Girişimcilik Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sermaye maliyetinin ve finansal risklerin en aza indirilmesine yönelik stratejiler nelerdir?

Finansal stratejilerin oluşturulması, en uygun finansman kaynaklarının bulunması, alternatif borç- özsermaye yapılarının değerlendirilmesi ve buna bağlı olarak finansal faydanın en yüksek düzeye çıkarılması amaçlanır. Bu amaç doğrultusunda sermaye maliyetinin ve finansal risklerin en aza indirilmesine yönelik çeşitli stratejiler geliştirilir. Bu stratejiler;

• Borçlanmadaki vadeyi uzatmak,

• Mümkün olduğu ölçüde sabit faiz oranı üzerinden borçlanmak,

• Alınan borçların yenilenememe riskini en aza indirmek ve

• Döviz kuru risklerinden korunmak şeklinde olmalıdır.

İşletmelerde çalışma sermayesi düzeyi hangi faktörlere göre değişir?

İşletmelerde çalışma sermayesi düzeyi çok sayıda faktöre bağlı olarak değişmektedir. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:

İşletmenin faaliyet konusu: Çalışma sermayesi düzeyi faaliyet konusuna göre büyük değişiklikler gösterir. Örneğin, ticari faaliyette bulunan işletmeler üretim işletmelerine göre daha çok çalışma sermayesine ihtiyaç duyarlar. Üretim işletmelerinde çalışma sermayesi düzeyi, üretim surecine, alış ve satış politikalarına bağlı olarak değişmektedir.

İşletmenin büyüklüğü: Küçük işletmeler büyük işletmelere oranla daha yüksek oranda çalışma sermayesine ihtiyaç duyarlar. Küçük işletmelerin sermaye piyasalarından fon sağlama olanaklarının sınırlı olması, daha çok emek yoğun faaliyet göstermesi ve buna bağlı olarak üretim süreçlerinin uzaması bu ihtiyacı daha da arttırabilir.

Satışlarda artış (ya da azalış) oranı: Satışlarla çalışma sermayesi ihtiyacı arasında bire bir olmamakla birlikte aynı yönde bir ilişki vardır. Satışlardaki artış, işletmenin nakit, alacak ve stok düzeyini etkileyeceğinden çalışma sermayesi ihtiyacını da değiştirecektir. Bununla birlikte satışlardaki azalış da, aynı şekilde, çalışma sermaye kalemlerinde azalışa neden olacaktır.

Satışlardaki düzenlilik: Satışlardaki düzenlilik işletmenin finansal planlama sürecini etkiler. Satışları düzenli olan bir işletme çalışma sermayesi yönetiminde etkinlik sağlayarak daha az fon bulundurmak yoluyla kârlılığını arttırabilir.

Çalışma sermayesi yönetimi firmanın tam kapasite ile çalışabilmesi, üretimin kesintisiz olarak devam edebilmesi, iş hacmini genişletebilmesi, yükümlülüklerini karşılayamama (likidite) riskini azaltması, kredi değerliliğini arttırması, olağanüstü durumlarda mali yönden zor durumlara düşmemesi, faaliyetlerini kârlı ve verimli bir şekilde yürütebilmesi için gerekli olan sermayedir. Çalışma sermayesi yönetimi nakitin, alacakların, kısa vadeli yatırım araçlarının ve stokların yönetimini kapsamakla beraber daha geniş bir ifade ile kısa vadeli borçların yönetimini de kapsamaktadır.

Girişimci için iki tür finansman biçiminden söz edilebilir. Bunlar borç ile finansman ve/veya özkaynak yoluyla finansmandır. 

Borç finansmanı faiz ve ana para ödemesini gerektiren araçlar ile yapılır. Alınan kredi, girişimin satışlar yoluyla yaratmış olduğu kârdan geri ödenir. Borç finansmanı genellikle varlık temelli finansman olarak adlandırılır ve binalar, makineler, arazi gibi bazı duran varlıkların teminat olarak gösterilmesini gerektirir. Eğer sağlanan borçlar kısa dönemli ise (1 yıldan daha az), kurulacak olan girişimin çalışma sermayesi ihtiyacının karşılanmasında kullanılır. Kısa dönemli alınan bu borçlar yıl içerisinde ödenir. Uzun dönemli borçlar ise (1 yıldan daha uzun) büyük oranda duran varlıkların finansmanında kullanılır. Duran varlıkların toplam içerisindeki payı, kurulacak olan işletmenin türüne, faaliyet konusuna ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir.

Dışarıdan sağlanacak kaynakların değerlendirilmesinde üç temel faktör üzerinde durulmalıdır. Bu faktörler:

• Kullanılacak fonların vade yapısı

• Kullanılacak fonların maliyeti

• Yönetim üzerindeki kontrol etkisi

  şeklinde sıralanabilir.

Aile ve arkadaşlardan sağlanabilecek fonların miktarı da oldukça sınırlı olmakla birlikte özkaynak oluşturması açısından birçok girişimin başarısında önemli rol oynayabilecek niteliktedir. Bu fonların sağlanması diğer tüm kaynakların sağlanmasına göre oldukça kolay olmakla birlikte girişimin ortaya çıkmasında ve başarılı olması durumunda çeşitli sakıncaları da beraberinde getirebilmektedir. Bu sakıncalar şu şekilde sıralanabilir:

• Yönetime karışma

• Elde edilen kârdan pay alma

• Sahiplenme

• Çalışanlara karışma

• Faaliyetleri yönlendirme

Leasing (finansal kiralama) bir yatırım malının mülkiyeti leasing şirketinde kalarak, belirli bir kira karşılığında, kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve yapılan sözleşmede belirlenen değer üzerinden sözleşme süresi sonunda mülkiyetin kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir. Dünya uygulamalarına bakıldığında oldukça yaygın kullanılan bu finansman yöntemi ülkemizde de yatırım finansmanında kullanılmaktadır. Leasing, bir malın özkaynak ya da kredi kullanarak satın alınması yerine, bir Leasing şirketi tarafından satın alınarak yatırımcıya kiralanması ve kira süresinin sonunda düşük bir bedel karşılığında mülkiyetin devredilmesi olarak tanımlanabilir.

Melek yatırımcı, genellikle parası olan kişi veya grupların, kâr sağlama potansiyeli yüksek, katma değer yaratabilecek bir iş fikri olan fakat kaynak sıkıntısı içerisindeki girişimlere destek olunması anlamında kullanılan bir kavramdır.

Melek yatırımcılar yoluyla sağlanan finansman ile risk sermayesi arasındaki farklılıklar nelerdir?

Melek yatırımcılar yoluyla sağlanan finansman, risk sermayesine benzetilmekle birlikte aralarda önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar şu şekilde sıralanabilir:

• Finansmanına yardımcı olunacak yatırımlarda melek yatırımcılar kendi paralarını kullanırlar risk sermayedarları ise kendilerine yatırım yapan bireysel ve kurumsal yatırımcıların paralarını kullanırlar.

• Risk sermayedarları melek yatırımcılara oranla daha fazla teknoloji tabanlı yatırımlara destek verirler.

• Melek yatırımcıların yatırım oranları risk sermayedarlarına göre daha düşüktür.

• Melek yatırımcılar yatırım yaptıkları işletmelerin karar süreçlerine bizzat katılırlar; ancak risk

  sermayedarları stratejik denetimlerde bulunurlar.

• Melek yatırımcılar yatırımlarını tamamen maceracı bir ruhla ve amatör bir şekilde yaparken risk sermayedarları profesyonel ve yüksek getiri amaçlı yaparlar.

• Melek yatırımcılar genellikle daha önce girişimcilik deneyimlerine sahiptirler; ancak risk sermayedarlarının girişimcilik deneyimleri melek yatırımcılara oranla daha düşüktür.

• Yatırım deneyimlerine bakıldığında risk sermayedarları melek yatırımcılara göre daha aktiftir ve yatırım sayısı daha fazladır.

• Melek yatırımcılar risk sermayedarlarına göre daha fazla risk alırlar ve beklentileri düşüktür.

• Melek yatırımcılar risk sermayedarlarına göre daha az araştırma ve değerlendirme süreci uygularlar

Ellerinde büyük miktarda fon fazlası bulunan yatırımcıların, gelişme potansiyeli yüksek olan küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) olu!umu ve faaliyete geçmesi için yaptığı orta ve uzun vadeli bir yatırım modeli olarak tanımlanmaktadır.

Risk sermayesi şirketlerinin temel özelliği yatırım yapılan şirketlere finansman desteğinin sağlanmasının yanısıra yönetim desteği vermeleri ve özellikle stratejik konularda karar alma mekanizmasının mutlaka içinde yer almalarıdır

Risk sermayesi şirketlerinin girişimcilere yaptıkları yatırımlar  türleri nelerdir?

Bir projenin hemen her aşaması, risk sermayesi ile finanse edilebilir. Risk sermayesi yatırım şirketleri, finansman desteği sağlayacakları yatırımlardan doğan riskleri azaltmak amacı ile gerek sektör, gerekse de işletme bazında yatırım portföyü oluştururlar. Risk sermayesi şirketlerinin girişimcilere ya da işletmelere yaptıkları yatırımlar, aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Fikir Aşamasındaki Yatırımlar
• Başlangıç Yatırımları
• Erken Aşama Yatırımları
• Genişleme Yatırımları
• Köprü Finansman ya da Destek Yatırımlar
• Satın Alma Destek Yatırımları

Programa üniversitelerin örgün öğrenim veren, herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış gerçek kişiler başvurabilmektedir. Destekleme süresi 12 aydır.

"Yeni Girişimci Desteği" destek başvurusunda bulunma hakkı kazanmış yeni girişimcilere verilmektedir. KOSGEB tarafından verilen iş kurma uygulamalı girişimcilik eğitim desteğini alan veya KOSGEB’in işbirliği ve denetimi çerçevesinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu, İŞKUR, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, belediyeler ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile meslek odaları tarafından ulusal ve uluslararası projeler kapsamında düzenlenen uygulamalı girişimcilik eğitimine katılanlar veya İş Geliştirme Merkezlerinde (İŞGEM) yer alan girişimcilerden son bir yıl içinde işletmesini kuranlar bu destek unsurundan yararlanabilirler.

Programın amacı ve gerekçesi şu şekildedir:

• Proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’ler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuşsektörlerdeki KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması,

• KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması,

• Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBİ’nin bu desteklerden yaygın şekilde faydalanması,

• KOBİ’lerin rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi,

• KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi.

Endüstriyel araştırma ve teknoloji geliştirmeyi ve yenilikçiliği geliştirmek, özendirmek, izlemek ve üniversite-sanayi ilişkilerini gerçekleştirmek TÜBİTAK’ın ana hedeflerindendir. Bu hedef doğrultusunda Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB), ülkede yerleşik tüm kuruluşların araştırma ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini desteklemekte ve böylece teknolojinin toplumsal faydaya dönüşmesi sürecine katkıda bulunmaktadır.

EUREKA nedir?

EUREKA, Avrupa ülkelerindeki endüstri ve araştırma kuruluşlarının dünya pazarlarındaki rekabet gücünü artıracak ileri teknolojilerin, ürünlerin ve hizmetlerin araştırılması ve geliştirilmesini, ülkelerarası ortak projeler oluşturulmasını ve yürütülmesini teşvik etmek için 1985’te Türkiye’nin de içinde bulunduğu 19 Avrupa ülkesi ve Avrupa Birliği’nin kurduğu uluslararası bir kurumdur.

EUREKA, üye ülkelerdeki şirket ve araştırma enstitüleriyle etkili bir iletişim kurarak, bu kuruluşların çabalarını ileri teknolojilerin gelişmesi doğrultusunda birleştirir, uluslararası ortak projelere dönüştürür. EUREKA projeleri, genel olarak ileri teknoloji alanlarındaki ürün, süreç ve hizmetlerle ilgili olmakla beraber, modern alt yapıların kurulması, ülkelerin ortak problemlerinin çözülmesi ve refahın artırılmasını amaçlayan araştırma ve geliştirme çalışmalarını da kapsamaktadır

"Stratejik Odak Konuları Projeleri" nedir?

Stratejik Odak Konuları Projeleri (STOKP), ülkemizde mevcut sanayi yapısı, teknoloji ve insan gücü birikimi ve uluslararası rekabet üstünlüklerine ait kriterler esas alınarak, hangi alanlarda teknolojik projeler yürütülmesinde yarar bulunduğunu veya araştırma, teknoloji geliştirme ve inovasyon faaliyetlerinin, ülkemizde gelişip yaygınlaşması için alınması gereken tedbirleri tespit eden projeler olarak tanımlanmıştır.

Ülkemizde, esnaf ve sanatkârları desteklemek amacıyla verilen krediler şu şekildedir:

• İşletme Kredisi

• Aylık Eşit Taksitli İşletme Kredisi

• İstihdamı Destekleme Kredisi

• Kooperatif İhracat-Tesis Kredisi

• Iskonto Kredisi

• Şoför Taşıt Edindirme Kredisi

• Şoför Esnafına Taşıt Onarım Kredisi

• Servis Aracı Kamyonet Yenileme Kredisi