Temel Veteriner Genetik Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Genetik Açıdan Hücre Ve Organizma

1. Soru

Diyakinez evresini açıklayınız.

Cevap

Metafaza geçiş evresidir ve bu evrede kromozomlar tamamen yoğunlaşırken ekvatoral düzleme doğru hareket etmeye başlarlar. Çekirdek ve çekirdek membranı kaybolur. Her bir tetratın iki adet sentromeri iğ ipliklerine bağlanır.


2. Soru

Leptoten evresini açıklayınız

Cevap

Hücredeki kromatin ağı yavaş yavaş kısalıp kalınlaşarak kromozom halini almaya başlar. Her kromozom bir çift kardeş kromatidten oluşmuş durumdadır.


3. Soru

Zigoten evresini açıklayınız

Cevap

Bu evrenin en önemli özelliği başlangıçta kromozomların aynı hizaya gelmesidir. Kromozomlar bu evrede de sürekli kısalıp kalınlaşırlar. Kromozomlar aynı hizaya gelerek fermuar benzeri bir yapı halinde çift olarak bulunurlar. Bu yapıya sinaptonemal kompleks adı verilir


4. Soru

Nükleolus nedir?

Cevap

Hücre boyandığında çekirdeğin içerisindeki koyu boyanan bölge nükleolus (çekirdekçik) olarak tanımlanır. İçerisinde çok miktarda RNA ve ribozomların yapımında kullanılan proteinler bulunmaktadır. Hücre bölünmeden önce kullanılacak olan ribozomların rRNA’ları nükleolus (çekirdekçik) tarafından sentezlenmektedir.


5. Soru

Pakiten evresini açıklayınız

Cevap

Kromozomların replike olarak tetratları meydana getirdikleri dönemdir. Homolog kromozomlar yer yer birbirlerine yakınlaşırlar ve kardeş olmayan kromatidler bu yakınlaşma bölgelerinden birbirlerine bağlanarak sinaps meydana getirirler. Kardeş olmayan kromatidler arasında bu sinaps bölgelerinden parça değişimi meydana gelir. Bu olaya krossing-over adı verilir.


6. Soru

Mitoz bölünmede amaç nedir?

Cevap

Mitoz bölünmede amaç, kromozomların birer kopyasını oluşturmak ve daha sonra bu kopyaları hücre bölünmesi ile bu özdeş kromozomların, oluşan iki yavru hücreye dağıtılmasıdır. Mitoz bölünme nöron ve bazı uç sinirler hariç tüm dokularda meydana gelen bir olaydır. Çünkü dokuların oluşması ve devamlılığı için mitoz bölünme gerekmektedir. Kültüre edilmiş olan memeli hücrelerinde bir mitoz döngüsü 24 saat kadar olup bölünmenin kendisi ise 20 dakika ile 1 saat kadar sürmektedir.


7. Soru

Telofaz I evresini açıklayınız

Cevap

Bu safhada kromozomlar hücrenin kutuplarına yerleşirler ve yine mitoz bölünmede olduğu gibi sitokinez gerçekleşir. Yeni hücrelerin çekirdek membranları oluşturulur ve mayoz I tamamlanmış olur


8. Soru

Nükleus nedir?

Cevap

Ökaryotik canlıları prokaryotlardan ayıran en önemli özellik nükleusun varlığıdır. Genetik materyalin bulunduğu yer hücrenin çekirdeğidir. Aynı zamanda DNA’nın replikasyonu, transkripsiyonu ve RNA işlenmesi çekirdeğin içerisinde meydana gelir. Çekirdek zarı iç ve dış zar olmak üzere iki katlı bir yapıdan oluşmuştur. En büyük görevi içersindeki genetik materyalin muhafaza edilmesidir. Bu yapı üzerinde sitoplazma ile ilişkiyi sağlayan porlar bulunmaktadır. Çekirdek zarının dış katmanı endoplazmik retikulum ile ilişki içerisinde olup bu ilişki sitoplazma ile çekirdek arasındaki madde geçişini düzenlemektedir. Nükleus zarı ile nükleolus arasında kalan boşluğu dolduran sıvıya nükleoplazma adı verilir. Bu sıvı içerisinde kromatin iplikçikleri bulunmaktadır. Fibriller yapıda olan iplikçiklere kromonema, granüler kolloidal yapıda olanlarına ise kromatin (DNA) adı verilir


9. Soru

Diploten evresini açıklayınız

Cevap

Birbirleriyle sinaps yapmış olan kromozomlar bu evrede ayrılmaya başlarlar. Sinaptonemal kompleks kaybolur. Ancak kiyazma noktalarından hâlâ birbirlerine bağlıdırlar çünkü bu durum metafazda ekvatoral düzleme yerleşmeleri için gereklidir. Bu evrede kiyazma noktalarından bağlı 4 kromatid şeklinde görülürler.


10. Soru

Mayoz II evresini açıklayınız

Cevap

Buradaki amaç iki kromatid halinde bulunan kromozomları kromatidlerine ayırarak ayrı birer hücreye taşımaktır. Mayoz I’den daha kısa süren bu safhada profaz II, metafaz II, anafaz II ve telofaz II evreleri bulunmaktadır. Profaz II’de iğ iplikleri oluşur ve kromozomların sentromer bölgelerine tutunurlar. Metafaz II de her bir kromozomu sentromer bölgelerinden tutarak hücrenin ekvatoral düzlemine doğru çekerler. Metafazın sonunda kromozomlar iğ iplikleri ile sentromer bölgelerinden çekilerek ikiye ayrılırlar ve anafaz II safhasında her bir kromatid, hücrenin kutuplarına yerleşir. Telofaz II’de ise hücre sitokinez ile bölünür ve her bir kromozomdan tek bir kromatid barındıran 4 adet yavru hücre meydana getirilmiş olur.


11. Soru

Anafaz I evresini açıklayınız

Cevap

Bu aşamada kromozomlar hücrenin iki kutbuna doğru çekilmeye başlarlar. Mitozdan farklı olarak mayoz bölünmenin anafaz safhasında kardeş kromatidler birbirlerinden ayrılmazken homolog kromozomlar birbirlerinden ayrılarak hücrenin kutuplarına doğru çekilmeye başlarlar. İşte bu evrede homolog kromozomların ayrılması sayesinde oluşacak olan yavru hücrelerde kromozom sayısı yarıya düşer. Diğer bir deyişle 2n sayıda kromozom içeren diploid bir hücreden n sayıda kromozom içeren haploid iki hücre meydana getirilmiş olur.


12. Soru

Mitoz bölünme kaç basamağa ayrılır?

Cevap

Mitoz bölünme interfaz, profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olmak üzere 5 temel basamağa ayrılır


13. Soru

Metafaz I evresini açıklayınız

Cevap

Homolog kromozomlar hücrenin ekvatoral düzlemine yerleşerek metafaz plağını meydana getirirler. Bu aşamada homolog kromozomlar sentromer bölgelerinden iğ ipliklerine bağlı bir biçimde hücrenin zıt kutuplarına doğru olacak şekilde yerleşmiş durumdadırlar. Çekirdek membranı tamamen ortadan kalkmış durumdadır.


14. Soru

Mitoz ve mayoz bölünme arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

Mitoz Bölünme: ? Somatik hücrelerde görülen bölünme biçimidir. ? Canlı zigot halindeyken başlar ve yaşam boyunca devam eder. ? Kromozomlar kendilerini eşledikten sonra tek bir hücre bölünmesi gerçekleşir. ? Her bir mitoz bölünmeden sonra iki adet yavru hücre meydana gelir. ? Oluşan yavru hücrelerdeki kromozom ayısı ana hücre ile eşittir. ? Kromozomlar arasında herhangi bir genetik materyal aktarımı söz konusu değildir. ? Meydana gelen yavru hücreler genetik açıdan birbirlerinin aynısıdır. Mayoz Bölünme: ? Yalnızca cinsiyet hücrelerinde yani gonadlarda görülen bölünme biçimidir. ? Canlı cinsel olgunluğa (puberte) ulaştığı zaman başlar. ? Kromozomların kendilerini eşleşmelerini takiben ard arda iki adet hücre bölünmesi gerçekleşir. ? Her bir mayoz bölünmeden sonra 4 adet yavru hücre meydana gelir. ? Oluşan yavru hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır. ? Kromozomlar arasında genetik materyal alış verişi (krossing-over) olmaktadır. ? Meydana gelen yavru hücreler genetik açıdan birbirlerinden çok farklı olabilirler.


15. Soru

Profaz evresini açıklayınız

Cevap

Bu evrede nükleus membranı ve nükleolus kaybolmaya başlar. Kromozomlar kısalıp kalınlaşırlar ve protein matriks içerisine girerler. Bu aşamadan sonra kromozomlar kalınlaşmış bir şekilde ışık mikroskobunda görülebilir hale gelirler. Sentrozom sentriollere ayrılır ve her bir sentriol hücrenin kutuplarına yerleşerek iğ iplikleri ile kromozomların sentromer bölgelerine bağlanır. Bu aşamada kromozomlar kardeş kromatidler şeklinde görülebilir durumdadır. Nükleus membranının ve nükleolu- sun tamamen kaybolması ile hücre metafaz safhasına geçmiş olur.


16. Soru

Metafaz evresini açıklayınız

Cevap

Bu safhada kromozomlar sentromerlerinden hücrenin ekvatoral düzlemine yerleşmiş durumdadırlar. Bu görüntüye ekvatoral plak ya da metafaz plağı adı verilir. Kromozomların kısalıp kalınlaşma işlemi metefaz boyunca da devam eder. Metafaz evresi yaklaşık 1 saat kadar sürer.


17. Soru

Lizozom nedir?

Cevap

Lizozomlar içerisinde sindirim enzimleri bulunan zarla çevrili organellerdir. Hücre dışarısından hücre içerisine alınan maddeleri sindirdikleri gibi hücre içerisindeki kullanılmayan maddeleri ve metabolizma artıklarını da parçalamakla görevlidirler. Genel olarak bir vakuol yapısı göstermelerinin yanında boyut, işlev ve hücre içerisine alınan maddelerin özeliklerine göre farklılıklar gösterir.


18. Soru

Peroksizom nedir?

Cevap

Peroksizomlar da lizozomlara benzer şekilde çeşitli metabolik reaksiyonları içeren enzimleri içerirler ancak lizozomlarla karşılaştırıldığında daha küçüktürler. Kendi genomları bulunmamasına rağmen bölünerek çoğalabilirler. Memeli hücrelerinde 500 kadar peroksizom bulunmasıyla birlikte çeşitli reaksiyonlarda görev alan peroksizomlarda yaklaşık olarak 50 farklı enzim bulunmaktadır.


19. Soru

Anafaz evresini açıklayınız

Cevap

Bu evrede sentromerlerinden birbirine bağlı olan kardeş kromozomlar ayrılırlar ve iğ iplikleri ile hücrenin kutuplarına doğru çekilmeye başlarlar. Bu olaydan sonra kardeş kromozomlar ayrı ayrı görülürler ve sentromer bölgelerinin kromozom üzerindeki yerine göre Metasentrik, Submetasentrik, Akrosentrik ve Telosentrik kromozomlar olarak sınıflandırılırlar. Daha sonra hücre telofaz evresine geçer.


20. Soru

Golgi aygıtı nedir?

Cevap

Golgi aygıtı ribozomlarda sentezlenen proteinlerin işlenerek endozom, lizozom, plazma zarı ve salgı gibi hedef bölgelerine gönderilmek üzere sınıflandırılıp paketlendikleri organeldir. Aynı zamanda glikolipidlerin ve sfingomiyelinin de sentezlenmesinden sorumludur. Özet olarak golgi aygıtı salgı metabolizması boyunca meydana gelen hücresel ürünlerin sınıflandırılıp işlenmesi ile görevlidir


21. Soru

Hücre nedir?

Cevap

Hücre, yaşam için gerekli olan biyolojik olayların meydana getirildiği en küçük canlı birimdir. Hücreye en iyi örnek tek hücreli olarak yaşamlarını sürdüren tek hücreli organizmalardır.


22. Soru

Hücre ilk kez ne zaman ve kim tarafından bulunmuştur?

Cevap

Hücre ilk kez 1665 yılında Robert Hook tarafından kendi yaptığı mikroskopta şişe mantarındaki boşluklu yapıların gözlemlenmesi ile bulunmuştur. R. Hook bu boşluklara hücre (cellula) adını vermiştir. Hook daha sonra canlı bitki dokularını incelemiş ve burada da bir çeper ile çevrilmiş içerisi sıvı dolu yapılar olduğunu gözlemlemiştir. Ancak bu yapıların canlı olup olmadığını ve önemini anlayamamıştır.


23. Soru

Telofaz evresini açıklayınız

Cevap

Bu aşamada kardeş kromozomlar hücrenin iki kutbuna tamamen çekilmiş durumdadır. Nükleus membranı ve nükleolus yeniden şekillenirken kromozomlar yine interfazdaki hallerini almaya başlarlar. Daha sonra sitokinez ile hücre membranının da bölünmesi gerçekleşir ve hücre bölünmesi tamamlanmış olur.


24. Soru

Moleküler biyolojinin temeli nasıl kurulmuştur?

Cevap

1831’de Robert Brown nükleusu keşfetmiş ve 1839’da Purkinje çeperin içinde bulunan sıvıya protoplazma adını vermiştir. 1838’de Schwann, zamanına kadar olan bilgileri değerlendirerek hücre teorisini kurmuştur. 1852’de Remak, 1880’de Şeming mitoz ve amitoz bölünmeyi incelemişlerdir. 1862’de Kölliker sitoplazma ve nükleus terimleri ile protoplazmayı daha da ayrı bir biçimde incelemiştir. 1887’de Boveri, sentrozomu, 1897’de Benda, mitokondriyi, 1898’de Golgi, golgi aygıtını, 1899’da Garnier, endoplazmik retikulumu, 1905’de Farmer ve Moore mayoz bölünmeyi keşfetmişlerdir. Daha sonra 1944 yılında Avery ve McCarty, daha sonra da Griffitis DNA’nın genetik işlevi olduğunu açıklamış, Watson ve Crick ise 1953 yılında DNA’nın çift sarmal yapısını ortaya koyarak Moleküler Biyolojinin temelini kurmuşlardır.


25. Soru

Sfingomiyelin nedir?

Cevap

Sfingomiyelin, hayvansal hücre membranının ana bileşenlerinden biridir.


26. Soru

Protoplazma nedir?

Cevap

Protoplazma, hücre içerisindeki sitoplazma ve organellerin tamamıdır.


27. Soru

Matriks nedir?

Cevap

Matriks, mitokondri içerisindeki plazmaya verilen addır.


28. Soru

Endoplazmik retikulum nedir?

Cevap

Çekirdek zarı ile sitoplazma arasında kanal ve keselerden oluşan bir zar sistemidir. Hücresel zarların hemen hemen tamamının yapısını endoplazmik retikulum (ER) oluşturur. Hücre içerisinde işlevine göre; dış yüzeyinde ribozomlar bulunan Granüllü ER, ribozomlarla herhangi bir ilişkisi bulunmayan Granülsüz ER ve golgiye gitmek üzere meydana gelen veziküllerden oluşan Transisyonel ER olmak üzere üç gruba ayrılmışlardır


29. Soru

Sitoplazma nedir?

Cevap

Hücre membranı ile çekirdek membranı arasında kalan kolloidal bir sıvıdır. Büyük bir miktarını su oluşturmaktadır. Bu suyun %95 kadarı bağımsız su halinde bulunurken geri kalanı proteinlere bağlı bir biçimde bulunmaktadır. Sitoplazma içerisinde hücre organellerinin yanı sıra protein karakterdeki enzimler, lipitler, karbonhidratlar, proteinler, co-enzimler, ATP, ADP, mineraller ve iz elementler bulunmaktadır.


30. Soru

Kollodial ne demektir?

Cevap

Kolloidal, bakıldığında veya mikroskopla incelendiğinde homojen görünen ancak bekletildiğinde kendini oluşturan fazlara ayrılan sıvılardır. Kan örnek olarak verilebilir


31. Soru

Mayoz bölünmede amaç nedir?

Cevap

Eşeyli olarak çoğalan canlılarda eşey organlarında görülen bölünme biçimidir. Mayoz bölünme fertilizasyon öncesi gametlerin oluşturulma (gametogenesis) evresidir. Bu bölünme şeklinde mitoz bölünmeden farklı olarak bölünme sonucunda oluşan hücrelerde kromozom sayısı yarıya inmiş durumdadır. Aynı zamanda yine mitoz bölünmeden farklı olarak mayoz bölünmede Mayoz I ve Mayoz II olmak üzere birbirini izleyen 2 adet bölünme bulunmaktadır. Birinci mayoz bölünme kromozom sayılarının yarıya indiği bölünme olup burada diploid (2n) yapılı bir hücreden haploid (n) yapıda iki adet hücre meydana gelir. İkinci mayoz bölünme de ise kromozomların kendilerini eşlemesi ve hücre bölünmesi gerçekleşir. Mayoz bölünme sonucunda 4 adet haploid (n) hücre meydana getirilmiş olur. Mayoz I’in profaz evresi mitotik profaz evresinden farklı bir şekilde gerçekleşmektedir.


32. Soru

Plazma membranı nedir?

Cevap

Plazma membranı, hücre membranına verilen isimdir


33. Soru

Prokaryot hücreler içerisinde neleri barındırır?

Cevap

Prokaryot hücrelerin sitoplazması içerisinde çeşitli kimyasal maddeler, metabolitler ve ribozomlar bulunmaktadır. Sitoplazma içerisinde fibrilli özellik gösteren yapılar genetik materyalin oluşturduğu ve nükleotid adı verilen yapıdır. Bu nükleotidlerin içerisinde proteinleri ile sıkı bağlanmamış özellikteki DNA molekülü bulunur ve çoğunlukla bir halka şeklinde organize olmuştur.


34. Soru

Nükleotid nedir?

Cevap

Nükleotid, beş karbonlu şeker (pentoz), bir fosfat ve bir azotlu organik bazdan oluşan bir bileşiktir.


36. Soru

Ökaryotik hücre organizasyonu nasıldır?

Cevap

Ökaryotik hücrelerde hücre içerisinde gerçekleştirilecek olan her bir reaksiyon için özelleşmiş ve bir zar ile hücrenin geri kalan kısmından ayrılmış organeller bulunmaktadır. Hücre içerisinde bu organellerin yanında zarsız organeller ve hücrenin iskeletini oluşturan fibriller bulunmaktadır. Ökaryotik hücrelerin bir diğer özelliği de kalıtsal materyalin proteinler ile sıkıca paketlenmiş durumda olması ve hücre çekirdeği içerisinde muhafaza edilmesidir.


37. Soru

Mayoz bölünme kaç basamağa ayrılır?

Cevap

Mayotik bölünmenin bu fazı 5 evreden meydana gelmektedir. Bunlar; Leptoten, Zigoten, Pakiten, Diploten ve Diyakinez evreleridir.


38. Soru

Hücre membranı nedir?

Cevap

Tüm hücreler kendilerini dış ortamdan ayıran bir membran ile çevrilmişlerdir. İki katlı lipit tabakası ve bu tabakanın içerisinde bulunan proteinlerden (membran proteinleri) meydana gelmiştir. Hücre zarının görevi hücreyi dış ortamdan izole etmek ve hücrenin madde alış verişi olaylarını kontrol etmektir. Meydana gelmiş olduğu lipit ve protein yapısı hücre zarına ve dolayısı ile de hücrenin kendisine karakterini kazandırır. Sahip olduğu lipit tabaka sayesinde suya karşı bir geçirmezlik sağlarken, iyonların biyolojik moleküllerin hücre içine giriş ve çıkışı membran proteinleri sayesinde düzenlenir.


39. Soru

Mitokondri nedir?

Cevap

Mitokondriler, hücre içerisinde lipit ve karbonhidratları oksidatif fosforilasyon ile yıkımlayarak ATP oluştururlar. Başka bir deyişle, hücre içerisinde gerekli olan enerjinin üretilmesinden mitokondriler sorumludur. Mitokondriyi hücre içerisindeki diğer organellerden ayıran en büyük özellik tRNA, rRNA ve bazı mitokondriyal proteinlerin sentezlenmesinden sorumlu olan ve mitokondriyal DNA (m+DNA) adı verilen kendine has DNA’sı olmasıdır. Yani mitokondrinin yapılanması sırasında hem hücresel genom tarafından kodlanan proteinlere hem de mitokondrinin kendine has genomundan meydana gelen proteinlere ihtiyaç duyulmaktadır. İki katlı zar yapısından meydana gelmiş olan mitokondrinin iç zarı matrikse doğru çıkıntılar oluşturarak mitokondri içerisindeki reaksiyon yüzeyini arttırmaktadır


40. Soru

Prokaryotik hücre organizasyonu nasıldır?

Cevap

Yapısal olarak basit bir organizasyona sahiptirler. Temel olarak protoplazma ve onun etrafını çeviren plazma membranı ile bu membranın dışında bulunan hücre duvarından meydana gelmektedirler. Hücre duvarı yapısal şekil ve destek sağlarken, dış ortam ile ilişkiyi düzenler. Bazı prokaryotlarda hücre duvarı bulunmayabilir (mikoplazma). Hücre duvarı 10nm kalınlığında ve 3 katlı bir yapı göstermekle birlikte gram boyaları ile boyanma özelliğine göre gram (+) ya da gram (-) olarak sınıflandırılır. Prokaryot mikroorganizmalar zarlı organel içermemekle birlikte bazı durumlarda plazma zarı girintili çıkıntılı bir özellik gösterebilir. Burada mezozom adı verilen ve hücresel solunum ile ilgili olan katlanmaları meydana getirirler. Mavi-yeşil algler ile mor bakterilerde ise yine aynı şekilde fikobilozom adı verilen ve fotosentez yapmaya yarayan ışık pigmentleri bulunmaktadır. Bu verilen örnekler haricinde hücre içerisinde herhangi bir zar sistemi bulunmamaktadır.


41. Soru

Sentrozom nedir?

Cevap

Hücredeki hareket olaylarından sorumlu organeldir. Mitoz bölünme sırasında kromozomların mekik iplikleriyle hücrenin kutuplarına çekilmesi sentrozomun görevidir. Bu işlem sırasında iki adet sentriol şeklinde hücrenin kutuplarına yerleşir. Aynı zamanda Hücrenin hareketini sağlayan, silyum, flagellum gibi organeller ile spermatozoonun kuyruk hareketinden sorumludur. Sentrozom hayvan hücrelerine özgü bir organeldir.


42. Soru

Kloroplast nedir

Cevap

Kloroplastların hücre içerisindeki görevi mitokondrilerle benzerlik göstermektedir. Hücre içerisindeki ATP’nin üretiminden sorumlu olmakla birlikte bu ATP üretimini fotosentez yolu ile gerçekleştirmektedir. Mitokondriye bir diğer benzerliği ise kendisine ait bir DNA’sının bulunmasıdır. Ancak mitokondri ile karşılaştırıldığında kloroplastlar daha büyük ve daha karmaşık bir yapı oluşturmaktadırlar. Kloroplastlar aynı zamanda amino asitleri, yağ asitlerini ve kendi zarlarının lipit bileşenlerini de sentezlemekle görevlidirler. Kloroplast bitki hücrelerine özgü bir organeldir.


43. Soru

İnterfaz nedir ve kaç evreden meydana gelmiştir?

Cevap

Hücrenin iki mitoz arasında geçirdiği dönemdir. Temel olarak G1, S ve G2 olmak üzere üç evreden meydana gelmiştir. ? G1 (gap-aralık) evresi: Ökaryotlarda 10 saat kadar süren bu evrede RNA ve protein sentezi devam ederken DNA sentezi için hazırlıklar yapılmaktadır. ? S (Sythesis-sentez) evresi: Ortalama olarak 9 saat süren bu evrede RNA ve protein sentezi devam ederken DNA sentezi yani replikasyonu başlar. Bu evrede hücre içerisindeki DNA miktarı 2 katına çıkar. ? G2 (gap-aralık) evresi: 4 saat kadar süren bu evrede RNA ve Protein sentezi G1 deki gibi devam ederken DNA replikasyonu işlemi sona ermiştir.


44. Soru

Mayoz ve mitoz bölünmenin genetik önemini maddeler halinde sıralayınız.

Cevap

? Fertilizasyondan önce gametlerdeki genetik materyalin yarıya indirilmesi sonucunda fertilizasyon sonrası kromozom sayısının tür içerisinde sabit kalması mayoz bölünme ile sağlanmış olur. ? Her bir ebeveyn kromozomunun sadece tek bir nükleotidi mayoz sonrasında yavru hücreye aktarılmaktadır. Bu aktarılma işlemi rastgele meydana gelmekte ve aynı zamanda mayoz bölünme sırasında kardeş olmayan kromatidlerdeki parça değişimi (krossing-over) sayesinde tür içerisinde oldukça geniş bir çeşitliliğin olması sağlanmaktadır. ? Tüm bu rastgele aktarılma ve krossing-over olayları dikkate alındığında eşeyli olarak çoğalan canlıların eşeysiz olarak üreyen canlılara karşı büyük bir genetik üstünlüğü bulunmaktadır. ? Organizmanın gelişmesi, hücrelerin yenilenmesi ve yara iyileşmesini sağlayan mitoz bölünmedir. Genetik açıdan önemi ise kromozom sayısının sabit tutulmasıdır.


45. Soru

Ribozom nedir?

Cevap

Ribozom hücre içerisinde protein sentezinin yapıldığı organeldir. Ortalama %60 RNA ve %40 proteinden meydana gelen büyük ve küçük olmak üzere iki alt birimden oluşmaktadır. Ökaryotlarda büyük alt birimde 3 adet, küçük alt birimde ise 1 adet RNA molekülü bulunmaktadır. Bu alt birimler çekirdekte üretildikten sonra sitoplazmaya geçerler ve protein sentezi esnasında birleşerek ribozomları oluştururlar.


46. Soru

Hücre içerisindeki sitoplazma ve organellerin tamamına ne ad verilmektedir?

Cevap

Hücre içerisindeki sitoplazma ve organellerin tamamına protoplazma adı verilmektedir.


47. Soru

Fikobilozom ne işe yaramaktadır?

Cevap

Fikobilozom, mavi-yeşil algler ile mor bakterilerde bulunan, fotosentez yapmaya yarayan ışık pigmentleridir.


48. Soru

Nükleotid nedir?

Cevap

Nükleotid, beş karbonlu şeker (pentoz), bir fosfat ve bir azotlu organik bazdan oluşan bir bileşiktir.


49. Soru

Mikroskopla incelendiğinde homojen görünen ancak bekletildiğinde kendini oluşturan ve fazlara ayrılan sıvılara ne ad verilmektedir?

Cevap

Bakıldığında veya mikroskopla incelendiğinde homojen görünen ancak bekletildiğinde kendini oluşturan fazlara ayrılan sıvılara kolloidal denilmektedir. Kan örnek olarak verilebilir.


50. Soru

Enplazmik retikulum hücre içerisindeki işlevine göre kaç gruba ayrılmaktadır?

Cevap

Hücre içerisinde işlevine göre; dış yüzeyinde ribozomlar bulunan Granüllü ER, ribozomlarla herhangi bir ilişkisi bulunmayan Granülsüz ER ve golgiye gitmek üzere meydana gelen veziküllerden oluşan Transisyonel ER olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.


51. Soru

Sfingomiyelin nedir?

Cevap

Sfingomiyelin, hayvansal hücre membranının ana bileşenlerinden bir tanesidir.


52. Soru

Hücre içerisinde gerekli olan enerjinin üretilmesinden sorumlu olan yapı nedir?

Cevap

Mitokondriler, hücre içerisinde lipit ve karbonhidratları oksidatif fosforilasyon ile yıkımlayarak ATP oluştururlar. Başka bir deyişle, hücre içerisinde gerekli olan enerjinin üretilmesinden mitokondriler sorumludur.


53. Soru

Mitokondrilere göre daha büyük ve daha karmaşık bir yapıya sahip hücre organellerine ne ad verilmektedir?

Cevap

Mitokondri ile karşılaştırıldığında kloroplastlar daha büyük ve daha karmaşık bir yapı oluşturmaktadırlar.


54. Soru

Peroksizomlarda yaklaşık olarak kaç tane enzim bulunmaktadır?

Cevap

Memeli hücrelerinde 500 kadar peroksizom bulunmasıyla birlikte çeşitli reaksiyonlarda görev alan peroksizomlarda yaklaşık olarak 50 farklı enzim bulunmaktadır.


55. Soru

Hücre içerisinde protein sentezinin yapıldığı organel nedir?

Cevap

Ribozom, hücre içerisinde protein sentezinin yapıldığı organeldir.


56. Soru

Sitoplazma içerisinde hücre organellerinin yanı sıra hangi yapılar bulunmaktadır?

Cevap

Sitoplazma içerisinde hücre organellerinin yanı sıra protein karakterdeki enzimler, lipitler, karbonhidratlar, proteinler, co-enzimler, ATP, ADP, mineraller ve iz elementler bulunmaktadır.


57. Soru

Hayvan hücrelerine özgü olan organele ne ad verilmektedir?

Cevap

Sentrozom hayvan hücrelerine özgü bir organeldir.


58. Soru

Nükleus zarı ile nükleolus arasında kalan boşluğu dolduran sıvıya ne ad verilmektedir?

Cevap

Nükleus zarı ile nükleolus arasında kalan boşluğu dolduran sıvıya nükleoplazma adı verilmektedir.


59. Soru

Nükleoplazma içerisinde bulunan kromatin iplikçiklerinin çeşitleri nelerdir?

Cevap

Nükleoplazma sıvısı içerisinde kromatin iplikçikleri bulunmaktadır. Fibriller yapıda olan iplikçiklere kromonema, granüler kolloidal yapıda olanlarına ise kromatin (DNA) adı verilir.


60. Soru

İçerisinde çok miktarda RNA ve ribozomların yapımında kullanılan proteinler bulunan yapıya ne ad verilmektedir?

Cevap

Hücre boyandığında çekirdeğin içerisindeki koyu boyanan bölge nükleolus (çekirdekçik) olarak tanımlanır. İçerisinde çok miktarda RNA ve ribozomların yapımında kullanılan proteinler bulunmaktadır.


61. Soru

Mitoz bölünmenin amacı nedir?

Cevap

Mitoz bölünmede amaç, kromozomların birer kopyasını oluşturmak ve daha sonra bu kopyaları hücre bölünmesi ile bu özdeş kromozomların, oluşan iki yavru hücreye dağıtılmasıdır.


62. Soru

Hücrenin iki mitoz arasında geçirdiği dönem kaç evreden oluşmaktadır?

Cevap

Hücrenin iki mitoz arasında geçirdiği dönemdir. Temel olarak G1, S ve G2 olmak üzere üç evreden meydana gelmektedir.


63. Soru

Ekvatoral plak ya da metafaz plağı ne anlama gelmektedir?

Cevap

Metafazda kromozomlar sentromerlerinden hücrenin ekvatoral düzlemine yerleflmiş durumdadırlar. Bu görüntüye ekvatoral plak ya da metafaz plağı adı verilir


64. Soru

Mayoz bölünme nedir?

Cevap

Eşeyli olarak çoğalan canlılarda eşey organlarında görülen bölünme biçimidir.


65. Soru

1665 yılında hücre ilk defa kim tarafından bulunmuştur?

Cevap

Hücre ilk kez 1665 yılında Robert Hook tarafından kendi yaptığı mikroskopta şişe mantarındaki boşluklu yapıların gözlemlenmesi ile bulunmuştur.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi