Sosyal Hizmet Kuruluşları Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Dünya Sağlık Örgütü kaç yılında Uluslararası Yaşlılar Yılını ilan etmiştir?

Dünya Sağlık Örgütü 1999 yılında Uluslararası Yaşlılar Yılını ilan etmiştir.

Engelli kavramını tanımlayınız?

Engelli; fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen bireydir.

Bozukluk (Impairment) kavramını tanımlayınız?

Bozukluk (Impairment), Anatomik (bedensel),fizyolojik (vücudumuzdaki doku ve organlarla ilgili olarak) ve mental (zihinsel) kayıp ya da anormalliktir.

Engellilik (Handicapped) kavramını tanımlayınız?

Engellilik, bozukluk ve engellilikten kaynaklanan sosyal dezavantajdır.

Yetersizlik terimini tanımlayınız?

Yetersizlik, Psikolojik (ruhsal), fizyolojik, veya anatomik yapının işlev, işleyiş kaybı ya da normalden sapma durumudur. Bedensel, dokusal ya da ruhsal yetilerimizin yeterli olarak işlememesi durumu olarak da tanımlanabilir.

Özel Gereksinimli Birey’i açıklayınız?

Özel gereksinimli birey, çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarına göre beklenilen düzeyden farklılık gösteren bireyi ifade eder.

Rehabilitasyon nedir?

Rehabilitasyon; herhangi bir nedenle oluşan engelin etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmeyi ve engellinin hayatını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesini sağlamayı amaçlayan fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler geliştirmeye yönelik hizmetlerdir.

Özel Eğitimi tanımlayınız?

Özel eğitim; Fiziksel, zihinsel, iletişimsel, sosyal ve duygusal gelişimlerindeki özellikler nedeniyle normal gelişimden farklılık gösteren ve normal eğitim/öğretimden yararlanmayan, kısmen yararlanan veya yararlandığı halde destek programları ile eğitimleri devam ettirilebilen bireyler için; özel yetiştirilmiş elemanlar tarafından ekip anlayışla sunulan özel yöntem ve araçlarla gerekirse özel mekanlarda her özel gereksinimli grup için farklı olarak geliştirilmiş özel programlarla verilen eğitimdir.

Kaynaştırma eğitimi tanımlayınız?

Kaynaştırma; Engelli çocukların normal yaşıtları ile daha yapıcı ve kazançlı ilişkiler kurmasını kolaylaştıran uygulamalardır. Engelli ve normal gelişim gösteren çocukların uygun eğitim programları ve düzenlemeleri içinde birleştirilmesidir, bir arada eğitilmeleridir.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, engelliler için fırsat eşitliği bağlamında standart kuralları hangi tarihte belirlemiştir?

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, engelliler için fırsat eşitliği bağlamında standart kuralları 20 Aralık 1993 tarihinde belirlemiştir.

Engellilik nedenleri nelerdir?

• Doğuştan engellilik ve kalıtımsal (genetik) hastalıklar, • Annenin sahip olduğu süreğen (kronik) hastalıklar, • Gebelikte geçirilen bulaşıcı (enfeksiyon) hastalıklar, • Annenin yaşı, • Annenin hamilelik dönemimde karşılaştığı sorunlar, • Doğum sırasında karşılaşılan sorunlar, • Doğum sonrasında karşılaşılan sorunlar, • Doğum sonrası dönemde engellilik nedenleri.

Türkiye engelliler araştırmasına (2002)’na göre engel türleri nelerdir?

Ortopedik engelli • Görme engelli • İşitme engelli • Dil ve konuşma engelli • Zihinsel engelli • Süreğen hastalık

Süreğen hastalıkları açıklayınız?

Süreğen hastalık; kişinin çalışma kapasitesi ve işlevlerinin engellenmesine neden olan, sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalıklardır. Kan hastalıkları, kalpdamar hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, idrar yolları ve üreme organı hastalıkları, cilt ve deri hastalıkları, kanserler, endokrin ve metabolik hastalıklar, ruhsal davranış bozuklukları, sinir sistemi hastalıkları, HIV+ vb. Süreğen hastalıklar özür türü içerisinde bir alt başlık olarak yer almaktadır. Süreğen hastalık, toplam engellilik oranı içerisinde yer almakta ancak nitelikleri incelenirken diğer özür türlerinden ayrı olarak değerlendirilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü standartlarına göre özel eğitim gerektiren bireylerin yaygınlık durumları nelerdir?

• Görme engelliler: %0,2 • İşitme engelliler: %0.6 • Fiziksel engelliler: %1.2 • Güç öğrenen/zihinsel engelliler: %2.3 • Dil-konuşma güçlükleri olanlar: %3.5 • Süreğen hastalığa sahip olanlar: %1.0 • Uyum sorunu olanlar: %1.0

Türkiye Engelliler Araştırma sonuçlarına göre özür nedenleri arasında doğuştan engel durumu istatistiksel olarak nedir?

Türkiye Engelliler Araştırma sonuçlarına göre özür nedenleri arasında doğuştan engel durumu istatistiksel olarak %34’tür.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri nelerdir?

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, engellilerin ve yaşlıların her türlü engel, ihmal ve dışlanmaya karşı toplumsal hayatta ayrımcılığa uğramadan hayata etkin biçimde katılmalarını sağlamak üzere; ulusal politika ve stratejilerin belirlenmesini koordine etmek, engelli ve yaşlılara yönelik sosyal hizmet ve yardım faaliyetlerini yürütmek, bu alanda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir.

Bakım hizmetleri hangi modellerle sunulabilir?

Bakım hizmetleri, evde bakım veya kurum bakımı hizmetleriyle sunulabilir.

Evde bakım hizmetleri sunumu hakkında yönetmeliğin amacı nedir?

Yönetmeliğin amacı: bireylerin ve toplumun sağlığını korumak, evde bakım hizmeti veren sağlık kuruluşlarının açılması, çalışması ve denetlenmesi ile bunları işleten kurum ve kuruluşların, özel hukuk tüzel kişilerinin ve gerçek kişilerin uyması gereken usul ve esasları düzenlemektir.

Evde bakım hizmeti nedir?

Evde bakım hizmeti: Hekimlerin önerileri doğrultusunda hasta kişilere, aileleri ile yaşadıkları ortamda, sağlık ekibi tarafından rehabilitasyon, fizyoterapi, psikolojik tedavi de dahil tıbbi gereksinimlerini karşılayacak şekilde sağlık ve bakım ile takip hizmetlerinin sunulmasını sağlar.

Yatılı bakım hizmeti ve gündüzlü bakım hizmeti yönetmeliğinin amacı nedir?

Bu yönetmeliğin amacı; bakıma muhtaç engelli bildirimi, tespiti, değerlendirilmesi ile bakım hizmetlerine, bakım ücretlerine ve ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç engellilik bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.

Engelliliğin önlenmesine ilişkin genel çalışmalar hangi kuruluş tarafından yürütülmektedir?

Engelliliğin önlenmesine ilişkin genel çalışmalar Sağlık Bakanlığınca yürütülmektedir.

Özel eğitim hizmeti veren kuruluşların amacı nedir?

Uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak; eğitim gereksinimleri, yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve yaşama hazırlanmalarını amaçlar.

2012 yılında yapılan değişikliklere göre özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için zorunlu öğrenim nasıldır?

2012 yılında yapılan değişikliklere göre özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için zorunlu öğrenim; özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için okul öncesi eğitim döneminde başlayıp ortaöğretim süresini de kapsayan eğitim ve öğretim sürecini, 37-66 ay arasındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul öncesi eğitimi zorunludur.

ALO 183 Aile, kadın, çocuk ve sosyal hizmet danışma hattı nedir?

Engelli, istismara uğrayan veya uğrama riski taşıyan ve desteğe gereksinimi olan kadınlara ve çocuklara yönelik psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık ve rehberlik hizmetleri sunmak ve yararlanabilecekleri sosyal hizmet kuruluşları konusunda bilgilendirerek gereksinim duydukları hizmet türüne en kısa zamanda ulaşmalarını sağlamak amacının gerçekleştirilmesi, kadın ve çocuğa yönelik istismarın önlenmesi, kadınların toplumda statülerinin yükseltilmesi, çocukların yüksek yararının gözetilmesi hedefine ulaşılabilmesi için ücretsiz hizmet veren bir hattır.

Engellilerin istihdamı hangi kurum tarafından, kimlere sağlanmaktadır?

Engellilerin istihdamı Türkiye İş Kurumu tarafından ilgili işverenlere sağlanmaktadır.

Engel türlerini dikkate alan iş ve meslek analizleri hangi müdürlük ve bakanlık tarafından yapılmaktadır?

Engel türlerini dikkate alan iş ve meslek analizleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Millî Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılır.

Muhtaç aylığı kimlere ödenmektedir?

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından da %40 ve üzerinde engelli olan ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kişilere muhtaç aylığı ödenmektedir.

Toplum temelli bakım nedir?

Toplum temelli bakım (TTB) gelişmekte olan ülkelerde engelli insanların yaşam standartlarını artırmak için yapılan toplumsal çalışmaları; toplum temelli rehabilitasyon (TTR) gelişmekte olan ülkelerde engelli insanların yaşam standartlarını arttırarak geliştirmek için engelli insanla toplumun tanışmasını, kaynaşmasını, birbirlerini anlamalarını sağlamak için geliştirilen yeni stratejilerin adıdır.

Toplum temelli bakımın alt bileşenleri III. Engelliler şurasında nasıl ele alınmıştır?

Toplum temelli bakımın (sürekli veya süreli) alt bileşenleri III. Engelliler Şurasında şu şekilde ele alınmaktadır: Evde bakım, iş yerinde bakım, okulda bakım, kamusal ve sosyal alanda bakım, bilinçlendirme, mimari ve çevresel düzenlemeler, sosyal kaynaştırma, rekreasyon evleri, sosyal kulüpler ve spor etkinlikleri...

Engellilere hizmet sunan uluslararası kuruluşlar nelerdir?

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (World Health Organization - WHO) • UNESCO (Birleşmiş Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu) • UNDSPD (Birleşmiş Milletler, Sosyal Politika ve Kalkınma Birimi) • Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) (International Labour Organization – ILO)

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (World Health Organization - WHO) nasıl bir kuruluştur?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (World Health Organization - WHO) Yaşlanma ve sağlık; tanı, değerlendirme ve sınıflandırma, engelliliğin/kazaların önlenmesi ve rehabilitasyonu, sağlığın korunması, ruhsal sağlık, madde kullanımı konularında çalışmalar yapan bir uluslararası kuruluştur.

Engellilere hizmet sunan ulusal kuruluşlar nelerdir?

Ulusal düzeyde de, yani ülkemizde engellilere yardım ve hizmet sunan birçok sivil toplum örgütü bulunmaktadır. Bunlar; • Vakıflar • Konfederasyonlar • Engellilerle ilgili federasyonlar • Dernekler • Engelli spor kulüpleri

Engellilerle ilgili çeşitli alanlarda çalışmalar yapan çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temel amaçları nelerdir?

Engellilerle ilgili çeşitli alanlarda çalışmalar yapan çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temel amaçları; engellilik alanında farkındalık yaratma, toplumu bilinçlendirme, engelli birey ve ailelerine yönelik hakları konusunda danışmanlık sağlama ve savunuculuk yapmaktır.

Gerontoloji nedir?

Gerontoloji daha çok yaşlılık bilimini ifade etmekte, biyolojik, fizyolojik ve zihinsel yaşlanma ile ortaya çıkan değişimleri incelemektedir. Ayrıca gerontolojinin konusu yaşlanmaya bağlı ortaya çıkan bu değişim süreçlerinin yarattığı ekonomik, psikolojik, toplumsal ve sosyal sorunlarla da bağlantılıdır.

Gerontoloji kaç guruba ayrılır?

Gerontoloji iki gurupta ifade edilmektedir. Birincisi Biyolojik gerontoloji, ikincisi sosyal gerontolojidir.

Biyolojik gerontolojiyi açıklayınız?

Biyolojik gerontoloji; yaşlıların fiziksel ve genetik yapıları, hücre gelişimi, cinsiyete ilişkin farklılıklarını ele alıp inceleyen bölümdür.

Sosyal gerontoloji nedir?

Sosyal gerontoloji; yaşlılığı yaşlının içinde bulunduğu sosyal ortam içinde ve bu ortamın antropolojik, kültürel, ekonomik, politik yönleriyle inceleyen bölümdür.

Yaşlının dili, dini inançları, değer yargıları, gelir durumu alışkanlıkları vb. durumlarını ele almak hangi gerontoloji bölümünün görevidir?

Yaşlının dili, dini inançları, değer yargıları, gelir durumu alışkanlıkları vb. durumlarını ele almak sosyal Gerontoloji bölümünün görevidir.

Özelde sosyal gerontolojinin dayandığı temel kavramlar nelerdir?

Yaşlanma, yaşlılık ve yaşlı kavramları özelde sosyal gerontolojinin dayandığı temel kavramlardır.

Literatürde yaş kaç gurupta incelenir?

Literatürde yaş, biyolojik ve kronolojik olarak iki başlıkta tanımlanmaktadır.

Kronik yaş ve biyolojik yaş nedir?

Kronolojik yaş tüm insanlarda aynı olduğu hâlde biyolojik yaş bireylere göre değişir. Kronolojik yaş, doğumdan başlayarak içinde bulunan zaman kadar geçen yılların toplamıdır. Biyolojik yaş ise içinde bulunulan biyolojik basamağın zaman birimi olarak gösterilmesidir.

Yaşlanma ve yaşlılığı tanımlayınız?

Yaşlanma doğumdan ölüme değin bir büyüme ve gelişme sürecidir. Yaşlılık ise fizyolojik bir olgudur ve bu süreç içerisinde kendini gerçekleştirme ve olgunlaşmanın ardından özgün değişimlerin yaşandığı son aşamadır.

Yaşlılık kronik olarak kaç yaşından itibaren başlar?

Yaşlılık kronik olarak 65 yaşından itibaren başlar.

Yaşlılık nasıl bir süreçtir?

Yaşlılık tarihsel süreçlere göre çeşitlilik gösteren ve kültürden kültüre değişen bir olgudur. Farklı toplumlarda yaşlılığa farklı anlamlar yüklenir (Kalaycıoğlu 2005: 18).Yaşlılık (elderly), tüm diğer yaşam evreleri gibi (yaşlılık dönemine girmezden önce ölüm olmaması durumunda), her bir birey için söz konusu olan ancak yine her bir birey için farklılık gösteren bir süreçtir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 1963 yılında yaşlanmayı kronolojik olarak nasıl ele almıştır?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yaşlanmayı kronolojik olarak şöyle sıralamıştır: • Orta yaşlıları; 45-49 yaş, • Yaşlıları; 60-74 yaş, • İleri yaşlıları; 75 + yaş olarak gruplamıştır.

Sevil’e göre yaşlılık döneminin özellikleri nelerdir, açıklayınız?

Yaşlılık döneminin özellikleri fizyolojik, psikolojik ve sosyal olmak üzere 3 gurupta incelenmektedir. Bunlar: • Fizyolojik özellikleri; bazı organlarda gerileme, zihinsel etkinlikte gerileme, çevreye karşı artan duyarlılık, duyu organlarında zayıflama, güç azalması ve yetmezlik, • Psikolojik özellikleri; hislerin azalması, kendine güvenin azalması, yalnızlık korkusu, hastalık ve ölüm korkusu, ümitsizlik, çekingenlik, • Sosyal özellikleri; rol ve statü değişikliği, otorite kaybı, aile ile ilişkilerde sorun, başkalarının yardımına gereksinim duyma, tüketici olma, üretici ve faydalı olamama ve arkadaş ve dost bulamama olarak ifade etmiştir.

Yaşlılık dönemi sorunları nelerdir?

Yaşlılık dönemi sorunları; • psiko-sosyal sorunlar, • sağlık sorunları, • sosyal ilişkilerde yaşanan sorunlar, • ekonomik sorunlar • bakım sorunları olarak öne çıkmaktadır.

Yaşlılarda sık görülen sağlık sorunları nelerdir?

Yaşlılarda sık görülen sağlık sorunları arasında kas-iskelet sistemi hastalıkları, kalp-damar sistemi hastalıkları, hipertansiyon, şeker hastalığı, kronik akciğer hastalıkları, anemi (kansızlık), idrar yolu iltihaplanması, bazı kanserler gibi kronik hastalıklar önemli yer tutar. Ayrıca refleksler ve hormonal etkinlikler yavaşlar. Azalan kan basıncı zihinsel etkinliliği olumsuz yönde etkiler.

Yaşlının sosyal ilişkilerinde yaşadığı sorunlar nelerdir?

Yaşlının sosyal ilişkilerinde yaşadığı sorunlar, çocuklarıyla, eşleriyle, komşularıyla, akrabalarıyla ve torunlarıyla yaşadıkları sorunlar olarak kendilerini göstermektedir. Yaşlılıkta karşılaşılan bir diğer önemli sorun grubu ekonomik sorunlardır. Yaşlılıkta gelirde azalma, işsizlikte artma görülmektedir. Gelirdeki azalma emeklinin aile içi ilişkilerini, rollerini ve statüsünü olumsuz yönde etkilemektedir. Yaşlılık döneminde yaşanan sağlık sorunları ve bu sorunların tedavisine yönelik harcamalardaki artış da yaşlıları zorlamakta, daha da yoksullaşmalarına yol açmaktadır.

Yaşlılıkta karşılaşılan ve son yıllarda en çok öne çıkan sorun nedir?

Yaşlılıkta karşılaşılan ve son yıllarda en çok öne çıkan sorun bakım sorunudur.

Türkiye İstatistik Enstitüsünün (TÜİK) verilerine göre yaşlı grupları içinde en yüksek ve en düşük orana sahip grup hangisidir?

Türkiye İstatistik Enstitüsünün (TÜİK) verilerine göre yaşlı grupları içinde en yüksek orana sahip grup 65- 69 yaş grubu, en düşük orana sahip grup ise, 85+ yaş grubudur.

Dünyada yaşlılara yönelik var olan en temel hizmetler nelerdir?

Dünyada yaşlılara yönelik var olan en temel hizmetler şunlardır: • Hospis bakımı • Yaşlı bakım evleri (nursing home) • Korunmalı meskenler (sheltered housing/retirement housing) • Huzurevi (rest home) • Gündüz bakım merkezleri (day care centers) • Akut bakım hizmetleri (acut care services) • Sub-akut bakım hizmetleri (sub-acut care services) • Dinlen(dir)me bakımı (respite care) • Hastane öncesi bakım (prehospital care) • Bellek klinikleri • Geriatri gündüz hastaneleri

Hospis bakımı nedir?

Hospis bakımı tektir ve aslında ölümcül hastalığa sahip hastalar ve aileleri için bir bakım felsefesidir.

Yaşlı bakım evlerinde nasıl hizmet uygulanmaktadır?

Yaşlı bakım evlerinde verilen hizmetler içerisinde tıbbi tedavinin yanısıra fiziksel tedavi, iş-uğraş tedavisi, konuşma tedavisi, solunum tedavisi gibi diğer tedavi türleri de bulunmaktadır.

Korunmalı meskenlerin içerisinde neler bulunmaktadır?

Korunmalı meskenlerin içerisinde yaşlıların kendine ait odaları, kendine ait banyoları, mutfağı, çamaşırhanesi, sosyal aktivite için mekânlar, bahçeler ve misafir odaları olup birçoğu sahip olduğu alarm sistemi ile 24 saat yaşlının acil gereksinimlerine karşılık vermektedir

Huzurevleri nasıl bir kurumdur?

Huzurevi, yaşı ve güçsüzlüğü nedeniyle yaşlıların yalnız yaşayamaması ya da korumalı meskenlerde barınamaması durumunda, yaşlıların yeme içme, barınma gereksinimlerini karşılayan, sosyal yaşam olanaklarını sağlayan, yaşlılara toplu hizmet veren, gerektiğinde sağlık hizmeti de verilen yatılı bir kurumdur.

Gündüz bakım evlerinin en önemli özelliği nedir?

Bu merkezlerin en önemli özelliği yaşlının sağlık, beslenme, rehabilitasyon, diyet, kişisel bakım, hukuksal ve mali sorunlarını çözme, boş zamanlarını değerlendirme gibi yaşlıların günlük yaşantılarında bir dizi program ve olanak sunarak, sorunlarını çözmelerine yardım etmektir.

Yaşlı kreşlerinden hangi özelliklere sahip yaşlılar yararlanmaktadır?

Yaşlı kreşlerinden, 60 yaş ve üzerinde bulaşıcı hastalığı olmayan, yatağa bağımlı ve engelli olmayan demanslı (unutkanlığı olan) yaşlılar yararlanmaktadır.

Akut bakım hizmetleri nedir?

Akut bakım hizmetleri tıbbi tedavi gerektiren yaşlı ve kronik hastalığı olan bireye sunulan hizmetlerdir.

Gündüz bakım merkezleri hizmetini haftada kaç gün ve kaç saat sunmaktadır?

Gündüz bakım merkezleri bu hizmetleri haftada birkaç gün ve günde birkaç saat şeklinde sunarlar.

Dinlendirme bakımı bir yıl içerisinde en fazla kaç gün hizmet vermektedir?

Dinlendirme bakımı bir yıl içerisinde en fazla 28 gün hizmet vermektedir.

Hastane öncesi bakım nasıl gerçekleştirilir?

Acil yardım teknisyeni tarafından acil yardımın yaşlının yaşadığı yere ilk ulaştığı andan itibaren verilen hizmettir. Bu meslek elemanları 150 saatlik bir eğitimden sonra sertifika alırlar ve ilk yardım müdahalesini gerçekleştirmeye hak kazanırlar.

Bellek kliniklerinde kimler çalışmaktadır?

Bellek kliniklerde psikiyatristin yanı sıra nörolog, geriatrist ve hemşireler de çalışmaktadır.

Geriatri gündüz hastaneleri kaç yaşındaki bireylere sağlanır?

Geriatri gündüz hastaneleri, 65 yaş ve üzeri bireylere sağlanan bir sağlık hizmetidir.

Geriatri gündüz hastanelerinde kimler görev almaktadır?

Gündüz geriatri hastanelerinde doktor, hemşire, fizyoterapist, eczacı, sosyal çalışmacı, diyetisyen, psikolog ve iş uğraşı terapisti (tedavi eden) görev alabilir.

Ülkemize yaşlı bireylere sağlanan hizmet merkezleri nerelerdir?

Ülkemizde yaşlı bireylere sağlanan hizmetler ise, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, güçsüzler yurdu, yaşlı dayanışma merkezleri aracılığıyla verilmektedir.

Engelli kavramı nasıl açıklanmaktadır?

Engelli; fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen bireydir (Engelliler Hakkında Kanun, 5378, Md3/c)

Rehabilitasyon ne tür bir hizmettir?

Rehabilitasyon; herhangi bir nedenle oluşan engelin etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmeyi ve engellinin hayatını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesini sağlamayı amaçlayan fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler geliştirmeye yönelik hizmetlerdir (Engelliler Hakkında Kanun, 5378, Md3/k).

Engel türleri nasıl kategorize edilmektedir?

Engel türleri şu şekilde kategorize edilmektedir:
Ortopedik engelli, Görme engelli, İşitme engelli, Dil ve konuşma engelli ve Zihinsel engelli. Bunların dışında bir de süreğen hastalık isimli bir kategori vardır ki, süreğen hastalıklar, kişinin çalışma kapasitesi ve işlevlerinin engellenmesine neden olan, sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalıklardır.  Süreğen hastalıklar özür türü içerisinde bir alt başlık olarak yer almaktadır. Süreğen hastalık, toplam engellilik oranı içerisinde yer almakta ancak nitelikleri incelenirken diğer özür türlerinden ayrı olarak değerlendirilmektedir. 

TÜİK Engellilerin Sorunları ve Beklentileri Araştırması 2010 verilerine göre ülkemizdeki engellilik oranları nasıldır? 

Engellilere ilişkin veri sağlayan bir diğer önemli çalışma da TÜİK Engellilerin Sorunları ve Beklentileri Araştırması (2010)’dır. Bu araştırma sonuçlarına göre ise görme engellilerin oranı %8,4, işitme engellilerin oranı %5,9, dil ve konuşma engellilerin oranı %2, ortopedik engellilerin oranı %8,8, zihinsel engellilerin oranı %29,2, ruhsal ve duygusal engellilerin oranı %3,9, süreğen hastalığı olanların oranı %25,6 ve çoklu engellilik dediğimiz gruba girenlerin oranı ise %18’dir.

Yatılı hizmet veren merkezlerde çalıştırılan bakıcı personel oranları nasıldır?

Yatılı hizmet veren merkezlerde; haftanın yedi günü 00.00-08.00 saatleri arasında her yirmi dört bakıma muhtaç engelli birey için bir bakıcı personel, 08.00-16.00 saatleri arasında her altı bakıma muhtaç engelli birey için bir bakıcı personel, 16.00-24.00 saatleri arasında her on iki bakıma muhtaç engelli birey için bir bakıcı personel çalıştırılır.

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünce engelli yurttaşlarımızın eğitimi için özel eğitim hizmet ve uygulamaları hangi kuruluşlar eliyle yürütülmektedir?

Bu hizmetler aşağıda adları verilen kuruluşlar eliyle yapılmaktadır:

•Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Araştırma Merkezleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Hastane İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı Görme Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı İşitme Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı Ortopedik Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı Zihinsel Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı İşitme Engelliler Meslek Liseleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Ortopedik Engelliler Meslek Liseleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Zihinsel Engelliler Eğitim Uygulama Okulları ve İş Eğitim
Merkezleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Zihinsel Engelliler Mesleki Eğitim Merkezleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Otistik Bireylere Eğitim Veren Kurumlar (www.orgm.meb. gov.tr(2012).

Engel türlerini dikkate alan iş ve meslek analizleri hangi bakanlıklar tarafından yapılır?

Engel türlerini dikkate alan iş ve meslek analizleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılır.

Engelli İstihdamı ile ilgili yasal zorunluluk nedir? 

Türkiye İş Kurumu tarafından 50 ve daha fazla işçi çalışan kamu sektörü iş yerlerine en az %4, özel sektör iş yerlerine en az %3 oranında engelli bireylerin işçi olarak yerleştirilmesi yasal zorunluluk hâline getirilmiştir.

Toplumda genellikle “engelli aylığı” olarak bilinen aylık, hangi şartlarda Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü tarafından ödenir?

Yetkili hastaneden alınmış sağlık kurulu raporuna göre engel (engellilik oranı %40-69 arasında olmalı) ve başkasının yardımı olmaksızın yaşamını devam ettiremeyecek derecede engelli (%70 ve üzerinde oran olmalı) olan ve yasal olarak kendisine bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan kişilere ilgili kurumca belirli bir aylık bağlanır. Çünkü bu insanlar düzenli ve yeterli bir işte çalışarak yaşamlarını sürdürme yetisine sahip değillerdir.

Toplum temelli rehabilitasyon (TTR) ne demektir?

Toplum temelli rehabilitasyon (TTR) gelişmekte olan ülkelerde engelli insanların yaşam standartlarını arttırarak geliştirmek için engelli insanla toplumun tanışmasını, kaynaşmasını, birbirlerini anlamalarını sağlamak için geliştirilen yeni stratejilerin adıdır. (2. Engelliler Şurası, 2005).

Engellilere hizmet sunan uluslararası kuruluşlar nelerdir?

Bu kuruluşlar şu şekildedir:

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (World Health Organization - WHO)

UNESCO (Birleşmiş Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu) (United Nations, Education, Science and Culture Organization)

UNDSPD (Birleşmiş Milletler, Sosyal Politika ve Kalkınma Birimi) (United Nations, Division for Social Policy and Development)

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) (International Labour Organization – ILO).

Engellilere yardım ve hizmet sunan ulusal kuruluşlar nelerdir?

Ülkemizde engellilere yardım ve hizmet sunan birçok sivil toplum örgütü bulunmaktadır. Bunlar genel olarak
• Vakıflar
• Konfederasyonlar
• Engellilerle ilgili federasyonlar
• Dernekler
• Engelli spor kulüpleri gibi başlıklar altında toplanırlar (özida.gov.tr/kuruluslar. (2012).

Kronolojik ve biyolojik yaş kavramları nasıl tanımlanmaktadır?

Literatürde yaş, biyolojik ve kronolojik olarak iki başlıkta tanımlanmaktadır. Kronolojik yaş tüm insanlarda aynı olduğu hâlde biyolojik yaş bireylere göre
değişir. Kronolojik yaş, doğumdan başlayarak içinde bulunan zaman kadar geçen yılların toplamıdır. Biyolojik yaş ise içinde bulunulan biyolojik basamağın zaman birimi olarak gösterilmesidir.

Dünya Sağlık Örgütü yaşlanmayı kronolojik olarak hangi gruplara ayırmıştır? 

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 1963 yılında yaşlanmayı kronolojik olarak ele almış orta yaşlıları; 45-49 yaş, yaşlıları; 60-74 yaş, ileri yaşlıları; 75 +yaş olarak gruplamıştır. Bu ayırıma göre 60 yaşın üstündekiler yaşlıdır.

Yaşlılık dönemi sosyal özellikleri nelerdir?

Sevil (2005: 53–54) yaşlılık dönemi özelliklerinden

Sosyal özellikleri; rol ve statü değişikliği, otorite kaybı, aile ile ilişkilerde sorun,
başkalarının yardımına gereksinim duyma, tüketici olma, üretici ve faydalı olamama ve arkadaş ve dost bulamama olarak ifade etmiştir.

Yaşlılık dönemi sorunları hangi başlıklar altında öne çıkmaktadır?

Yaşlılık dönemi sorunları ise; psiko-sosyal sorunlar, sağlık sorunları, sosyal ilişkilerde yaşanan sorunlar, ekonomik sorunlar ve bakım sorunları olarak öne çıkmaktadır.

Demans ve alzheimer gibi hastalıklar söz konusu olduğunda ön plana çıkan hizmet modeli hangisidir?

Demans ve alzheimer daha küçük nüfus gruplarında da görülmekle birlikte 65 yaş üstü bireyleri tehdit eden önemli bir sağlık sorunudur. Tam da bu noktada öne çıkan hizmet modeli bellek klinikleridir.

Ülkemizde ilgili yasanın öngördüğü esaslar doğrultusunda yaşlıya yönelik var olan hizmetlerin iyileştirilmesi ve yeni hizmetlerin başlatılması çalışmaları bakanlık tarafından halen hangi yönetmelikler çerçevesinde yürütülmektedir?

Bu çalışmalar halen;

•Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği
• Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği,
• Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde Açılacak Huzurevlerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik
• Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım ile Evde Bakım Hizmetleri Hakkında Yönetmelik olmak üzere dört yönetmelik çerçevesinde yürütülmektedir.

Türkiye’de huzurevlerinde yaşlılara hizmet vermek üzere çalışacak meslek elemanları kimlerdir?

Türkiye’de huzurevlerinde yaşlılara hizmet vermek üzere çalışacak meslek elemanları şu şekildedir:

Sorumlu müdür (Sosyal hizmet, psikoloji veya tıp alanında yüksek öğrenim yapmış kişiler sorumlu müdür olabilir. (Md. 9/a), sosyal çalışmacı, psikolog, tabip, fizyoterapist, diyetisyen, hemşire, yaşlı bakıcısı ve diğer personel (diğer personel; huzurevinde iş hacmine göre teknik, idari ve diğer hizmetlerin yürütülmesi için büro elemanları, şoför, teknisyen, teknisyen yardımcısı, kaloriferci, terzi berber, aşçı, bekçi ve diğer hizmetliler istihdam edilir. Bu personel huzurevi müdürlüğünce verilecek işleri yapmakla görevli ve sorumludur (Md. 9/i).

Kendilerine bağlı huzurevleri aracılığıyla hizmet veren belediyeler hangi farklı hizmetleri de yaşlılara ulaştırmaya çalışmaktadırlar?

Öncelikli olarak kendilerine bağlı huzurevleri aracılığıyla hizmet veren
belediyeler aşağıda verilen çok çeşitli hizmetleri de farklı biçimlerde yaşlılara ulaştırmaya çalışmaktadırlar:
• Sosyal hizmetler,
• Psikolojik destek hizmetleri,
• Sağlık hizmetleri,
• Rehberlik, refakat ve danışmanlık hizmetleri,
• Sosyal ve kültürel etkinlikler,
• Temizlik ve bakım hizmetleri,
• Her türlü ev içi tamiratı,
• Ekonomik destek hizmetleri,
• Öncelikli hizmet kartı,
• Acil yardım hizmetleri,
• Yaşlı serbest kartı,
• Hemşirelik hizmeti