Sağlık Ekonomisi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sağlık Ekonomisinde Ölçme Değerlendirme

1. Soru

Sağlık ekonomisi sistemi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Sağlık ekonomisi sistemi, sağlık arz ve talebinin sağlık piyasasında nasıl ve hangi şartlarda karşılandığını ve değişimin nasıl gerçekleştiğini ortaya koyan mekanizmadır.

2. Soru

Sağlık ekonomisinde karar vericiler ne tür sorulara cevap ararlar?

Cevap

Karar vericiler “hastane yöneticileri her yeni teknolojiyi satın almalı mı?”, “bireyler yıllık sağlık kontrolü talebinde bulunmaları için teşvik edilmeli mi?” ve “yeni ve pahalı birilaç pozitif listeye alınsın mı?” şeklinde daha özel soruları cevaplandırmak durumunda kalabilir.

3. Soru

Ekonomik değerlendirme yöntemlerinin kullanım alanları toplumsal sistem düzeyinde nasıl özetlenebilir?

Cevap

Toplam kaynaklardan sağlığa ayrılacak pay

Kamu ve özele ayrılacak pay

Savunma ve eğitime ayrılacak pay

şeklinde özetlenebilir.

4. Soru

Ekonomik değerlendirme yöntemlerinin kullanım alanları sağlık sistemleri düzeyinde nasıl özetlenebilir?

Cevap

Mevcut kaynakların programlar, uzmanlar ve hastalıklar arasındaki dağılımı

Yeni teknolojilerin finansman kararları

olarak özetlenebilir.

5. Soru

Sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirme süreci hangi basamaklardan oluşmaktadır?

Cevap

Amaç belirlenmesi

Alternatif belirlenmesi

Alternatiflerin değerlendirilmesi

Maliyet ve sonuçların belirlenmesi

Maliyet ve sonuçların ölçülmesi ve indirgeme

Duyarlılık analizi

Değerlendirme ve seçim sürecidir.

6. Soru

Ekonomik değerlendirme ne anlama gelmektedir?

Cevap

Ekonomik değerlendirme alternatif programların girdi (kullanılan kaynakların maliyeti) ve çıktılarının (müdahalenin/programın etkililiği, kazançları, faydası, yararlanımı) karşılaştırılmasına dayanan stratejik bir karar verme yöntemidir.

7. Soru

Maliyet Minimizasyon Analizi yapılırken hangi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır?

Cevap

Sağlık hizmeti maliyeti

Hasta ve yakınlarına yansıyan maliyetler

Topluma yansıyan dışsal maliyetler

8. Soru

Maliyet Minimizasyon Analizi'nden bahsedeniz?

Cevap

Çıktının tek veya aynı olduğu durumlarda iki veya daha fazla teşhis, tedavi, tıbbi teknoloji alternatiflerinin veya girişimlerinin maliyetler bakımından en az olanını belirlemek için uygulanan yöntemdir. Bu analizde en önemli nokta, mukayese edilecek sağlık aktivitelerinin benzer sonuç vermesidir. Aksi takdirde, en ucuz yöntemin seçimi en etkili yöntemin seçimi anlamına gelmeyecektir.

9. Soru

Maliyet Etkililik Analizi hakkında kısaca bilgi veriniz?

Cevap

Kıt kaynakların en etkili şekilde kullanımını tanımlayan bir tekniktir. Sağlık hizmeti çıktıları ile bu hizmetleri gerçekleştirmek için kullanılacak olan girdiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Farklı maliyetler ve farklı çıktı miktarları birbirine oranlanarak birim çıktı başına düşen maliyet hesaplanır. Sağlık

10. Soru

İndirgeme ne demektir?

Cevap

Maliyet unsurları ve sonuçları farklı zaman dilimlerinde ortaya çıkabileceği için hem maliyetlerin hem de sonuçların gelecekteki parasal değerlerinin ortaya konulması gerekir ki buna indirgeme denir. Böylece seçilecek tedavinin karar aşamasında bu değerler de dikkate alınmalıdır.

11. Soru

Maliyet etkililik analizi sonuçları kaç şekilde ifade edilir?

Cevap

İki oranla ifade edilir;

Maliyet etkililik oranı ve ilave maliyet etkililik oranı

12. Soru

Ortalama maliyet etkilik oranı ne anlama gelmektedir?

Cevap

13. Soru

Maliyet Yararlanım Analizi ne demektir?

Cevap

Sağlık programının kazanımlarını kalite boyutuyla kavrayarak ortak ve eş değer bir ölçütile değerlendirmeye maliyet yararlanım analizi denir. Bu analiz için geçerli ve kolay uygulanabilen hayat kalitesi ölçümlerine ihtiyaç vardır.

14. Soru

DALY ne demektir?

Cevap

Engelliliğe Ayarlanmış Yaşam Yılları demektir.

15. Soru

Yaşam döngüsü değerlendirmesi ne demektir?

Cevap

16. Soru

DALY kantitatif risk değerlendirmesinde dikkat edilecek hususlar nelerdir?

Cevap

DALY farklı coğrafi bölgeler için değerlendirilmeli

DALY farklı zamanlar için değerlendirilmeli

Sosyal tercihlerin değerlendirilmesi için kullanılmalıdır.

17. Soru

Sağlık Bakanlığına göre ülkemizde ölümcül olmayan hastalık yükü sıralamasında hangi hastalıklar yer almaktadır?

Cevap

Sağlık bakanlığı verilerine göre ölümcül olmayan hastalık yükünün dağılılımında ilk sırayı Nöropsikiyatrik hastalıklar, ikinci ve üçüncü sırayı ise yaralanmalar ve kas-iskelet sistemi hastalıkları almaktadır.

18. Soru

Kalite ayarlanmış yaşam yılları neyi ölçmektedir?

Cevap

Kalite ayarlanmış yaşam yılları sağlığın iki ya da daha fazla yönünü (özürlülük, ruh hâli, ya da öz bakım kapasitesi veya ücretli istihdam, evde çalışma gibi sosyal olarak faydalı aktiviteler gibi) değerlendirerek ölçülen yaşam kalitesinde değişikliklere ayarlanmış yaşam belirtisini ölçer.

19. Soru

Gelişmiş ülkeler için başlıca maliyet etkili sağlık hizmetlerinde klinik hizmetlere üç örnek veriniz?

Cevap

Aile planlaması

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisi

Hasta çocuk yönetimi

20. Soru

Gelişmiş ülkeler için başlıca maliyet etkili sağlık hizmetleri kapsamında kamu sağlık müdahalelerine üç örnek veriniz?

Cevap

Okul sağlığı programı

AIDS önleme programı

Hastalık izleme, vektör kontrolü