Ulaştırma Sistemleri Ve Yönetimi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Taşımacılığa ilişkin bileşenler ve unsurlar nasıl
gruplandırılır?

Karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu ve çok
türlü taşımacılık operasyonlarının kendilerine özel
bileşenleri söz konusu olabileceği gibi, bir takım
taşımacılık bileşenleri birden çok taşıma türü için bileşen
olabilmektedir.

Yükler nasıl sınıflandırılır?

Yüklerin sınıflandırılmasında ilişkin yaklaşımların
arasında aşağıdaki gruplar sayılabilmektedir:
• Fiziksel özelliklerine göre sınıflandırma
• Yapısal özelliklerine göre sınıflandırma
• Endüstrilerine göre sınıflandırma
• Lojistik gereksinimlere göre sınıflandırma

Fiziksel özelliklerine göre yükler nasıl sınıflandırılır?

Fiziksel özelliklerine göre yüklerin
sınıflandırılması, yüklerin taşıma operasyonuna konu
oldukları halleri çerçevesinde gruplandırılmaları anlamına
gelmektedir. Dolayısıyla yüklerin birim anlamda biçimleri
bu tür bir sınıflandırmada dikkate alınan bir kavram
olmaktadır. Bu yaklaşıma göre taşınan yükler uzayda
kapladıkları alanlara ve geometrik yapılarına göre
sınıflandırılmaktadır. Diğer yandan bu yaklaşım
çerçevesinde dikkate alınan ve gerçekte yüklerin fiziksel
özelliklerini belirleyen olguların başında yükün madde
olarak formu gelmektedir. Buna göre yüklerin katı, sıvı ya
da gaz formunda olmaları fiziksel niteliklerini de
belirlediği için sınıflandırmada değerlendirmeye alınan bir
husustur. Bu kapsamda yükler;
• Birimleştirilmiş yükler ile
• Dökme yükler şeklinde iki ana sınıfa
ayrılmaktadır.

Birimleştirilmiş yük nedir? Sınıflandırınız.

Birimleştirilmiş yükler fiziksel olarak düzgün
geometrik yapıya sahip, standart hale getirilmiş yükleme
ve boşaltma operasyonlarına konu olabilen yüklerdir.
Birimleştirilmiş yükler;
• Paketli,
• Paletli ve
• Konteynerize yükler olmak üzere kendi içerisinde
de alt sınıflara ayrılabilmektedir.
Bu tür yükler, büyük oranda homojen ve en azından
fiziksel olarak birbirinin aynı yüklerin konsolide edilerek
gruplandırmaları sonucunda bir araya getirilen yüklerdir.
Bu noktadan hareketle birimleştirilmiş yükler; homojen
bir nitelikte olmayan yüklerin standart bir taşıma kabı ya
da ekipmanı içerisinde bir araya getirilerek yüklerin
homojen bir nitelik kazandığı haller olarak
tanımlanabilmektedir. Bu kapsamda yükün formu da önem
arz eden bir durumdur.
Paketleme, paletleme ve konteynerizasyon ancak katı
yüklerde ya da katı forma sokulmuş (ambalajlanmıs) sıvı
ve gaz forma sahip yüklerde söz konusu olabilmektedir.
Dolayısıyla ambalajlı olmayan sıvı ya da gaz formunda
olan, heterojen nitelikteki yükler tek bir taşıma unsuru
içerisinde birimleştirilemezler. Bu formlara sahip yükler
ancak homojen olmaları halinde birimleştirilebilirler.

Dökme yük nedir?

Dökme yükler seçilecek taşıma türüne göre
operasyonda kullanılacak bir taşıma kabında bütünsel
olarak taşınan, herhangi bir biçimde ambalajlanmamış ve
birimleştirilmemiş yükleri ifade etmektedir. Bu türde
yükler birim değere sahip olmadığından adet ile değil
çoğunlukla m3
, ton ya da kilogram birimi ile ifade
edilmektedirler. Dökme yükler biçimsel olarak geometrik
bir yapıya sahip değildirler. Yükün yığın olarak uzayda
kapladığı alan bu tür yüklerin fiziksel niteliğini
tanımlamaktadır. Dökme yükler;
• Katı,
• Sıvı ya da
• Gaz formunda olmalarına göre farklı şekilde
tanımlanabilmektedirler.
Aynı zamanda bu özellikleri çerçevesinde lojistik ve
taşımacılık operasyonları yapısal olarak
şekillenebilmektedir.

Yapısal özelliklerine göre yükler nasıl sınıflandırılır?

Yapısal özelliklerine göre yüklerin
sınıflandırmalarında dikkate alınan temel ilke yükün
teknik nitelik ve özellikleridir. Dolayısıyla kendi spesifik
nitelikleri ile diğer yüklerden açıkça ayrılabilen madde ve
materyaller kendi isimleri ile tanımlanmış yük grupları
içerisinde yer almaktadırlar. Dolayısıyla herhangi bir
yükün farklı bir sınıfla tanımlanabilmesi için diğerlerinden
en azından bir yönüyle ayrılıyor olması gerekmektedir. Bu
sınıflar içerisinde aşağıdaki gruplar tanımlanabilmektedir:
• Organik ve biyolojik maddeler,
• İnorganik maddeler,
• Kimyasal maddeler

Organik ve biyolojik maddeler nasıl tanımlanabilir?

Organik ve biyolojik maddeleri içeriğinde
organik bileşikler yer alan canlı varlıklar, gıda vb. ürünler,
hastane atıkları, vb. her türlü biyolojik temele sahip
ürünleri kapsamaktadır. Bu kapsamda içeriğinde organik
ve biyolojik ajanların bulunduğu her türde materyal bu
grup içerisinde yer almaktadır. Bu tür yükler mevcut bir
riskin söz konusu olması durumunda farklı güvenlik ve
emniyet koşulları ile taşınmaktadır.

İnorganik maddeler nasıl tanımlanabilir?

İnorganik maddeler ise içeriğinde biyolojik ve
organik nitelikte bir bileşik ya da maddenin yer almadığı
yükler olarak tarif edilebilmektedir. Genellikle gıda, ilaç
vb. unsurlar haricinde endüstriyel ürünler inorganik
maddeler olarak ifade edilebilmektedir

Kimyasal maddeler nasıl tanımlanabilir?

Kimyasal maddeler, doğada saf olarak
bulunabilen ya da laboratuvar ortamında suni yollarla elde
edilebilen, stabil nitelikte değişken olmayan bir kimyasal
niteliğe sahip olan maddelerin genel adı olarak
tanımlanabilmektedir. Kimyasal maddeler maddenin üç
formunda da olabilmektedir.

Yükler endüstrilerine göre nasıl sınıflandırılır?

Endüstriyel özellikleri çerçevesinde yükler;
• Üretildikleri ya da
• Kullanıldıkları endüstrilere göre
sınıflandırılabilmektedir.
Bu tür yükler ürün niteliğinde olabileceği gibi, hammadde
ya da yarı mamul biçiminde de olabilmektedir. Bu şekilde
bir sınıflandırmada temel kriter söz konusu materyalin
işlem gördüğü endüstrilerdir.

Lojistik gereksinimlerine göre yükler nasıl
sınıflandırılır?

 Yükler, lojistik ve taşımacılık süreçlerinde söz
konusu olan gereksinimler çerçevesinde;
• Genel Yükler ve
• Özel Yükler olmak üzere iki ana grup içerisinde
sınıflandırılabilmektedir.

Genel yükler nasıl tanımlanabilir?

Genel yükler; taşıma, depolama, elleçleme ve
diğer lojistik uygulamalar açısından özel koşul ve durum
gerektirmeyen yüklerdir. Bunların tüm operasyonel süreci
yükleme ve boşaltma arasında gerçekleştirilen taşıma
faaliyeti çerçevesinde söz konusu olmaktadır. Bu tür
yüklerin bozulma, çürüme, çevre ve insan sağlığına
yönelik risk ve tehlikeleri olmadığı ya da kabul edilebilir
düzeyde olduğu için herhangi ek bir önlem ya da
uygulama gereksinimi söz konusu olmaksızın
taşınabilirler.

Özel yükler nasıl tanımlanabilir?

Özel yükler, genel yüklerden farklı olarak,
spesifik nitelikte lojistik uygulamalara ve koşullara
gereksinim duyan yüklerdir. Bu türde yüklerin taşınması
için kullanılan araç tipleri taşınan yükün özellikleri ve
gereksinimler çerçevesinde özelleşebilmektedir. Taşınan
herhangi bir yükün özel nitelikte yükleme, boşaltma ve
taşıma operasyonlarına ihtiyaç duyması, kullanılan araç ve
ekipmanların farklılaşması, operasyonlarda söz konusu
olan hassasiyet düzeyinin genel yüklere kıyasla değişiklik
göstermesi gibi durumların söz konusu olması halinde
taşınan yükün özel nitelikli bir yük olduğu
söylenebilmektedir.
Diğer bir gösterge, bu yüklerin yapısal özellikleri
çerçevesinde bir takım içsel ve dışsal risklere sahip
olmasıdır. Bu risklerin sadece ürünün kendisinin zarar
görmesi şeklinde olabileceği gibi insan sağlığı, çevre ve
diğer dışsal faktörlere olumsuz etkiler biçiminde de
olabilmektedir

 Taşımacılıkta altyapı unsurları nelerdir?

En temel ifade ile taşımacılığa ilişkin altyapı
unsurları tanımlanmak istendiğinde taşımacılık
faaliyetlerinin üzerinde gerçekleştiği, çoğunlukla mobil bir
niteliğe sahip olmayan, hareketli lojistik süreçlerinin
uygulanmasına olanak sağlayan faktörlerin toplamı
taşımacılık faaliyetlerinde kullanılan altyapı unsurları
olarak isimlendirilebilirler. Tedarikçiden başlayarak,
tüketicide sona eren bir lojistik süreçte, sürece konu olan
bütün aktiviteler, bu altyapı unsurları üzerinde
gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla altyapı unsurları
lojistik faaliyetlerin temelini oluşturmaktadır.
Genel olarak altyapı unsurları; yollar, üstgeçit ve
altgeçitler, yol ekipman ve işaretleri, limanlar,
terminaller, operasyon sahaları, konteyner ve yük
istifleme alanları, istasyon ve garlar ile havalimanları,
raylı sistemler vb. gibi bileşenleri tarif ve işaret
etmektedir. Görüldüğü gibi, bütün bu bileşenler sabit
unsurlar olup, lojistik süreçlerde görülen akış ve hareket
bunların üzerinde meydana gelmektedir

Bir altyapı unsuru olarak limanlar nasıl
tanımlanabilir?

Limanlar, gemi vb. türde deniz araçlarının
yükleme ve boşaltma yaptıkları, taşınan kargo ve yüklerin
belirli bir süre için depolanabildiği, çoğunlukla gümrük vs.
gibi işlemlerin yapılabildiği deniz, nehir, göl gibi su
alanlarının kıyılarında konumlanan ticari nitelikli
tesislerdir. Dünya ticaretinin büyük bir bölümü denizyolu
taşımacılığıyla, doğal olarak limanlar arasında
gerçekleştirilmektedir. Limanlar özel olarak denizyolu
taşımacılığının bir parçası olarak görülebilse de diğer
taşıma türlerinin limanlara yük getirmesi ve limanlardan
yük alması dikkate alındığında, diğer taşıma türlerinin de
bileşeni olarak Kabul edilebilmektedir.

Taşımacılık anlamında kaç farklı türde liman vardır?

Limanlar taşımacılık faaliyetleri ile ilgili olarak,
farklı tür ve özellikler çerçevesinde
sınıflandırılabilmektedir. Ticari olmayan nitelikte limanlar
dışarıda bırakılırsa limanlar;
• Konteyner limanı,
• Kuru dökme yük limanları,
• Sıvı dökme yük limanları,
• Ro-Ro limanları ve
• Çok amaçlı (karma) limanlar olmak üzere beş ana
grupta tanımlanabilmektedir

Bir taşımacılık altyapısı bileşeni olarak terminaller
nasıl tanımlanabilir?

Terminaller, yük taşımacılığı faaliyetleri ile ilgili
olarak yüklerin elleçlendiği, farklı lokasyonlardan gelen
ya da farklı lokasyonlara sevk edilecek yüklerin
gruplandırıldığı, konsolide edildiği ya da ihtiyaca göre
ayrıştırıldığı mekanlar olarak tanımlanabilmektedir.
Terminaller bu özellikleri ile müşterilerine çok yönlü
lojistik hizmet sağlayan unsurlardan birisidir.
Ekonomiklik ve etkinlik yaklaşımları çerçevesinde
taşımanın daha yüksek verimle gerçekleşmesinin yanı sıra
daha düşük maliyetler ile yapılabilmesine olanak
sağlamaktadır

Bir taşımacılık altyapısı bileşeni olarak karayolları
nasıl tanımlanabilir?

Karayolları üzerinde lastik tekerlekli karayolu
araçları taşıma operasyonlarının gerçekleştirildiği altyapı
unsurlarıdır. Karayolları denildiği zaman anlaşılması
gereken sadece karayolu araçlarının üzerinde seyrettiği
coğrafi alanlar anlaşılmamakta, karayolları, üstgeçitler,
altgeçitler, işaret vb. karayolu üst yapı unsurları ile
birlikte bir bütünü oluşturmaktadır

Bir taşımacılık altyapısı bileşeni olarak istasyon ve
garlar nasıl tanımlanabilir?

İstasyon ve garlar lojistik süreçlerde diğer altyapı
unsurları gibi sabit nitelikte taşımacılık bileşenleri olup,
demiryolu taşımacılığı ile doğrudan, diğer taşımacılık
türleri ile dolaylı ilişkiye sahip taşıma faktörüdür. Taşıma
operasyonlarının bu bileşenleri genellikle yük
taşımacılığında terminal rolü de üstlenebilmektedir.
Dolayısıyla yük taşımacılığı bu lokasyonlarda sürekli
gerçekleşen bir yapıdaysa istasyon ve garlarda lojistik
terminallerde verilen taşıma hizmetlerinin yanı sıra
müşteri ve kullanıcılara diğer türde lojistik hizmetlerde
sağlanabilmektedir.

Taşımacılıkta üstyapı unsurları nelerdir?

Ulaştırma ve taşımacılık faaliyetlerinde üst yapı
unsurları, taşıma operasyonlarında fiilen kullanılan,
hareketli taşıma ekipman ve araçları ifade eden genel bir
tanımlamadır. Tüm taşıma türlerinde kullanılan;
• Taşıma araçları ve kapları ile
• Elleçleme operasyonlarında kullanılan unsurlar
üstyapı unsurları ya da elemanları olarak
tanımlanmaktadır

Bir taşımacılık üstyapısı bileşeni olarak elleçleme
ekipmanları nasıl tanımlanabilir?

Elleçleme ekipmanları yükün hareketli süreçten,
hareketsize, hareketsiz süreçten hareketli sürece
aktarılmasını sağlayan bir niteliğe sahiptir. Elleçleme
ekipmanları, taşımaya konu olan yük ve kargoların
yüklenmesi, boşaltılması ve aktarılması işlemlerinde
kullanılan, yüksek düzeyde kaldırma ve indirme
kapasitesine sahip mekanize unsurlardır. Gereksinimler
çerçevesinde farklı tip, nitelik ve özellikte elleçleme
ekipmanları elleçleme operasyonlarda
kullanılabilmektedir. Bu ekipmanlar;
• Kapalı mekân ve
• Açık saha elleçleme ekipmanları olarak iki farklı
gruba ayrılabilmektedir.

Kapalı mekan elleçleme ekipmanları nelerdir?

Kapalı mekânlarda kullanılan ekipmanlar,
genellikle depo ve antrepo gibi kapalı alanlarda istifleme
vb. amaçlara yönelik olarak faaliyet göstermektedirler.
Depo içerisinde kullanılan forkliftler, reach trucklar, dar
koridor istifleme araçları vb. ekipmanlar bunlara örnek
olarak verilebilmektedir.

Açık saha elleçleme ekipmanları nelerdir?

Açık saha araçları gereksinimler çerçevesinde
kullanıcılar tarafından operasyonlarda kullanılmaktadır.
Açık saha elleçleme ekipmanları; limanlar, terminaller vb.
lokasyonlarda kullanılan yük kaldırma ve indirme
kapasitesine sahip, elleçleme ve istifleme araçlarıdır. Bu
tür ekipmanlar çok fazla sayıda tür ve çeşide sahiptir.
Bunlar arasında;
• Köprülü vinçler (dockside cranes),
• Konteyner vinçleri (portainer cranes),
• Raylı vinçler (gantry cranes),
• Mobil liman vinçleri (mobile harbour cranes) tipi
ağır nitelikte araçlar yer almaktadır.
Ek olarak, liman sahası içerisinde elleçleme ve kısa
mesafe taşıma operasyonlarında kullanılan;
• Lastik tekerlekli vinçler (rubber tyred cranes),
• Raylı mobil vinçler (rail-mounted gantry cranes),
• Yüklü konteyner taşıyıcı (loaded container
handlers),
• Konteyner istifleme araçları (container reach
stackers),
• Saha içi taşıyıcılar (straddle carriers) gibi araçlar
da açık saha elleçleme ekipmanları arasında
sayılabilmektedir

Açık saha elleçleme ekipmanlarından köprülü vinçler
nasıl tanımlanabilir?

Köprülü vinçler, liman sahalarında ve
terminallerde kullanılan iki ayak üzerinde ileriye ve geriye
doğru hareket ederek yükün elleçlenmesini gerçekleştiren
ekipmanlardır. Köprülü vinçler;
• Tek köprülü,
• Çift köprülü olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Vinçler operatörler tarafında kabın içerisinden ya da
dışarısından kontrol edilebilmektedir. Bu tür vinçler ile
yüz ton civarında ağırlığa sahip yükler
elleçlenebilmektedir. Köprülü vinçlerin kiriş uzunlukları
genel olarak yirmi metreye kadar ulaşabilmekte, bu
mesafe arttıkça kaldırma kapasitesi de yükselmektedir.

Açık saha elleçleme ekipmanlarından konteyner
vinçleri nasıl tanımlanabilir?

Konteyner vinçleri doğrudan konteyner
elleçlemek için dizayn edilmiş vinç türleridir. Raylı sistem
üzerinde hareket eden konteyner elleçleme vinçleri,
elleçledikleri konteynerlere sabitleme aparatları ile
kilitlenirler ve kaldırma ya da indirme işlemini bu şekilde
gerçekleştirirler. Konteyner konulacağı yere bütünüyle
temas ettikten sonra bu kilit çözülerek konteyner serbest
bırakılmaktadır.

Açık saha elleçleme ekipmanlarından raylı vinçler
nasıl tanımlanabilir?

 Raylı vinçler (gantry cranes) belirli bir hat
üzerinde ve yanal düzlemde hareket edebilen, raylı
sistemler üzerinde elleçleme yapabilen liman istifleme ve
elleçleme ekipmanıdır. Kaldırma ve indirme kapasitesi
diğerlerine oranla yüksek, buna karşılık liman içerisinde
hareketleri son derece sınırlıdır. İlk iki vinç türünde
olduğu gibi bu vinçlerinde diğer elleçleme ekipmanları
tarafından beslenmesi gerekmektedir. Bu tür elleçleme
ekipmanları konteyner vinçleri gibi çıkıntıya sahip
değildir. Bu nedenle yükü yanal düzlemde taşımakla
birlikte, ileriye ve geriye yükü hareket ettiremezler.

Açık saha elleçleme ekipmanlarından hareketli liman
vinçleri nasıl tanımlanabilir?

Hareketli liman vinçleri denizyolu
taşımacılığında en yoğun kullanılan vinçlerden birisidir.
Diğer vinçlerden farklı olarak kendi çevresinde 3600
dönebilme kabiliyetine sahip bir elleçleme ekipmanıdır.
Bu tür ekipmanlar genellikle üç ya da dört ayaklı olup,
belirli bir liman lokasyonuna monte edilmiştir. Elleçleme
operasyonlarını kendi çevrelerinde tam dönüş yaparak ve
bomlarını ileri doğru uzatarak gerçekleştirirler. Buna
karşılık diğer vinç türlerine göre operasyonel düzeyde
yavaş bir vinç türüdür. Özellikle yükü alabilmek için
yapmış olduğu kendi çevresindeki manevralar elleçleme
süreçlerinde son derece önem arz edecek şekilde zaman
kaybına yol açabilmektedir.

Açık saha elleçleme ekipmanlarından raylı mobil
vinçler nasıl tanımlanabilir?

Raylı mobil vinçler demiryolu araçlarına da
yükleme yapabilen, raylı sisteme sahip ve kendi
çevresinde tam dönüş yapabilen saha içi taşıma araçlarıdır.
Sabit ray üzerinde hareket ettiği için operasyon sahasını
tümüyle kat edebilmesi mümkün değildir. Bu nedenle
başka araçlar ile beslenmesi gerekmektedir

Açık saha elleçleme ekipmanlarından yüklü konteyner
taşıyıcıları nasıl tanımlanabilir?

Yüklü konteyner taşıyıcılar, lastik tekerlekli
araçlar olup, sahip oldukları ataçmanlar ile konteynerın üst
kısmına kilitlenip konteynerı hareket ettirebilen taşıma
unsurlarıdır. Son derece yavaş ve elleçleme kapasitesi
düşük olan ekipmanlardır. Lastik tekerlekleri sayesinde
tüm liman sahasını dolaşabilir, uzak noktalar arasında
konteyner taşıyabilmektedirler.

Açık saha elleçleme ekipmanlarından konteyner
istifleme araçları nasıl tanımlanabilir?

Konteyner istifleme araçları, konteyner taşıyıcılar
gibi lastik tekerlekli araçlardır. Teleskobik bomu ile
konteynerlerı çok katlı biçimde istifleyebilmektedir. Aynı
şekilde hareket kabiliyeti düşüktür. Buna karşılık liman
sahasının her tarafında kullanılabilir. En uzak noktalar
arasında taşıma yapabilmektedir

Açık saha elleçleme ekipmanlarından saha içi
taşıyıcılar nasıl tanımlanabilir?

Konteynerler bu araçlar ile saha içerisinde
taşınabileceği gibi, istifleme ve elleçleme gibi
operasyonlarda da bu araçlar kullanılabilmektedir.
Yükseltme kapasitesinin sınırlı olmasından dolayı 2 ila 3
konteynerın üst üste istiflenmesini sağlayabilmektedir.

Taşımacılıkta insan kaynaklarının önemi nedir?

Taşımacılık ile ilgili süreçlerde insan kaynakları
son derece önemli bir faktördür. Her ne kadar teknoloji
kullanımı yoğun olsa da ilgili sektörde karar alma
süreçleri ve operasyonlar halen fiili olarak insanlar
tarafından gerçekleştirilmektedir.
Taşıma operasyonlarında yer alacak insan kaynağı
seçilecek taşıma türüne göre değişebilmektedir. Taşıma
türünün spesifik özellikleri, taşıma mesafesi, taşınan
yükün özellikleri gibi unsurlar da taşıma operasyonlarında
görev alacak personel sayısının yanı sıra niteliklerini de
değiştirebilmektedir. Aynı zamanda taşıma operasyonu ne
ölçüde komplike bir niteliğe sahipse, sürece dahil olan
personellerin kalifikasyon düzeyleri artmaktadır.

Lojistik müdürlüğünde görevli personeller kimlerdir?

Lojistik müdürlüğü;
• Lojistik müdürü ile
• Yeteri kadar lojistik müdür yardımcısı,
• Ambar şefi,
• Sayman,
• Puantör ve
• Lojistik memurundan oluşmaktadır.

Lojistik şefliği nasıl tanımlanabilir?

Lojistik şefi ile ambar şefi, sayman, puantör ve
lojistik memurunun istihdam edildiği, demiryolu lojistik
faaliyetlerinin operasyonel boyutunun yönetildiği birim
lojistik şefliği olarak adlandırılmaktadır.

Lojistik müdürü kimdir?

Lojistik müdürü; gar ve ambar müdürlüklerinin
bulunduğu yerdeki müşteri ilişkileri ve yükleme boşaltma
hizmetlerinin yapıldığı işyerinin yönetimini üstlenen ve bu
konu ile ilgili bütün idari yetkileri elinde bulunduran kişi
olarak tanımlanabilmektedir

Lojistik müdür yardımcısı kimdir?

Lojistik müdür yardımcısı; lojistik
müdürlüklerinin bulunduğu yerlerde lojistik müdürüne
karşı sorumlu olarak müşteri ilişkilerini ve yükleme
boşaltma hizmetlerini yerine getiren orta düzey
yöneticilerdir.

Lojistik şefi kimdir?

Gar/ambar ve istasyon şefliklerinin bulunduğu
yerdeki müşteri ilişkileri ve yükleme boşaltma
hizmetlerinin yapıldığı işyerinin lojistik faaliyetlerle ilgili
orta düzey yöneticisi, lojistik şefi olarak tanımlanmaktadır.

Ambar şefi kimdir?

Lojistik müdürlükleri ve lojistik şefliklerinin
bulunduğu yerlerde lojistik müdürü/şefine karşı sorumlu
olarak müşteri ilişkileri ve yükleme boşaltma hizmetlerini
yapan ambar görevlisine ambar şefi denilmektedir

Lojistik memuru kimdir?

Lojistik memuru; lojistik müdürü ile şefine karşı
sorumlu olarak yükleme boşaltma işlemlerini takip eden
ve işlemlerini yapan görevliyi ifade eder.

Baş repartitör kimdir?

Baş repartitör; hareket müdürlüklerinde, bölgesi
içerisinde yük taşımaları ile ilgili olarak vagon ve tren
planlaması gibi faaliyetleri yerine getiren, hareket müdürü
ve hareket müdür yardımcısına karşı sorumlu olan
görevliyi ifade etmektedir.

Repartitör kimdir?

Repartitörler, bir bölge içerisindeki hat
kesimlerinin yük taşımaları ile ilgili vagon ve tren
bilgilerini toplayıp değerlendirmekte ve sonucunu baş
repartitöre sunmakla görevli personellerdir.

Ulaştırma ve taşımacılık faaliyetleri kısaca nasıl
özetlenebilir?

Ulaştırma ve taşımacılık faaliyetleri çok sayıda
bileşene sahip lojistik aktivitelerdir. Bu bileşenler aynı
zamanda faaliyet sürecinde birbirleriyle etkileşim
içerisindedirler. Taşımacılık süreçlerinde yüksek düzeyde
etkinlik ve performansın sağlanabilmesi için bu
bileşenlerin kendi aralarında uyumu ve lojistik faaliyete
uygunlukları son derece önem arz etmektedir.
Taşımacılık ile ilgili bileşenler, taşıma operasyonu için
tercih edilecek taşıma türlerine göre değişebilmektedir.
Söz konusu bileşenler tanımlanmak istendiğinde, taşıma
operasyonlarının sabit ve hareketli nitelikte her bir unsuru,
buna ek olarak taşımacılık faaliyeti içerisinde yer alan her
türlü faktör bileşen olarak tanımlanabilmektedir.

Yük özellikleri nelerdir?

Yükler taşıma operasyonlarının gerçekleştirilmesinin başlıca nedeni olan bileşenlerdir. Bu yönüyle yükler taşıma operasyonlarının konusu olarak da tanımlanabilmektedir. Aynı zamanda yükler taşımacılık faaliyetine ilişkin belirleyici niteliğe sahip olan bir faktördür.  Yükler, özellikleri ile birlikte taşımacı operasyonları yapısal olarak belirleyen unsurların en başında yer almaktadır.

Yüklerin sınıflandırılmasında hangi yaklaşımlar söz konusudur?

Yüklerin sınıflandırılmasında ilişkin yaklaşımların arasında aşağıdaki gruplar sayılabilmektedir:
• Fiziksel özelliklerine göre sınıflandırma
• Yapısal özelliklerine göre sınıflandırma
• Endüstrilerine göre sınıflandırma
• Lojistik gereksinimlere göre sınıflandırma

Fiziksel özelliklerine göre yüklerin sınıflandırılması ne anlama gelmektedir?

Fiziksel özelliklerine göre yüklerin sınıflandırılması, yüklerin taşıma operasyonuna konu oldukları halleri çerçevesinde gruplandırılmaları anlamına gelmektedir. Dolayısıyla yüklerin birim anlamda biçimleri bu tür bir sınıflandırmada dikkate alınan bir kavram olmaktadır. Bu yaklaşıma göre taşınan yükler uzayda kapladıkları alanlara ve geometrik yapılarına göre sınıflandırılmaktadır. 

Birleştirilmiş yükler nasıl tanımlanır?

Birimleştirilmiş Yükler
Birimleştirilmiş yükler fiziksel olarak düzgün geometrik yapıya sahip, standart hale getirilmiş yükleme ve boşaltma operasyonlarına konu olabilen yüklerdir. Birimleştirilmiş yükler; paketli, paletli ve konteynerize yükler olmak üzere kendi içerisinde de alt sınıflara ayrılabilmektedir.

Dökme yükler nasıl tanımlanır?

Dökme Yükler
Dökme yükler ise seçilecek taşıma türüne göre operasyonda kullanılacak bir taşıma kabında bütünsel olarak taşınan, herhangi bir biçimde ambalajlanmamış ve birimleştirilmemiş yükleri ifade etmektedir. Bu türde yükler birim değere sahip olmadığından adet ile değil çoğunlukla m3, ton ya da kilogram birimi ile ifade edilmektedirler.

Yapısal özelliklerine göre yüklerin sınıflandırmalarında dikkate alınan ilkeler nelerdir?

Yapısal özelliklerine göre yüklerin sınıflandırmalarında dikkate alınan temel ilke yükün teknik nitelik ve özellikleridir. Dolayısıyla kendi spesifik nitelikleri ile diğer yüklerden açıkça ayrılabilen madde ve materyaller kendi isimleri ile tanımlanmış yük grupları içerisinde yer almaktadırlar. Dolayısıyla herhangi bir yükün farklı bir sınıfla tanımlanabilmesi için diğerlerinden en azından bir yönüyle ayrılıyor olması gerekmektedir.

Yapısal özelliklerine göre yükler kaça ayrılır?

Yapısal Özelliklerine Göre Yükler
• Kimyasal maddeler
• Organik ve biyolojik maddeler
• İnorganik maddeler

Özel yükler grubu içerisinde yer alan yük alt grupları nelerdir?

Özel yükler grubu içerisinde yer alan yük alt grupları aşağıda gösterildiği biçimde sınıflandırılabilmektedir:
• Tehlikeli yükler (maddeler)
• Bozulabilir ve çürüyebilir maddeler (gıda vb.)
• Canlı hayvanlar
• Ağır ve havaleli yükler
• Değeri madenler (altın, gümüş vb.)

Taşımacılıktaki altyapı unsurları nelerdir?

Genel olarak taşımacılıktaki altyapı unsurları; yollar, üstgeçit ve altgeçitler, yol ekipman ve işaretleri, limanlar, terminaller, operasyon sahaları, konteyner ve yük istifleme alanları, istasyon ve garlar ile havalimanları, raylı sistemler vb. gibi bileşenleri tarif ve işaret etmektedir. Görüldüğü gibi, bütün bu bileşenler sabit unsurlar olup, lojistik süreçlerde görülen akış ve hareket bunların üzerinde meydana gelmektedir.

Limanların kullanım alanları nelerdir?

Limanlar
Limanlar, gemi vb. türde deniz araçlarının yükleme ve boşaltma yaptıkları, taşınan kargo ve yüklerin belirli bir süre için depolanabildiği, çoğunlukla gümrük vs. gibi işlemlerin yapılabildiği deniz, nehir, göl gibi su alanlarının kıyılarında konumlanan ticari nitelikli tesislerdir.

Limanlar nasıl sınıflandırılmıştır?

Limanlar taşımacılık faaliyetleri ile ilgili olarak, farklı tür ve özellikler çerçevesinde  sınıflandırılabilmektedir. Ticari olmayan nitelikte limanlar dışarıda bırakılırsa limanlar; konteyner limanı, kuru dökme yük limanları, sıvı dökme yük limanları Ro-Ro limanları ve çok amaçlı (karma) limanlar olmak üzere beş ana grupta tanımlanabilmektedir

Terminallerin yük taşımacılığı faaliyetleri ile ilgili olarak görevleri nelerdir?

Terminaller
Terminaller, yük taşımacılığı faaliyetleri ile ilgili olarak yüklerin elleçlendiği, farklı lokasyonlardan gelen ya da farklı lokasyonlara sevk edilecek yüklerin gruplandırıldığı, konsolide edildiği ya da ihtiyaca göre ayrıştırıldığı mekanlar olarak tanımlanabilmektedir.

Terminaller nasıl sınıflandırılmıştır?

Terminaller kendi içerisinde kargo terminalleri, konteyner terminalleri, sıvı ve kuru dökme yük terminalleri, intermodal yük terminalleri olmaköüzere farklı sınıflara ayrılabilmektedir.

Ulaştırma ve taşımacılık faaliyetlerinde üst yapı unsurları nasıl tanımlanır?

Ulaştırma ve taşımacılık faaliyetlerinde üst yapı unsurları, taşıma operasyonlarında fiilen kullanılan, hareketli taşıma ekipman ve araçları ifade eden genel bir tanımlamadır. Tüm taşıma türlerinde kullanılan taşıma araçları ve kapları ile elleçleme operasyonlarında kullanılan unsurlar üstyapı unsurları ya da elemanları olarak tanımlanmaktadır.

Elleçleme ekipmanları nelerdir?

Elleçleme Ekipmanları
Elleçleme ekipmanları, taşımaya konu olan yük ve kargoların yüklenmesi, boşaltılması ve aktarılması işlemlerinde kullanılan, yüksek düzeyde kaldırma ve indirme kapasitesine sahip mekanize unsurlardır.

Kapalı mekan elleçleme ekipmanları nelerdir?

Kapalı Mekân Elleçleme Ekipmanları
Kapalı mekânlarda kullanılan ekipmanlar, genellikle depo ve antrepo gibi kapalı alanlarda istifleme vb. amaçlara yönelik olarak faaliyet göstermektedirler. Depo içerisinde kullanılan forkliftler, reach trucklar, dar koridor istifleme araçları vb. ekipmanlar bunlara örnek
olarak verilebilmektedir.

Açık saha elleçleme ekipmanları nelerdir?

Açık Saha Elleçleme Ekipmanları
Açık saha elleçleme ekipmanları; limanlar, terminaller vb. lokasyonlarda kullanılan yük kaldırma ve indirme kapasitesine sahip, elleçleme ve istifleme araçlarıdır. Bu tür ekipmanlar çok fazla sayıda tür ve çeşide sahiptir. Bunlar arasında köprülü vinçler (dockside cranes), konteyner vinçleri (portainer cranes), raylı vinçler (gantry cranes), mobil liman vinçleri (mobile harbour cranes) tipi ağır nitelikte araçlar yer almaktadır. Ek olarak, liman  sahası içerisinde elleçleme ve kısa mesafe taşıma operasyonlarında kullanılan lastik tekerlekli vinçler (rubber tyred cranes), raylı mobil vinçler (rail-mounted gantry cranes), yüklü konteyner taşıyıcı (loaded container handlers), konteyner istifleme araçları (container reach stackers), saha içi taşıyıcılar (straddle carriers) gibi araçlar da açık saha elleçleme ekipmanları arasında sayılabilmektedir.

Taşımanın hangi özellikleri insan kaynaklarını etkiler?

Taşıma türünün spesifik özellikleri, taşıma mesafesi, taşınan yükün özellikleri gibi unsurlar da taşıma operasyonlarında görev alacak personel sayısının yanı sıra niteliklerini de değiştirebilmektedir. Aynı zamanda taşıma operasyonu ne ölçüde komplike bir niteliğe sahipse, sürece dahil olan personellerin kalifikasyon düzeyleri artmaktadır.

Demiryolu taşımacılığında insan kaynakları kavramı hangi personelleri kapsamaktadır?

Demiryolu taşımacılığında insan kaynakları kavramı, lojistik faaliyetler ile ilgili olarak, hareket müdürü, lojistik müdürü, hareket müdür yardımcısı, lojistik müdür yardımcısı, hareket baş kontrolörü, lojistik şefi, hareket kontrolörü, ambar şefi, başrepartitör, sayman, repartitör, puvantör ve lojistik memuru gibi görev ve yetkilere sahip personeli kapsamaktadır.

Karayolu taşımacılığında insan kaynakları yönetiminin başarısı neye bağlıdır?

Karayolu taşımacılığında insan kaynakları yönetiminin başarısı bireyler arası ilişkiler ile birlikte, departmanlar arası ilişkilerin yoğunluğu ve etkinliği ile doğru orantılıdır. Diğer sektörlerden farklı olarak lojistik ve taşımacılık işletmesinin her bir departmanı birbirleriyle anlık iletişim içerisinde olmalı, departmanlar arası bilgi akışı doğru ve sürekli olmalıdır. Bir karayolu taşımacılığı firması, üst yönetim, orta düzey yönetim ve çalışanlardan oluşmaktadır.