Maliyet Muhasebesi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yöneticiler genel üretim maliyetleri hakkında hangi hususlara dikkat etmelidir?

Rekabetin ve mamul çeşitlerinin her geçen gün daha da arttığı ve müşterilerin daha fazla hizmet beklediği günümüz iş dünyasında yöneticiler, işletmelerinin genel üretim maliyetlerini kontrol etmek, bunların mamullerin maliyeti içinde mümkün olduğunca doğru olarak yer almasını sağlamak ve son aşamada da finansal tablolarda raporlandığına dikkat etmek zorundadır.

Modern işletmecilik anlayışında işletmeler genel üretim maliyetlerini nasıl tanımlar?

Modern işletmecilik anlayışında birçok işletme, farklı teknolojiler kullanarak karmaşıklık düzeyleri değişik mamuller üretmektedir. Bunun da nedeni piyasada müşterileri tatmin edebilmektir. İşletmeler bunu başarabilmek için kaynaklarını verimli ve etkin kullanmaya çalışmaktadır. Bu amaçla, işletmelerin kaynaklarını farklı türdeki mamullerin birlikte (ortak) kullanması söz konusu olabilmektedir. İki veya daha fazla mamul tarafından birlikte kullanılmasıyla ortak fayda sağlayan kaynakların maliyeti, genel maliyetler olarak ifade edilebilir. Bunlardan üretimle ilgili olanlara, genel üretim maliyetleri denir. Genel üretim maliyetleri; yarı mamul ve tamamlanmış mamul ile ilişkili olan ancak ekonomik olarak anlamlı bir şekilde bu maliyet nesnelerine doğrudan (direkt) aktarılamayan, tüm üretim maliyetleridir. Bir başka bakış açısıyla tanımlanması gerekirse, genel üretim maliyetleri; direkt ilk madde/malzeme maliyetleri ve direkt işçilik maliyetleri dışında kalan üretim maliyetlerini içerir. Genel üretim maliyetleri, üretimle ilgili olan ve üretime dolaylı (endirekt) olarak aktarılabilen maliyetleri içerir. Direkt ilk madde/malzeme maliyetleri ve direkt işçilik maliyetleri, üretilmekte olan mamullere doğrudan (direkt) aktarılabilir. Buna karşılık, genel üretim maliyetleri ile mamuller arasında doğrudan bir ilişki kurulabilmesi mümkün değildir.

Genel üretim maliyetleri kaç farklı şekilde tanımlanmaktadır?

Genel üretim maliyetlerinin üretime destek maliyetleri, işletme maliyetleri, üretim endirekt maliyetleri, endirekt üretim maliyetleri, fabrika genel maliyetleri, üretim genel maliyetleri gibi kavramlarla da tanımlandığı görülmektedir.

Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre de genel üretim maliyetleri nasıl raporlanır?

Üretim işletmesinin düzenlemesi gereken bilançosunda yarı mamul ve mamul stokları unsurlarının, gelir tablosunda da satılan mamullerin maliyeti içerisinde raporlanmalıdır. Genel anlamda üretim dışı olarak tanımlanabilecek; yönetim, pazarlama-satış dağıtım, araştırma-geliştirme, genel yönetim ve finansman fonksiyonları ile ilgili faaliyet giderler; finansal raporlarda mamul maliyetinin bir parçası olarak değil, mamul maliyetinden ayrı olarak raporlanır.

Genel üretim maliyetlerini, mamulün direkt maliyetleri olan direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ile direkt işçilik maliyetinden ayıran temel özellikler nelerdir?

Genel üretim maliyetlerini ayıran temel özellikler aşağıda maddeler hainde verilmiştir. a. Genel üretim maliyetleri ile mamuller arasında direkt (doğrudan) bir ilişki kurulamamaktadır. Bu maliyet türünün toplamını oluşturan alt maliyet unsurlarından herhangi birisinden herhangi bir mamule ne kadar harcandığı belirlenemez. Bu maliyetlerin oluşmasına doğrudan sadece bir mamul neden olmamaktadır. b. Genel üretim maliyetleri mamullere doğrudan aktarılamadığı için, ancak dağıtım yoluyla mamullerle buluşturulabilmektedir. Bu nedenle, genel üretim maliyetleri maliyet dağıtımının esasını oluştururlar. c. Genel üretim maliyeti, birbirinden farklı özelliklere ve davranışlara sahip çeşitli alt maliyet unsurlarının bir araya gelmesinden oluşur. d. Genel üretim maliyetlerinin bir bölümü, finansal dönem içinde düzensiz aralıklarla ve farklı tutarlarda ortaya çıkarlar. e. Genel üretim maliyetlerinin fiili tutarları mamul maliyetinin saptanması gerektiği anda genellikle belirlenemez. Genel üretim maliyetleri içerisinde yer alan bazı maliyetlere ilişkin fiili tutarlar üretim yapılan dönemden sonra belirlenmektedir. f. Genel üretim maliyeti alt unsurlarından kimilerinin dönemlik toplam kesin tutarları belirlenmiş olsa bile, bu maliyet tutarlarının ne kadarlık kısmının üretim maliyetlerinin içine konulacağını önceden belirlemek mümkün değildir. g. Genel üretim maliyetleri birim maliyet hesaplama yöntemlerinin birçoğunun temelini de oluşturmaktadır. h. Son yıllarda üretim işletmelerinde ileri üretim tekniklerinin ve yöntemlerinin uygulanması, otomasyona dayalı üretim sistemlerinin hızla artması, kullanılan ilk madde/malzeme türlerinde değişikliklere gidilmesi; toplam üretim maliyetleri içerisindeki direkt ilk madde/ malzeme ve direkt işçilik maliyetlerinin oranının düşmesine, genel üretim maliyetlerinin oranının yükselmesine yol açmıştır.

Genel üretim maliyetlerinin çeşitleri nasıl sınıflandırılmaktadır?

İşletmelerde birbirinden farklı genel üretim maliyetleri ile karşılaşılmaktadır. “1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde belirtildiği gibi maliyet çeşitleri, bir mamulün üretiminde katlanılması gereken maliyetlerin bünyesindeki harcama çeşitlerini ifade eder. Bu hesaplar, kuruluşların bünyelerine uygun biçimde detaylandırılır.” Genel üretim maliyetlerinin çeşitleri de sınıflandırılırken tebliğde belirtilen bu açıklamadan hareket edilmiş ve genel üretim maliyetlerinin çeşitleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılarak açıklanmıştır: a. İlk madde ve malzeme maliyetleri b. İşçi ücret ve maliyetleri c. Memur ücret ve maliyetleri d. Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler e. Çeşitli maliyetler f. Vergi, resim ve harçlar g. Amortismanlar ve tükenme payları h. Finansman maliyetleri.

Genel üretim maliyetlerinin dağıtımı nasıl yapılır?

Direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ile direkt işçilik maliyetini, bir mamul ile eşleştirilebilmek, bir başka ifade ile bunları doğrudan mamullerle ilişkisini kurmak mümkün olabilmektedir. Buna karşılık, mamul maliyetlerinin belirlenebilmesinde üzerinde dikkatle durulması gereken en önemli konu, mamullerle genel üretim maliyetlerinin buluşturulmasıdır. Bu buluşma bir dağıtım sayesinde gerçekleşmektedir. Dağıtım düşünce yapısının anlaşılabilmesi için, öncelikle maliyet dağıtımı kavramı üzerinde durulması gerekmektedir.

Maliyet dağıtımı nasıl tanımlanır?

Maliyet dağıtımı; belirli bir maliyet nesnesi tarafından tüketilen kaynakların miktarı için direkt bir ölçü var olmadığında, maliyetlerin belirli bir maliyet nesnesine atanması sürecidir. Maliyet nesnesi ise ayrı olarak maliyetini ölçmek (belirlemek) istediğiniz bir “şey” veya faaliyettir. Basit olarak, maliyet dağıtımı; bir maliyetin oransal olarak bir mamule atanmasıdır. Maliyet dağıtımı kavramı yerine; maliyet bölüşümü, maliyet tahsisatı, maliyet paylaşımı kavramları da kullanılmaktadır. “Dağıtım” kavramı, bir maliyetin bir mamule atanması için doğrudan bir yöntem bulunamadığını açıklamaktadır. Bazı kaynaklar maliyet dağıtımını; maliyetin, onun oluşmasına neden olan unsurlara serpiştirilmesi olarak da tanımlar. Bunun da nedeni, dağıtımın yapısında ne olursa olsun belli ölçülerde keyfilik, isteğe bağlılık olmasıdır.

Maliyet dağıtımının amacı nedir?

Belirli bir maliyet nesnesinin genel üretim maliyetleri, bu işlemlerden sonra mamulün genel üretim maliyet payı bulunur ve direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri ile direkt işçilik maliyetleri de bu maliyet payına eklenerek, mamulün toplam üretim maliyeti belirlenebilir.

Genel üretim maliyetlerini mamullere dağıtırken yöneticilerin temel amaçlarını maddeler halinde yazınız?

Maliyet dağıtımının dört temel amacı vardır. a. İşletme kararları için bilgi sağlamak, b. Arzu edilen motivasyonu elde edebilmek, c. Maliyetlerin doğrulanması veya harcamaların hesaplanması, d. Kârın hesaplanması ve stokların değerlenmesi.

Geleneksel olarak maliyet dağıtımı, temel olarak kaç basamakta gerçekleştirilir?

Geleneksel maliyet dağıtımı üç bölüme ayrılmıştır. a. Birinci basamakta, genel üretim maliyeti hesaplarında biriktirilen maliyetler, dağıtım anahtarları (ölçüleri) aracılığıyla maliyet merkezlerine (gider yerlerine) dağıtılır. Böylece işletmede oluşan genel üretim maliyetleri; esas üretim (ana, birincil) ve yardımcı (hizmet, destek, ikincil) maliyet merkezlerine dağıtılmış olur. Bu işlem, birinci maliyet dağıtımı olarak tanımlanır. b. İkinci basamakta, birinci maliyet dağıtımı sonrasında hizmet (yardımcı, destek, ikincil) maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetleri, dağıtım anahtarları (ölçüleri) ve farklı yöntemler yardımıyla esas üretim (ana, birincil) maliyet merkezlerine dağıtılır. Bu işlem, ikinci maliyet dağıtımı olarak tanımlanır. Bu dağıtım kimi zaman tekrar dağıtım olarak da açıklanmaktadır. c. Geleneksel maliyet dağıtımının üçüncü basamağında ise ilk iki basamak sonrasında esas üretim (ana, birincil) maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetleri, yükleme anahtarları (ölçüleri) yardımıyla, mamullere yüklenir. Bu işlem de, üçüncü maliyet yüklemesi (dağıtımı) olarak tanımlanır.

Geleneksel maliyet dağıtımının temelini oluşturan kavramlardan Maliyet Merkezleri (Gider Yerleri) nasıl tanımlanmaktadır?

“1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde maliyet merkezi (gider yeri); “üretim ve hizmetlerin yapıldığı ve maliyetlerin oluştuğu, örgütün bir birimini ya da birim içindeki bir yeri ifade eder” diye tanımlanmaktadır. Maliyet merkezleri; maliyetlerin planlanması, kontrol edilmesi ve dengeli bir biçimde toplanarak mamullere dağıtılmasını sağlar. Maliyet merkezleri veya gider yerleri; bir işletmede kendisine direkt veya maliyet nesnesiyle ilişkilidir. Ancak, bu maliyet nesnesine ekonomik açıdan anlamlı bir şekilde doğrudan aktarılamaz. Genel üretim maliyetleri; mamullere dolaylı olarak atanır ve toplam maliyetlerin önemli bir oranını oluşturur. Genel üretim maliyetlerini mamullere dağıtırken yöneticilerin dört temel amacı vardır. Genel üretim maliyetlerinin mamullere dağıtılmasındaki bu amaçlar şöyle açıklanabilir: Endirekt maliyetlerin dağıtılabileceği; tanımlanmış bir çalışma alanı, bölüm, iş birimi, daire, servis, atölye, fonksiyon veya makinedir. Bir başka ifade ile maliyet merkezi; bir işletmenin, maliyetleri olan ancak doğrudan gelir yaratamayan herhangi bir birimi, bölümü veya alt işletmesidir.

Muhasebe açısından işletmede ayrı maliyet merkezleri oluşturulmasının temel nedenleri nelerdir?

Muhasebe açısından işletmede ayrı maliyet merkezleri oluşturulmasının dört temel nedeni vardır. a. Mamul maliyetlerinin daha doğru belirlenmesi, b. Maliyetleri, maliyet merkezlerinde biriktirerek kontrol altına almak ve bu merkezlerin sorumluluklarının belirlenmesi, c. Bütçelere temel oluşturacak iş birimlerinin belirlenmesi, d. Muhasebeleştirme için gerekli toplam maliyetlerin elde edilebilmesi.

Bir üretim işletmesinde hangi amaçla bölümlemeye gidilmiştir?

Bir üretim işletmesi, genellikle mamul üretilecek şekilde organize edilerek bölümleme sağlanmıştır. Maliyet bilgi sistemleri de üretim amaçları için gerekli bölümlemeye uyacak bir şekilde tasarlanmıştır.

Maliyetin kontrol edilebilmesi için gereken bölümlerin türleri kararlaştırılırken göz önünde bulundurulması gereken etkenler nelerdir?

Maliyetlerin kontrol edilebilmesi için dikkat edilmesi gereken beş faktör bulunmaktadır a. Her bölümdeki faaliyetlerin, süreçlerin ve makinelerin benzerliği, b. Faaliyetlerin, süreçlerin ve makinelerin yerleşimi, c. Üretim ve maliyetler için sorumluluklar, d. Mamulün akışındaki faaliyetlerin birbirleri ile ilişkileri, e. Bölümlerin veya maliyet merkezlerinin sayısı.

Bir işletmedeki maliyet merkezlerinin sayısının önemi nedir?

Eğer işletmede çok az sayıda maliyet merkezi oluşturulursa maliyet merkezinin içindeki faaliyetler birbirine benzer olmayacaktır. Bu nedenle, birçok uygulamada, maliyet merkezlerinin sayılarının artırılmasının, mamullere dağıtılan genel üretim maliyet paylarındaki doğruluk derecesini artırdığı gözlenmiştir. Maliyet merkezlerinin sayısındaki tercih, maliyet-fayda ölçütüne dayandırılmalıdır.

Maliyet merkezleri yöneticilerinin sorumluluk ve amacı nedir?

Maliyet merkezlerinin yöneticileri doğrudan maliyetlerden sorumludurlar ve bu sorumluluklarını yerine getirebilmek için, maliyetleri kontrol ederek düşük tutmaya çaba gösterirler. İşletmede maliyet merkezlerinin yöneticilerinden, bir yandan istenilen düzeyde faaliyet göstermesi istenirken diğer yandan da maliyetleri en düşük düzeyde tutması istenir.

Maliyet merkezleri (gider yerleri); “1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde göre kaç sınıfa ayrılmıştır?

Maliyet merkezleri (gider yerleri) sekiz sınıfa ayrılmıştır. a. Esas üretim gider yerleri, b. Yardımcı üretim gider yerleri, c. Yardımcı hizmet gider yerleri, d. Yatırım gider yerleri, e. Üretim yerleri yönetimi gider yerleri, f. Araştırma ve geliştirme gider yerleri, g. Pazarlama, satış ve dağıtım gider yerleri, h. Genel yönetim gider yerleri.

Üretim ile ilgili maliyet merkezleri kaç grupta toplanır?

Üretim ile ilgili maliyet merkezlerini iki ana grupta toplamak mümkündür. a. Esas üretim maliyet merkezleri, b. Yardımcı maliyet merkezleridir.

Esas üretim maliyet merkezlerinin amaçları nelerdir?

Esas üretim (ana, işlem, birincil) maliyet merkezlerinde; üzerinde çalışılan madde/malzemelerin şekli, yapısı ve biçimi işçiliklerden ve çeşitli makinelerden yararlanılarak değiştirilir veya parçaların montajı yapılarak, bir mamulün fiilen üretimi gerçekleştirilir. Esas üretim maliyet merkezlerinde mamul üretimine doğrudan katkıda bulunulur.

Yardımcı üretim maliyet merkezlerinin amaçları nelerdir?

Yardımcı maliyet merkezleri; diğer maliyet merkezlerine destek faaliyeti sunarak, mamulün üretimine dolaylı yolla katkıda bulunan maliyet merkezleridir. Madde/malzemenin şekli, yapısı ve biçimi değiştirilirken yürütülen faaliyetler bu maliyet merkezlerinde yürütülmemektedir. Bir başka ifade ile başlıklarındaki “yardımcı” kelimesinden de anlaşılabileceği gibi bu merkezlerde sadece destek faaliyetleri yürütülür. Bu merkezlerde yürütülen çabaların mamule doğrudan katkıları yoktur ve mamulle ilgili olarak fiziki bir çıktıları bulunmamaktadır. Yardımcı maliyet merkezlerinde; üretim maliyet merkezlerindeki işlemleri kolaylaştırmak, iyileştirmek ve bu işlemleri desteklemek amacıyla değişik faaliyetler yürütülür.

Dağıtım anahtarları veya dağıtım ölçütleri hangi amaçla kullanılır?

Dağıtım anahtarları veya dağıtım ölçüleri; genel üretim maliyetlerinin maliyet merkezlerine dağıtılmasında ve maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetlerinin maliyet nesnelerine yüklenmesinde kullanılan, finansal ve finansal olmayan ölçütlerdir. Dağıtım anahtarı; dağıtılacak olan maliyetin ortaya çıkmasına yol açan neden veya maliyetleri etkileyen bir sürükleyici (taşıyıcı) olmalıdır. Maliyetlerin doğru belirlenmesi ve toplam maliyetlerdeki çarpıklıkların önlenmesi amacıyla; dağıtım anahtarlarının, maliyet merkezlerindeki toplam maliyetleri nasıl etkilediği belirlenmelidir. Bu her zaman kolay değildir ve kimi zaman uygun bir dağıtım anahtarını bulmak zor olmaktadır veya bu anahtarın ölçülerek kullanıma sunulması mümkün olmamaktadır. Dağıtım anahtarının uygun olduğuna ilişkin iyi bir gösterge, dağıtım anahtarındaki değişikliklerin fiili maliyetlerdeki değişiklikleri yaklaşık olarak karşılayıp karşılamadığıdır. Belirli bir yardımcı maliyet merkezinde birinci maliyet dağıtımı sonrasında toplanan genel üretim maliyetlerini esas üretim maliyet merkezlerine dağıtırken kullanılan bir dağıtım anahtarı, bu maliyetleri beraberinde “taşımalıdır.” Örneğin; dağıtım anahtarında % 10 oranında bir artış veya azalış olmuşsa yardımcı maliyet merkezinin maliyetinde de % 10 oranında da bir artış ya da azalış olmalıdır. Örneğin; eğer makine kullanımı azaldığında, makineyi çalıştırmanın fiili maliyeti de azalıyorsa, bu durumda makine çalışma saatleri dağıtım anahtarı olarak kullanılabilir. Bu nedenle, genel üretim maliyetlerinin ve maliyet merkezlerinin gerçek yapısını yaklaşık olarak yansıtacak bir dağıtım anahtarının seçilmesi gerekir. Birçok işletme geleneksel yaklaşımla genel üretim maliyetlerini dağıtırken sınırlı sayıda dağıtım anahtarı kullanmaktadır. Ancak, tüm dağıtım anahtarlarının mantıklı, ölçülebilir ve uygulanabilir olmasına dikkat edilmelidir. Yöneticiler, kendi merkezlerine atanan genel üretim maliyetleri için kullanılan her dağıtım anahtarı hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar. Her dağıtım anahtarının kullanım miktarını azaltabilmek için yöneticiler, kendi merkezlerinin faaliyetlerini dikkatlice yönetmelidirler.

Genel üretim maliyeti dağıtım oranı nedir?

İşletmenin genel üretim maliyetlerinin, birinci dağıtım yoluyla maliyet merkezlerine ya da birinci maliyet dağıtımı sonrasında yardımcı maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetlerinin ikinci dağıtım yoluyla esas üretim maliyet merkezlerine dağıtımı, ortalama bir değer ile yerine getirilir. Bu ortalama değere, “genel üretim maliyeti dağıtım oranı” denir.

Genel üretim maliyeti yükleme oranı nedir?

Geleneksel dağıtımın üçüncü aşamasında belirlenen ve esas üretim maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetlerini mamullere dağıtmak amacıyla belirlenen orana ise “genel üretim maliyeti yükleme oranı” denir.

Genel üretim maliyetleri nedir?

Genel üretim maliyetlerine başka ne gibi isimler verilmektedir?

ürettime desttek maliyettleri,işletme maliyetleri, üretim endirekt maliyetleri, endirekt ürettim maliyetleri, fabrika genel maliyetleri, ürettim genel maliyetleri gibi kavramlarla da tanımlandığı görülmektedir.

Kanunlarımızı da dikkate alarak düzenlenen finansal tablolarda raporlanan her mamulün maliyeti hangi unsurları içermelidir?

• Direkt ilk madde/malzeme maliyetleri
• Direkt işçilik maliyetleri
• Genel üretim maliyetleri

Maliyetlerin içerisindeki harcama türleri ne olarak tanımlanır?

Maliyetlerin içerisindeki harcama türleri, maliyet çeşitleriolaraktanımlanır.

Endirekt madde ve malzemelere örnek veriniz.

Gerek üretimde kullanılan kaynak elektrotları, yapıştırıcılar, çivi, raptiye, iplik, perçin çivisi gibi yardımcı maddeler gerekse makinelerin üretimde çalışabilir hâlde olabilmesi amacıyla kullanılan motor yağı, gres yağı ve üretim ortamında çalışılabilirliği sağlamak açısından kullanılan temizlik malzemeleri, temizlik bezleri ve fırçaları gibi işletme malzemeleri, endirekt madde ve malzemelere örnek olarak verilebilir.

Endirekt işçilik maliyeti nedir?

Direkt işçiliğin dışında kalan ve belirli bir mamul ile kolayca eşleştirilemeyen üretimle ilgili tüm destek işçiliğinin maliyeti, endirekt işçilik maliyeti olarak tanımlanmaktadır.

Memur ücret ve maliyetleri ne anlama gelmektedir?

İşletmede memur olarak tanımlanan ve üretimi gerçekleştirmek amacıyla çalıştırılan, aylıklı yönetici, memur, büro personeli vb. için tahakkuk etirilen ücret ve benzeri maliyetleri, bu maliyet sınıfına girmektedir.

Genel üretim maliyetleri kapsamında dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler nelerdir? 

Üretim tesislerinin ve ekipmanın kullanılabilmesi için işletme dışından satın alınan kanalizasyon, elektrik, su, doğalgaz ve iletişim için yapılan ödemeler, üretimle ilgili taşıtların ve benzeri sabit kıymetlerin işletme dışına yaptırılan bakım-onarım maliyetleri, üretim tesislerinde çalışanların işletmeye taşınma maliyetleri bu sınıfa girer.

Genel üretim maliyetleri kapsamında amortismanlar ve tükenme paylarını açıklayınız. 

Üretimle ilgili; binaların, tesislerin, makinelerin, ekipmanların, taşıtların, demirbaşların amortismanları bu gruba girer. Ayrıca, üretimle ilgili patent, lisans, telif, imtiyaz, ticari marka ve ünvan gibi bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaların amortismanları da bu grupta düşünülmektedir.

Maliyet dağıtımı ne anlama gelmektedir?

Maliyet dağıtımı; maliyetlerin belirli bir maliyet nesnesine atanması sürecidir.

Maliyet dağıtımının amaçları nelerdir?

İşletme kararları için bilgi sağlamak

Arzu edilen motivasyonu elde edebilmek

Maliyetlerin doğrulanması veya harcamaların hesaplanması

Karın hesaplanması ve stokların değerlendirilmesi

Geleneksel maliyet dağıtımının basamakları nelerdir?

• Birinci basamakta, genel üretim maliyeti hesaplarında biriktirilen maliyetler, dağıtıman ahtarları (ölçüleri )aracılığıyla maliyet merkezlerine (gider yerlerine) dağıtılır. Böylece işletmede oluşan genel üretim maliyetleri; esas üretim (ana,birincil)veyardımcı(hizmet,destek,ikincil)maliyet merkezlerine dağıtılmış olur. Bu işlem, birinci maliyet dağıtımı olarak tanımlanır.

• İkinci basamakta, birinci maliyet dağıtımı sonrasında hizmet(yardımcı, des- tek, ikincil) maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetleri, dağıtım anahtarları(ölçüleri) ve farklı yöntemler yardımıyla esas üretim(ana, birincil) maliyet merkezlerine dağıtılır. Buişlem, ikinci maliyet dağıtımı olarak tanımlanır. Bu dağıtım kimi zaman tekrar dağıtım olarak da açıklanmaktadır.
• Geleneksel maliyet dağıtımının üçüncü basamağında ise ilk iki basamak sonrasında esas üretim (ana, birincil) maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetleri, yükleme anahtarları(ölçüleri) yardımıyla, mamullere yüklenir. Bu işlem de, üçüncü maliyet yüklemesi (dağıtımı) olarak tanımlanır.

Maliyet merkezi nedir?

Bir işletmede maliyetlerin planlanması, kontrol edilmesi ve orada biriktirilerek daha sonra da dağıtılmasını sağlayan işletme bölümlerine maliyet merkezi (gider yeri) denir.

Muhasebe açısından işletmede ayrı maliyet merkezleri oluşturulmasının nedenleri nelerdir?

1. Mamul maliyetlerinin daha doğrubelirlenmesi,
2. Maliyetleri, maliyet merkezlerinde biriktirerek kontrol altına almak vebu merkezlerin sorumluluklarınınbelirlenmesi,
3. Bütçelere temel oluşturacak iş birimlerinin belirlenmesi,ve
4. Muhasebeleştirme için gerekli toplam maliyetlerin elde edilebilmesi. 

Maliyetin kontrol edilebilmesi için gereken bölümlerin türleri kararlaştırılırken göz önünde bulundurulması gereken etkenler nelerdir?

1. Her bölümdeki faaliyetlerin, süreçlerin ve makinelerinbenzerliği,
2. Faaliyetlerin, süreçlerin ve makinelerinyerleşimi,
3. Üretim ve maliyetler içinsorumluluklar,
4. Mamulün akışındaki faaliyetlerin birbirleri ileilişkileri,
5. Bölümlerin veya maliyet merkezlerininsayısı.

Maliyet merkezleri hangi sınıflara ayırılmaktadır?

• Esas üretim gideryerleri
• Yardımcı üretim gideryerleri
• Yardımcı hizmet gideryerleri
• Yatırım gideryerleri
• Üretim yerleri yönetimi gider yerleri
• Araştırmavegeliştirmegideryerleri
• Pazarlama, satış ve dağıtım gideryerleri
• Genel yönetim gider

Üretim ile ilgili maliyet merkezlerinin grupları nelerdir?

• Esas üretim maliyet merkezleri
• Yardımcı maliyet merkezleri

Esas üretim maliyet merkezi nedir?

Asıl üretim işinin yapıldığı maliyet merkezlerine, esas üretim maliyet merkezleri denir. Bu maliyet merkezlerinde mamulün fiilen üretilmesi için gerekli işlemler yerine getirilir ve bu nedenle oluşan maliyetler biriktirilir..

Yardımcı maliyet merkezi nedir?

Esas üretim, faaliyet ve diğer yardımcı maliyet merkezlerine destek sağlayan ancak üretim süreci veya faaliyeti ile doğrudan meşgulolmayan maliyet merkezlerine, yardımcı maliyet merkezi denir.