Tehlikeli Madde Lojistiği Ve İş Güvenliği Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Kullanılan Araçlar

1. Soru

Tehlikeli maddelerin taşımasında kullanılacak araç ve ekipmanların belirlenmesinde maddenin hangi özellikleri göz önüne alınmalıdır?

Cevap

Tehlikeli maddelerin taşımasında kullanılacak araç ve ekipmanlar belirlenirken maddelerin,

  1. Sınıfları,
  2. Tehlike alt kategorileri,
  3. Taşıdıkları riskler ve tehlikeler,
  4. Fiziksel halleri,
  5. Dökme ya da paketlenmiş olmaları

göz önüne alınmalıdır. 


2. Soru

Ne tür maddelerin dökme olarak taşınması uygun değildir?

Cevap

Özellikle yüksek miktarlarda taşındığında risk yaratan ya da mevcut riski artıran tehlikeli maddelerin dökme olarak taşınması uygun değildir.


3. Soru

Tehlikeli maddelerin kara yolu ile taşınmasında kullanılan araç türleri nelerdir?

Cevap

Bu amaçla kullanılan kara yolu araçları; brandalı araçlar, frigorifik (ısı kontrolü) araçlar, ve tankerlerdir. 


4. Soru

Kara yolunda dökme yüklerin taşınmasında tercih edilen araç türleri nelerdir?

Cevap

Dökme yükler tanker ve silobas tipi araçlar ile taşınabilmektedir.


5. Soru

Brandalı araçlar ile ne tür maddeler taşınabilir?

Cevap

Brandalı ya da diğer ismiyle tenteli araçlar paketli ve koli hâlinde tehlikeli maddelerin taşındıkları araçlardır.


6. Soru

Brandalı araçlarda taşımanın güvenli ve emniyetli biçimde gerçekleştirilebilmesi için
taşıma kabının özellikleri neler olmalıdır?

Cevap

Bu amaçla kullanılan taşıma kabının dış etkenlere karşı korunaklı olması, yağmur, nem vb. faktörleri aracın iç ortamına geçirmeyecek özellikte olması ve aracın iç kısmında olası bir sızıntı veya akıntı durumunda tehlikeli maddelerin dışarıya sızmasını engelleyecek şekilde dış ortamdan izole olması gereklidir.


7. Soru

Frigorifik araç ne anlama gelir?

Cevap

Frigorifik araçlar ısı kontrollü araçlar anlamına gelir.


8. Soru

Frigofirik araçların kullanım amacı nedir?

Cevap

Bu araçlar ısının artmasıyla reaksiyon başlatabilecek tehlikeli maddelerin taşınmasında ortam sıcaklığının kontrol altına alınmasını sağlamak amacıyla kullanılır.


9. Soru

Tanker araçlar ne tür malzemelerin taşınmasında tercih edilir?

Cevap

Tanker araçlar sıvı, gaz ve küçük (granül) parçalı katı yüklerin taşınmasında kullanılan kara yolu taşıma araçlarıdır. Sıvı hâlde yanıcı, parlayıcı, oksitleyici vb. türde tehlikeli maddeler tankerler ile taşınmaktadır.


10. Soru

Taşımada kullanılacak olan tankerler nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Taşımada kullanılacak olan tankerler taşıdıkları ürün grupları çerçevesinde aşağıdaki gibi sınıflandırılır.
• Yanıcı Sıvı Tankerleri
• Organik Peroksit Tankerleri
• Kimyasal Madde Tankerleri
• Basınçlı Gaz Tankerleri
• Dökme Katı Madde Tankerleri


11. Soru

Benzin, tiner, dizel vb. maddelerin taşınmasında hangi tür tankerler kullanılır?

Cevap

Bu maddeler sıvı yanıcı maddeler olduğu için taşınmasında yanıcı sıvı madde tankerleri kullanılır.


12. Soru

Yanıcı sıvı madde tankerlerine yüklenen madde kapasitesi neyi dikkate alınarak yapılmalıdır?

Cevap

Bu araçlara yükleme yaparken hava sıcaklığı ve ürünün yoğuşma derecesi dikkate alınmalı, tehlikeli maddenin yoğuşma derecesi toplam kapasiteden çıkarılarak yükleme yapılmalıdır. 


13. Soru

Devrilme riski diğerlerine oranla daha düşük olan tanker tasarımı hangisidir?

Cevap

Daha geniş ve yassı yapısından dolayı bavul tankerlerin devrilme riski diğerlerine oranla daha düşüktür.


14. Soru

Aşındırıcı (korosif), zehirli vb. türde kimyasal nitelikte tehlikeli maddelerin taşındığı kara yolu aracı türü nedir?

Cevap

Kimyasal madde tankerleri; aşındırıcı (korosif), zehirli vb. türde kimyasal nitelikte tehlikeli maddelerin taşındığı tanker araçlardır.


15. Soru

LPG, LNG, propan, bütan vb. maddeler kara yolunda ne tür araçlar ile taşınır?

Cevap

LPG, LNG, propan, bütan vb. gazlar, basınçlı gaz tankerleri ile dökme olarak taşınırlar.


16. Soru

Ham petrol tanker gemileri taşıma kapasitelerine göre nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Ham petrol tankerleri taşıma kapasiteleri açısından; Ultra Büyük Ham Taşıyıcılar (ULCC), Çok Büyük Ham Taşıyıcılar (VLCC), Suezmax Tankerler ve Aframax Tankerler olarak sınıflandırılır.


17. Soru

Dünya üzerindeki hemen hemen bütün liman ve deniz alanlarında kullanılabilen en küçük kapasiteye sahip ham petrol tanker gemisi cinsi nedir?

Cevap

Aframax tankerler en küçük kapasiteye sahip tankerlerdir, ölçüleri ve özelliklerinin sağladığı avantaj neticesinde Dünya üzerindeki hemen hemen bütün liman ve deniz alanlarında kullanılabilmektedir.


18. Soru

OBO ifadesi ne anlamı gelir?

Cevap

OBO kısaltması Oil Bulk Ore (dökme petrol/cevher) ifadesinin kısaltması olarak kullanılır.


19. Soru

Hava yolu taşımacılığında hangi formdaki tehlikeli maddeler taşınabilir?

Cevap

Hava yolu taşımacılığında tehlikeli maddeler dökme olarak taşınmamakta, sadece ambalajlı ve paketli yükler hava yolu konteynerleri içerisinde taşınabilmektedir.


20. Soru

Taşıma operasyonlarında kullanılabilen konteyner türleri nelerdir?

Cevap

Üç farklı konteyner türü taşıma operasyonlarında yer alabilmektedir;
• Tank Konteynerleri
• Gaz Konteynerleri (MEGC)
• Dökme Katı Madde Konteynerleri.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v