Kültürlerarası İletişim Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Toplumsal Yaşam, Kültür Ve İletişim

1. Soru

Toplum da norm kavramı nasıl tanımlanır?

Cevap

Toplumlar da bir değeri benimsedikten sonra, toplumsal işleyişi ve bireylerin davranışlarını o değere göre düzenlemek için ilke ve kurallar belirlerler. Bu kurallar bütünü norm olarak adlandırılır. Norm, bir kültürün tercih ettiği düşünce ya da davranış kurallarına göre belirlenen davranış modelleridir (Kartarı, 2006: 202).


2. Soru

Bir norm çeşidi olarak alışkanlık ne demektir?

Cevap

Normlar toplumdaki yaygınlıklarına, içerdikleri yaşam alanlarına, ömürlerine ve yaptırım güçlerine göre farklı adlar alırlar. Alışkanlık en zayıf normdur. İnsanlar alıştıkları şekilde davranmaya eğilimlidir. Alışılmış davranışları göstermek toplumsal yaşamda rahat etmenin yollarından biri olduğu için, herhangi bir zarara yol açmıyorsa yaygınlığı artar ve toplum tarafından kabul görerek daha güçlü normlara evrilebilir.


3. Soru

Toplumsal yaşamın belirleyici unsurları nelerdir?

Cevap

Bireylerin mensup oldukları toplumsal tabakalar ve toplumsal sınıflar ile sahip oldukları toplumsal statüler de toplumsal yaşamın belirleyici unsurlarıdır.


4. Soru

Aşağılama mesafesi ne demektir?

Cevap

Son olarak, yabancıyla aralarına, düşmanlık duygularını gösterecek derecede mesafe koyar. Bu mesafeye ise aşağılama mesafesi denir.


5. Soru

Gündelik yaşam ne demektir?

Cevap

Gündelik yaşam, bireyin, onun edimlerinin, tutum, etkileşim ve iletişim biçimlerinin doğrudan yaşandığı dünyadır. Bu nedenle 1980’li yıllardan beri insan ve toplumbilimleri alanlarında çalışan bilim insanları arasında kültürel ve  toplumsal olgularını gündelik yaşam çerçevesi içinde araştırma eğilimi artmaktadır (Herlyn, 1996).

Gündelik yaşam, bireyin toplumsal yaşam içinde diğerleriyle paylaştığı yaşam kesitini ifade eder.

Gündelik yaşam terimi bir toplumun üyelerinin gündelik yaşamlarının ortak noktalarını ve ortak davranış örüntüleri ile gündelik rutinlerin ortalamasını ifade eder.


6. Soru

Gündelik yaşamda kültürlerarasılık durumu yalnız yüz yüze karşılaşmalarda
ortaya çıkmayacağı gibi, başka hangi durumlarda görülür?

Cevap

Gündelik yaşamda kültürlerarasılık durumu aynı zamanda şu gibi durumlarda da görülmektedir: Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ve yaygınlaşmasının sonucu olarak farklı ülkelerde, farklı kültürel kodlarla üretilmiş medya içerikleri dünyanın her yerinde tüketilmektedir. Kitaplar, gazete ve dergiler, ulusötesi televizyon yayınları, televizyon film ve dizileri, sinema filmleri, video ve bilgisayar oyunları, müzik ürünleri, sınır aşan medya içerikleri arasında sayılabilir.


7. Soru

Topluluk kavramı nasıl tanımlanmıştır?

Cevap

Topluluk, belirli amaç için bir araya gelen ve onu oluşturanlar arasındaki bağların çok güçlü olmadığı, uzlaşmayla belirlenen kurallara göre yönetilen, amaç ortadan kalkınca dağılan insan grubudur.


8. Soru

Toplum da değer kavramı nasıl tanımlanır?

Cevap

Toplumlar, seçeneği olan düşünce, davranış ve durumlardan birini diğerlerine tercih ederek kendi değerlerini belirlerler. Değer, diğerlerine göre tercih edilen fikir, duygu, davranış ve duruma denir.


9. Soru

Toplumsal yaşam ne demektir?

Cevap

Toplumsal yaşam, bireylerin toplumsal sistem içinde, onun kurallarına uyarak  sürdüğü yaşamdır. Toplumsal yaşam bireysel yaşamdan farklıdır. Toplumsal yaşamda bireylerin davranışları normlar tarafından şekillendirilir ve sınırlandırılır. 


10. Soru

Bir norm çeşidi olarak örf ne demektir?

Cevap

Örf, gelenekten daha dar kapsamlı yaşam alanlarında uyulması zorunlu normları içerir. Örfe aykırı davrananlar toplumdan dışlanır, yakınları ile ilişkisini yitirir ve bazı durumlarda fiziki cezalandırmaya maruz kalırlar. Söz gelimi, evlenme geleneğinde yer alan söz kesimi aşamasında verilen sözün tutulması örftür. Bunun için ayrıca yazılı bir belgeye gerek yoktur. Toplum tarafından kabul edilen  bir gerekçe olmadan sözünü tutmayan taraf toplumdan dışlanır. Örfler genellikle yasalara kaynaklık ederler.


11. Soru

İlgisizlik mesafesi ne demektir?

Cevap

Genellikle öteki ile arasında mesafe koymak şeklinde ifade edilen bu tutumlar üç şekilde gerçekleşir. Birincisinde birey, kendi kültürel ölçütlerine göre, yabancı ile arasına, onunla ilgilenmediğini, ona önem vermediğini gösteren bir mesafe bırakır. Bu mesafeye ilgisizlik mesafesi diyoruz. 


12. Soru

Stereotip ne demektir?

Cevap

Kalıp düşüncelere sosyal bilimlerde stereotip denir. Stereotipler insanlar, kültürler ve toplumlar hakkındaki basmakalıp fikirlerdir.


13. Soru

Toplum ne demektir?

Cevap

Toplum ise bireylerin kurumsal bağlantılarını ve birbirleriyle ilişkilerini üzerinde uzlaşılmış belirli kurallar çerçevesinde yürüttükleri bir birliktir.


14. Soru

Hukuk kurumu' nun işlevi nedir?

Cevap

Hukuk kurumu toplumu oluşturan birey ve kurumların uyum içinde bir arada yaşamasını ve olabilecek çatışmalarda taraflar arasında adaletin gerçekleşmesini sağlar.


15. Soru

Bir norm çeşidi olarak adet ne demektir?

Cevap

Âdet, genel kabul görmüş iş yapma biçimleri ve davranış örüntülerine verilen addır. Toplumda, bazı işler ya da toplumsal ilişkiler, üzerinde uzlaşma sağlanmış biçimde ve belirlenmiş davranış kalıpları ile gerçekleştirilir ve bu kalıplaşmış yapıya âdet denir. 


16. Soru

Bir norm çeşidi olarak görenek ne demektir?

Cevap

Görenek, alışkanlık, moda ve âdetleri içeren geniş kapsamlı bir normdur. Herhangi bir toplumsal süreç içinde sıraladığımız normlara uygun davranmayı sağlayan bu toplumsal norm, herhangi bir toplumun kültürünü içselleştirmiş bireylerin göstermesi gereken davranışlar ve iş yapma biçimleri olarak tanımlanabilir.


17. Soru

Bir norm çeşidi olarak gelenek ne demektir?

Cevap

Gelenek, yaşamın belirli dönemlerine geçiş aşamalarında uygulanan belirli törensel uygulamalar çerçevesinde uyulması gereken bütün normları kapsar.  Doğum, evlenme ve ölüm gibi yaşamın üç önemli dönüm noktası çevresinde toplanan uygulamalar zamanla değişmekle birlikte, genel kabul görmüş, uzun ömürlü normlardan oluşur.


18. Soru

Bir norm çeşidi olarak yasa ne demektir?

Cevap

Yasa, toplumsal normlar içinde kuralları ve yaptırımları belirlenmiş ve yazılı olarak kaydedilmiş en güçlü normdur. Yasalar, toplumun bütünü için geçerli olan, uygulanmasında bireysel, bölgesel, etnik, kültürel vb. farklılıkların dikkate alınmadığı, kurumsallaşmış normlardır.


19. Soru

Bir norm çeşidi olarak moda ne demektir?

Cevap

Moda, toplum içinde hızla yayılan ve alışkanlıktan sonra gelen ve ona göre daha uzun ömürlü olan normdur. Genellikle toplumsal yaşamın somut/maddi yönlerinde görüldüğü için kolaylıkla değişir.


20. Soru

Sakınma mesafesi ne demektir?

Cevap

İkincisinde yabancıyla etkileşimde bulunmamak için aralarına daha büyük bir iletişim mesafesi koyar. Bu mesafe sakınma mesafesi olarak adlandırılır.


21. Soru

Etnomerkezciliğin kaç temel dayanağı vardır ve bunlar nelerdir?

Cevap

Etnomerkezciliğin iki temel dayanağı vardır. “Birincisi her bireyin kendi kültürünü “doğal” kabul etmesi, ikincisi ise etnomerkezciliğin, diğer halklar, uluslar ve kültürlerden üstünlük bilinci ile bağlantılı olmasıdır” (Kartarı 2006: 208-209).


22. Soru

Ruh sağlığı işlevi ne demektir?

Cevap

Kalıp düşünce ve ön yargıların ikinci işlevi ruh sağlığı işlevidir. Kalıp düşünceler ve ön yargılar, bireye genel kategoriler, değerlendirme ölçütleri ve davranış stratejileri sunarak, yaşamı kolaylaştırır ve karmaşık durumlarla baş edilmesini sağlar. Böylece bireyin bunalması önlenmiş, ruh sağlığı korunmuş olur. Bu duruma ruh sağlığı işlevi denir.


23. Soru

Belirsizlik ne demektir?

Cevap

Belirsizlik, bilinmeyen, neye nasıl tepki vereceği kestirilemeyen yabancıyla iletişime nereden başlayacağını bilememek duygusunu ifade eder. Birey ne kendisinin ne de karşısındakinin nasıl davranacağını bilemediği zaman bu duyguya kapılır. Belirsizlik bilişsel bir sürecin sonucudur. Birey içinde bulunduğu durumu hızla değerlendirir ve bilgi eksikliğinden doğan belirsizlikle karşılaşır.


24. Soru

Toplumsal işlev ne demektir?

Cevap

Kalıp düşünceler toplumsal uyum ve toplumsal sınırlandırma sistemleri olarak, her toplumun kendini korumasını sağlar. Buna toplumsal işlev diyoruz.


25. Soru

Ön yargı ne demektir?

Cevap

Kalıp düşüncelerin dışında kalan ve bir kültür, grup ya da ulus hakkında bireysel deneyimlere dayalı olarak oluşmuş düşünceler ön yargı olarak adlandırılır.  

Ön yargı, değerlendirmeyle ilgili fikri, kanıyı ve tutumu içeren geniş kapsamlı bir kavramdır.


26. Soru

Bilişsel işlev ne demektir?

Cevap

Kalıp düşünce ve ön yargılar yaşamın karmaşıklığını azaltır, durumların anlaşılmasını  sağlar, bireye yönelim sistemi oluşturur. Kalıp düşünce ve ön yargıların bu işlevine bilişsel işlev denir.


27. Soru

Etnomerkezcilik ne demektir?

Cevap

Etnomerkezcilik genel anlamıyla “bireyin, kendi grubunun izlediği yolun diğerlerinden üstün olduğu ya da diğer grupları kendi grubundan aşağı görme düşüncesi” olarak tanımlanır. Terimi, sosyal ve kültür bilimlerindeki güncel kullanılış biçimiyle irdelersek, “etno” bireyin kendi grubundan edindiği “kültürel miras”ı, “merkezcilik” ise her şeyin merkezinde bulunmayı ifade etmektedir.


28. Soru

Kaygı ne demektir?

Cevap

Kaygı ise bu süreçte olabileceklerden duyulan rahatsızlığı, gerginlik ve endişe duygusunu ifade eder. Kaygı, bilişsel değil, duygusal bir tepkidir. Kısaca, “karşıdakinin davranışını tahmin edememek belirsizliğe neden olurken, kaygı, doğabilecek olumsuz sonuçlarla ilgili duyguları içerir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi