Radyo ve Televizyon Stüdyoları Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkiye’de televizyon yayınları ile ilgili çalışmalar hangi kurumda ve ne zaman başlamıştır?

Türkiye’de televizyon yayınları ile ilgili çalışmaların ilki İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Elektrik Fakültesinin 1949 yılındaki girişimleriyle olmuştur. Elektronik eğitiminde laboratuvar niteliğindeki bu televizyon yayınlarının, Türkiye’nin ulusal düzeyde
televizyon yayınlarına geçişte önemli katkıları olmuştur. Kitlelere yönelik ulusal yayınlara ise 1968 yılında TRT’nin (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu) çalışmaları ile geçilmiştir.

Televizyon yayınlarına ulaşılması hangi teknik olanaklara bağlıdır?

İzleyiciler açısından televizyon yayınlarına ulaşılması iki önemli teknik olanağa bağlıdır. Birincisi, kapsama alanıdır. İkincisi ise, bu yayınların izlenebileceği televizyon alıcısına sahip olmaktır. Televizyon yayın kapsama alanı kurum ve hükümet politikaları iken,
alıcının olup olmaması ise bireyseldir.

Haber stüdyolarının özellikleri nelerdir?

Günümüzde haberle ilgili tematik kanallarda ya da televizyon istasyonlarının yayın politikalarına bağlı olarak özellikle haber sunumları için dekore edilen stüdyolardır. Haber sunumlarının gerçekleştirilmesi için tasarlanan bu stüdyolarda dekorlar sabittir ve başka programlar için kullanılmamaktadır. Haber stüdyolarında içeriği destekleyici nitelikte geniş sunum ekranları, dekorlar ve sosyal medya bağlantılarının yapılabileceği cihaz ve donanımlar bulunmaktadır.

Kontrol odaları televizyon yayıncılığında ne tür işlevler üstlenir?

Kontrol odaları; televizyon stüdyolarında çekimleri yapılmakta olan programların yapım,
teknik ve içerik açısından yönetilerek, kayıt/yayın sürecinin kontrol altında tutulduğu,
düzenlendiği, çeşitli görüntü kaynaklarından alınan görüntülerin/seslerin seçildiği ve
kayda/yayına gönderildiği çeşitli odalardan oluşmaktadır.

Ses kontrol odasında ne gibi işlemler yürütülür?

Ses reji odası olarak da tanımlanan bu odada, televizyon stüdyolarındaki mikrofonlar dahil, çekim sırasında gerekli olacak diğer tüm sesler (müzik ve VTR görüntüye ait sesler gibi) ses kontrol odasındaki ses mikserinde toplanır ve mikser çıkışından kayıt ya da yayına gönderilir. Mikserde toplanan ses sinyallerinin işitsel düzenlemesi, teknik ayar ve kontrolleri ses operatörü tarafından yapılır.

Ana kumanda odası görevi nedir?

Yayın sürecinde çeşitli kontrol odalarından gelen ses ve görüntüler, ana kumanda odasındaki yayın masasında seçilir ve kanal logosu, reklam ve tanıtımların girilmesi gibi işlemler bu odada gerçekleştirilir. Çekimleri daha önceden tamamlanmış yayına hazır yapımlar, yayın saatleri geldiğinde, ilgili ayarlar ve eklemeler yapıldıktan sonra buradan yayına verilirler.

Sanal stüdyolarda içerik ne şekilde üretilir?

Gelişen teknolojik olanaklar ve bilgisayar teknolojisinin sağladığı avantajlar sanal stüdyo adı verilen ve grafiksel olarak üç boyutlu mekânlar oluşturabilen özel yazılım ve donanımlar yardımıyla çekim yapabilmeyi olanaklı kılmıştır. Sanal stüdyolarda çekimler sunucuyu zeminden ayıran yeşil ya da mavi bir fon önünde gerçekleştirilir. Sunucunun arkasında yer alan yeşil ya da mavi fonun bulunduğu kısma grafiksel olarak hazırlanmış sanal stüdyo içerikleri özel bir yazılım ile yerleştirilir

Resim seçme masasının görevi nedir?

Televizyon program çekimi esnasında pek çok kaynaktan gelen görüntü girişinin bağlanabildiği ve içlerinden istenilenin seçilerek yayın/kayıt çıkışı verilebildiği cihazdır. Resim seçme masaları genellikle yapım kontrol odasında (reji) bulunmaktadır

Kamera kontrol ünitesinin işlevi nedir?

Stüdyo kameralarında temel hareketlerin dışında diyafram ve teknik diğer detaylarla
ilgili ayarlar bulunmaz. Kamera kontrol ünitesi, stüdyolarda kullanılan bu kameraların
diyafram, renk, kontrast gibi ayarların uzaktan kontrol edilerek yapılmasına olanak taşıyan cihazdır. Kamera kontrol odalarında uzaktan kontrol edilecek her bir kamera için ayrı bir ünite kullanılmaktadır.

Stüdyo aydınlatmasında kullanılan ışık kaynakları nelerdir?

Temel olarak stüdyo aydınlatması için kullanılacak yapay ışık kaynakları şu şekilde sıralanabilir:
• Anahtar Işık (Key Light)
• Dolgu Işığı (Fill Light)
• Tepe Işığı (Top Light)
• Arka Plan Işığı (Background Light)

Stüdyolarda interkom ne şekilde kullanılır?

Kapalı devre olarak çalışan dahili haberleşme cihazı ya da diğer adıyla interkom yapım kontrol odasından yönetmenin programla ilgili talimatlarını ilgili kameramana ya da sunucuya ulaştırmasını sağlamaktadır.

Referans görüntü monitörü nedir?

Stüdyo kameraları tarafından yapılan çekimlerin teknik olarak dalga boyları ile ölçüldüğü ve grafiksel olarak analiz edildiği, yayına çıkmadan önce görüntünün yayın çıkış değerlerine göre istenilen düzeye çekilebilmesi ve yayın öncesi görüntünün teknik referans noktaları üzerinden kalitesinin kontrol edildiği cihazdır.

Program yönetmeninin görevi nedir?

Televizyon programlarında, özellikle çekim sürecinden itibaren
stüdyo içi ve yapım kontrol ve teknik odalardaki personel ile eş güdümlü bir şekilde, söz konusu bu kişileri ve akışı koordine ederek önceden planlanmış yapım sürecini yöneten kişidir. Televizyon programının doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi için yapımcıdan sonra en önemli katkı yönetmenindir

Stüdyo şefinin görev tanımı neleri içermektedir?

Çok sayıda kamera ve seyircinin olduğu geniş stüdyolarda, yönetmenin
doğrudan kontrol edemeyeceği genel trafiğin, akışın ve seyircinin yönetilmesi gibi işleri, yönetmenle işbirliği içerisinde gerçekleştiren görevlidir. Stüdyonun içinde adeta yönetmenin adına konuşan ve insanları yöneten eleman olarak stüdyo şefi görevlendirilir.

Sanat yönetmeni stüdyo yapımında nelerden sorumludur?

Yapımın sanatla ilgili olması ya da bir sanat performansının gerçekleşeceği durumlar öncelikli olmak üzere sahne ve kostüm tasarımı, koreografi sunumu ya da stüdyonun düzenlenmesi gibi konularda yönetmen ve yapımcının vizyonları doğrultusunda görsel içerik ve fikirleri uygular. Sanat, estetik ve renk bilgisi çerçevesinde dekor, giysi, aksesuar ve objeleri tasarlar ve sorumlu olarak uygulatır.

KJ Operatörünün görevi nedir?

Stüdyolarda gerçekleşen yayınlar sırasında izleyiciyi bilgilendirmek
amacıyla televizyon ekranında yer alan alt yazıları KJ cihazından kullanarak yayına/kayda ileten görevlidir. Program sırasında ekranda görülen sunucu ve konuk isimleri, telefon numaraları, program ismi gibi bilgileri KJ operatörü yayına/kayda iletmektedir.

Ölçü bakım görevlisi ne gibi görevleri yürütür?

Yapım esnasında kullanılan tüm teknik cihaz, donanım ve ek parçaların tamir ve bakımını üstlenir. Söz konusu cihazların teknik değerlere uygunluğunu denetler, kalibrasyonunu ve periyodik bakımlarını sağlar.

Teknik yönetmen yayının hangi yönünden sorumludur?

Yapımın görsel ve işitsel üretim süreçleri anlamında teknik olarak tüm sorumluğunu üstlenen kişidir. Programın gerçekleşmesi esnasında yönetmenin verdiği talimatlar çerçevesinde teknik masayı ve personeli yönetir.

Sürekli setler ne tür programlarda kullanılır?

Gündelik ya da haftalık olarak rutin olarak hazırlanan haber, yemek ve talk show programları gibi yapımlarda sahne düzenleri sabit olarak kurulurlar. Stüdyo içerisinde sabit kalan bu setlerin dışında kalan alanlar diğer televizyon yapımlarının çekimleri için kullanılabilmektedir.

Televizyonda fonksiyon temelli örgütlenmenin ne tür bir yapısı vardır?

Fonksiyon temelli örgüt yapısında televizyon kuruluşunun organizasyon yapısı ve yukarıdan aşağıya dikey ilişki biçiminde yönetim kontrolünün doğrudan hissedildiği ve çok katmanlı bir yapıya karşılık gelmektedir.