsorların ayırt edilmesi de kolaylaşmaktadır. Resmi sponsorluğun faydaları bilindiğinde de, tüketicilerin sinsi pazarlamacıya karşı olumsuz tutumları gelişmektedir.


18. Soru

Medya sponsorluğunda kullanılan reklam türleri nelerdir?

Cevap

Medya sponsorluğunda her türlü reklam kullanılabilir. Televizyon reklamları, dergiler ve gazete reklamları, radyo reklamları, posterler, ilan tahtaları, internet ortamları, otobüs ve otobüs duraklarında reklam verilmesi kullanılan yöntemlerdir.


19. Soru

İşletmelerin yüksek miktarlarda paralar ödeyerek sponsor olma sebepleri nelerdir?

Cevap

Bu faydalar, marka farkındalığı yaratılması, marka imajının geliştirilmesi, pazar payının geliştirilmesi, satışların artırılması ve tedarikçiler ve dağıtıcılarla ilişkiler kurmak olarak belirtilebilir.


20. Soru

Sinsi pazarlamayı engellemeye yönelik etkinlik ortaklıklarının kontrol altında tutulması nasıl olur?

Cevap

Sporcular, takımlar, sponsorlar, tedarikçiler ve üreticiler gibi etkinlik partnerlerinin yanında, lisanslı yayıncılar, medya ve yerel otoriteler de etkinliğin yürütülmesinde etkisi olan ortaklar olarak değerlendirilmelidir. Söz konusu ortakların bir kısmı etkinliklere sözleşmelerle bağlanırlar. Söz konusu partnerlerin sinsi pazarlamaya karşı durmaları bu sayede gerçekleşir. Bununla birlikte, yerel otorite, polis ve medya gibi unsurlar sinsi pazarlamaya karşı durma konusunda zorunlu değildirler. Bu durumda, bu gruplarla konuşularak sinsi pazarlamaya karşı durulması yönünde rol oynamaları istenebilir.


21. Soru

Sporcu veya takım sponsorluğu nasıl gerçekleşmektedir?

Cevap

İşletmelerin kişisel olarak ilgi çeken bir sporcuyu veya sporcuları bireysel olarak desteklemeleridir. Bir etkinlikte çok sayıda sporcu olacaktır ve işletmelerin tüm sporcuları yani takımı desteklemesi mümkün değildir. Bu nedenle işletmeler bazı sporcuları seçerek sponsor olurlar. Sponsor olunacak sporcular genel olarak yıldız sporculardır. Bunun nedeni ise izleyicilerin yıldız sporcuları takip etmesidir. Bu şekilde de izleyicilerin dikkati resmi sponsordan çekilmiş olur.


22. Soru

Sinsi reklamların temel mantığı nedir?

Cevap

Sinsi reklamlar, sponsor olmayan işletmenin verdiği reklamların sponsor olunan etkinlik ile aynı zamana gelmesi olarak değerlendirilir. Bu yöntem basit olarak reklam yapmak için belirli bir zamanı ve yayın organını kullanma ile ilgilidir. Temel mantığı sinsi pazarlama uygulayan işletmenin, reklamın verildiği zamanı ve yeri yasal olarak tanımlamasıdır.


23. Soru

İlk sinsi pazarlama ne zaman ve nasıl gerçekleşmiştir?

Cevap

Kodak 1984 yılındaki Olimpiyat Oyunları’nda yayınlara sponsor olmuş ve Amerikan atletizm takımının sponsoru olmuştur. Resmi sponsor ise Fuji şirketidir. Bu ilk sinsi pazarlaması olarak bilinmektedir. 1988 yılında ise Fuji Yaz Oyunlarına resmi sponsor olmuş ve Kodak benzer bir uygulama ile intikamını almıştır.


24. Soru

Sinsi pazarlamanın spor etkinliğini de olumsuz şekilde etkilemesinin sebebi nedir?

Cevap

Sinsi pazarlama aynı zamanda spor etkinliğini de olumsuz şekilde etkiler. Bunun temel nedeni resmi sponsor ile spor etkinliği arasındaki ilişkinin olumsuz şekilde etkilenmesi ve gelecekte gerçekleşecek sponsorlukları tehlikeye atmasıdır.


25. Soru

Sinsi pazarlamayı engelleme yönünde kullanılan potansiyel tutundurma çalışmalarının öngörülmesi ne şekilde gerçekleşir?

Cevap

Sinsi pazarlama uygulayan işletmelerin faaliyetlerinin önceden tahmin edilmesi büyük önem taşımaktadır. Yaratıcılıkları üst düzeyde olan sinsi pazarlamacıların hareketlerinin öngörülebilmesi, sponsor işletmelerin bir adım önde olmalarına olanak tanıyacaktır. Öngörünün yapılabilmesi için sinsi pazarlama konusunda uzmanlaşmış kişilerden yardım almak etkili olabilmektedir. Yaratıcı faaliyetlere bir diğer örnek, sinsi pazarlamacılardan birinin medyaya markamız bu organizasyonun resmi olmayan sponsorlarından (unoffical sponsor) biridir şeklinde reklam vermesidir. Bu tür bir reklamın yasal olduğu ifade edilebilir ancak tüketicilerin sinsi pazarlamacıyı ana sponsor olarak algılamalarına neden olabilmektedir.


26. Soru

Sinsi pazarlamanın unsurları nelerdir?

Cevap

Sinsi pazarlamada üç unsur yer alır. Bu unsurlar, etkinlik, etkinlik sahibinin izninin olmaması ve izin olmadığı halde izinsiz olarak kullanılmasıdır.


27. Soru

Medya sponsorluğu neyi ifade etmektedir?

Cevap

Sinsi pazarlama uygulamalarında yaygın olarak kullanılan medya sponsorluğu, etkinliği yayınlayan yayıncı kuruluşa sponsor olunmasını ifade etmektedir. Özellikle, resmi sponsorların daha yüksek maliyete katlanamayacakları için medya sponsorluğunu yüklenememeleri durumunda medya, sinsi pazarlamacıların ilgi odağı olmaktadır. Resmi sponsor daha çok etkinliğe katılanlar tarafından takip edilirken, medya sponsorluğu yapan sinsi pazarlamacılar, etkinliğin gösterildiği her yerde kendilerini tanıtma şansına sahip olurlar. Sonuçta etkinliği yayınlarla takip edenlerin sayısı, etkinliği yerinde izleyenlerden çok fazladır. 


28. Soru

Sinsi pazarlamanın önlenebilmesi için önerilen yaklaşımlar nelerdir?

Cevap

• Kategorilerin belirlenmesi ve o kategoriye ilişkin olarak bir tek markanın sponsorluğuna izin verilmesi • İzinsiz kullanımın engellenmesine yönelik olarak fotoğrafların ve yayınların kontrol altına alınması • Taklidin önlenmesine yönelik olarak lisanslı ürünlerin ve hediyelik eşyaların kontrol altına alınması • Tutundurma faaliyetlerinde resmi sponsora öncelik hakkı verilmesi • Etkinliğin yürütüleceği yerin yakınındaki billboardların ve poster asılabilecek yerlerin satın alınması ve sponsor tarafından kullanılmasının sağlanması • Resmi olmayan lisanslı materyalin kullanılmasını önlemek için kamuoyuna bilgi vermek • Sinsi pazarlama uygulayacak işletmelerle ilgili detayların kamuoyu ile paylaşılması • Etkinlik yerlerinin gözlenmesi için gruplar kurulması.


29. Soru

Satış tutundurma faaliyetleri nelerdir?

Cevap

 Satış tutundurmaya konu olacak diğer uygulamalar, markanın göründüğü tişörtlerin dağıtılması, resmi ürünler dağıtılması, izin verilmemiş web sitelerinin kurulması, cep telefonu içerikleri, izin verilmemiş yayınların yapılması, sanal reklamlar, kazanan sporcuların reklamlarda tebrik edilmesi ve bilinen sporların işaretlerinin arka planda kullanılması gibi unsurlardır.


30. Soru

Tüketicilerin sinsi pazarlama uygulayan işletmelere yakın olma sebebi nedir?

Cevap

Resmi sponsorun kendisini anlatmakta veya haklarını etkili bir şekilde kullanamaması tüketiciler üzerinde sinsi pazarlamanın etkisinin sinsi pazarlama uygulayan işletme lehine gelişmesine neden olmaktadır. İster resmi sponsor ister sinsi pazarlamacı olsun, bir seferlik bir uygulamadan çok, etkinlikle uzun dönemli ilişki kurulduğunda tüketicilerin olumlu tutumları söz konusu olmaktadır. Etkinlik yayınlarının sponsorluğu sinsi pazarlamacı tarafından yapıldığında, tüketiciler sinsi pazarlama uygulayan işletmelere, resmi etkinlik sponsorundan daha yakın durmaktadır.


31. Soru

Alt kategori sponsorluğunun ortaya çıkması ve gelişmesinin temelinde yatan neden nedir?

Cevap

Alt kategori sponsorluğunun ortaya çıkması ve gelişmesinin temelinde yatan neden, bir işletmenin tüm kategorilere sponsor olacak kadar güçlü kaynaklara sahip olmamasıdır. Sonuçta her takıma sponor olmak, işletmelerin çok yüksek maliyetlere sahip olması demektir. Fayda - maliyet analizi sonucu işletmelerin kategorilerden birini veya birkaçını seçerek sponsorluk faaliyetini yürütmesi daha uygun olarak değerlendirilebilecek bir yöntemdir.


32. Soru

Sinsi pazarlamanın engellenmesi için yapılabilecekler nelerdir?

Cevap

Bu unsurlar: entelektüel varlıkların korunması, etkinlik çevresinin kontrol altına alınması, etkinlik ortaklarının kontrol altında tutulması, sponsorluk programının etkili şekilde tasarlanması ve resmi sponsorluğun yükseltilmesi, potansiyel tutundurma çalışmalarının öngörülmesi ve yasal yollara başvurulmasıdır.


33. Soru

Sinsi pazarlamada kaç temel strateji bulunmaktadır?

Cevap

Sinsi pazarlamaya teorik olarak konu ve yasal olarak uygulanabilen altı temel strateji bulunmaktadır. Bu stratejiler; medya sponsorluğu, alt kategori sponsorluğu, sporcu ve takım sponsorluğu, sinsi reklamlar, satış tutundurma ve diğer yaratıcı sinsi pazarlama uygulamalarından oluşmaktadır.


34. Soru

Sponsorluk pazarının yeniden tanımlandığı olimpiyatlar ne zaman ve nerede olmuştur?

Cevap

1984 yılında Los Angeles şehrinde gerçekleşen olimpiyatlar, sponsorluk pazarının yeniden tanımlandığı olimpiyatlar olmuştur.


35. Soru

Sinsi pazarlamanın önlenebilmesi için  ne tür yaklaşımların faydalı olacağı ifade edilmektedir?

Cevap

Sinsi pazarlamanın önlenebilmesi için aşağıdaki yaklaşımların faydalı olacağı ifade edilmektedir:

• Kategorilerin belirlenmesi ve o kategoriye ilişkin olarak bir tek markanın sponsorluğuna izin verilmesi

• İzinsiz kullanımın engellenmesine yönelik olarak fotoğrafların ve yayınların kontrol altına alınması

• Taklidin önlenmesine yönelik olarak lisanslı ürünlerin ve hediyelik eşyaların kontrol altına alınması

• Tutundurma faaliyetlerinde resmi sponsora öncelik hakkı verilmesi

• Etkinliğin yürütüleceği yerin yakınındaki billboardların ve poster asılabilecek yerlerin satın alınması ve sponsor tarafından kullanılmasının sağlanması

• Resmi olmayan lisanslı materyalin kullanılmasını önlemek için kamuoyuna bilgi vermek

• Sinsi pazarlama uygulayacak işletmelerle ilgili detayların kamuoyu ile paylaşılması

• Etkinlik yerlerinin gözlenmesi için gruplar kurulması


36. Soru

Sinsi pazarlamanın engellenmesini sağlayabilecek unsurlardan biri olan entelektüel varlıkların korunması nasıl sağlanabilir?

Cevap

Entelektüel varlıkların kontrol altına alınması, etkinliğin yürütüleceği ülkedeki yasal düzenlemeler dikkate alınarak ticari marka isminin tescil edilmesi ve hak sahiplerinin sözleşmelerde isimlerinin yer almasıdır. Aynı zamanda, TM veya ã işaretlerinin logo veya isim her göründüğünde kullanılması, tüketicilerin resmi sponsoru tanımaları ve zihinlerindeki karmaşıklığın giderilmesi açısından yararlı olacaktır. Bununla birlikte, sinsi pazarlama uygulayan işletmeler, etkinliğe ilişkin tescil edilmiş olan markaları kullanmak yerine, kendi markalarını kullanmakta, sadece tüketicilerin o şekilde düşünmelerini sağlayacak etkinliklerde bulunmaktadırlar. Bu durumda da yasal sınırlılıklardan biraz olsun kurtulmaktadırlar.


37. Soru

Sinsi pazarlama stratejileri nelerdir?

Cevap

Sinsi pazarlamaya teorik olarak konu ve yasal olarak uygulanabilen olan altı temel strateji bulunmaktadır. Bu stratejiler; medya sponsorluğu, alt kategori sponsorluğu, sporcu ve takım sponsorluğu, sinsi reklamlar, satış tutundurma ve diğer yaratıcı sinsi pazarlama uygulamalarıdır.


38. Soru

Sinsi reklamlar nedir?

Cevap

Sinsi reklamlar, sponsor olmayan işletmenin verdiği reklamların sponsor olunan etkinlik ile aynı zamana gelmesi olarak değerlendirilir. Bu yöntem basit olarak reklam yapmak için belirli bir zamanı ve yayın organını kullanma ile ilgilidir. Temel mantığı sinsi pazarlama uygulayan işletmenin, reklamın verildiği zamanı ve yeri yasal olarak tanımlamasıdır. Bununla birlikte, resmi sponsor bu durumu bir sinsi pazarlama uygulaması olarak değerlendirir. Yoğun bir medya sponsorluğu uygulaması, tüketicilerin sinsi pazarlama uygulayan işletmeyle etkinlik arasında bir bağ olduğunu düşünmelerine yol açar.


39. Soru

Sinsi pazarlamanın etkinliğinin en önemli kanıtı nedir?

Cevap

Sinsi pazarlamanın etkinliğinin belki de en önemli kanıtı, sponsorların ve etkinliği düzenleyenlerin karşılık vermesidir. Diğer bir ifadeyle, etkinlik öncesinde, etkinlik anında veya sonrasında sponsorların ve düzenleyenlerin karşı stratejiler geliştirmesi, sinsi pazarlamanın etkinliğinin düşük olmadığının göstergesi olmaktadır.


40. Soru

Sinsi pazarlamanın engellenmesine yönelik olarak yasal kısıtlamaların direkt olarak kullanılması neden doğru bir karar olmayabilir?

Cevap

Sinsi pazarlamanın engellenmesine yönelik olarak yasal kısıtlamaların kullanılması bir yol olarak görülmektedir. Ancak, yasal yolların direkt olarak kullanılması her zaman için öncelikli olarak doğru karar olmayabilir. Özellikle, sinsi pazarlama uygulayan işletmelerin yasal boşlukları veya mahkemelerin engelleme kararını çok zor alacakları düşünüldüğünde, yasal uygulamaların etkisi düşük olacaktır. Bu nedenle, işin içinde olan tüm grupların birlikte hareket ederek yasal yolların dışında da önleyici faaliyetler göstermesi gerekir. Bazı durumlarda da hem önleyici hem de yasal yollar bir arada kullanılabilir.


41. Soru

Sinsi pazarlamanın olumsuz etkisi nedir?

Cevap

Sinsi pazarlamanın olumsuz etkisi sadece sponsor işletme ve işletmenin markası üzerinde olmaz. Etkinlik üzerindeki tüketici tutumları zaman içerisinde etkilenecektir. Bunun en temel nedeni, olumsuz durumlarla karşılaşan işletmelerin gelecekte etkinlikleri desteklemek için istekli olmayacaklarıdır. Bu da sadece sponsorların değil, etkinliği düzenleyenlerin de sinsi pazarlamanın engellenmesi üzerine faaliyet göstermeleri gerektiği anlamına gelir.


42. Soru

Sinsi pazarlamada etik konusu nasıl ortaya çıkar?

Cevap

Bir işletme resmi sponsorluk almadığı halde, uygulamaları ile resmi sponsor imajı verdiğinde, konu ile ilgili etik durum ön plana çıkar. Bu durumda, sinsi pazarlama uygulayan işletme, etkinlik ve markası arasında ilişki kurar ve etkinliğin ruhunu kullanır. Etkinliği öne çıkaran reklamları çıkararak insanların zihninin karışmasına neden olur. Bu durumda sinsi pazarlama uygulayan işletmeler, işletme amaçlarına ulaşabilmek için bu tür uygulamalar yaptıklarını ileri sürerler. Her ne kadar SYT206U-SPORDA SPONSORLUK Ünite 7: Sinsi Pazarlama 5 etkinliği düzenleyenler ve sponsorlar sinsi pazarlamanın etik olmadığını düşünseler de, sinsi pazarlama uygulayanlar, işletmelerinin ortaklarına karşı sorumlu oldukları düşüncesiyle sinsi pazarlamanın etik bir uygulama olduğunu, bu nedenle de sponsor olan işletmenin tüm faydayı alması için izin vermeleri gerekmediğini ileri sürmektedirler. Ancak, etik açıdan, herhangi bir ödeme yapmadan sponsormuş gibi davranmak, sporun veya herhangi bir etkinliğin genel anlamda gelişmesine engel olacağından yine de etik olarak olumsuz bir durumu öne çıkarmaktadır.


43. Soru

Sinsi pazarlamada temel amaç nedir?

Cevap

Sinsi pazarlamayla işletmeler, sponsor olan işletmenin marka değerini baltalamaya çalıştıkları gibi, aynı zamanda kendi marka değerlerini de yükseltmeye çalışırlar. Temel amaç, tüketicilere karmaşıklık yaşatarak, sponsor işletmeye yönelik tüketici tutumlarını olumsuza veya en azından sabit tutmaya, sinsi pazarlama uygulayan işletme içinse olumluya dönüştürmektir.


44. Soru

Tarihte ilk sponsorluk faaliyetleri ne zaman başlamıştır?

Cevap

Sponsorluk tarihi, tahmin edilenden daha eskiye dayanır. İlk sponsorluk faaliyeti, 1896 yılında yapılan ilk olimpiyatlarda söz konusu olmuştur. Zengin bir mimar olan Georgios Averoff tarafından pulları madalyalar verilmiş, oyun programında ise reklam verilmiştir (Shani ve Dennis, 1998). 1912 yılındaki olimpiyatlarda, olimpiyat komitesi, işletmelerin belirli miktarda para ödeyerek yarışların fotoğrafını çekmelerine ve tutundurma amaçlı olarak kullanmalarına izin vermiştir. 1924 Paris olimpiyatları, işletmelerin stadyum içinde reklam yapılmasına izin verilen olimpiyatlardır.


45. Soru

Sinsi pazarlama kavramını açıklayınız?

Cevap

Sinsi pazarlama kavramı, parazit marketing, pusu pazarlama, tuzak pazarlama, asalak pazarlama şeklinde de kullanılmaktadır. Sinsi pazarlama, bir işletmenin, gerçekte herhangi bir ilişkisi olmasa da, bir etkinlik ile ilişkisi varmış etkisi yaratması olarak ifade edilmektedir. Sinsi pazarlama, herhangi bir finansal yatırıma girişmeksizin, resmi sponsorun sağladığı faydalardan bir kısmının alınmasına yönelik olarak sponsor olunan etkinlik ile yapay bir bağ kurmaya yönelik planlamalardır.


46. Soru

Sinsi pazarlamanın tüketici üzerinde etkili bir uygulama olduğunu gösteren bir örnek veriniz?

Cevap

Sinsi pazarlamanın tüketici üzerinde etkili bir uygulama olduğunu gösteren örneklerden söz edilebilir. Örneğin, 1992 Olimpiyat Oyunları’nda, Wendy’s buz pateni sporcusu Kristi Yamaguchi’yi reklamlarında kullanmış ve yapılan araştırmaya göre, araştırmaya katılanların %57’si, sinsi pazarlamacı olan Wendy’s şirketinin resmi sponsor olduğunu ifade etmiştir. Resmi sponsor olan McDonalds’ı resmi sponsor olarak hatırlayanların oranı ise %37 düzeyindedir. Bu rakamlar, sinsi pazarlamanın oldukça etkili olduğunu göstermektedir.


47. Soru

Alt kategori sponsorluğu ne anlama gelmektedir?

Cevap

Alt kategori sponsorluğu, sinsi pazarlama uygulayan işletmelerin, spor etkinliğinin alt bir kategorisini hedef almaları anlamına gelmektedir.


48. Soru

Sinsi pazarlama uygulamalarının sonucunda, tüketicilerin karmaşıklığa sürüklenmesinin nedeni nedir?

Cevap

Sinsi pazarlama uygulamalarının sonucunda, tüketicilerin karmaşıklığa sürüklenmesi söz konusu olur. Bu karmaşıklık yoğun olarak, sponsor olan işletmenin ayırt edilememesinden kaynaklanır. Hatta bazı durumlarda, sinsi pazarlama uygulayan işletmenin gerçek sponsor olduğuna bile inanabilmektedirler. Bu nedenle de sinsi pazarlama, özellikle birbirleriyle kıyasıya rekabet eden, Pepsi-Coca Cola gibi işletmelerin tercih ettiği bir yöntem haline gelmiştir


49. Soru

Tarihteki ilk sinsi pazarlama ne zaman yapılmıştır?

Cevap

Kodak 1984 yılındaki Olimpiyat Oyunları’nda yayınlara sponsor olmuş ve Amerikan atletizm takımının sponsoru olmuştur. Resmi sponsor ise Fuji şirketidir. Bu ilk sinsi pazarlaması olarak bilinmektedir. 1988 yılında ise Fuji Yaz Oyunlarına resmi sponsor olmuş ve Kodak benzer bir uygulama ile intikamını almıştır.


50. Soru

Sporcu veya takım sponsorluğu nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Bir diğer sinsi pazarlama stratejisi, işletmelerin kişisel olarak ilgi çeken bir sporcuyu veya sporcuları bireysel olarak desteklemeleridir. Bir etkinlikte çok sayıda sporcu olacaktır ve işletmelerin tüm sporcuları yani takımı desteklemesi mümkün değildir. Bu nedenle işletmeler bazı sporcuları seçerek sponsor olurlar. Sponsor olunacak sporcular genel olarak yıldız sporculardır. Bunun nedeni ise izleyicilerin yıldız sporcuları takip etmesidir.


51. Soru

Medya sponsorluğunda hangi reklam yöntemleri kullanılır?

Cevap

Medya sponsorluğunda her türlü reklam kullanılabilir. Televizyon reklamları, dergiler ve gazete reklamları, radyo reklamları, posterler, ilan tahtaları, internet ortamları, otobüs ve otobüs duraklarında reklam verilmesi kullanılan yöntemlerdir.


52. Soru

Sinsi pazarlama kurumsal sponsorluğa nasıl bir tehdit oluşturur?

Cevap

Sponsorlar, sinsi pazarlamayı satın aldıkları sponsorluk paketlerinin getirilerini tehlikeye atan bir uygulama olarak görürler. Ayrıca, sinsi pazarlama uygulayan işletmelerin de tüketiciler gözünde fark edilmesini sağlar. Bu durumda, oldukça yüksek maliyetlere katlanarak etkinliklere sponsor olan işletmeler, finansal veya finansal olmayan getirileri istedikleri gibi elde edemezler. Bu durumda da gelecekte sponsor olma konusunda isteksiz olmaya başlarlar. Bu durumda etkinliği düzenleyenler, gelecekte sponsor olacak işletme bulmada sorun yaşarlar. Bu sorun etkinlik düzenleyenlerin pazarlık gücünü de azaltan bir etken olarak öne çıkar.


53. Soru

Alt kategori sponsorluğunun ortaya çıkması ve gelişmesinin temelinde yatan neden nedir?

Cevap

Alt kategori sponsorluğunun ortaya çıkması ve gelişmesinin temelinde yatan neden, bir işletmenin tüm kategorilere sponsor olacak kadar güçlü kaynaklara sahip olmamasıdır. Sonuçta her takıma sponsor olmak, işletmelerin çok yüksek maliyetlere sahip olması demektir. Fayda - maliyet analizi sonucu işletmelerin kategorilerden birini veya birkaçını seçerek sponsorluk faaliyetini yürütmesi daha uygun olarak değerlendirilebilecek bir yöntemdir.


54. Soru

Sinsi pazarlamada kullanılan satış tutundurma faaliyetleri nelerdir?

Cevap

Sinsi pazarlama uygulayan işletmeler sponsor olmasalar bile bir takım satış tutundurma faaliyeti gerçekleştirebilirler. 2003 yılında gerçekleştirilen Avustralya Rugby Dünya Kupası’nda, Vodafone oyunlar sırasında bayrak ve şamalar dağıtarak stadyum dışında yüksek düzeyde farkındalık yaratmıştır. Satış tutundurmaya konu olacak diğer uygulamalar, markanın göründüğü tişörtlerin dağıtılması, resmi ürünler dağıtılması, izin verilmemiş web sitelerinin kurulması, cep telefonu içerikleri, izin verilmemiş yayınların yapılması, sanal reklamlar, kazanan sporcuların reklamlarda tebrik edilmesi ve bilinen sporların işaretlerinin arka planda kullanılması gibi unsurlardır.


55. Soru

Sinsi pazarlamanın engellenmesine yönelik bir unsur olan etkinlik çevresinin kontrol altına alınmasının kapsamı nedir?

Cevap

Etkinliği organize edenler, temiz bir ortam için planlı hareket etmek durumundadırlar. Bunun anlamı, resmi sponsorun rakiplerinin, tutundurma amaçlı olarak herhangi bir şeyi kullanamayacağı bir ortam yaratılmasıdır. Bu, stadyumlar, restoranlar, tuvaletler ve katılımcılar tarafından görülebilecek binalar gibi unsurların rakipler tarafından kullanılamayacak şekilde planlanmasını içermektedir. Uygulamada bu tür bir temizlik, resmi sponsor olmayan işletmelerin sürekli olarak kontrol edilmesini sağlayan ve rakip işletme materyallerinin etkinlik çevresinden uzaklaştırılmasını sağlayan bir takım tarafından gerçekleştirilmelidir. Etkinliğe giriş kuralları bu tür bir uygulamaya olanak verecek şekilde düzenlenebilir.


56. Soru

Yasal yollarla sinsi pazarlamanın engellenmesi neden kolay değildir?

Cevap

Bununla birlikte, yasal düzenlemelerle sinsi pazarlamanın engellenmesi çok da kolay değildir. Bunun temel nedeni, ülkeler arasındaki yasal farklılıklardır. Olimpiyat Oyunları, Dünya Kupası ve Formula 1 gibi spor olayları günümüzde küresel boyutlara ulaşmıştır. Küresel boyutlara ulaşan bu tür etkinlikle ilişkin yasal düzenlemelerin uluslararası hukuka konu olması gerekmesine rağmen, uygulamada çok da kolay olmadığı görülmektedir. Özellikle yayın ve ticari haklara ilişkin yasalar, ülkeden ülkeye değişiklik gösterdiğinden sinsi pazarlamaya karşı gösterilen mücadelede etkinlik azalmaktadır. Bunların yanında, hangi durumlarda sinsi pazarlamanın yasal olduğu veya olmadığı çok da belli olmadığından, yasal anlamda sonuca gitmek zorlaşmaktadır.


57. Soru

Sponsorluk ne anlama gelmektedir?

Cevap

Sponsorluk; sponsor ve sponsorluğu üstlenilen etkinlik arasında karşılıklı ilişkilere dayalı ticari bir iştir. Bir başka tanıma göre ise sponsorluk, bir işletmenin, ticari amacını gerçekleştirmek amacıyla bir faaliyet, kişi ya da unsurla olan ortaklığına çeşitli haklar karşılığında para ödemesi olarak tanımlanmaktadır.


58. Soru

Sponsorlar, sinsi pazarlamayı nasıl görmektedirler?

Cevap

Sponsorlar, sinsi pazarlamayı satın aldıkları sponsorluk paketlerinin getirilerini tehlikeye atan bir uygulama olarak görürler. Ayrıca, sinsi pazarlama uygulayan işletmelerin de tüketiciler gözünde fark edilmesini sağlar. Bu durumda, oldukça yüksek maliyetlere katlanarak etkinliklere sponsor olan işletmeler, finansal veya finansal olmayan getirileri istedikleri gibi elde edemezler. Bu durumda da gelecekte sponsor olma konusunda isteksiz olmaya başlarlar. Bu durumda etkinliği düzenleyenler, gelecekte sponsor olacak işletme bulmada sorun yaşarlar. Bu sorun etkinlik düzenleyenlerin pazarlık gücünü de azaltan bir etken olarak öne çıkar.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v