İş Planı Dersi 1. Ünite Özet

Giriş

İş planları girişimciler ve işletmeciler için yol haritası özelliğine sahip bir belgedir. Mali destek arayan girişimcilerin iş fikirlerini ve bu fikrin nasıl başarılı olacağını, izleyecekleri yolu belirttikleri bir plandır. İş planı mali kaynak sağlayıcılar ve yatırımcılar açısından girişime destek kararını belirleyen araçtır.

Kıt kaynaklara erişmek ve sahip olunan kaynakları daha verimli ve etkili kullanmak için iş planı önemlidir. Yoğun rekabette başarılı olacak bir işletmeye sahip olmak, mali kaynak sağlayıcı ve yatırımcılarla iyi ilişkiler oluşturmanın en önemli aracı iş planıdır. İş planında işletmenin tüm unsurları ve ulaşmak istediği nokta ifade edilmektedir.

İş Kurma

Motivasyon girişimciler için en önemli güçtür. İş kurna sürecinde motivasyon eksikliği başarısızlığa sebep olabilir.

Kendi işinin patronu olma, daha fazla kazanım elde etme, geleceğine karar verme, bağımsız iş ortamına kavuşma ve fırsatları değerlendirme girişimciler için motivasyon kaynaklarıdır.

İşsizlik, yönetimle anlaşamama, alternatifsiz kalma ve işletmeye uyum sağlayama gibi faktörler girişimcinin iş kurmasını sağlayan zorlayıcı faktörlerdir.

Bağımsız olma, tanınma, başarma, kişisel gelişim ve kişisel zenginlik ise iş kurna sürecinin sürükleyici (işi başarıya götüren) faktörlerdir.

Girişimsel Süreç: Girişim sürecinin dört ana başlığı vardır; fırsat tanımlama ve değerlendirme, iş planı geliştirme, ihtiyaç duyulan kaynakların ve işletmenin yönetilmesidir.

Girişimsel süreçte girişimcinin başarısı, sürecin bütün aşamalarını bir arada değerlendirebilmesine bağlıdır.

Sürecin ilk aşaması olan fırsatı tanımlama ve değerlendirme en zor işlerden biridir. Girişimcinin olanakları görmeye sürekli hazır olması gerekir. İş fırsatlarını yakalamak için belirli bir mekanizma mevcut değildir. Tanımlanan fırsatın değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Çünkü girişimci kullanacağı kaynakların getirisini öngörmeye çalışmaktadır. Girişimci fırsatın risk ve avantajlarını değerlendirirken kişisel yeteneklerini, amaçlarını ve rekabet durumunu göz önünde bulundurmalıdır.

İş planı geliştirme aşamasında, girişimci piyasa araştırması gerçekleştirmiş, finansman gereksinimini belirlemiş ve kuracağı işletmenin biçimine karar vermiş olacaktır.

İş planının uygulanmasında, girişimci bir araya getirdiği kaynakları iş planı çerçevesinde kullanmaya başlayacaktır. İşletme kurulduktan itibaren büyümeye başlar, dolayısıyla organizasyon için karar vermeden kontrole kadar yönetimin işlevleri bu aşamada meydana gelir.

Girişimsel sürecin başarıya ulaşması, sürecin son aşamasında ağırlığını ortaya koyan yönetsel özelliklerin başarısına bağlıdır. Dolayısıyla girişimci bu süreci bir bütün olarak ele almalıdır.

Girişimciliğe başlama işin kurulması süreci; iş kurma düşüncesi, iş fikri, çalışma programı, ön değerlendirme, yapılabilirlik araştırması, iş planı, iş kurma ve geliştirme aşamalarından oluşur.

Girişimcinin kendi işini kurma isteği sürecin ilk adımıdır.

Girişimci iyi bir iş fikri için yenilik ve değişiklikleri izlemeli ve fırsatları görmelidir.

İş ile ilgili bütün faaliyetlerin zamanlamasının ve planlamasının yapılması gerekir.

Ön değerlendirme, iş fikrine ilişkin temel kıstaslara göre işin uygulanmasının değerlendirilmelidir.

Yapılabilirlik araştırması; ekonomik, teknik, mali ve hukuki açılardan işin gerçekleştirile bilirliğinin anlaşılmasını sağlar.

İş planı, yatırımın objektif değerlendirilmesini sağlar.

İş kurma, yatırımların gerçekleştirilip, işletmenin kurulduğu süreçtir.

İş geliştirme, karlılık ve faaliyetlerin etkinliği için yönetsel işlemlerin yürütüldüğü aşamadır.

İş fikri iş kurma sürecinin en önemli aşamalarından biridir. Girişimci için başarının ilk koşulu, başarı potansiyeli yüksek bir iş fikrine sahip olmasıdır. İş fikrinin belirlenmesinde girişimciler öncelikle iş deneyimlerini, ustalık ve becerilerini ve bilgilerini göz önüne almalıdırlar. Ayrıca girişimciler fırsatları da iş fikrine dönüştürebilirler. Piyasadaki durumu gözlemlemek ve fırsatları yakalamak girişimin temel özelliklerindendir.

Genel olarak iş fikri bulma yöntemlerinde; ailenin etkisi, fırsatçılık, taklitçilik, becerilere yönelmek, pazar araştırması, fikir alışverişi yapma ve yatay düşünce vardır.

Ebeveynlerince girişimciliğe teşvik edilen daha fazla girişimci özelliğe sahiptirler.

Girişimciler karlı fırsatlar ararlar ve sahip oldukları kaynakları uygun iş fırsatı bulduklarında kullanırlar.

Çevrede, başka şehir ya da ülkelerde başarı elde etmiş girişimlerden iş fikri oluşturulabilir.

Birçok insan içgüdüsel olarak sahip olduğu beceriler temelli iş kurmayı düşünür.

Girişimcilik çoğunlukla tüketicilere bağlıdır. Girişimciler iş fikirlerinin pazarda kabul edilmesini önemserler.

Girişimci adayları başarılı girişimciler ya da güvendikleri kişilerle fikir alışverişinde bulunarak iş fikri oluşturabilirler.

Yatay düşünce, olaylara farklı açılardan bakmayı sağlar. İnsanların sadece genel ihtiyaçlarını düşünmek yerine; belirli insan gruplarını düşünmek de fayda sağlayabilir.

İşletme kurmanın ana amacı kar elde etmektir. Kar elde etmeye ilave olarak; bağımsız çalışma isteği, para kazanma isteği, miras ya da devir, sosyal saygınlık, buluşun özendirdiği işletmeler ve başka olanağın bulunmaması nedenleri de girişimcilerin işletme kurma kararlarında etkilidir.

Girişimciler emir almayı sevmezler. Bağımsız çalışmayı isterler. Böylece davranış, kararları konusunda daha esnektirler.

Daha çok kazanç elde etmek ihtimali iş kurma nedenidir.

Bir işletmeye miras ya da devir yoluyla sahip olunabilir.

Yeterli geliri olan kişiler prestij kazanmak için iş kurabilirler. Ayrıca işletme kurma toplumda sosyal statü elde etme olanağı sağlar.

Kişiler yeni fikirlerini, buluşlarını değerlendirmek için işletme kurarlar.

Kendilerine uygun iş bulamayan kişiler, niteliklerini değerlendirmek isteyenler işletme kurabilirler.

İş Planı

İş planı; iletişim, planlama ve yönetim amaçları için kullanılan bir araçtır.

İletişim aracı olarak iş planı; sermaye elde etme, yatırımı cazip hale getirme ve stratejik ortaklar bulmayı ifade eder.

Yönetim aracı olarak iş plan; işletmenin gelişimi doğrultusunda izlenecek yolların tespit edilmesi, sonuçların takip edilmesi ve gelişmelerin değerlendirilmesinde kullanılır.

Planlama aracı olarak iş planı; işletmenin tüm aşamalarında yol göstericidir.

İş planlaması bir işletmedeki hedeflerin ve hedeflerin gerçekleştirilmesi için gerekli faaliyetlerin belirlenmesidir. İş planları da girişimcilere iş akışıyla ilgili bilgi verilmesi amacıyla yapılmaktadır. Kapsamlı iş planlaması çalışması olmadan iş kurmaya çalışmak kıt olan kaynakların boşa harcanmasına sebep olabilir.

İş planın işletme başarı için yapılması gerekenlere yönelik yönetsel kararları içermesi zorunludur. İş planı işletmenin varlığını sürdürebilmesi için, neyin nasıl yapılacağına ilişkin karar verme sürecinin belirtildiği bir belgedir. İş planları bütün işletmeler tarafından kullanılabilir.

Başarılı girişim için atılacak ilk adım iyi iş planıdır. İş planının temel fonksiyonu ticari bir girişimi her yönüyle değerlendiren açıklamalardan meydana gelen bir taslak oluşturmaktır. İş planının temel amacı, iş kurma sürecinde hangi hedefler için neyi, nasıl ve ne zaman yapılacağının kararlaştırılmasıdır.

İşletmenin hedef ve amaçlarını tutarlı hale getiren en etkili araçtır. İşletmeler iç faaliyetlerinin verimliliğini arttırmak, işletmeyi yatırımcılar tanıtmak için iş planlarını kullanırlar.

İş planı; amaçları, tahminleri ve finansal kestirimleri ifade eder. İş planı şu anki yerimizi, yönümüzü ve oraya nasıl varma isteğinde olduğumuzu gösterir.

ş planı süreci, bir girişimin ayrıntılı analizin edilmesine ve muhtemel belirsizlikleri karşılamaya olanak tanıyacak etkili stratejinin geliştirmesine katkı sağlar.

İş Planının Faydaları

İş planlarının en önemli yararı, işletmenin hedeflerinin tespit edilmesi ve bunların yazılı hale getirilmesidir.

İş planının sağladığı yararlardan bazıları şunlardır:

İşin; bilinçli, eleştirel ve objektif değerlendirilmesi için zaman, çaba, gayret ve disiplinin düzenli olarak bir araya getirilmesine katkı sunar.

İşletmenin zayıf ve güçlü yanlarını, sorunlarını tespit ederek performansı iyileştirir.

İşletmenin farklı bölümleriyle ilgili planlamaları koordine ederek tutarlılıklarını sağlar.

İşletme çalışanlarına performans ve öncelik beklentilerini aktarır.

Performans ölçümü için anlamlı ölçüler oluşturur.

İş planında yer alan ekonomi, finans ve rekabet yapısıyla ilgili analizler girişimcinin kabullerinin gözden geçirilmesini sağlar.

Girişimciler dış değerlendirme uzmanları için faaliyet stratejilerini ve sonuçlarını geliştirirler.

Amaç ve hedeflerin iş planında sayısal olarak ifade edilmesi sonuçların öngörülerle karşılaştırılmasını kolaylaştırır.

İş planları pazar potansiyeli hakkında bilgi sunar ve pazar payının nasıl sürdürüleceğini planlar.

Finansal kaynak sağlayıcılara ve yatırımcılara finansal değerlendirme bilgileri sağlar.

Yabancı kaynak sağlamada bir iletişim, işletmenin başarılı yönlendirilmesi için bir faaliyet aracıdır.

Amaçların verimli tespit edilmesine ve girişimcinin amaç ve yeteneklerinin ortaya çıkarılmasına katkı sunar.

Başarıların ve karların ölçülmesine yardımcı olacak belirli parametreler sunar.

İş planı sürecinden, yönetici eğitim ve motivasyonunda da yararlanılabilir.

Basel II şartlarına göre daha uygun koşullarda kredi alınmasına katkı sunar.

İş planı uygulamaları işletme geliştirme ve kurumsallaşma sürecine şu katkıları sunar:

• İşletmede tam görev dağılım yapılması
• Müşterilerin istek ve özelliklerinin anlaşılması
• Pazar politikası ve pazarlama planı olması
• Satış planlamasının üretim ve tedarikle koordinasyonunun sağlanması
• Üretim verimliliğinin elde edilmesi
• Ortak ve çalışanların işletmede olma sebeplerinin belirlenmesi
• Gerçek bir bütçe sisteminin sağlanması
• İşletmenin gelişerek varlığını devam ettirebilmesi için önemli olan konularda karar vericilerin işlerini kolaylaştıran, onlara rehberlik eden bir kaynaktır.

Yukarıda belirtilen katkılarına ilave olarak iş planı, işletmenin erişmek istediği çevrelere kendini anlatmasını sağlayan, uzmanlığı gösteren bir doküman niteliğindedir.

İş planı, kurulacak işletmenini organizasyonun resmidir. İyi bir iş planı; ihtiyaç duyulan kaynakları, bunların nasıl elde edileceğini, nasıl kullanılacağını ve iş planının başarılı olma biçimini ortaya koyar.

İş Planının Bölümleri

İş planı işletmenin tüm boyutlarını içeren bir belgedir. Ayrıntılı iş planı; giriş yönetici özeti, girişimcinin ve işletmenin tanıtımı, talep yapısı ve piyasa araştırması, pazarlama planı, üretim planı, yönetim planı, finans planı, risk analizi, zaman tablosu ve ekler olmak üzere on bölümden oluşmaktadır.

Planın giriş bölümünde; işin türünün, mali ihtiyaçların ve bazı tahminlerin bulunması gerekir. Yönetici özeti kısmı iş planının temeli gibidir. Yapılacak iş, içinde bulunulan sektör, pazarlama stratejileri, ihtiyaç duyulan mali kaynaklar gibi detayların bir araya getirilmesidir.

Girişimcinin ve işletmenin tanıtımı bölümünde girişimcinin işi seçme nedeni, girişimcinin özellikleri ve hedefleri ifade edilmelidir. İşletmeyle ilgili bilgi, güçlü yönleri ve başarı kaynakları açıklanmalıdır. İş fikrinin başarılı uygulanmasına ilişkin motivasyon ifade edilmelidir.

Talep yapısı ve piyasa araştırması kısmında pazarın boyutu, pazar boyutlarını etkileyen faktörler, rakipler, pazar payları, ikame mallar, pazara giriş engelleri, müşteri özellikleri, rakipleri stratejileri konularıyla ilgili bilgiler yer almalıdır.

Pazarlama planı bölümünde pazara girişte ürün ve hizmetlerin tanıtım biçimi, ürün ve hizmet bilgisi, fiyat, dağıtım, satış yaklaşımı, reklam ve promosyon ve halkla ilişkiler konularında bilgilere yer verilmelidir.

Üretim plan bölümünde üretim biçimi, kapasitesi ve süresi; üretim ve depolama yer, dış kaynak kullanımı, kurallar ve yasal konular ile ilgili bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.

Yönetim planı kısımda; organizasyon yapısı, yönetim kadrosu, hisse sahipleri, ortaklar, yatırımcılar, yönetim ve danışma kurulu, profesyonel danışmanlık alınan kişilerle ilgili bilgi sunulmalıdır.

Finans durumu: Mali tablolar, başa baş analizi ve yatırım geri dönüş süresi bilgileri yer almalıdır.

Risk analizi kısmı, SWOT analizi, muhtemel senaryolar ve önerileri içerir.

Zaman tablosu bölümünde işin kuruluş dönemi ayrıntılı olarak verilir. Diğer bir ifadeyle yapılacak bütün işlerle ilgili zamanın belirtilmesidir.

Eklerde okuyucunun detaylı bilgiler talep etmesi ve iş planının okunmasını kolaylaştırıcı bilgiler sunulur.