Konaklama İşletmelerinde Muhasebe Uygulamaları Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hasılat İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi

1. Soru

Bir konaklama işletmesi için hasılat ne demektir?

Cevap

Hasılat (gelir), işletmenin ana faaliyet konusundan elde edilen ve sürekliliği olan brüt tutarlar olarak tanımlanabilir. Bir işletme için ana faaliyet konusu mamul, mal ya da hizmet satışları hasılatı oluşturur. Konaklama işletmeleri için oda satışı, yiyecek-içecek satışı, eğlence hizmetleri satışı gibi faaliyetler ana faaliyet konusu kapsamındadır. Dolayısıyla hasılat olarak adlandırılan ana gelirin, işletmenin kuruluş amacına uygun ve hedefleriyle uyumlu kaynaklardan elde edilmiş olması ve bu faaliyetlerin süreklilik göstermesi gerekir. Ayrıca gelir (hasılat) brüt bir kavramdır. Yani geliri elde etmek için katlanılan maliyet ve giderler hesaba katılmadan, satış tutarının tümü gelir olarak kabul edilir. Gelirin, onu elde etmek için katlanılan giderlerle karşılaştırılması sonucunda ise kâr veya zarar kavramları ortaya çıkar.


2. Soru

Bir konaklama işletmesi için gelir ne anlama gelmektedir?

Cevap

Konaklama işletmelerinde gelir; oda, yiyecek içecek veya diğer hizmet satışları ya da kira, kâr payı, komisyon gibi çeşitli işlemlerden elde edilen varlıkların brüt tutarıdır. Varlıklardaki artışın gelir olarak adlandırılabilmesi için işletme faaliyetinin bir sonucu olması gerekir. Örneğin ortaklardan sermaye artışına karşılık sağlanan varlık artışı gelir değildir. Hasılatın (gelirin) gerçekleşmesi (tahakkuk) için, geliri doğuran olayın gerçekleşmesi; malın teslim edilmesi, hizmetin ya da taahhüdün yerine getirilmiş olası gerekir. Bunun için gelirin karşılığı olan paranın mutlaka tahsil edilmiş olması aranmaz. Yani gelir peşin satış karşılığında nakit paraya dönüşebileceği gibi, alacak hakkının doğması ya da başka bir varlığın alınmış olması da aynı sonucu verir.


3. Soru

Genel gelir sınıflandırmasında gelir, kaç önemli gruba ayrılır?

Cevap

? Ana faaliyet gelirleri (hasılat), ? Diğer (yan) faaliyetlerden gelirler, ? Faaliyet dışı gelirler.


4. Soru

Ana faaliyet gelirlerine ait hesaplar hangileridir?

Cevap

Yurtiçi Satışlar Hesabı: Yurt içindeki gerçek ve tüzel kişilere satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerlerin izlendiği hesaptır. Satış gerçekleştiğinde hasılat tutarı bu hesaba alacak kaydedilir. Gereksinime göre bölümlenebilir. Yurtdışı Satışlar Hesabı: Yurt dışında satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da alınacak olan toplam değerlerin izlendiği hesaptır.İşleyişi Yurtiçi Satışlar hesabı gibidir. Diğer Gelirler: İşletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikasına uyma zorunluluğu karşısında oluşan, işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan mali yardımlar, devletin bazı malları vergi yükümlülüklerinden istisna etmesi yoluyla yaptığı yardımlar (vergi iadesi) ve satış tarihindeki vade farkları bu hesapta izlenir.


5. Soru

Konaklama işletmesindeki ana faaliyet gelirleri nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Oda Gelirleri,Yiyecek Gelirleri, İçecek Gelirleri, Diğer Gelirler.


6. Soru

Konaklama işletmesindeki yan faaliyet gelirleri nelerdir?

Cevap

Temettü(Kar payı)gelirleri, Faiz gelirleri, Komisyon gelirleri,Menkul Kıymet satış kârları, Kambiyo kârları, Diğer olağan gelir ve kârlar.


7. Soru

Konaklama işletmesindeki faaliyet dışı gelirler nelerdir?

Cevap

Önceki dönem gelir ve kârları, diğer olağandışı gelir ve kârlar.


8. Soru

Gelir sınıflamasında konaklama işletmeleri için en önemli nokta nedir?

Cevap

Konaklama işletmeleri için önemli nokta, oda satış gelirleri ile yiyecek içecek satış gelirlerinin hedeflenen ana gelir grubunu oluşturmasıdır.


9. Soru

Konaklama işletmesinde oda satış gelirleri hangi özelliklere göre ayrılabilir?

Cevap

Yüz yüze satışlar, seyahat acentası satışları, internet satışları şeklinde bir ayrım yapılabilir. Grup konuklara satışlar, bireysel konuklara satışlar şeklinde de ayrılabilir. Satışlar; peşin veya kredili şeklinde de ayrılabilir. Bunlar içinde yabancı konuklara satışların yapıldığı işletmelerde Türk parası ve yabancı para karşılığı yapılan satışların ayrı izlenmesi önem taşır. Özellikle kredili (vadeli) satışlarda, yabancı paradaki kur değişimi nedeniyle kârlılık doğrudan etkilenmektedir.


10. Soru

Konaklama işletmelerinde gelir yönetimi bakımından işletme bölümleri hangi gruplara ayrılır?

Cevap

Konaklama işletmelerinde gelir yönetimi bakımından, işletme bölümlerinin gelir getiren ve gelir getirmeyen şeklinde ayrıldığı da görülmektedir. Buna göre en önemli gelir getiren bölümler; odalar ve yiyecek-içecek bölümleri olmaktadır. Bunun yanında otelde verilen hizmet çeşitliliğine göre toplantı salonları, havuz, plaj, sauna-hamam, çamaşırhane, kuru temizleme, haberleşme, hediyelik eşya dükkânları, sağlık ve kişisel bakım hizmetleri, animasyon, eğlence ve sportif etkinliklerin yürütüldüğü birimler de birer gelir bölümü şeklinde ele alınabilir. Gelir getirmeyen bölümler ise teknik hizmetler, muhasebe, insan kaynakları, pazarlama gibi destek bölümlerdir.


11. Soru

Tahsilat ne demektir?

Cevap

İşletmelerde mal ve hizmet satışları ya da diğer işlemler nedeniyle para alınması tahsilat olarak adlandırılır. Tahsilat nakit Türk parası veya yabancı para şeklinde olabileceği gibi banka hesabı üzerinden de yapılabilir. Tahsilat peşin mal veya hizmet satışlarından, senetsiz alacaklardan, çek veya senetlerden, banka hesaplarından, havalelerden vb. olabilir.


12. Soru

Tahsilat işlemlerinin muhasebeleştirilmesi için kullanılan hesaplar hangileridir?

Cevap

Kasa Hesabı: İşletmenin elinde bulunan nakit Türk parası ile yabancı paranın (T karşılığının) izlendiği aktif hesaptır. Alınan Çekler Hesabı: Yapılan satışlar karşılığında konuklardan alınan (vadesiz) çeklerin izlendiği aktif hesaptır. Söz konusu çek ilgili bankadan tahsil edilinceye ya da ciro edilerek elden çıkarılıncaya kadar, kısa süreli olarak bu hesapta izlenir. Bankalar: Konaklama işletmesinin herhangi bir ticari bankada açtırdığı mevduat hesabın durumunu gösterir. Mevduat hesabında, işletmenin bankalara yatırdığı paralar ile bunlardan kullanılan tutar ve kullanılabilir para mevcudu görülür. Alıcılar: Konuklara veya aracılara yapılan hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacakların izlendiği aktif hesaptır. Alacak Senetleri: Konuklara veya aracılara yapılan hizmet satışlarından kaynaklanan senede bağlı alacakların izlendiği aktif hesaptır. Kredi Kartlarından Alacaklar: Konukların yararlandıkları hizmet bedellerini kredi kartı hesabından ödemeleri durumunda, kredi kartının kullanılmasından paranın ilgili bankadan alınmasına kadar geçen sürede, alacağın izlendiği aktif hesaptır. Kredi kartından tahsilatta banka ile yapılan anlaşmada belli bir bekleme sü- resi varsa ya da taksitlendirme yapılmışsa bu hesap kullanılır. Hemen tahsil edilebilir kredi kartı alacakları ise Diğer Hazır Değerler hesabında izlenebilir. Diğer Hazır Değerler: Tahsil edilecek banka ve posta havaleleri ile yoldaki paralar, tahsil edilebilir kuponların ve pulların izlendiği aktif hesaptır. Ön büro Kontrol Hesabı: Konaklama işletmelerinde ana hizmet birimi konaklama (geceleme/ oda hizmeti) olmakta ve bu amaçla yapılan günlük satışlar, doğası gereği iki güne yayılmaktadır. Konuğun otele giriş (check-in) işlemleri ile çıkış (check-out) işlemleri birbirini izleyen iki günde gerçekleşmektedir. Günlük satış- tan tahsilat hakkı ancak hizmetin tamamlandığı ikinci günde kesinleşmektedir. Bu durumda muhasebe işlemlerinin belgelendirilmesi ve ön muhasebe işlemleri kapsamında satıştan alacakların/ tahsilatın önce geçici bir hesapta izlenmesi, konuk ayrıldıktan sonra da kesin kayıtların yapılması uygun olmaktadır. Konuk otele giriş yaptığında ön büro işlemleri kapsamında bir hesap açılmakta ve konuk otelde kaldığı sürece gerçekleşen işlemlerden alacaklar (oda ücreti dâhil) bu hesapta izlenmektedir. Bu amaçla otellerde Ön büro Kontrol hesabı adıyla veya benzer bir isim altında açılan geçici bir kontrol hesabının yaygın olarak kullanıldığı görülür.


13. Soru

Konaklama işletmelerinde gelirlerin takibi nasıl olur?

Cevap

Konaklama işletmelerinde gelirlerin izlenmesi bakımından ön büro ile muhasebe arasında önemli bir ilişki vardır. Gelirler ön büroda toplanır, hatta tahsilatın önemli bir kısmı ön büroda ön kasiyer olarak görevlendirilen muhasebe elemanı tarafından yapılır, daha sonra bu tutarlar muhasebeye aktarılır.


14. Soru

Konaklama işletmesinde ön büronun işlevi ve önemi nedir?

Cevap

Ön büro konuktan alacaklarını tahsil ederek muhasebeye devrettiğinde süreç tamamlanır. Aslında ön büro ile muhasebe arasında sürekli bir borç alacak ilişkisi vardır. Çünkü konaklama işletmesi açık tutulduğu sürece burada konaklayanlar olacaktır. Konaklama işletmesinin faaliyetinin durdurulması ve tüm konuklardan alacakların tahsil edilmesi durumunda ön büro ve muhasebe ilişkisi sona erecektir. Konuk tarafından çeşitli bölümlerde yapılan harcamalar, günlük gelir raporunda birleştirilir. Günlük hasılatı topluca gösteren günlük gelir raporuna göre günlük satışlar tek kayıtla muhasebeleştirilir. Burada anlaşılabilirliği artırmak için her bir işlem (her bir konuk) için ayrı kayıt yoluna gidilecektir.


15. Soru

Günlük gelir raporlarında hangi bilgiler yer alır?

Cevap

? Önceki günden devrolan konuklardan alacaklar, ? O güne ait toplam gelir tutarı, ? O gün içinde konuktan tahsil edilen tutar, ? Sonraki güne devredilen alacak tutarı, ? Kredili satış nedeniyle muhasebeye devredilen alacaklar. Günlük gelir raporunda yer alan satış verileri ise şu belgelerden sağlanır; ? Konaklama belgesi, ? Konuk hesabı (folyo), ? Günlük oda raporu, ? Kasiyer raporu, ? Kat hizmetleri raporu.


16. Soru

Konaklama işletmelerinde ana gelir kaynağının etkinliğini arttırmak amacıyla nelere dikkat edilir?

Cevap

? Oda doluluk oranının olabildiğince %100’e yaklaştırılması, ? Oda satış fiyatının olabildiğince yüksek tutulması, ? Oda satış hasılatının belge ve kayıt düzeninin sağlanması, ? Gece denetiminin düzenli ve dikkatli şekilde gerçekleştirilmesi.


17. Soru

Konaklama işletmesinin en önemli gelir kaynağı nedir be nasıl sağlanır?

Cevap

Konaklama işletmelerinin en önemli gelir kaynağı konaklama hizmeti yani oda satışlarıdır. Oda satışı, konuğun bizzat tesise gelmesiyle, resepsiyon görevlisi ile yüz yüze görüşerek olabileceği gibi, bir aracı (seyahat acentesi) eliyle veya internetten yahut da telefonla rezervasyon yoluyla olabilir.


18. Soru

Konaklama işletmesinde satışın muhasebeleştirilmesi işlemi nasıl olur?

Cevap

Konuğun otele ulaşarak kesin kabul (resepsiyon) işlemleriyle satış gerçekleşir fakat bunun kesin sonucunun alınması için konuğun otelden ayrılma zamanı beklenir. Konuk otelde kaldığı sürece, oda hizmetine ilave bir takım hizmetlerden yararlanmaya devam eder ve bunların toplamı çıkışta fatura edilir. Fatura, kesin satış belgesi olarak satışın muhasebeleştirilmesine temel dayanak olmaktadır.


19. Soru

Yiyecek ve içecek satışlarının muhasebeleştirilmesi işlemi nasıl yapılır?

Cevap

Konaklama işletmelerinde yiyecek denildiğinde restoran, içecek denildiğinde de bar akla gelir. Tesis içinde genellikle birden fazla restoran ve bar hizmet verebilir. Buralardaki harcamalar adisyonlarla kayıt altına alınır. Tahsilatlar ise kasa tahsil fişi, kasiyer raporu ya da satış noktası makineleri (SNM/ POS) çıktılarıyla belgelendirilir. Gün sonunda yiyecek ve içecek gelir toplamı günlük gelir raporunda birleştirilir. Satış şekline göre yiyecek - içecek bedelinin oda fiyatına dâhil edilip edilmemesi hem gelir türlerinin ayrımı hem de vergilendirme açısından önem taşır. Genellikle oda+kahvaltı, tam pansiyon ve her şey dâhil satışlarda yemek ve içecek tutarı oda fiyatı içindedir. Bu durumda düzenlenen tek belge (fatura) ile oda gelirleri ve yiyecekiçecek gelirleri birlikte muhasebeleştirilir. Yalnızca oda satın alan konuğun ayrıca yiyecek içecek hizmetlerinden yararlanması durumunda ise bunlar ayrıca belgelenir ve ayrı muhasebeleştirilir. Oda gelirlerinde olduğu gibi, konuk otelde kalmaya devam ettiği sürece, diğer bir ifadeyle çıkışta fatura düzenleninceye kadar yiyecek içecek hasılatı Ön büro Kontrol hesabında biriktirilir. Bazı satış noktalarında ise yemek veya içecek bedelleri konuktan peşin olarak tahsil edilebilir.


20. Soru

Diğer faaliyet gelirlerinin muhasebeleştirilmesi nasıl yapılır?

Cevap

Konaklama işletmelerinde oda satışı ve yiyecek - içecek satışları dışında çok çeşitli gelir kalemleri söz konusudur. Kuru temizleme, yıkama, ütüleme, telefon, internet, havuz, hamam, sauna, masaj, plaj, kayak, deniz bisikleti, deniz yatağı, paraşüt, balon, sağlık merkezi hizmetleri, kişisel bakım hizmetleri, kiralık kasa hizmeti, tenis, masa tenisi, golf, spor salonları, spor sahaları, hediyelik eşya, butik, disko, vb. söz konusu gelir getirici hizmet ve alanlardan bazılarıdır. Konaklama hizmetinin uzantısı olarak sunulan bu tür hizmetlerden elde edilen gelirler de yukarıda açıklanan oda ve yiyecek-içecek gelirleri gibi muhasebeleştirilir. Gelir kaynağı ise yardımcı hesaplar aracılığıyla izlenir.


21. Soru

Yüzdeli ücret uygulamasında gelirler nasıl muhasebe edilir?

Cevap

Bazı konaklama işletmelerinde personele ödenecek ücret satışlar ile ilişkilendirilmektedir. Bu sisteme yüzdeli ücret sistemi adı verilir. Yüzdeli ücret uygulaması genellikle yoğun emek gerektiren işlerden elde edilen gelirlerde kendini göstermektedir. Oda gelirleri ile yiyecek içecek gelirleri yanında, hamam-sauna-masaj, çamaşırhane, sağlık ve kişisel bakım hizmet gelirleri bu kapsamdadır. Kira ve komisyon gelirleri, kiralık kasa, otopark, spor alanları ve spor salonları, toplantı salonları, haberleşme gelirleri, havuz ve plaj gelirleri gibi gelir türlerinde ise yüzdeli ücret uygulaması yapılmamaktadır.


22. Soru

Yurtdışı satış gelirlerinin muhasebeleştirilmesi işlemi nasıl yapılır?

Cevap

Konaklama işletmelerinin, özellikle büyük hacimli ve mevsimlik kitlesel turizme hitap eden otellerin hizmet satışlarının bir bölümü de yurt dışı müşterilere yapılmaktadır. Bu durumda yabancı paralı işlemlerin, günlük kur değeri üzerinden izlenmesi gündeme gelmektedir. Yabancı turist gelirleri hem işletme hem de makro ekonomi açısından istenen bir durum olmakla birlikte, aynı zamanda muhasebecilerin iş yükünü ve nakit yönetimi riskini artıran bir faktör olmaktadır. Bazı otellerin hedef kitlesinin ağırlıklı olarak yabancı turistlere yöneldiği, bu yüzden fiyatları- nı yabancı para değeri (), $) ile belirledikleri de görülmektedir. Konaklama işletmelerinde yabancı para ile yapılan satışlar ve tahsilat, işlem gününde T.C. Merkez Bankasınca yayımlanan efektif alış kuru üzerinden (Çetiner, 2002: 246), Türk lirası karşılıkları ile kayıtlara alınmaktadır. Aynı zamanda dileyen işletmeler bu tutarları, yabancı para değeriyle Nazım Hesaplarda izleyebilmektedir.


23. Soru

Oda rezervasyonları hangi yollarla yapılır?

Cevap

? Doğrudan Rezervasyon ? Seyahat Acentası Rezervasyonu


24. Soru

Kasa hesabı ne demektir?

Cevap

İşletmenin elinde bulunan nakit Türk parası ile yabancı paranın izlendiği aktif hesaptır.


25. Soru

Gelir muhasebesi ne demektir?

Cevap

Gelir muhasebesi, satışlar, alacaklar ve tahsilat ile ilgili işlemlerin gerçekleştirildiği alt muhasebe sistemidir.


26. Soru

Konaklama işletmesinin ana sorumluluğu nedir?

Cevap

Konaklama işletmesinin ana işlevi, seyahat hâlindeki insanların geçici konaklama (geceleme) gereksinimini karşılamak şeklinde tanımlanmıştı. Bu amaca uygun olarak konuklara (müşterilere) sunulan konaklama hizmeti yanında genellikle yeme-içme, eğlence, spor ve sağlık hizmetleri de konaklama hizmetinin bileşeni olarak sunulur. Bu bakış açısıyla konaklama işletmelerinde hasılat; oda satışları, yiyecek ve içecek satışları ile diğer konaklama hizmet gelirlerinden oluşur.İşletmenin gelir ve kâr merkezleri de bu faaliyet gruplarına göre belirlenecektir. Bununla birlikte herhangi bir karışıklığa meydan vermemek için bu bölümde hasılat ve gelir kavramları aynı anlamda kullanılmış, konaklama hizmetine bağlı olsun veya olmasın işletme faaliyetleri sonucunda çeşitli etkinliklerle sağlanan varlık artışları, gelir kavramı içinde değerlendirilmiştir. Buna göre konaklama işletmelerinde gelir; oda, yiyecek-içecek veya diğer hizmet satışları ya da kira, kâr payı, komisyon gibi çeşitli işlemlerden elde edilen varlıkların brüt tutarıdır. Varlıklardaki artışın gelir olarak adlandırılabilmesi için işletme faaliyetinin bir sonucu olması gerekir. Örneğin ortaklardan sermaye artışına karşılık sağlanan varlık artışı gelir değildir. Hasılatın (gelirin) gerçekleşmesi (tahakkuk) için, geliri doğuran olayın gerçekleşmesi; malın teslim edilmesi, hizmetin ya da taahhüdün yerine getirilmiş olası gerekir. Bunun için gelirin karşılığı olan paranın mutlaka tahsil edilmiş olması aranmaz. Yani gelir peşin satış karşılığında nakit paraya dönüşebileceği gibi, alacak hakkının doğması ya da başka bir varlığın alınmış olması da aynı sonucu verir.


27. Soru

Günlük hasılat teslim dosyası ne demektir?

Cevap

Her bir gelir merkezinde günlük hasılat teslim dosyası düzenlenir. Birimlerden gelen günlük hasılat teslim dosyaları ön büroda teslim alınırken günlük nakit hasılat teslim bordrosu düzenlenir (Azaltun ve Kaya, 2010: 106). Gece denetiminde, günlük olarak sisteme girilen hasılat bilgileri ile birimlerden gelen dosyalar karşılaştırılır. Tutarlar kesinleştirildikten sonra muhasebe fişi kesilerek gelir tahakkuk kayıtları aşağıda verilen örneklerde de açıklandığı şekilde gerçekleştirilir.


28. Soru

Konaklama işletmelerinde bazı hizmetler için uygulanan vergilendirme sistemi nasıldır?

Cevap

Konaklama işletmelerinde verilen bazı hizmetler için farklı KDV oranları uygulanabilmektedir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Oran başlığını taşıyan 28. maddesiyle Bakanlar Kuruluna verilen yetki ile çıkarılan, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında KDV oranları: a) Ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi işlemler için: %18, b) Ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için: %1, c) Ekli (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8 olarak belirlenmiştir. Konaklama işletmeleri ile ilgili düzenleme, ekli (II) sayılı listenin Diğer Mal ve Hizmetler bölümünde 24. ve 25 maddelerde belirlenmiştir. 24. maddeye 2009/15200 sayılı BKK ile yapılan ilaveyle birinci sınıf lokantalar ile üç yıldız ve üzeri konaklama işletmelerinde yalnızca konaklama hizmeti üzerinden %8 KDV hesaplanacak, bunun dışındaki konaklama işletmelerinde ise hem konaklama hem de bunun yanında sunulan yiyecek-içecek (alkollü içecekler hariç) bedellerinden %8 KDV hesaplanacaktır. Konaklama hizmetine dâhil yeme-içme (alkollü içecek hariç) bedelleri, ayrıca belgelendirilmedikçe %8 KDV oranına tabidir. Diğer konaklama hizmetlerinde ise genel KDV oranı %18’dir.


29. Soru

Konaklama işletmesi geliri nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Konaklama işletmesi geliri, işletme bünyesinde konaklama, yeme-içme, spor, eğlence gibi gereksinimleri karşılayan hizmet satışlarından elde edilen brüt tutardır.


30. Soru

Tüm işletmeler için geçerli kabul edilebilecek gelir sınıflaması nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Tüm işletmeler için geçerli kabul edilebilecek gelir sınıflaması üç ana başlık altında toplanabilir. Bunlar;

  • Ana faaliyet gelirleri (hasılat),
  • Diğer (yan) faaliyetlerden gelirler,
  • Faaliyet dışı gelirler.

31. Soru

Ana faaliyet gelirlerinden "diğer gelirler" kapsamında neler bulunmaktadır?

Cevap

İşletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikasına uyma zorunluluğu karşısında oluşan, işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan mali yardımlar, devletin bazı malları vergi yükümlülüklerinden istisna etmesi yoluyla yaptığı yardımlar (vergi iadesi) ve satış tarihindeki vade farkları bu hesapta izlenir.


32. Soru

Konaklama işletmelerinde faaliyet dışı gelirler nelerdir?

Cevap

Faaliyet dışı gelirler kapsamında, Önceki dönem gelir ve karları ile diğer olağan dışı gelir ve karlar sayılmaktadır. 


33. Soru

Tahsilat kavramını açıklayınız.

Cevap

İşletmelerde mal ve hizmet satışları ya da diğer işlemler nedeniyle para alınması tahsilat olarak adlandırılır. Tahsilat nakit Türk parası veya yabancı para şeklinde olabileceği gibi banka hesabı üzerinden de yapılabilir. Tahsilat peşin mal vaya hizmet satışlarından, senetsiz alacaklardan, çek veya senetlerden, banka hesaplarından, havalelerden vb. olabilir.


34. Soru

Önbüro kontrol hesabının işlevini açıklayınız.

Cevap

Konaklama işletmelerinde ana hizmet birimi konaklama (geceleme/ oda hizmeti) olmakta ve bu amaçla yapılan günlük satışlar, doğası gereği iki güne yayılmaktadır. Konuğun otele giriş (check-in) işlemleri ile çıkış (check-out) işlemleri birbirini izleyen iki günde gerçekleşmektedir. Günlük satıştan tahsilat hakkı ancak hizmetin tamamlandığı ikinci günde kesinleşmektedir. Bu durumda muhasebe işlemlerinin belgelendirilmesi ve ön muhasebe işlemleri kapsamında satıştan alacakların/ tahsilatın önce geçici bir hesapta izlenmesi, konuk ayrıldıktan sonra da kesin kayıtların yapılması uygun olmaktadır. Konuk otele giriş yaptığında önbüro işlemleri kapsamında bir hesap açılmakta ve konuk otelde kaldığı sürece gerçekleşen işlemlerden alacaklar (oda ücreti dâhil) bu hesapta izlenmektedir. Bu amaçla otellerde “Önbüro Kontrol” hesabı adıyla veya benzer bir isim altında açılan geçici bir kontrol hesabının yaygın olarak kullanıldığı görülür. Dolayısıyla konaklama faaliyetinin gereği olarak, konaklama işletmelerinde verilen hizmet karşılığında gerçekleşen gelirden alacak (gelir tahakkuku) önce Önbüro Kontrol Hesabına işlenmekte, konuk ayrılırken de tahsilat şekline göre bu geçici hesap kapatılmaktadır.


35. Soru

Gelirlerin muhasebeleştirilmesinde günlük gelir raporu önemli rol oynar. Günlük gelir raporunda hangi bilgiler yer alır?

Cevap

Gün- lük gelir raporunda şu bilgiler yer alır;

  • Önceki günden devrolan konuklardan alacaklar,
  • O güne ait toplam gelir tutarı,
  • O gün içinde konuktan tahsil edilen tutar,
  • Sonraki güne devredilen alacak tutarı,
  • Kredili satış nedeniyle muhasebeye devredilen alacaklar.

36. Soru

Günlük gelir raporunda yer alan satış verileri ise hangi belgelerden sağlanır?

Cevap

Günlük gelir raporunda yer alan satış verileri şu belgelerden sağlanır;

  • Konaklama belgesi,
  • Konuk hesabı (folyo),
  • Günlük oda raporu,
  • Kasiyer raporu,
  • Kat hizmetleri

37. Soru

Konaklama işletmelerinde ana gelir kaynağının etkinliğini artırmak amacıyla nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Konaklama işletmelerinde ana gelir kaynağının etkinliğini artırmak amacıyla şunlara dikkat edilir;

  • Oda doluluk oranının olabildiğince %100’e yaklaştırılması,
  • Oda satış fiyatının olabildiğince yüksek tutulması,
  • Oda satış hasılatının belge ve kayıt düzeninin sağlanması,
  • Gece denetiminin düzenli ve dikkatli şekilde gerçekleştirilmesi.

38. Soru

Konaklama işletmelerinde satış ve tahsilat süreci nasıl işlemektedir?

Cevap

Konaklama süreci genellikle rezervasyon ile başlar. Konuğun otele ulaşarak kesin kabul (resepsiyon) işlemleriyle satış gerçekleşir fakat bunun kesin sonucunun alınması için konuğun otelden ayrılma zamanı beklenir. Konuk otelde kaldığı sürece, oda hizmetine ilave bir takım hizmetlerden yararlanmaya devam eder ve bunların toplamı çıkışta fatura edilir. Fatura, kesin satış belgesi olarak satışın muhasebeleştirilmesine temel dayanak olmaktadır. Faturanın düzenlenmesiyle birlikte, konukla yapılan anlaşmaya göre, tahsilat süreci de başlar. Tahsilat şekline göre işlem belgelendirilerek muhasebeleştirilir. Oda satışları peşin ya da kredili veya kredi kartı ile ödemeli şekilde yapılabilir. 


39. Soru

Satış şekline göre yiyecek - içecek bedelinin oda fiyatına dâhil edilip edilmemesi neden önemlidir?

Cevap

Satış şekline göre yiyecek - içecek bedelinin oda fiyatına dâhil edilip edilmemesi hem gelir türlerinin ayrımı hem de vergilendirme açısından önem taşır. Genellikle oda+kahvaltı, tam pansiyon ve her şey dâhil satışlarda yemek ve içecek tutarı oda fiyatı içindedir. Bu durumda düzenlenen tek belge (fatura) ile oda gelirleri ve yiyecek-içecek gelirleri birlikte muhasebeleştirilir. Yalnızca oda satın alan konuğun ayrıca yiyecek içecek hizmetlerinden yararlanması durumunda ise bunlar ayrıca belgelenir ve ayrı muhasebeleştirilir. Oda gelirlerinde olduğu gibi, konuk otelde kalmaya devam ettiği sürece, diğer bir ifadeyle çıkışta fatura düzenleninceye kadar yiyecek içecek hasılatı Önbüro Konttrol hesabında biriktirilir. Bazı satış noktalarında ise yemek veya içecek bedelleri konuktan peşin olarak tahsil edilebilir.


40. Soru

Konaklama işletmelerinde oda satışı ve yiyecek - içecek satışları dışında çok çeşitli gelir kalemleri söz konusudur. Bu gelir kalemleri neler olabilir?

Cevap

Kuru temizleme, yıkama, ütüleme, telefon, internet, havuz, hamam, sauna, masaj, plaj, kayak, deniz bisikleti, deniz yatağı, paraşüt, balon, sağlık merkezi hizmetleri, kişisel bakım hizmetleri, kiralık kasa hizmeti, tenis, masa tenisi, golf, spor salonları, spor sahaları, hediyelik eşya, butik, disko, vb. söz konusu gelir getirici hizmet ve alanlardan bazılarıdır.


41. Soru

Yüzdeli ücret uygulaması nedir?

Cevap

Bazı konaklama işletmelerinde personele ödenecek ücret satışlar ile ilişkilendirilmektedir. Yüzdeli ücret adı verilen bu sistemde satışlar üzerinden belli oranda personel primi hesaplanmakta ve bu tutar belli esaslara göre personel hesaplarına aktarılmaktadır.


42. Soru

Yurtdışı satış gelirlerinin muhasebeleştirilmesi nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Konaklama işletmelerinin, özellikle büyük hacimli ve mevsimlik kitlesel turizme hitap eden otellerin hizmet satışlarının bir bölümü de yurt dışı müşterilere yapılmaktadır. Bu durumda yabancı paralı işlemlerin, günlük kur değeri üzerinden izlenmesi gündeme gelmektedir. Yabancı turist gelirleri hem işletme hem de makro ekonomi açısından istenen bir durum olmakla birlikte, aynı zamanda muhasebecilerin iş yükünü ve nakit yönetimi riskini artıran bir faktör olmaktadır. Bazı otellerin hedef kitlesinin ağırlıklı olarak yabancı turistlere yöneldiği, bu yüzden fiyatlarını yabancı para değeri ile belirledikleri de görülmektedir. Konaklama işletmelerinde yabancı para ile yapılan satışlar ve tahsilat, işlem gününde T.C. Merkez Bankasınca yayımlanan efektif alış kuru üzerinden Türk lirası karşılıkları ile kayıtlara alınmaktadır. Aynı zamanda dileyen işletmeler bu tutarları, yabancı para değeriyle Nazım Hesaplarda izleyebilmektedir.


43. Soru

Ana faaliyet gelirlerinden "Yurtiçi satışlar" kapsamında neler bulunmaktadır?

Cevap

Yurt içindeki gerçek ve tüzel kişilere satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerlerdir. 


44. Soru

Konaklama işletmesinde oda satış gelirleri farklı özelliklerine nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Konaklama işletmesinde oda satış gelirleri farklı özelliklerine göre ayrılabilir. Örneğin yüz yüze satışlar, seyahat acentası satışları, internet satışları şeklinde bir ayrım yapılabilir. Grup konuklara satışlar, bireysel konuklara satışlar şeklinde de ayrılabilir. Satışlar; peşin veya kredili şeklinde de ayrılabilir.


45. Soru

Gelir muhasebesi nasıl tanımlanmaktadır. 

Cevap

Nispeten büyük konaklama işletmelerinde gelirlerin ayrıntılı şekilde izlenebilmesi ve yönetsel gereksinimlere uygun gelir raporlarının üretilebilmesi amacıyla hasılat işlemleri, genel muhasebeye bağlı bir alt muhasebe döngüsünde (hasılat modülü) işlenir. Genel olarak satışlar, alacaklar ve tahsilat ile ilgili işlemler yani hasılat işlemleri bu kapsamda ele alınır. Gelir muhasebesi adı verilen bu alt sistemden yararlanarak konaklama işletmelerinde gelir yönetimi uygulamaları da gerçekleştirilebilir.


46. Soru

Tahsilat işlemlerinin muhasebeleştirilmesi için kullanılan hesaplardan "kasa hesabı" nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

İşletmenin elinde bulunan nakit Türk parası ile yabancı paranın (iş karşılığının) izlendiği aktif hesaptır.


47. Soru

Tahsilat işlemlerinin muhasebeleştirilmesi için kullanılan hesaplardan "Alıcılar" nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Konuklara veya aracılara yapılan hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacakların izlendiği aktif hesaptır.


48. Soru

Bir gece veya birden fazla gece konaklayan konuklardan elde edilen tahsilatlar nasıl hesaplara alınır?

Cevap

Yalnızca bir gece konaklayıp ayrılırken peşin ödeme yapan konuklardan tahsilat doğrudan kasaya alınır. Bir günden fazla kalan konuklardan alacaklar Önbüro Kontrol hesabında toplanır.


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v