Sağlık Kurumları Yönetimi 2 Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Amaçlı ve planlanmış bir etkinlik sonucunda elde edileni, nicel ya da nitel olarak belirleyen kavrama ne ad verilir?

Performans

Doğru zamanda ve doğru kalitede “doğru işleri yapmak” olarak ifade edilen kavram nedir?

Etkililik

Değişim, yaratıcılık, gelişme ve risk alma kavramları ile bütünleşmiş bir performans
göstergesine ne denir?

Yenilik

Sağlık hizmetleri performansını tanımlayan üç bileşen (gösterge) nelerdir?

Donabedian (1966) yaklaşık 50 yıl önce sağlık hizmetlerinde performansı aşağıdaki üç bileşen (gösterge) çerçevesinde tanımlamaya çalışmıştır. Bunlar;
a. Yapı (structure) göstergeleri,
b. Süreç (process) göstergeleri,
c. Sonuç (outcomes) göstergeleri.

Peter Drucker tarafından öne sürülen amaçlara göre yönetim yaklaşımı neyi amaçlamaktadır?

Amaçlara göre yönetim yaklaşımı; katılımcı süreçler aracılığıyla, mali, teknik ve stratejik performans amaçları ile çalışanların faaliyetleri ve hedeflerini birbirine bağlamayı; geri bildirim almayı ve örgütsel gelişmeye bağlı olarak ödüllendirmeyi amaçlamaktadır.

Kârlılık gibi finansal göstergeler işletmelerin çevrelerini yeterince analiz edip uzun dönemli stratejiler geliştirmeleri için yeterli midir?

Hayır, yeterli değildir.  Çünkü işletmelerin fiziki varlığı hissedilmeyen, hesaplanması zor olan işletme çalışanlarının kabiliyetleri, müşteri sadakati, kalite, bilgi gibi stratejik açıdan önemli değerleri de vardır.

Geleneksel ölçüm sistemlerinde finansal göstergelerin ağırlıklı olarak kullanımı neye engel olabilir?

Organizasyonların işin tamamını görebilmesine engel olabilmektedir.

Geleneksel performans ölçüm sistemlerinde karşılaşılan sorunları çözmek ve geleneksel değerleme modellerinin eksikliklerini gidermek amacıyla çok boyutlu/ finansal olmayan performans ölçüm yaklaşımları geliştirilmiştir. Farklı yazarlar tarafından ortaya atılan ve literatürde öne çıkan belli başlı performans ölçüm modelleri nelerdir?

Stratejik Ölçüm Analizi ve Raporlama Tekniği/Performans Piramidi,
• Performans Ölçüm Anketi,
• Sonuç ve Belirleyiciler Matrisi,
• Dengeli Ölçüm Kartı Modeli,
• Karşılaştırmalı İş Ölçüm Kartı,
• Cambridge Performans Ölçüm Süreci,
• Uyumlu Performans Ölçüm Sistemleri,
• Birleşik Performans Ölçüm Sistemleri,
• Dinamik Performans Ölçüm Sistemleri,
• Birleşik Performans Ölçüm Çerçevesi .

Performans değerlendirmenin kaç boyutu vardır? Bunlar nelerdir?

Performans değerlendirmenin esas olarak iki boyutu vardır. Bunlardan birincisi, çalışanların performanslarının değerlendirilmesini amaçlayan bireysel performans ölçümüdür. Diğer boyutu ise, kurumsal amaç ve hedeflerin belirlendiği ve bu amaç ve hedeflerin gerçekleşme derecelerinin değerlendirildiği kurumsal performans ölçümüdür. Bireysel ve kurumsal performans ölçümleri birbirinden ayrılmaz bir bütün olarak düşünülmelidir.

Sağlık kurumlarında etkili bir performans değerlendirme sistemi tasarlama sürecinde hangi aşamalardan oluşmaktadır?

İş tanımlarını güncelleme: Sağlık örgütleri, görev ve sorumlulukların değişkenliği sebebiyle etkinliklerini artırmak için çalışma biçimlerini sürekli olarak yeniden biçimlendirmelidir.

Performans değerlendirme formlarını tasarlama: Yöneticiler, çalışanların gelişimine destek olmak amacıyla iş performanslarını ölçmeleri durumunda daha fazla işe özel formlara ihtiyaç duymaktadırlar.

Görev standartlarını belirleme: Bu aşamada üç teknikten bahsedilir. Birincisi mühendislik tekniğidir. Bu teknik ölçülebilir çıktıları ya da iş hedeflerini içerir ve standartlar belirlenirken zaman-hareket etüdü gibi çalışmalardan faydalanılır. İkinci olarak inceleme tekniğinden bahsedilebilir. İnceleme; öznel, rutin olmayan, nesnel olarak ölçümü zor ve davranış-tutum ağırlıklı görevler için uygundur. Üçüncüsü hedef belirleme tekniğidir. Hedef belirleme, iş standartları oluşturmak için kullanılabilen, amaç tabanlı bir tekniktir. Rutin olmayan, tekrarlanmayan, nesnel görevler içindir.

Görev ve sorumlulukların ağırlıklarını tanımlama: Öncelikli görevlerin neler olduğunu belirlemek içindir.

İkili karşılaştırma yönteminin sakıncası nedir?

Sistemin en büyük sakıncası, sıralama içinde farklı noktalarda yer alan iki çalışanın
birbirlerinden ne kadar daha çok ya da daha az başarılı olduklarının bilinmemesidir.

Ortak performans standartlarına dayalı değerlendirmeleri içeren yöntemler hangileridir?

Bu yöntemler; grafik değerlendirme ölçekleri, davranışsal değerlendirme ölçekleri, kritik olay yöntemi, derecelendirme ve puanlama yöntemi, takım bazlı performans değerlendirme yöntemi ve kontrol listesi yöntemi olarak sıralanmaktadır.

Grafik değerlendirme ölçekleri yöntemi hangi üç kriteri değerlendirmektedir?

Grafik değerlendirme ölçekleri yönteminde değerlendirici, çalışanın kişilik özellikleri, işe ilişkin davranışları ve yaptığı işin çıktıları olmak üzere üç kriteri değerlendirmektedir.

Bireysel performans standartlarına dayalı yaklaşım hangi yöntemleri içermektedir?

Bu yaklaşım; doğrudan indeks yöntemi, standartlar yöntemi ve amaçlara göre yönetim yöntemlerinden oluşmaktadır.

Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Kurumsal Kaliteyi Geliştirme ve Performans Değerlendirme Yönergesinde geçen kurumsal performans ölçüm yöntemleri nelerdir?

“Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Kurumsal Kaliteyi Geliştirme Ve Performans Değerlendirme Yönergesi”nde kurumsal performans ölçüm yöntemleri dört başlık altında toplanmıştır. Bunlar;

Poliklinik Hizmetleri
Kurum Kalite Kriterleri
Hastane Alt Yapısının ve Bazı Süreçlerin Denetimi
Hasta ve Hasta Yakınları Memnuniyetinin Ölçümü

Performans değerlemede karşılaşılabilecek hatalar nelerdir?

Uygulamada en çok karşılaşılan hatalar şunlardır:

• Ölçme Aracından Kaynaklanan Hatalar
• Aşırı Hoşgörülü veya Aşırı Katı Olmaktan Kaynaklanan Hatalar
• Merkezi Eğilim (Standart Ölçüm) Hataları
• Yakın Zaman Etkisi Hataları
• Tek Yönlü Ölçüm
• Taraflı Ölçüm
• Hale Etkisi (Halo Effect)
• Boynuz Etkisi
• Zıt Durumlar Faktörü
• Kişisel Tercihler ve Önyargılardan Doğan Hatalar

360 derece geribildirim performans değerlendirme yönteminin olumsuz yönleri nelerdir?

Yöntemin tasarım aşamasındaki hatalar, sürece bütünlük kazandırmadaki eksiklikler, yetersiz eğitim ve süreç bilgisi, eksik bilgi ve aşırı kâğıt israfı ve bilgisayara bilgi giriş yükü gibi olumsuz yönleri bulunmaktadır.

Hastanelerde istatistiksel göstergeler genel olarak kaça ayrılır? Bunlar nelerdir?

İstatistiksel göstergeler genel olarak çalışma yoğunluğuyla ilgili göstergeler (yatak doluluk oranı, yatak devir hızı, yatak devir aralığı cerrah başı operasyon sayısı, hemşire başına hasta sayısı gibi) ve klinik performansla ilgili göstergeler (kaba ölüm hızı, net ölüm hızı, enfeksiyon hızı, ameliyat sonrası ölüm hızı, otopsi hızı, serzeryan hızı gibi) şeklinde iki grupta toplanabilir.

Geliştirilen ilk Dengeli Puan Cetveli yöneticilere finansal, müşteri, içsel süreçler ve öğrenme-gelişme olmak üzere dört önemli perspektif sunar. Bu perspektifler çerçevesinde hangi sorular cevaplanır?

Bu perspektifler çerçevesinde cevaplanması gereken dört önemli soru şunlardır:

1. Hissedarlarımız bize nasıl bakıyorlar? (Finansal Boyut)
2. Müşteriler şirketimizi nasıl görüyorlar? (Müşteri Boyutu)
3. Hangi alanlarda üstün olmalıyız? (İçsel Süreçler Boyutu)
4. Gelişme ve değer yaratmaya devam edecek miyiz? (Öğrenme ve Gelişme Boyutu)

Sağlık kuruluşları dışında tarafsız ve bağımsız bir dışsal kuruluşun sağlık hizmetleri ile
ilgili olarak geliştirdiği objektif standartlara uyumu kontrol ederek karar vermesi işlemine ne ad verilir?

Akreditasyon