Temel Klinik Bilgisi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Veteriner teknisyeninin temel bilgilere hakim olmasının hasta ile diyaloğu açısından önemini açıklayınız.

Hastanın kliniğe ilk başvurduğu dönemde veteriner teknisyen ile hasta arasında pozitif bir diyaloğun gelişebilmesi için veteriner teknisyenin hastaya genel yaklaşımla ilgili temel bilgileri taşıyor olması önem arz etmektedir. Gerek telefonla olsun gerekse yüz yüze görüşmelerde her zaman ilk temas veteriner hekimle olmayabilir. Bu durumda gerekli bilgiler ile donatılmış bir veteriner teknisyenin hasta sahibini yönlendirilebilmesi ve veteriner hekimin muayenesi için randevuları ayarlayabilmesi gerekmektedir.

Veteriner teknisyeninin alması gereken temel bilgiler nelerdir?

Hasta sahibi ile ilk temas sırasında öncelikli olarak hasta ile ilgili temel bilgilerin alınması ve bu bilgilerin bir hasta kayıt formuna kaydedilmesi gerekmektedir. Hasta sahibinden alınacak temel bilgiler olarak hasta sahibinin adı, hastanın adı ve ırkı, kliniğe başvuru nedeni, hasta sahibine gün içerisinde ulaşılabilecek telefon numaraları, hastanın daha önce kliniğe başvurup başvurmadığıdır.

Veteriner teknisyeni ile resepsiyon görevlisinin görev teması nerede örtüşmektedir?

Veteriner teknisyen tarafından alınan temel bilgiler ışığında resepsiyon bölümünde bulunan kişi hastaya ait medikal kayıtları veteriner hekimin incelemesi için hazırlayabilmektedir. Bu sayede hasta sahibine ve hastaya ismi ile hitap etme olanağı sağlanmakta bu da hasta sahibi ile klinik çalışanları arasında iyi ilişkiler kurulmasına olanak sağlamaktadır.

Hasta geçmişinin alınmasının önemini açıklayınız.

Doğru tanı için hasta sahibinden hastaya ait eksiksiz bir geçmiş alınması önem taşımaktadır. Hasta sahibi için önemli gözükmeyen detaylar hastalığın tanısının yapılmasında önem taşımaktadır. Veteriner teknisyen tarafından alınacak iyi bir geçmiş bilgisi veteriner hekimin hem tanı koymasını kolaylaştıracak hem de veteriner hekime zaman kazandıracaktır.

Hasta geçmişi alınırken soru sorulurken nelere dikkat edilmelidir? Örnekle açıklayınız.

Sorulması gereken sorular hasta sahibi tarafından evet ve hayır şeklinde cevaplanacak sorular olmamalı hastalıkla ilgili detaylı bilgi içermelidir. Bu yüzden veteriner teknisyenin doğru soruları sormaya yönelik bir eğitiminin olması gerekmektedir. Örnek olarak “Kediniz bu zamana kadar çok su içiyor muydu?” şeklinde sorulacak bir soruya hasta sahibinin cevabı evet ya da hayır olmaktadır. Soru “Hastanızın su alımı azaldı mı, arttı mı yoksa aynı mı kaldı tanımlar mısınız?” şeklinde değiştirilir ise hasta sahibi oluşan değişikliği anlatmaya yönelik bir cevap verecektir.

Diyare nedir?

Hastalığa bağlı olarak gelişen ve hastanın dışkılama sıklığında ve dışkının kompozisyonunda oluşan yumuşamaya diyare denir.

Hasta geçmişi alınırken sorulması gereken temel sorular nelerdir?

- Hasta sahibinin profesyonel bir yardım almasını gerektiren durum nedir? - Problem ne zamandır mevcuttur? - Bulgular hangi sırayla ortaya çıkmıştır? - Hasta sahibi hastayı tedavi etmek amacıyla herhangi bir ilaç ya da tedavi uygulanmış mıdır? - Hasta daha önce bu tür bir problem yaşamış mıdır? - Eğer yaşamış ise ne zaman? - Yaşadığı dönemde ne tür bir tedavi almıştır? - Aldığı bu tedavi hastaya iyi gelmiş midir? - Hastanın daha önce geçirdiği hastalıklar ve travmalar var mıdır?

Asıl sebep ortaya konulduktan sonra sorulması gereken daha genel sorular nelerdir?

- Hastanın nerede yaşadığı sorulmalıdır. - Hastanın ülkenin neresinden olduğu ya da geldiği belirlenmelidir. - Hastanın nasıl bir diyetle beslendiği öğrenilmelidir. - Kusma şikayetinin olup olmadığı öğrenilmelidir. - İdrara çıkma alışkanlığında değişim - Aşılama geçmişi öğrenilmelidir. - Evde başka hayvan olup olmadığı öğrenilmelidir. - Hastanın herhangi bir bakım yerine tıraş banyo ya da pansiyon için son 30 gün içinde bırakılıp bırakılmadığı öğrenilmelidir. - Hastanın herhangi bir toksik madde ile temasının olup olmadığı öğrenilmelidir.

Hastanın ülkenin hangi bölümünde yaşadığı veya ülke dışına çıkıp çıkmadığının bilinmesi neden önemlidir?

Ülkenin farklı bölgelerinde farklı hastalıklarla karşılaşılabileceği gibi ülke dışına çıkarılan hastaların ise gittiği ülkede var olan bir hastalığa yakalanmış olabileceği akılda tutulmalıdır.

Toksik zehirlenmelere maruz kalabilecek potansiyel hayvanlar değerlendirilirken akılda tutulması gerekenler nelerdir?

Bahçe ya da açık mekanlarda bulundurulan hayvanların bahçeye atılan zehirli maddelerden ya da basit olarak bahçeye yapılan ilaçlamadan etkilenebileceği akılda tutulmalıdır. Yine açık mekanlarda bulundurulan hayvanların bahçeye atılan bozuk gıdalar ya da yabancı cisimler ile temas edeceği ve oyun amacı ile bu maddeleri ağzına alıp yiyebileceği unutulmamalıdır.

Bazı hastanelerde kullanılan kart indeks sistemini açıklayınız.

Küçük bir kart şeklinde olan bu kayıtlarda hastanın tüm medikal geçmişi kliniğe ilk geldiği günden itibaren aşılama tarihleri geçirdiği hastalıklar muayene tarihleri ve gerekli kontak numaraları not edilmektedir. Kayıt edilen yer çok kısıtlı olduğu için bazı kısaltmalar kullanılmakta bu kısaltmalar da başka bir kişi tarafından zorlukla değerlendirilmektedir. Ek olarak yapılan analizlere ait kayıtlar da farklı kağıtlarda farklı bölümlerde tutulmaktadır. Bu sistemin avantajı kayıtların tutulmasının ucuz olması ve çok yer kaplamamasıdır fakat artık günümüzde çok kullanılmamaktadır.

İdeal bir kayıt dosyasında olması gereken bilgiler nelerdir?

- Hasta sahibinin adı ev adresi ve telefon numarası - İş adresi ve telefon numarası - Hastanın adı ve eşkali (tür, ırk, cinsiyet, kısırlaştırılıp kısırlaştırılmadığı, doğum tarihi, rengi, ayırt edici işaretleri, mikroçipi varsa numarası) - Medikal bilgi - Hastaneyi ziyaret ediş tarihleri ve bir sonraki ziyareti - Hastanın geçmişi ve ziyaret sebebi - Fiziksel muayene bulguları ve tanı - Tedavi ve kullanılan ilaçlar - Laboratuvar test sonuçları, radyografileri - Hastanın iyileşme durumu

Hospitalize edilen hastaların kayıt altına alınması gereken temel bilgiler nelerdir?

Bu bilgiler hastanın rektal ısısı, nabız sayısı ve solunum sayısını içermelidir. Vücut ısısı santigrat derece olarak kayıt edilmeli, nabız ve solunum sayısı ise dakikada atım ve solunum olarak kayıt edilmelidir. Ayrıca iştah durumu, idrara çıkma durumu, barsak hareketleri ve kusma olup olmadığı not edilmelidir.

Fiziksel muayene esnasında rektal ısı ölçümü alınırken nelere dikkat edilmelidir?

Rektal ısı almadan önce termometrenin derecesinin düşürüldüğünden emin olunmalı sonra termometre yerleştirilmelidir. Termometrenin uç kısmı yaklaşık 1 cm kadar ilerletilmeli ve içeride 3 dakika kadar tutulmalıdır. Termometrenin ucu kullanımdan sonra temizlenmeli ve hastalar arasında hastalığın geçmemesi için mutlaka antiseptik solüsyon içinde muhafaza edilmelidir.

Fiziksel muayene esnasında nabız ölçümü alınırken nelere dikkat edilmelidir?

Nabız femoral arterden alınmalıdır. Solunum sayısı ise hastaya dışarıdan bakılarak sayılmalıdır. Bir el göğüs kafesini kavrayarak ta solunum sayısı alınabilmektedir. Nabız ve solunum sayıları bir dakikada sayılan sayı olarak ifade edilmelidir.

Fiziksel muayene esnasında genel değerlendirme yapılırken nelere dikkat edilmelidir?

Hastaya kliniğe başvurduğu sırada uzaktan bakılmalı genel durumu vücut kondisyonu ve davranışları not edilmelidir. Hasta kilo olarak normal, zayıf ya da obez olabilir. Hastanın yaklaşımı uysal, sinirli ya da alert durumda olabilir. Teknisyenin olası tehlike durumunda kendini hastadan koruması için hastanın genel duruşunu iyi tahlil etmesi gerekmektedir.

Fiziksel muayenede hastanın organ sistemlerinin fonksiyonlarının değerlendirilmesi için önem taşıyan dokuz bölüm nelerdir?

Bunlar deri, göz ve kulaklar, kas ve iskelet sistemi, solunum sistemi, dolaşım sistemi, gastrointestinal sistem, üreme ve üriner sistem, lenf nodülleri ve sinir sistemidir.

Deri muayenesi esnasında nelere dikkat edilmelidir?

Deri örtüsünün parlak kepeklenmiş ya da kuru olup olmadığı, kıllarda incelme ve kayıp olup olmadığı, hastanın kaşıntısının ve kaşıntıya bağlı olarak kendini ısırıp ısırmadığı, kaşıntıya bağlı olarak kızarıklık olup olmadığı, deride kırmızı yangılı bölgelerin olup olmadığı, hastanın dış parazitlerinin olup olmadığı (pire, kene), deride herhangi bir kokunun olup olmadığı muayenede göz önünde bulundurulmalıdır. Hasta eğer kendine dokunulmasına izin veriyor ise uzun tüy örtüsünün hastalığa ilişkin bulguları saklama olasılığını ortadan kaldırmak için tüylerin aralarına bakılarak muayene tamamlanmalıdır.

Basit göz muayenesi esnasında obje sallarken hava akımı oluşturmamasının önemini açıklayınız.

Uygulama sırasında fazla miktarda hava akımı oluşturmamaya dikkat edilmelidir. Eğer hava hareketi fazla oluşur ise hasta yanlış reaksiyon verecek ve görme testi doğru değerlendirilemeyecektir. Hastanın baş hizasının biraz üzerinden yere bırakılacak bir pamuk parçasını takip edip etmediğinin gözlemlenmesi genellikle en kolay uygulanabilen ve en az yanlış değerlendirmeye yol açan testtir.

Kas ve iskelet sistemi muayenesinde nelere dikkat edilmelidir?

Hasta yürüme halinde iken herhangi bir topallığın olup olmadığına bakılmalıdır. Hastanın önünde durularak bir el yardımı ile omuzdan başlayıp dirsek ve parmaklara kadar kemiklerin muayenesi yapılmalıdır. Aynı muayene arka bacaklarda kalçadan başlayarak diz ve parmaklara kadar uygulanmalıdır. Hastanın duruşunda bir asimetri olup olmadığına bakılmalıdır. Göğüs kafesi elle muayene edilmelidir her hangi bir şikinlik ya da ağrı olup olmadığına bakılmalıdır. Her dört bacaktaki her eklem nazikçe öne ve arkaya hareket ettirilerek şişkinlik, ağrı, kaslarda güçsüzlük ve eklem hareketinde zorlanma yönünden muayene edilmelidir.

Solunum sistemi muayenesinde nelere dikkat edilmelidir sıralayınız.

- Burun akıntısı mevcut mu - Hapşırma ya da öksürük mevcut mu - Trakeanın muayenesinde öksürük artıyor mu - Solunumun karakteri (gözle görülür bir fark yaratacak şekilde derin solunum yapması ya da ağrıdan dolayı göğüs kafesini fazla hareket ettirmemek için yüzeysel solunum yapması) - Solunum sesleri (normal hastalarda solunum sesleri hasta nefes alırken ve çok az da nefes verirken duyulmalıdır)

Hastada dolaşım sisteminin normal olduğu nasıl anlaşılır?

Ağız açılarak ağız mukozasının rengine bakılmalıdır. Parlak sağlıklı pembe bir renk olması beklenmektedir ve bu renk dolaşımın normal olduğunun göstergesidir. Bazı hayvanlarda ağız mukozasında koyu renkli pigment birikimleri bulunabileceği ve bunların normal olduğu unutulmamalıdır.

Diş taşı nedir?

Dişlerde kahverengi renk değişimleri diştaşı olarak bilinir ve orta yaşlı ya da yaşlı hayvanlarda gözlenmektedir. Bu tür değişimler diş etlerinde çekilmeye yol açarak dişlerin erken dönemde kaybına yol açabilmektedir.

Anüs muayenesini nasıl yapılır açıklayınız.

Anüs bölgesi gastrointestinal sistemin en son bölümüdür ve dışarıdan önce gözle sonra bir eldiven giyilerek elle muayene edilmelidir. Anal bölgede sağlı sollu olarak simetrik iki kese bulunmaktadır. Bu keselerden kötü kokulu bir salgı gelmektedir. Bu salgı normaldir ve dışkı yapımı sırasında dışkının kolay çıkmasını sağlamaktadır. Bu keselerin normalde dışarıdan fark edilmemesi gerekmektedir. Eğer bir asimetri ya da her ikisinde birden bir genişleme bulunuyor ise mutlaka not edilmelidir. Eldiven yardımı ile anüsten bir parmak içeriye sokularak prostat muayenesi yapılmalıdır. Bu tür muayene sayesinde hem genişleyen bir prostata olup olmadığı hem dışkının karakteri hem de anal keselerde iltihabi bir durum olup olmadığı belirlenmektedir.

Lenf nodüllerinin muayenesini açıklayınız.

Mandibular lenf nodülleri çenenin altında oval kitleler şeklinde elle muayene edilebilektedir. Preskapular lenf nodülleri kürek kemiğinin ön bölümünde hissedilebilmektedir. Aşırı kilolu hayvanlarda lenf nodüllerinin muayenesi mümkün olmamaktadır. Aksillar lenf nödülleri kol altı bölgede yer almaktadır. İnguinal lenf nodülleri ise karın bölgesinin gerisinde yer almaktadır ve patolojik bir genişleme olmaması durumunda elle muayene edilememektedir. Popliteal lenf nodülleri ise dizin gerisinden muayene edilebilmektedir.

Nistagmus nedir?

Kafa travmalarında istem dışı olarak gözde gözlenen anormal yukarı aşağı ya da sağa sola hareket durumuna nistagmus denir.

Sinir sistemi muayenesinde ilk olarak nelere dikkat edilmelidir?

Hasta ilk muayene edilir iken duruşun normal olup olmadığı ve mental durumunun normal olup olmadığı not edilmelidir. Topallık olup olmadığına bakılmalıdır. Hastanın sinirli olup olmadığı vücudun herhangi bir bölgesinde sinirsel ataklar gözlenip gözlenmediği not edilmelidir. Kafa travmalarında kafa sallama hareketlerinin ve nistagmusun olacağı akıldan çıkarılmamalıdır. Amaçsız bir şekilde daire çizmek ya da kafasını çevredeki objelere yürüme sırasında çarpmak kafa travmasının bir göstergesidir.

Katater nedir?

Damar içi sıvı verilmesi ya da uygulama yapılması gerekli durumlarda silikon bazlı olarak damara uygulanan malzemelere verilen isime katater denir.

Hastanın hiçbir şekilde tutulamadığı ve yaklaşmanın olanaksız olduğu durumlarda nasıl hareket edilmelidir?

Bu tarz durumlarda hasta sahibinden hastasını tutma kayışı ile sağlam bir yere bağlaması istenmeli ve hastanın arka bacağı geriye doğru çekilerek sedasyon amaçlı ilaç enjeksiyonu uygun dozda kas içine uygulanmalıdır. Hasta sedasyona girdikten sonra gerekli muayeneler gerçekleştirilmelidir.

Kedilerin hastaneye kutu veya özel kafes içinde getirilmesinin önemini açıklayınız.

Bu sayede hastalar arasında bekleme sırasında oluşabilecek gerginlikler ve yaralanmaların önüne kolaylıkla geçilmektedir.

Aspirasyon pneumonisi nedir?

Hastanın genel anestezi sırasında mide içeriğini soluk borusuna kaçırması sonucu akciğerlerde gelişen rahatsızlığa aspirasyon pneumonisi denir.

Hipotermi nedir?

Normal vücut ısısında gözlenen düşüşe hipotermi denir.

Kedi ve köpekler için en ideal ek ısı kaynağı nedir?

Kedi ve köpekler için en ideali bir inkubatör kullanımıdır. İnsanlarda kullanılan pediatrik inkubatörler yavru kedi ve köpeklerde başarıyla kullanılmaktadır. Bu inkübatörlere oksijen kaynağı ve nem cihazı takılarak hastaların konforu daha da arttırılabilmekte ve bir yoğun bakım ünitesine dönüştürülebilmektedir.

Dekübit ülserleri nedir?

Hastanın sürekli yatmasına bağlı olarak yattığı taraftaki eklemlerin sert yüzey ile temas eden bölgelerinde dolaşımın bozulması ile gelişen açık yaralara verilen isimdir.

Yatalak hastaların yatış pozisyonun önemini açıklayınız.

Cerrahi müdahaleden sonra ya da kırık oluştuğu için bandaja alındığı için ayağa kalkamayan ve yan pozisyonda yatan hastalar en az bir saatte bir diğer tarafına döndürülmelidir. Bu sayede dolaşıma ilişkin problemlerin önüne geçilebilmektedir. Uzun süre aynı tarafı üzerinde yatan hastalarda kanın bu taraftaki organlarda ve bacaklarda gölleneceği akıldan çıkarılmamalıdır. Akciğerlerdeki hava keseleri ilgili akciğerde oluşan yerçekimine bağlı olarak hava taşıma kapasitesini kaybederek sönecektir. Bunun sonucunda da altta kalan akciğerde fazla miktarda kan az miktarda hava bulunacaktır. Üstte kalan akciğerde ise daha az kan daha fazla hava bulunacaktır. Bu durum dolaşımın ve akciğerlerin hava ile dolmasının uyumsuzluğu olarak bilinmektedir. Hastanın belli aralıklarla çevrilmesinin ve derin nefes almasının sağlanması postoperatif dönemde bu durumun oluşmasının önlenmesi açısından önem taşıdığı unutulmamalıdır.

İdrar katateri nedir?

İdrar çıkışının kontrolü ya da idrar yollarının tıkanıklığı durumunda idrar yoluna uygulanan plastik malzemeden yapılmış boru sistemine verilen isime idrar katateri denir.

Elizabet yakalık nedir?

Hastanın kendi kendine zarar vermesini engellemek amacı ile boyun kısmına uygulanan plastikten yapılmış koruyucu başlığa Elizabeth yakalık denir.

Hasta taburcu edilirken dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Hastane ortamında tutulan hastaların hastanede tutulmalarının birincil nedeni hastalıkla ilişkili olarak durumunu düzeltmek olmasına rağmen hastaneden taburcu edilirlerken eğer imkanlar el veriyor ise yara bölgelerinin temizlenmesi hastada yattığı döneme ait olarak koku bulunuyor ise ve hastanın durumu izin veriyor ise yıkanmaları kurutulmaları ve tüylerinin taranmaları gerekmekte ve hastanın tamamı ile temiz göründüğünden emin olunması gerekmektedir. Gözlerde herhangi bir akıntı var ise temizlenmeli, tırnakları uzamış ise kesilmeli ve üzerlerinde bandaj ya da flaster var ise temizlenmesi gerekmektedir.

İzolasyon ünitelerinin sahip olması gereken özellikler nelerdir?

İzolasyon ünitesinde kafeslerin bir lavabonun, tedavi masasının ve medikal malzemelerin bulunması gerekmektedir. Ayrı bir havalandırma sisteminin bulunması tercih edilmektedir. Hastalar yaklaşacak personelin temiz bir giysi giymesi ve bu giysinin izolasyon ünitesi dışında giyilmemesi gerekmektedir. Hastalar arasında ellerin mutlaka yıkanması bir hastadan diğerine enfeksiyonun geçirilmesinin önlenmesi açısından önemlidir. Tek kullanımlık eldivenlerin özellikle mantar hastalığı ve uyuzu bulunan hastalarda giyilmesi gerekmektedir. Maske kuduz gibi hastalıklardan şüphelenildiği durumlarda kullanılmalıdır.

Kedilerde gözlenen izolasyon gerektiren hastalıkları sıralayınız.

- Panlökopeni - Toksoplazmozis - Lösemi - Üst solunum yolu enfeksiyonları - Enfeksiyöz Peritonitis - Noteedres Cati - Dermatomikozis

Köpeklerde gözlenen izolasyon gerektiren hastalıkları sıralayınız.

- Distemper - Enfeksiyöz Hepatitis - Leptospirozis - Parainfluenza - Parvoviral enterit ve diğer enteritler - Sarkoptes - Dermatomikozis

Metrik sistemi özetleyiniz.

Metrik sistemde kullanılan temel birimler metre, litre ve kilogramdır. Bu birimlere eklenecek önekler de ya bu birimin bir bölümünü ya da katlarını ifade etmektedir. 1 gram=10 desigram, 100 santigram, 1000 miligram ya da 1,000,000 mikrogramdır. Bu önekleri ve onların basamaklarını kullanarak gramı kilograma 1000’e bölerek çevirmek mümkündür (1000 g=1 kg). aynı şekilde metreyi santimetreye 100 ile çarparak çevirmek (1 m=100 cm) ya da litreyi mililitreye 1000 ile çarparak çevirmek mümkündür (1000 ml=1 L).

Avoirdupois sistemi nedir?

En yaygın olarak Amerika Birleşik Devletlerinde kullanılmakta olan bir ölçüm sistemidir. Uzunluğun ölçülmesi için inç, foot, yard ve mile kullanılmaktadır. Ağırlığın ölçülmesi için grain, ounce ve pound kullanılmaktadır.

Veteriner kliniğinde hastanın geçmişi ile ilgili bilgi almaya başlar iken öncelikle hangi tür sorular sorulmalıdır?

Hastanın geçmişi ile ilgili bilgi almaya başlar iken temel sorundan başlanmalıdır. Hasta sahibinin profesyonel bir yardım almasını gerektiren durum nedir? Problem ne zamandır mevcuttur? Bulgular hangi sırayla ortaya çıkmıştır? (Hangisi önce başlamıştır diyare mi yoksa kusma mı?). Hasta sahibi hastayı tedavi etmek amacıyla herhangi bir ilaç ya da tedavi uygulanmış mıdır? Hasta daha önce bu tür bir problem yaşamış mıdır? Eğer yaşamış ise ne zaman? Yaşadığı dönemde ne tür bir tedavi almıştır? Aldığı bu tedavi hastaya iyi gelmiş midir? Hastanın daha önce geçirdiği hastalıklar ve travmalar var mıdır? Bu sorular hasta sahibi için sıkıcı ya da gereksiz gelebilir fakat eksik bilgilerin tamamlanması açısından hem veteriner teknisyen hem de veteriner hekim için çok önemlidir.

Diyare nedir?

Hastalığa bağlı olarak gelişen ve hastanın dışkılama sıklığında ve dışkının
kompozisyonunda oluşan yumuşamaya diyare adı verilir?

Veteriner kliniğinde acil bir durum ile karşılaşıldığında nasıl hareket edilmelidir?

Gerçek bir acil durum ile karşılaşıldığında öncelikle hayati fonksiyonların
sağlanması öncelik taşımaktadır. Bazı temel bilgilere ihtiyaç duyulsa da ayrıntılı bir geçmiş alınması hastanın durumu stabil hale getirilene kadar ertelenmelidir. Bunun dışında tutulması gerekli olan bir durum vardır ki bu zehirlenmedir. Zehirlenme şüphesi ile getirilen hastalarda hasta sahibinden acil bilgi alınması gerekmektedir. Hasta sahibinin hasta maddeyi yerken ya da içerken görüp görmediği öğrenilmelidir. Hasta sahibinin hastanın temas edebileceği zehirli bir madde kullanıp kullanmadığı eğer kullandı ise boş kutusunu yanında getirip getirmediği
öğrenilmelidir. İlk yardım için gerekli bilgiler genellikle kutuların üzerinde yazılıdır ve eğer hasta sahibi kutuyu yanında getirmiş ise bilgiler buradan alınabilir. Bu bilgi ile lokal zehir merkezi ile irtibat kurularak zehri nötralize edecek maddenin özellikleri alınmalıdır.

Hastanelerde ve kliniklerde kullanılan kayıt alma yöntemleri nelerdir?

Hastanelerde ve kliniklerde kullanılan değişik kayıt alma yöntemleri bulunmaktadır. Bazı hastanelerde kart indeks sistemleri kullanılır. Küçük bir kart şeklinde olan bu kayıtlarda hastanın tüm medikal geçmişi kliniğe ilk geldiği günden itibaren aşılama tarihleri geçirdiği hastalıklar muayene tarihleri ve gerekli kontak numaraları not edilmektedir. Kayıt edilen yer çok kısıtlı olduğu için bazı kısaltmalar kullanılmakta bu kısaltmalar da başka bir kişi tarafından zorlukla değerlendirilmektedir. Ek olarak yapılan analizlere ait kayıtlar da farklı kağıtlarda farklı bölümlerde tutulmaktadır. Bu sistemin avantajı kayıtların tutulmasının ucuz olması ve çok yer kaplamamasıdır fakat artık günümüzde çok kullanılmamaktadır. Diğer bir kayıt tutma şekli ise her muayene için ayrı açılan muayene kağıtlarına bilgilerin not edilmesidir. Bu kayıtların bir tanesinin bile dosyadan alındığı
durumda hastanın kayıtlarında eksiklik olacağı için her bir sayfanın arkasına tüm medikal uygulamaları ve cerrahi girişimleri not edebilecek kolonlar yapılarak kayıtlarda eksiklik olmaması sağlanmaktadır. Bu sistem kartlı sisteme göre daha fazla yer bulunması açısınan daha avantajlı görünsede yine laboratuvar analizi gibi ek analizleri kayıt altına alacak yer bulmakta zorlanılmaktadır. En iyi sistem ise dosyalama sistemidir. Bu sistemde dosya içinde farklı renklerde kağıtlar bulunmakta her renk başka bir analizi ya da yapılan müdahaleyi göstermektedir. 

İdeal bir medikal kayıt dosyasında olması gerekenler nelerdir?

Medikal kayıtların nasıl tutulduğu önem taşısa da asıl önemli olan kayıtlarda bulunan bilgilerin standart olmasıdır. Bu yüzden ideal bir kayıt dosyasında olması gerekenler:

• Hasta sahibinin adı ev adresi ve telefon numarası
• İş adresi ve telefon numarası
• Hastanın adı ve eşkali (tür, ırk, cinsiyet, kısırlaştırılıp kısırlaştırlılmadığı,
  doğum tarihi, rengi, ayırtedici işaretleri, mikroçipi varsa numarası
• Medikal bilgi
• Hastaneyi ziyaret ediş tarihleri ve bir sonraki ziyareti
• Hastanın geçmişi ve ziyaret sebebi
• Fiziksel muayene bulguları ve tanı
• Tedavi ve kullanılan ilaçlar
• Laboratuvar test sonuçları, radyografileri
• Hastanın iyileşme durumu

Medikal kayıt dosyalarında hospitalize edilen hastalar için hangi bilgilerin yer aldığı bir bölüm bulunmalıdır?

Hospitalize edilen hastalar için bazı temel bilgilerin kayıt edilebilmesi için ayrı bir bölüm olması gerekmektedir. Bu bilgiler hastanın rektal ısısı, nabız sayısı ve solunum sayısını içermelidir. Vücut ısısı santigrat derece olarak kayıt edilmeli, nabız ve solunum sayısı ise dakikada atım ve solunum olarak kayıt edilmelidir. Ayrıca iştah durumu, idrara çıkma durumu, barsak hareketleri ve kusma olup olmadığı not edilmelidir.

Kedi ve köpeklerde rektal ısı nasıl ölçülmektedir?

Rektal ısı almadan önce termometrenin derecesinin düşürüldüğünden emin olunmalı sonra termometre yerleştirilmelidir. Termometrenin uç kısmı yaklaşık 1 cm kadar ilerletilmeli ve içeride 3 dakika kadar tutulmalıdır. Termometrenin ucu kullanımdan sonra temizlenmeli ve hastalar arasında hastalığın geçmemesi için mutlaka antiseptik solüsyon içinde muhafaza edilmelidir.

Kedi ve köperkler kliniğe geldiğinde genel değerlendirme nasıl gerçekleştirilir?

Hastaya kliniğe başvurduğu sırada uzaktan bakılmalı genel durumu vücut kondisyonu ve davranışları not edilmelidir. Hasta kilo olarak normal, zayıf ya da obez olabilir. Hastanın yaklaşımı uysal, sinirli ya da alert durumda olabilir. Teknisyenin olası tehlike durumunda kendini hastadan koruması için hastanın genel duruşunu iyi tahlil etmesi gerekmektedir.

Kedi ve köpeklerde deri muayenesi nasıl gerçekleştirilir?

Deri örtüsünün parlak kepeklenmiş ya da kuru olup olmadığı, kıllarda incelme ve kayıp olup olmadığı, hastanın kaşıntısının ve kaşıntıya bağlı olarak kendini ısırıp ısırmadığı, kaşıntıya bağlı olarak kızarıklık olup olmadığı, deride kırmızı yangılı bölgelerin olup olmadığı, hastanın dış parazitlerinin olup olmadığı (pire, kene), deride herhangi bir kokunun olup olmadığı muayenede göz önünde bulundurulmalıdır. Hasta eğer kendine dokunulmasına izin veriyor ise uzun yüy örtüsünün hastalığa ilişkin bulguları saklama olasılığını ortadan kaldırmak için tüylerin aralarına bakılarak muayene tamamlanmalıdır.

Kedi ve köpeklerin görüş muayeneleri nasıl yapılır?

Hastanın görüşünün muayenesi için görebileceği bir mesafeden bir objeyi hareket ettirerek gözleri ile takip edip etmediğini gözlemlemek yapılabilecek en basit görme testidir. Bu uygulama sırasında fazla
miktarda hava akımı oluşturmamaya dikkat edilmelidir. Eğer hava hareketi fazla oluşur ise hasta yanlış reaksiyon verecek ve görme testi doğru değerlendirilemeyecektir. Hastanın baş hizasının biraz üzerinden yere bırakılacak bir pamuk parçasını takip edip etmediğinin  gözlemlenmesi genellikle en kolay uygulanabilen ve en az yanlış değerlendirmeye yol açan testtir. Gözlerin nasıl göründüğüne bakılmalıdır.

Kedi ve köpeklerde kulaklar nasıl muayene edilmelidir?

Kedi ve köpeklerde kulaklar şu şekilde muayene edilmelidir:

• Kulaklarda koku olup olmadığı,
• Kulak yolunda akıntı olup olmadığı (ıslak, kuru, koyu renkli, krema benzeri ya da kanlı akıntı varlığına bakılmalıdır),
• Hastanın kafasını sağa sola sallayıp sallamadığı (kulakta akıntı sebebiyle
  hasta akıntıyı dışarı atmak için kafasını sallamaktadır),
• Kulaklara el ile temas edildiğinde ağrı duyup duymadığı,
• Kulak kepçesinde renk değişikliği ya da şişkinlik olup olmadığı muayene edilmelidir.

Kedi ve köpeklerde kas ve iskelet sistemi muayenesi nasıl yapılır?

Hasta yürüme halinde iken herhangi bir topallığın olup olmadığına bakılmalıdır. Hastanın önünde durularak bir el yardımı ile omuzdan başlayıp dirsek ve parmaklara kadar kemiklerin muayenesi yapılmalıdır. Aynı muayene arka bacaklarda kalçadan başlayarak diz ve parmaklara kadar uygulanmalıdır. Hastanın duruşunda bir asimetri olup olmadığına bakılmalıdır. Göğüs kafesi elle muayene edilmelidir herhangi bir şişkinlik ya da ağrı olup olmadığına bakılmalıdır. Her dört bacaktaki her eklem nazikçe öne ve arkaya hareket ettirilerek şişkinlik, ağrı, kaslarda
güçsüzlük ve eklem hareketinde zorlanma yönünden muayene edilmelidir.

Kedi ve köpeklerde solunum sistemi muayenesi nasıl yapılır?

Kedi ve köpeklerde solunum sistemi muayenesinde şu kriterlere dikkat edilir:

• Burun akıntısı mevcut mu,
• Hapşırma ya da öksürük mevcut mu,
• Trakeanın muayenesinde öksürük artıyor mu,
• Solunumun karakteri (gözle görülür bir fark yaratacak şekilde derin solunum yapması ya da ağrıdan dolayı göğüs kafesini fazla hareket ettirmemek için yüzeysel solunum yapması),
• Solunum sesleri (normal hastalarda solunum sesleri hasta nefes alırken ve çok az da nefes verirken duyulmalıdır)

Kedi ve köpeklerde kapilar dolum zamanının ölçümü nasıl gerçekleştirilmektedir?

Köpek dişi hizasından mukozaya yapılacak basınç ile kapilar dolum zamanının ölçümü gerçekleştirilmektedir. Parmak bu bölge üzerinden kaldırıldıktan sonra bölgede oluşan beyazlaşmanın kan ile tekrar dolması ve pembe renge ulaşması 1-2 saniye içinde gerçekleşmelidir. 1-2 saniyeyi geçen durumlarda ve mukozanın soluk gözlendiği durumlarda anemi ve dolaşıma ilişkin bir sorun olduğu düşünülmelidir.

Kedi ve köpek kliniklerinde ağız muayenesi nasıl gerçekleştirilir?

Gastrointestinal sistem muayenesine ağızdan dişlerin muayenesi ile başlanır. Dişlerde kahverengi renk değişimleri diştaşı olarak bilinir ve orta yaşlı ya da yaşlı hayvanlarda gözlenmektedir. Bu tür değişimler diş etlerinde çekilmeye yol açarak dişlerin erken dönemde kaybına yol açabilmektedir. Diş etlerinde enfeksiyon bulunduğu durumlarda da normalde pembe renkli olması beklenen diş etleri diş birleşme hattında kızarıklara yol açmaktadır. Dilin durumunda muayene edilmelidir. Dilin simetrik olup olmadığı hastanın normal çiğneme hareketini yapıp
yapmadığı ve aşırı salya üretimi olup olmadığına bakılmalıdır.

Kedi ve köpeklerde anüs muayenesi nasıl gerçekleştirilir?

Anüs bölgesi gastrointestinal sistemin en son bölümüdür ve dışarıdan önce gözle sonra bir eldiven giyilerek elle muayene edilmelidir. Anal bölgede sağlı sollu olarak simetrik iki kese bulunmaktadır. Bu keselerden kötü kokulu bir salgı gelmektedir. Bu salgı normaldir ve dışkı yapımı sırasında dışkının kolay çıkmasını sağlamaktadır. Bu keselerin normalde dışarıdan fark edilmemesi gerekmektedir. Eğer bir asimetri ya da her ikisinde birden bir genişleme bulunuyor ise mutlaka not edilmelidir. Eldiven yardımı ile anüsten bir parmak içeriye sokularak prostat
muayenesi yapılmalıdır. Bu tür muayene sayesinde hem genişleyen bir prostata olup olmadığı hem dışkının karakteri hem de anal keselerde iltihabi bir durum olup olmadığı belirlenmektedir.

Lenf nodülleri muayenesi nasıl gerçekleştirilir?

Mandibular lenf nodülleri çenenin altında oval kitleler şeklinde elle muayene edilebilektedir. Preskapular lenf nodülleri kürek kemiğinin ön bölümünde hissedilebilmektedir. Aşırı kilolu hayvanlarda lenf nodüllerinin muayenesi mümkün olmamaktadır. Aksillar lenf nödülleri kol altı bölgede yer almaktadır. İnguinal lenf nodülleri ise karın bölgesinin gerisinde yer almaktadır ve patolojik bir genişleme olmaması durumunda elle muayene edilememektedir. Popliteal lenf nodülleri ise dizin gerisinden muayene edilebilmektedir. Her bir lenf nodülünün simetriği ile birlikte muayene edilmesi ve asimetri olması durumunda not edilmesi gerekmektedir. Tüm lenf nodüllerinde genişleme olması durumunda bazı enfeksiyöz hastalıkların ya da lenfosarkomun gelişmiş olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.

Aspirasyon pnevmonisi nedir?

Aspirasyon pnevmonisi, hastanın genel anestezi sırasında mide içeriğini soluk borusuna kaçırması sonucu akciğerlerde gelişen bir rahatsızlıktır.

Hastaların kafes temizliği nasıl gerçekleştirilir?

Hastayı hareket ettirmeden önce ve temizliğe başlamadan önce kafes muayene edilmelidir. Dışkı, idrar ya da kusmuk varmı kontrol edilmelidir. Eğer bu maddelerden örnek alınması gerekiyor ise uygun kaplara örnekler alınarak muayene için buzdolabına konulmalıdır. Kafeslerde bulunan kartlar dışkılama, idrar yapma ve iştah durumu hakkında alınan bilgiler yönünden işaretlenmeli daha sonra temizlik yapılmalıdır. En iyi kafesler paslanmaz çelik ve fiberglas kafeslerdir. Bu kafeslerde yuvarlak kenarların olması temizliğin etkin bir şekilde yapılabilmesi açısından önemlidir. Tavanı da içine alacak şekilde tüm kafes iç yüzeyi standart
dezenfektan solüsyonlar (Nolvasan: Fort Dodge) kullanılarak spreylenmeli ve uygun tek kullanımlık temizlik bezleri ile silinmelidir. Kafes içinden su kabı çıkarılarak yenisi ile değiştirilmelidir. Kafes önündeki barların araları idrar, dışkı ve salya bulaşıklığı olabileceğinden temizlenmelidir. Hastanın altına tercihen tek kullanımlık temiz bir örtü konulmalıdır.

Dekübit ülseri nedir?

Dekübit ülserleri, hastanın sürekli yatmasına bağlı olarak yattığı taraftaki eklemlerin sert yüzey ile temas eden bölgelerinde dolaşımın bozulması ile gelişen açık yaralara verilen isimdir.