Lojistik Maliyetleri ve Raporlama 2 Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Lojistik Maliyetlerin Planlaması Ve Bütçeleme

1. Soru

Planlama nedir?

Cevap

Planlama, gelecekte ulaşılmak istenen hedefin ve bu hedefe nasıl ulaşılacağının belirlenmesi faaliyetidir. Bu faaliyet sonucunda plan elde edilir.


2. Soru

Bütçe nedir?

Cevap

Bütçe, rakamlarla ifade edilmiş hareket planıdır.


3. Soru

Planlama ile plan arasındaki fark nedir?

Cevap

Planlama bir süreci, plan ise planlama sürecinin sonucunu ifade etmektedir.


4. Soru

İşletme bütçesi nedir?

Cevap

İşletme bütçeleri ise; önceden ortaya konulan bir amaca ulaşabilmek için işletmenin geleceğe ait bir dönemde izleyeceği politikayı ve yapacağı işleri parasal ve sayısal verilerle açıklayan bir rapor veya raporlar dizisidir.


5. Soru

Genel işletme bütçesi nedir?

Cevap

İşletme bütçeleri, işletmenin tümü için hazırlanabileceği gibi, herhangi bir bölüm için de düzenlenebilir. İşletmedeki tüm bölümleri kapsayan bütçeye genel işletme bütçesi adı verilir. Genel işletme bütçesi, işletmenin bütün bölümlerinin bütçe dönemindeki hedeflerini ortaya koyan ve sonuçta ulaşılması beklenen kârı, nakit akışlarını ve finansal durumu gösteren bütçedir.


6. Soru

Tahmin nedir?

Cevap

Tahmin, belirli bir ortam ve varsayımlar dahilinde gelecekte ne olacağını kestirmektir.


7. Soru

Tahminler niçin kullanılır?

Cevap

Tahminler öncelikle planlama sürecinde girdi olarak kullanılmakta, bütçeleme faaliyetinin sürekliliği içinde de gerekli düzeltmelerin yapılması için tahminler kullanılmaktadır. Bir başka ifadeyle, tahminin bir karar verme aracı olduğu söylenebilir. Kaynakların işletme amaçları için etkin bir şekilde nasıl kullanılacağının belirlenmesi, iyi bir tahmin süreci ile başlar.


8. Soru

Ana bütçe nedir?

Cevap

İşletmede ana bütçe, işletmenin stratejisini ve uzun dönemli amaçlarını uygulama aşamasına dönüştüren bir planın finansal ifadesidir.


9. Soru

Planlar ve bütçeler niçin hazırlanır?

Cevap

Planlar ve bütçeler işletmenin izlemini (stratejisini) uygulamak için hazırlanırlar.


10. Soru

Planlama sürecinin ilk aşaması nedir?

Cevap

İşletmenin planlama sürecinin başlangıç noktası, stratejilerin oluşturulmasıdır.


11. Soru

Planlama süreci nedir?

Cevap

Planlama süreci ise, oluşturulan bu sürecin uygulamaya geçirilmesi için uzun (uzun dönemli plan) ve kısa (kısa dönemli plan) dönemde yapılması gereken hareket tarzlarını belirlemekten ibarettir. Sonraki aşama ise yapılan değerleme ve düzeltmelerden sonra stratejinin uygulanması ve bu uygulama sonuçlarının kontrolü ve sonuçların değerlemesidir.


12. Soru

Plan ve bütçelerin, işletme stratejilerine uygun olarak hazırlanmasının sebebi nedir?

Cevap

Geliştirilen stratejiler, plan ve bütçeler aracılığı ile belirli bir biçimde ifade edilmektedir. Amaç sadece stratejilerin plan ve bütçeler aracılığı ile ifadesi değil, strateji ile uygulama arasında olası bir boşluğu tespit etmek ve gidermektir.


13. Soru

Kârın belirlenmesinde işletmenin fiyatı değil de maliyeti yönetmesinin sebebi nedir?

Cevap

Kârın belirlenmesinde etken olan iki unsurdan biri fiyat diğeri ise maliyettir. Rekabetçi bir piyasada fiyatın piyasadaki arz ve talep dengesine göre oluşması nedeniyle işletmenin fiyatı belirleme gücü bulunmamaktadır. Bu durumda işletmelerin piyasa fiyatını esas almaları gerekmektedir. Kâr etmek için fiyatları artırmak, işletmenin satışları azaltabilecek ve pazar payında daralmaya neden olabilecektir. İşletmenin fiyatları yönetebilmesi mümkün olmadığına göre, kârın belirlenmesinde ikinci etken olan maliyeti yönetmesi gerekmektedir.


14. Soru

Maliyet muhasebesi nedir?

Cevap

Bir işletmenin üretim maliyetlerinin ölçülmesi, kontrolü ve rapora bağlanması işlemleri maliyet muhasebesi aracılığıyla gerçekleşmektedir.


15. Soru

Maliyet muhasebesinin amaçları nelerdir?

Cevap

Maliyet muhasebesinde amaçlar, ? Üretilen mal ve hizmetlerin birim maliyetlerini belirlemek, ? Stokların değerlerini hesaplamak, ? Geleceğe yönelik planların ve bütçelerin yapılmasına yardım etmek, ? Giderlerin kontrolünü ve kalite standardını korumak koşulu ile olanaklar ölçüsünde maliyetlerin düşürülmesini sağlayacak yöntemleri geliştirmek, ? Seçenekler arasında karar vermek durumunda olan yöneticilere maliyetle ilgili düzenli, etkili ve güvenilir bilgiler vermektir.


16. Soru

Lojistik süreçlerde maliyet düşürmek istenmesinin sebepleri nelerdir?

Cevap

Lojistik faaliyetlerdeki gelişimi izleyen yıllarda lojistik maliyet baskısının önemli ölçüde artması, tüm lojistik süreçlerde maliyet düşürmeye yönelik eylem yeteneklerinin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. İşletmelerin küresel rekabet ortamında pazar paylarını, kârlarını artırmak ve korumak için düşük maliyetli girdi tedariki ile üretimi gerçekleştirerek düşük fiyattan ve kısa ürede pazara sunmasının gerekli olması nedeniyle lojistik maliyeti yönetiminden yararlanılmaktadır.


17. Soru

Lojistik maliyet muhasebesi ve lojistik maliyet yönetiminin geleneksel maliyet muhasebesine göre avantajı nedir?

Cevap

Lojistik maliyet muhasebesi ve lojistik maliyet yönetimi yardımıyla, planlama ve kontrol aşamasında yöneticilerin ihtiyaç duyduğu maliyet, veri ve iş süreçleri hakkında geleneksel maliyet muhasebesinin sağlayamadığı detaylı bilgiler sağlanmakta, işletmelerin değişen çevresel koşullarda maliyet ve kârlılık yönünden rekabet üstünlüğünü artırmak ve korumak olanaklı olmaktadır.


18. Soru

Lojistik maliyet muhasebesinin temel amacı nedir?

Cevap

Lojistik maliyet muhasebesinin temel amacını, lojistik faaliyetlerin maliyetlerini mevcut muhasebe sistemi içinde hesaplamaya olanak tanımak ve bu maliyetlerin planlanması ve bütçelenmesine ilişkin süreçlere girdi sağlamak olarak sıralayabiliriz.


19. Soru

Planlar sürecinin sınıflandırılması neye göre yapılır?

Cevap

Planlama süreci sonunda ortaya çıkan planlar çeşitli ölçütlere göre farklı şekillerde sınıflandırılabilirler. Temel alınan ölçütlerin başlıcaları; planda kapsanan zaman, tek kullanımlı olup olmaması, planın tüm işletmeyi veya bölümleri ya da birimleri kapsaması ve hangi yönetim kademesine ait olduğudur.


20. Soru

Kapsanan zamana göre planlar kaça ayrılır?

Cevap

Kapsanan zamana göre planlar ? Kısa vadeli-süreli (1 yıla kadar) ? Uzun vadeli-süreli (1 yıldan uzun) olmak üzere ikiye ayrılır.


21. Soru

Kullanımının tek veya sürekli olmasına göre planlar kaça ayrılır?

Cevap

Kullanımının tek veya sürekli olmasına göre planlar ? Tek kullanımlı planlar (program, bütçe, proje vb.) ? Sürekli planlar (amaç, politika, stratejik plan) olmak üzere ikiye ayrılır.


22. Soru

Planın kapsamına göre planlar kaça ayrılır?

Cevap

Planın kapsamına göre göre planlar ? Genel işletme planları (tüm işletmeyi kapsar) ? Bölüm veya birim planları (üretim, pazarlama vb.) olmak üzere ikiye ayrılır.


23. Soru

Planın ait olduğu yönetim kademesine göre planlar kaça ayrılır?

Cevap

Planın ait olduğu yönetim kademesine göre planlar: ? Tepe yönetimince yapılanlar (amaçlar, politikalar, stratejiler, uzun vadeli stratejik planlar) ? Orta kademe yönetimince yapılanlar (tamamlayıcı amaçlar, bölüm planları, politika ve stratejileri) ? Alt kademe yönetimince yapılanlar (kısa dönemli amaçlar, projeler, tarifeler, iş programları) olmak üzere ikiye ayrılır.


24. Soru

Planlama sürecini açıklayınız?

Cevap

Planlama faaliyetleri, birbirini izleyen aşamalardan oluşan bir süreç olarak ele alınabilir. Doğal olarak, yapılacak işleri ifade eden farklı şekillerde gruplandırılabilir. Burada, planlama süreci basit olarak dört aşamada sıralanabilir ve aşağıdaki şekilde açıklanabilir: 1. Amaçların belirlenmesi, 2. Temel varsayımların (dayanak noktalarının) belirlenmesi, 3. Seçeneklerin belirlenmesi ve karşılaştırılması, 4. En uygun seçeneğin seçimi ve planın yapılması.


25. Soru

Konuları açısından bütçeler nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Konuları açısından; ? Gider bütçeleri ? Gelir bütçeleri olarak sınıflandırılır.


26. Soru

Sorunları ele alış biçimlerine göre bütçeler nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Sorunları ele alış biçimlerine göre; ? Proje bütçeleri ? Dönem bütçeleri olarak sınıflandırılır.


27. Soru

Amaçlarına göre bütçeler nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Amaçlarına göre; ? Program bütçeleri ? Faaliyet bütçeleri olarak sınıflandırılır.


28. Soru

Teknik yapılarına göre bütçeler nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Teknik yapılarına göre; ? Statik bütçeler ? Karşılaştırmalı statik bütçeler ? Esnek bütçeler olarak sınıflandırılır.


29. Soru

Kapsamlarına göre bütçeler nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Kapsamlarına göre; ? Bölüm veya işlevsel bütçeler (kısmi bütçeler) ? Genel bütçeler olarak sınıflandırılır.


30. Soru

Lojistik maliyet bütçeleri nasıl sınıflandırılır?

Cevap

Lojistik maliyet bütçeleri, konusu açısından gider bütçesi, sorunları ele alış biçimi açısından dönem bütçesi, amaçları açısından faaliyet bütçesi ve kapsamı açısından bölüm veya işlevsel bütçe (kısmi bütçe) olarak nitelendirilebilir. Teknik yapı açısından ise; statik, karşılaştırmalı statik veya esnek bütçe şeklinde hazırlanabilir.


31. Soru

Bütçenin hazırlanması nasıl yapılır?

Cevap

Bütçenin hazırlanması, ilgili tüm birimlerin katılımıyla gerçekleştirilecek kapsamlı ve sistematik bir çalışmayı gerektirir. Bu çalışma sonucunda başarıyla uygulanabilecek bir bütçenin ortaya çıkması için temel ön koşul, bütçelemenin belli ilkelere uygun biçimde yürütülmüş olmasıdır.


32. Soru

Bir bütçeleme çalışmasında uyulması gereken ilkeler nelerdir?

Cevap

Bir bütçeleme çalışmasında uyulması gereken ilkeler şunlardır: ? Bütçe yönetim tarafından desteklenmelidir. ? Bütçe, sorumluluk merkezleri itibariyle düzenlenmelidir. ? Bütçe kalemleri hesap planı ile uyumlu olmalıdır. ? Bütçe katılımcı bir anlayışla hazırlanmalıdır. ? Bütçe hedefleri gerçekçi olmalıdır. ? Bütçe, üst yönetim tarafından onaylanmalıdır. ? Bütçe revizyonları bütçenin bütünlüğü bozulmadan yapılmalıdır.


33. Soru

Bütçe yönetim tarafından desteklenmesi neden önemlidir?

Cevap

İşletmede bütçenin sadece bir muhasebe raporu değil, aynı zamanda ve öncelikle bir yönetim aracı olduğu görüşü benimsenmiş olmalıdır. Yöneticiler tarafından yararına inanılıp desteklenmeyen bir bütçenin başarı şansı yoktur.


34. Soru

Bütçe kalemleri hesap planı ile uyumlu olması neden önemlidir?

Cevap

Hesap planındaki sınıflandırmalar başka esaslara göre yapılmışsa ya da aynı adı taşıyan kalemler hesap planı ile bütçede birbirinden farklı içeriklere sahip olacak şekilde tanımlanmışsa, bütçe-fiili karşılaştırmalarının zorlaşacağı, hatta olanaksızlaşacağı açıktır.


35. Soru

Bütçe katılımcı bir anlayışla hazırlanması neden önemlidir?

Cevap

Bütçe rakamlarının belirlenmesinde, bütçenin uygulanmasından sorumlu olacak yöneticilere söz hakkı tanınmalı ve bütçe hedeflerini onaylamaları sağlanmalıdır. Yöneticilerin onaylarından geçmiş bir bütçeyi uygulamak konusunda daha titiz davrandıkları, kendilerine danışılmadan hazırlanan bir bütçeye ise tepki gösterdikleri ya da kayıtsız kaldıkları sıklıkla gözlenmiştir.


36. Soru

Bütçe hedeflerinin gerçekçi olması neden önemlidir?

Cevap

Bütçedeki rakamlar, ulaşılması çok zor olup personeli yıldırmayacak veya tersine çok kolay olup personeli tembelliğe sevk etmeyecek verimlilik düzeylerini esas almalıdır.


37. Soru

Bütçe dönemi nedir?

Cevap

Bütçe gelecekteki bir dönem için hazırlanmaktadır. Bütçe dönemi adı verilen bu dönem, bir yıl veya bir süreden başlayıp on, on beş yıla kadar uzanabilir. Yıllık bütçe genellikle üçer aylık dönemler halinde bölümlenir. Bu üç aylık dönem ise aylar itibariyle ayrıntılı şekilde bütçede gösterilir. Lojistik maliyet bütçeleri de işletmelerin diğer gider ve maliyet bütçeleri için öngörülen süreler ile benzer şekilde hazırlanır. Bu süre yıllık, üçer aylık dönemler itibariyle olabilir.


38. Soru

Sermaye bütçeleri nedir?

Cevap

Dönem uzunluğu bir yılı aşan bütçeler, makine ve tesislerin yenilenmesi, kapasitenin artırılması, yeni mamüllerin üretimine başlanması vb. durumlarda söz konusu olur. Bu tür bütçeler sermaye bütçeleri adıyla anılır.


39. Soru

Bütçe yönteminin önemi nedir?

Cevap

Bütçe uygulamasından beklenen yararın sağlanabilmesi, her şeyden önce bütçelemenin ciddi bir biçimde yönetilmesini gerektirir. Bunun için de, işletmenin örgüt yapısı içinde bütçelemeyle ilgili birimlerin oluşturulmasına ve bütçeleme çalışmalarının belirli bir takvim çerçevesinde planlanıp yürütülmesine ihtiyaç vardır.


40. Soru

Değer veya tedarik zinciri nedir?

Cevap

Değer veya tedarik zinciri, müşteriden gelen siparişin müşteriye teslim edilmesi sürecinde yer alan aşamalardan oluşmaktadır. Bir sonraki aşama, müşteridir anlayışı, değer zincirinin tanımlanmasında ve yönetilmesinde esası oluşturmaktadır. Değer zincirinde faaliyeti harekete geçiren unsur müşterilerden sipariş gelmesidir. Gelen talebim işletmede her fonksiyon üzerinde etkisi ve bu talebin karşılanma sürecinde de her fonksiyonun görev ve sorumlulukları vardır. Zinciri oluşturan her fonksiyonun satış tahminlerinden ne derece ve hangi düzeyde etkilendiğinin belirlenmesi gerekmektedir.


41. Soru

Pazarlama bütçesi nedir?

Cevap

İşletmelerde bütçeleme faaliyeti pazarlama bütçesi ile başlamaktadır. Pazarlama bütçesinde iki temel bütçe başlığı bulunmaktadır. Bunlardan ilki satış bütçesi, ikincisi ise, pazarlama satış ve dağıtım giderleri bütçesidir. Ayrıca her iki bütçeye bağlı olarak nakit hareketleri de tahmin edilecektir.


42. Soru

Satış bütçesi nedir?

Cevap

Satış bütçesi, pazar araştırmalarına dayanılarak bütçe döneminde alıcılara yapılacak satışların değer ve miktar olarak mamuller, satış bölgeleri bakımından aylık olarak dağılımının tahmin edilerek planlanmasıdır. Satış bütçesi işletme bütçesinin gelir yönünü oluşturmaktadır. Satış bütçesi, işletme bütçe sisteminin temel bütçesidir. Bu bütçe doğru ve gerçekçi olduğu ölçüde diğer bütçeler ve genel bütçe doğru olabilir. Satış bütçesinde yapılacak yanlış bir tahmin diğer bütçeleri de olumsuz etkiler.


43. Soru

Üretim bütçesi nedir?

Cevap

Üretim bütçesi, bütçelenmiş satışları karşılamak için, bütçe döneminde üretilmesi gereken mal miktarlarının tahmin edilmesidir. Satış bütçesi düzenlendikten sonra sıra üretim bütçesinin düzenlenmesine gelir. Üretim bütçesinde, bütçelenmiş satışları karşılayacak ve stokların işletme yönetiminin planladığı düzeyde tutulmasına olanak verecek biçimde bütçe dönemlerinde her mamulden kaç birim üretileceği gösterilmektedir. Üretim bütçesi üretim faaliyetlerinin planlanmasının ilk aşamasıdır. Direkt ilk madde ve malzeme giderleri, direkt işçilik giderleri ve genel üretim giderleri üretim bütçesindeki miktarları esas alınarak planlanır.


44. Soru

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri bütçesi nedir?

Cevap

Pazarlama satış ve dağıtım faaliyetleri, genel anlamda işletmenin mamul ve hizmetlerinin pazarlanması, satış ve dağıtımı ile ilgili faaliyetler olup, bu faaliyetlerin giderleri de pazarlama, satış ve dağıtım giderleri olarak tanımlanmaktadır.


45. Soru

Dağıtım giderleri bütçesi nedir?

Cevap

Üretilen mamul ve hizmete talep oluşturulması için reklam ve tanıtım giderleri, oluşturulan bu talebin karşılanması için de dağıtım giderleri ortaya çıkmaktadır. Üretilen mamullerin müşterilere teslimatı için yapılan tüm giderler dağıtım giderleri başlığı altında toplanmaktadır. Dağıtım faaliyetleri, müşterinin siparişi ile harekete geçen tedarik zincirinin son halkasını oluşturmaktadır. Tedarik zincirinin bu son halkasında amaç, üretilen mamulleri müşterilere en düşük maliyetle, en kısa zamanda ve güvenilir bir şekilde teslim etmektir. Bu amacı karşılamak için en uygun dağıtım kanalı ve en uygun fiziksel dağıtım yöntemi kullanılacaktır. Dağıtım giderlerinin satış bütçesi ile doğrudan ilişkisi vardır. Dağıtım giderleri, satışa bağlı olarak artan bir gider niteliğindedir. Ancak burada sabit nitelikli giderlerin satış yapılmasa da mevcut olacağını unutmamak gerekir.


46. Soru

Taşıma giderleri bütçesi nedir?

Cevap

Taşıma giderlerinin öngörülmesi, taşıma işlevinde işletmenin kendi taşıma araçlarından yararlanıp yararlanmadığına göre farklılık göstermektedir. İşletmenin kendi taşıma araçlarından yararlanması halinde, araçları kullanan sürücülerin ve yardımcılarının maaş ve ücretleri, araçların sigorta, vergi ve resimleri, yakıt ve benzeri giderler, lastik, amortisman giderleri, her türlü tamir giderleri, garaj ücretleri ve soğutma giderleri gibi taşıma işlevi ile dolaysız olarak ilgili olan giderlerle, garajdaki ve dağıtım merkezlerindeki personelin ücretleri, taşıma yönetimi ile ilgili giderler ve benzeri nitelikteki dolaylı giderler, değişken ve sabit olarak hesaplanıp bütçelenmektedir.


47. Soru

Depolama giderleri bütçesi nedir?

Cevap

Üretim işletmelerinde depolama giderleri, mamullerin fabrikadan alınmasından, gönderme ve dağıtıma hazırlanmasına kadar yapılan bütün giderleri içerir. Depolama işlevi, işletmenin özelliklerine göre farklılık gösterir. Genel olarak depolama işlevi, mamullerin depolanması, siparişlerin depolanması, mamullerin dağıtımı veya gönderilmesi için paketleme işlevi, form doldurma, fiyatlama-etiketleme-damgalama, stok kayıtlarını tutma, envanter çıkartma, iadeleri alma gibi işlemlerden oluşmaktadır. Bu işlemlerin yapılması amacı ile yapılan giderler, depolama giderlerinin içeriğini oluşturmaktadır. Söz konusu giderler bütçelenirken; değişken ve sabit olarak bölümlenmekte ve değişken giderler standartlar yardımı ile sabit giderler ise geçmiş uygulamalar ve gelecekteki değişmeler göz önünde bulundurularak öngörülmektedir. Depolama bütçesinin hazırlanmasında, üretim veya alış bütçelerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.


48. Soru

Kontrol nedir?

Cevap

Planlama ve kontrol süreci birbirini izleyen ve tamamlayan aşamalardan oluşmaktadır. Planlama sürecinde geleceğe ilişkin tahminler ve varsayımlar ile amaçlar formüle edilmekte ve bu amaçlara ulaşmanın yolları belirlenmektedir. Kontrol sürecinde ise, planlanan değerler ile fiili değerler karşılaştırılarak fark analizleri yapılmakta ve ortaya çıkan bu farklar değerlendirilmekte ve raporlanmaktadır. Kontrol ise, planlarda belirlenen amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığını belirleyen ve bu amaçlara ulaşmak için kaynak kullanımındaki etkinliği de inceleyen bir süreçtir. Planlamadan sonra, işletmenin planlanan değerleri ile gerçek değerleri arasında karşılaştırma yapılacaktır. Bu karşılaştırma sadece fark analizi boyutunda kalmamalıdır. Planlanan değerlerden olası sapmaların nedenleri araştırılmalı ve sonraki planlama dönemlerinde aynı hataların tekrar edilmesi engellenmelidir.


49. Soru

Lojistik maliyetler bütçe farkı nedir?

Cevap

Lojistik maliyetlerin bütçe farkı fiili olarak gerçekleşmiş lojistik maliyetler ile bütçelenmiş lojistik maliyetlerin arasındaki farklardan oluşmaktadır. Bütçe farkı yapılmış olan bütçeden ne kadar sapıldığının bir göstergesi olup Lojistik Maliyetler Bütçe Farkı Filli Lojistik Maliyetler – Bütçelenmiş Lojistik Maliyetler şeklinde ifade edilebilir


50. Soru

Lojistik maliyet bütçeleri nelerdir?

Cevap

Lojistik maliyet bütçeleri, işletmelerin genel
bütçeleri kapsamında, faaliyet bütçeleri içinde yer
alır. Konusu açısından gider bütçesi, sorunları ele
alış biçimi açısından dönem bütçesi, amaçları açısından faaliyet bütçesi ve kapsamı açısından işlevsel bütçe niteliğindeki lojistik maliyet bütçeleri, bu
maliyetlerin kontrolü ve yönetimi açısından önem
taşımaktadır.


51. Soru

Planlama,plan ve bütçe nedir?

Cevap

Planlama, gelecekte ulaşılmak istenen hedefin ve bu hedefe nasıl ulaşılacağının belirlenmesi faaliyetidir. Bu faaliyet sonucunda plan elde edilir. Bütçe ise, rakamlarla ifade edilmiş hareket planıdır.


52. Soru

Genel işletme bütçesi ne demektir?

Cevap

İşletme bütçeleri, işletmenin tümü için hazırlanabileceği gibi, herhangi bir bölüm için de düzenlenebilir. İşletmedeki tüm bölümleri kapsayan bütçeye “genel işletme bütçesi” adı verilir. Genel işletme bütçesi, işletmenin bütün bölümlerinin
bütçe dönemindeki hedeflerini ortaya koyan ve sonuçta ulaşılması beklenen kârı, nakit akışlarını ve finansal durumu gösteren bütçedir (Büyükmirza,
2010: 664).


53. Soru

İşletmenin bütçeleme sisteminin bütünleşik yapısının üç temel
faktörü nelerdir?

Cevap

İşletmenin bütçeleme sisteminin bütünleşik bir
yapıda olması gerekmektedir. Planlama, bütçeleme
ve tahmin bütünleşik yapıyı oluşturan üç temel
faktördür.


54. Soru

Kârın belirlenmesinde etken olan unsurlar nelerdir?

Cevap

İşletmeyi etkin biçimde yönetmek için kaynakları etkin bir şekilde yönetmek gerekmektedir. Bu nedenle, işletme yönetimine kaynak yönetimi gözü ile de bakmak olanaklıdır. Kârın belirlenmesinde etken olan iki unsurdan biri fiyat diğeri ise maliyettir. Rekabetçi bir piyasada fiyatın piyasadaki arz ve talep dengesine
göre oluşması nedeniyle işletmenin fiyatı belirleme gücü bulunmamaktadır. Bu durumda işletmelerin piyasa fiyatını esas almaları gerekmektedir. Kâr etmek için fiyatları artırmak, işletmenin satışları azaltabilecek ve pazar payında daralmaya neden olabilecektir. İşletmenin fiyatları yönetebilmesi mümkün olmadığına göre,
kârın belirlenmesinde ikinci etken olan maliyeti yönetmesi gerekmektedir (Kaygusuz ve Dokur, 2009a:18).


55. Soru

Maliyet muhasebesinin amaçları nelerdir?

Cevap

Bir işletmenin üretim maliyetlerinin ölçülmesi, kontrolü ve rapora bağlanması işlemleri maliyet muhasebesi aracılığıyla gerçekleşmektedir. Maliyet
muhasebesinde amaçlar (Akdoğan, 2009: 5-7);
• Üretilen mal ve hizmetlerin birim maliyetlerini belirlemek,
• Stokların değerlerini hesaplamak,
• Geleceğe yönelik planların ve bütçelerin yapılmasına yardım etmek,
• Giderlerin kontrolünü ve kalite standardını korumak koşulu ile olanaklar ölçüsünde
maliyetlerin düşürülmesini sağlayacak yöntemleri geliştirmek,
• Seçenekler arasında karar vermek durumunda olan yöneticilere maliyetle ilgili düzenli, etkili ve güvenilir bilgiler vermek
biçiminde sıralanabilir.


56. Soru

Planlama faaliyetleri sürecinin aşamaları nelerdir?

Cevap

Planlama faaliyetleri, birbirini izleyen aşamalardan oluşan bir süreç olarak ele alınabilir. Doğal olarak, yapılacak işleri ifade eden farklı şekillerde
gruplandırılabilir. Burada, planlama süreci basit olarak dört aşamada sıralanabilir ve aşağıdaki şekilde açıklanabilir (Mucuk, 2005:139-141);
1. Amaçların belirlenmesi,
2. Temel varsayımların (dayanak noktalarının) belirlenmesi,
3. Seçeneklerin belirlenmesi ve karşılaştırılması,
4. En uygun seçeneğin seçimi ve planın yapılması.


57. Soru

İşletme Bütçeleri Yönetim tarafından planlama ve kontrol amaçlı olarak kullanılan bütçelerin grupları ve çeşitleri nelerdir?

Cevap

İşletme Bütçeleri Yönetim tarafından planlama ve kontrol amaçlı olarak kullanılan bütçeleri çeşitli bakımlardan gruplandırmak olanaklıdır. Bu gruplar ve çeşitleri
şu şekilde sıralanabilir (Akdoğan, 2009: 648);
• Konuları açısından;
• Gider bütçeleri
• Gelir bütçeleri
• Sorunları ele alış biçimlerine göre;
• Proje bütçeleri
• Dönem bütçeleri
• Amaçlarına göre;
• Program bütçeleri
• Faaliyet bütçeleri
• Teknik yapılarına göre;
• Statik bütçeler
• Karşılaştırmalı statik bütçeler
• Esnek bütçeler
• Kapsamlarına göre;
• Bölüm veya işlevsel bütçeler (kısmi büt- çeler)
• Genel bütçeler


58. Soru

Bir bütçeleme çalışmasında uyulması gereken ilkeler nelerdir?

Cevap

Bir bütçeleme çalışmasında uyulması gereken ilkeleri aşağıdaki biçimde
sıralamak olanaklıdır (Büyükmirza, 2010: 668-669);
• Bütçe yönetim tarafından desteklenmelidir.

• Bütçe, sorumluluk merkezleri itibarıyla düzenlenmelidir.

• Bütçe kalemleri hesap planı ile uyumlu olmalıdır.

• Bütçe katılımcı bir anlayışla hazırlanmalıdır. 

• Bütçe hedefleri gerçekçi olmalıdır. 

• Bütçe, üst yönetim tarafından onaylanmalıdır.

• Bütçe revizyonları bütçenin bütünlüğü bozulmadan yapılmalıdır. 


59. Soru

Bütçe döneminin süresi ne kadardır?

Cevap

Bütçe gelecekteki bir dönem için hazırlanmaktadır. Bütçe dönemi adı verilen bu dönem, bir yıl veya bir süreden başlayıp on-on beş yıla kadar uzanabilir.


60. Soru

İşletme faaliyet bütçeleri nelerdir?

Cevap

İŞLETME FAALİYET BÜTÇELERİ
1-Satış Bütçesi
2-Üretim Bütçesi
3-Direkt İlk Madde ve Malzeme Miktar Bütçesi
4-Malzeme Satın Alma Bütçesi
5-Direkt İlk Madde ve Stok Bütçesi
6-Üretimde Kullanılan Direkt İlk Madde ve Malzeme Miktar Bütçesi
7-Direkt İşçilik Bütçesi
8-Mamul Stokları Bütçesi
9-Genel Üretim Giderleri Bütçesi
10-Araştırma Geliştirme Giderleri Bütçesi
11-Pazarlama Satış Dağıtım Bütçesi
12-Genel Yönetim Giderleri Bütçesi
13-Diğer Gelir ve Gider Bütçeleri
14-Durdurulan Faaliyetler Gelirleri ve Giderleri


61. Soru

Değer veya tedarik zinciri nedir?

Cevap

Değer veya tedarik zinciri, müşteriden gelen siparişin müşteriye teslim edilmesi sürecinde yer alan aşamalardan oluşmaktadır. Bir sonraki aşama, müşteridir anlayışı, değer zincirinin tanımlanmasında ve yönetilmesinde esası oluşturmaktadır. Değer zincirinde faaliyeti harekete geçiren unsur müşterilerden sipariş gelmesidir. Gelen talebim işletmede her fonksiyon üzerinde etkisi ve bu talebin karşılanma sürecinde de her fonksiyonun görev ve sorumlulukları vardır. Zinciri oluşturan her fonksiyonun satış tahminlerinden ne derece ve hangi düzeyde etkilendiğinin belirlenmesi gerekmektedir (Kaygusuz ve Dokur, 2009b:336).


62. Soru

Değer zincirinde yer alan fonksiyonlar nelerdir?

Cevap

Değer zincirinde yer alan fonksiyonlar:

Satış ve Pazarlama

Finansman

Satın alma

Üretim

Dağıtım ve taşıma


63. Soru

Satış bütçesi nedir?

Cevap

Satış bütçesi, pazar araştırmalarına dayanılarak bütçe döneminde alıcılara yapılacak satışların değer ve miktar olarak mamuller, satış bölgeleri bakımından aylık olarak dağılımının tahmin edilerek planlanmasıdır. Satış bütçesi işletme bütçesinin gelir yönünü oluşturmaktadır. Satış bütçesi, işletme bütçe sisteminin
temel bütçesidir. Bu bütçe doğru ve gerçekçi olduğu ölçüde diğer bütçeler ve genel bütçe doğru olabilir. Satış bütçesinde yapılacak yanlış bir tahmin diğer bütçeleri de olumsuz etkiler (Akdoğan, 2009:659).


64. Soru

Üretim bütçesi nedir?

Cevap

Üretim bütçesi, bütçelenmiş satışları karşılamak için, bütçe döneminde üretilmesi gereken mal miktarlarının tahmin edilmesidir. Satış bütçesi düzenlendikten sonra sıra üretim bütçesinin düzenlenmesine gelir. Üretim bütçesinde, bütçelenmiş satışları karşılayacak ve stokların işletme yönetiminin planladığı düzeyde tutulmasına olanak verecek biçimde bütçe dönemlerinde her mamulden kaç birim üretileceği gösterilmektedir. Üretim bütçesi üretim faaliyetlerinin planlanmasının ilk aşamasıdır. Direkt ilk madde ve malzeme giderleri, direkt işçilik giderleri ve genel üretim giderleri üretim bütçesindeki miktarları esas
alınarak planlanır (Akdoğan, 2009:662-663).


65. Soru

Bütçe farkı yapılmış olan bütçeden ne kadar sapıldığının göstergesi hangi şekilde ifade edilebilir?

Cevap

Lojistik maliyetlerin bütçe farkı fiili olarak gerçekleşmiş lojistik maliyetler ile bütçelenmiş lojistik maliyetlerin arasındaki farklardan oluşmaktadır. Bütçe farkı yapılmış olan bütçeden ne kadar sapıldığının bir göstergesi olup aşağıdaki şekilde ifade edilebilir;
Lojistik Maliyetler Bütçe Farkı = Filli Lojistik Maliyetler – Bütçelenmiş Lojistik Maliyetler


66. Soru

Planlama ve bütçeleme sürecinin başarısını etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Planlama ve bütçeleme sürecinin başarısını birçok faktör etkilemektedir. Her şeyden önce bu sürecin devamlılık göstermesi, anlık olmaması gerekliliği üst yönetim tarafından özümsenmeli ve işletmede her çalışana anlatılmalıdır. Ayrıca, bütçeleme sürecinin yenilenmesi gerekir. İşletmenin içinde bulunduğu ortamın gereklerine göre bütçeleme süreci gözden geçirilmelidir. Diğer bir ifade ile bütçeler esnek olmalıdır. Bütçenin bir kerelik hazırlanıp kenara bırakılması yönetimin bütçelemeyi ciddiye almadığı şeklinde yorumlanabilir. Yönetim, bütçeleme sürecinde birtakım zorluklar ile karşılaşabilir. Bunlar, bütçeleme sürecinden vazgeçilmesine zemin oluşturmaması için yönetim tarafından tanımlanmalı ve yönetilmelidir (Kaygusuz ve Dokur, 2009b:49).


67. Soru

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri nelerdir?

Cevap

Pazarlama, satış ve dağıtım faaliyetleri, genel anlamda işletmenin mamul ve hizmetlerinin pazarlanması, satış ve dağıtımı ile ilgili faaliyetler olup, bu faaliyetlerin giderleri de pazarlama, satış ve dağıtım giderleri olarak tanımlanmaktadır. Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri türlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir (Kaygusuz ve Dokur, 2009b:489):
• Pazarlama faaliyetlerinde kullanılan ilk madde ve malzeme giderleri

• Pazarlama faaliyetlerinde çalışan işçilerin ücret ve ekleri
• Pazarlama faaliyetlerinde çalışan personele ödenen maaş ve ekleri
• Pazarlama faaliyeti ile ilgili olarak dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler
• Bayilere dağıtım giderleri
• Bölge depolarına taşıma giderleri
• İhracat navlun giderleri
• Çeşitli taşıma giderleri
• Liman giderleri
• Yükleme-boşaltma giderleri
• Satış komisyonları
• Çeşitli giderler
• Sigorta giderleri
• Reklam ve tanıtım giderleri
• Kira giderleri
• Seyahat giderleri
• Amortisman giderleri
• Fuara katılım giderleri
• Ağırlama ve konaklama giderleri
• Firmaları ziyaret giderleri


68. Soru

"Üretilen mamul ve hizmete talep oluşturulması için reklam ve tanıtım giderleri, oluşturulan bu talebin karşılanması için de dağıtım giderleri ortaya çıkmaktadır." şeklindeki tanım hangi bütçe çeşidi için geçerlidir?

Cevap

Dağıtım Giderleri Bütçesi; Üretilen mamul ve hizmete talep oluşturulması için reklam ve tanıtım giderleri, oluşturulan bu talebin karşılanması için de dağıtım giderleri ortaya çıkmaktadır.


69. Soru

Genel olarak, mamullerin dağıtımı veya gönderilmesi için paketleme işlevi, form doldurma, fiyatlama – etiketleme – damgalama, stok kayıtlarını tutma, envanter çıkarma, iadeleri alma gibi işlemlere ilişkin giderlerin yer aldığı bütçe hangisidir?

Cevap

Depolama Giderleri Bütçesi; Üretim işletmelerinde depolama giderleri, mamullerin fabrikadan alınmasından, gönderme ve dağıtıma hazırlanmasına kadar yapılan bütün giderleri içerir. Depolama işlevi, işletmenin özelliklerine göre farklılık gösterir. Genel olarak depolama işlevi, mamullerin depolanması, siparişlerin depolanması, mamullerin dağıtımı veya gönderilmesi için paketleme işlevi, form doldurma, fiyatlama-etiketleme-damgalama, stok kayıtlarını tutma, envanter çıkartma, iadeleri alma gibi işlemlerden oluşmaktadır. Bu işlemlerin yapılması amacı ile yapılan giderler, depolama giderlerinin içeriğini oluşturmaktadır. Söz konusu giderler bütçelenirken; değişken ve sabit olarak bölümlenmekte ve değişken giderler standartlar yardımı ile, sabit giderler ise geçmiş uygulamalar ve gelecekteki değişmeler göz önünde bulundurularak öngörülmektedir. Depolama bütçesinin hazırlanmasında, üretim veya alış bütçelerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir (Akdoğan, 1982: 184).


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi