Lobicilik Ve Halkla İlişkiler Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Lobicilikte Temel Aktörler Olarak Baskı Grupları

1. Soru

Siyasi partiler nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Siyasi partiler; kamuoyunun desteğini sağlayarak,
devlet mekanizmasının kontrolünü elde etmeye ya da daha
önce elde ettikleri güçlerini sürdürmeye çalışan, sürekli ve
istikrarlı bir örgüte sahip olan siyasal topluluklardır.


2. Soru

Baskı grupları ile siyasal partilerin farkları nelerdir?

Cevap

Baskı grupları ile siyasal partilerin farkları genel
olarak şöyle özetlenebilir:
• Baskı grupları, siyasal partiler gibi siyasal güç
olarak kabul edilmekte, fakat siyasal partilerin
tersine, iktidarı ele geçirmeyi amaçlamamaktadır.
• Siyasal partilerin hedefleri tek başlarına ya da
diğer partilerle birleşerek iktidara geçmektir,
baskı grupları ise iktidar savaşının dışında
kalmayı yeğler.
• Baskı grupları, siyasi partiler gibi, seçimlerde
aday gösterme, iktidara geçme ve iktidarda
süreklilik gösterme, parlamentoda temsilci
bulundurma vb. olanaklara sahip değildir.
• Baskı gruplarının temel amaçları güç kümelerini
çıkarlar etrafında örgütleyerek, iktidarla ilişki
kurmaktır. Baskı grupları iktidara geçmek
istemez, ancak bazen temsilcilerini iktidar
içerisine sokabilir. Böyle durumlarda baskı
grupları, baskı grubu niteliklerini yitirip, siyasi
parti haline dönüşebilmektedir.


3. Soru

Çıkar (menfaat) grubu nedir?

Cevap

Bir araya gelmiş, topluluk oluşturmuş grubun
üyeleri, eğer ortak bir amaç çevresinde birleşerek, kolektif
eylem içine girerse, grup artık çıkar ya da menfaat grubu
olarak adlandırılmaktadır. Burada kullanılan çıkar terimi
ile maddi yararlar olduğu gibi manevi değerler de
belirtilmektedir.


4. Soru

Çıkar grupları ile baskı gruplarının farkları nelerdir?

Cevap

Herhangi bir siyasal amaca dayanmadan bir araya
gelen kişilerin oluşturdukları çıkar grupları toplumsal
yaşayışın herhangi bir evresinde, belli koşulların da ortaya
çıkmasıyla baskı grubu niteliği kazanmaktadır. Çıkar
grupları ve baskı grupları arasındaki farklardan bir diğeri
de baskı gruplarının siyasi baskı yapmak için
devamlılıklarını sağlayacak şekilde örgütlenmeleri çıkar
gruplarının hedefleri ise, siyasi de olsa geçici bir
örgütlenme (ad hoc) içinde olmalarıdır. Belirtilenler
özetlendiğinde, her baskı grubu aynı zamanda bir çıkar
grubu olmakla birlikte, bütün çıkar grupları, baskı grubu
değildir. Aralarındaki temel farklılık grubun amacını
gerçekleştirmek için izlediği yoldadır.
Gruplar eğer uzun soluklu örgütlü bir yapıya sahip değilse,
hatta bir olay nedeniyle aniden bir tepki niteliğinde ortaya
çıkıyorsa çıkar grubu olarak adlandırılmaktadır. Oysaki
grupların amacı; temsil edilen ortak çıkarlar etrafında
üyelerini birleştirmek, siyasal sistemi ve yönetimin farklı
kademelerindekileri, sistematik ve süreklilik içeren
iletişim teknikleri ile etkilemek ise, söz konusu gruplar
artık baskı grubu şekline dönüşmektedir.


5. Soru

Siyaset bilimciler baskı gruplarını nasıl
tanımlamışlardır?

Cevap

Tanımlama yapan siyaset bilimciler baskı
gruplarını;
• “Toplumdaki çeşitli sosyal güçlerin bilinçli
biçimde örgütlenerek, kendi çıkarları
doğrultusunda toplumsal çıkarları iktidara
iletmesini ve onunla karar verme işlemini
paylaşarak kitlenin gerçek iradesini belirleyen ve
yönetime meşruluğunu kazandıran çoğulcu
gruplar” (Akad,) olarak değerlendirirken;
• Bir diğer tanımda, “siyasal iktidarı etkilemeyi
amaçlayan her türlü insan topluluğu, bir baskı
grubu” (Turan) olarak tanımlanmaktadır.
• Yapılan bir başka tanımda baskı grupları en genel
anlamıyla ele alınarak “kamu makamlarının
kararlarını, herhangi bir toplum kategorisinin
çıkarlarına ya da düşüncelerine uygun hale
sokmak için girişilen savaşlar” (Meynaud)
şeklinde ele alınmaktadır.
• Benzer yönde bir başka tanımda baskı gruplarının
“toplumun yönetimi konusunda siyasi iktidarı
bizzat elde etmek yerine, siyasi iktidar, siyasi
partiler ve kamuoyu üzerinde dolaylı veya
dolaysız, gizli ya da açık baskı kurabilen, resmi
veya gayri-resmi örgütlenmiş siyasi kuvvet” olma
yönü üzerinde durulmaktadır (Akçalı).


6. Soru

Baskı grupları kavramı üzerine yapılan tanımlar
nelerdir?

Cevap

Baskı grupları kavramı üzerine yapılmış çok
sayıda tanımdan bir bölümü şöyle sıralanabilir:
• “Baskı grupları temel olarak bir ya da daha fazla
ortak çıkara sahip olan, toplumdaki diğer
gruplarla ilişki kurabilme, geliştirme amacı
taşıyan bir grup bireyin oluşturduğu gruplardır”
(Holtzman).
• Diğer bir tanım baskı gruplarını, “aynı çıkarlara
sahip, çıkarlarının devlet hareketleri tarafından
etkilenebileceğini düşünen kişilerin güçlerini
birleştirerek yönetimi etkileme çabalarına verilen
ad” olarak betimlemektedir (Ebenstein, Pritchett,
Turner, Mann,).
• Son bir tanımla baskı grupları “ortak menfaatler
etrafında birleşerek ve bunları gerçekleştirmek
için siyasal otoriteler üzerinde etki yapmaya
çalışan örgütlenmiş gruplardır” (Kapani).
• Yapılan kısa ve öz bir tanımda baskı grupları
“ortak bir siyasi amacı paylaşan ve amaçlarına
ulaşabilmek için normal siyasi kanalları kullanan
kişilerin oluşturduğu gruplar” (Henry, 1984: 64)
olarak adlandırılmaktadır.


7. Soru

Baskı grubu kavramının unsurları nelerdir?

Cevap

Yapılan olumlu ve eleştirel çok çeşitli tanımın
ışığında, baskı grupları genel olarak şu unsurları
içermektedir:
• Baskı grupları siyasal katılımın sağlanması
yolundaki önemli araçlar arasında yer almaktadır.
• Bireyler tek tek eylemde bulunup, siyasal süreci
etkilemekte başarılı olamamakta, benzer
konumlarda bulunan ya da benzer durumlarla
karşılaşan bireyler kendilerini bir noktada
birleştirecek, sosyolojik ya da kuramsal yapıların
gelişmesini istemektedir. Bu şekilde topluca
eyleme uygun bir temel de oluşturulabilmektedir.
• Baskı gruplarının amacı siyasi iktidarı ele
geçirmek değildir. Bu unsur onu diğer
örgütlenmiş siyasi kuvvet olan siyasi partilerden
ayırmaktadır.
• Baskı gruplarının yönlendirdiği baskı gizli veya
açık olabilir. Doğrudan bir eylemle kamuoyu ve
siyasi iktidar etkilenebiliyorsa bu açık bir baskı;
finansal güç gibi bir güç kullanılıyorsa, baskı
gizli baskı olarak nitelendirilmektedir.
• Baskı grupları sadece siyasi iktidar üzerinde
değil, siyasi partiler ve kamuoyu üzerinde de
etkili olabilmektedir. Durumun başka bir yönü
de, baskı gruplarının, siyasi partiler ve kamuoyu
yoluyla siyasi iktidar ve devleti yönetenler
üzerinde dolaylı bir baskı gücüne sahip
olabilmesidir.
• Tanımlarla varılan son nokta, baskı yapan grubun
resmi ya da gayri-resmi bir kimliğe sahip olup
olmadığı konusudur. Resmi bir kimliğe sahip
baskı gruplarının eylemleri genellikle yasal
temellere dayanmakta, gayri-resmi olanları ise
toplumdan bekledikleri desteği tam anlamıyla
görememektedir.


8. Soru

Tüm tanımlar ve unsurlar ışığında genel bir baskı
grupları tanımı nasıl yapılabilir?

Cevap

Tüm tanımlar ve unsurlar ışığında genel bir
tanım yapıldığında baskı grupları; belirledikleri ortak
amaçlar doğrultusunda siyasi iktidarı, devletin çeşitli
kademelerindeki yetkilileri, siyasi partileri ve kamuoyunu
etkilemeyi hedefleyen, güçlerini gizli ya da açık baskı
şeklinde gösteren, resmi ya da gayri-resmi şekilde
örgütlenmiş, siyasi kuvvet oluşturan kişiler topluluğudur.


9. Soru

Baskı gruplarının ABD’ndeki varlığını ilk kez kim
belirtmiştir?

Cevap

Baskı gruplarının tarihi hakkında detaylı bilgi
bulunmamaktadır. Buna rağmen James Madison
günümüzden yaklaşık 200 yıl önce Federalist dergisinin
10. sayısında üstü kapalı olarak “güçler, büyük toprak
sahiplerinin çıkarları, ticari çıkarlar, üretici çıkarları,
bireysel çıkarlar ve daha birçok ufak tefek çıkar birbiriyle
çarpışarak kendilerine daha faydalı konuların siyasi
arenada yer almasına çabalarlar” (Henry) diyerek, baskı
gruplarının ABD’ndeki varlığını belirtmiştir.


10. Soru

İşçi birlikleri bir baskı grubu olarak ilk kez nerede
kurulmuştur?

Cevap

İşçi birlikleri bir baskı grubu olarak ilk kez
İngiltere’de 1834 yılında ‘Trade Union’ adıyla
kurulmuştur. Hükümet tüm işçilerin toplandığı bu birlikten
çekinmiş ve istenilenler doğrultusunda bazı kuralları
koymak zorunda kalmıştır.


11. Soru

ABD’ndeki ilk büyük grev ne zaman yapılmıştır?

Cevap

ABD’ndeki ilk büyük grev ise, demiryolları
çalışanlarının çalışma koşullarını hafifletmek için,
demiryolu işçilerinin oluşturduğu baskı grubu tarafından
1887 yılında gerçekleştirilmiştir.


12. Soru

19. yüzyılda baskı grupları nasıl karşılanmıştır?

Cevap

19. yüzyılda baskı grupları hakkında kişilerin
gözünde olumsuz bir imaj oluşumu söz konusudur. Siyasi
konuları hicveden karikatüristler, büyük iş sahiplerini;
çizgili pantolonlu, silindir şapka giyen, göbekli, siyasetle
uğraşanları karalamaya çalışan, toplum yararına karşı
faaliyet gösteren baskı gruplarına üye kişiler olarak,
aşağılayıcı şekilde tasvir etmişlerdir.
Bu karalayıcı tutum sonucu, pek çok kişi o dönemde baskı
gruplarını sadece kendi çıkarları doğrultusunda çalışan,
toplum yararını düşünmeyen kişilerin bir arada toplandığı
gruplar olarak görmüştür. Yine aynı dönemde lobi
faaliyetlerini yürüten kişiler de benzer şekilde
değerlendirilmiş ve her iki alan da olumsuz imajla yüzyılı
tamamlamıştır.


13. Soru

20. yüzyılda “baskı grubu” deyimini ilk kez kimler
kullanmıştır?

Cevap

20. yüzyılda “baskı grubu” deyiminin ilk kez
1925 yılında ABD’ndeki gazeteciler tarafından
kullanılmaya başlandığı görülmektedir. ABD’nde kitle
partilerinin bulunmaması, partilerin çok sayıda
fonksiyonunun baskı grupları ve lobiler tarafından
gerçekleştirilmesi zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır.


14. Soru

Günümüzde baskı grupları için ne söylenebilir?

Cevap

Günümüzde baskı gruplarının siyasi hayattaki
görevleri hakkında hemen hemen her ülkede hızlı bir
gelişme içinde oldukları, etkinliklerinin göz ardı
edilemeyecek şekilde geliştiği ve kuvvetler olarak siyasal
partiler gibi anayasal kurumlar şeklini aldıkları
söylenebilmektedir.


15. Soru

Buffelan baskı gruplarını nasıl sınıflandırmıştır?

Cevap

Siyaset bilimciler çeşitli yönlerini vurgulayarak
baskı gruplarını sınıflandırmalara tabii tutmuşlardır.
Örneğin, Buffelan baskı gruplarını;
• “Fırsatçı”,
• “Uzman” ve
• “Başka bir kimlik arkasına gizlenmiş” olarak üçe
ayırmaktadır.


16. Soru

Jean Meynaud baskı gruplarını nasıl sınıflandırmıştır?

Cevap

Jean Meynaud baskı gruplarını;
• “Meslek kuruluşları” ve
• “İdeolojik eğilimli gruplar” olarak ikiye
ayırmıştır.


17. Soru

Benoit Jeanneau baskı gruplarını nasıl
sınıflandırmıştır?

Cevap

Benoit Jeanneau’da baskı gruplarını;
• “Ekonomik amaçlı” ve
• “Amacı ekonomik olmayan” şeklinde yine ikili
bir sınıflandırmaya gitmiştir.


18. Soru

Mehmet Akad baskı gruplarını nasıl sınıflandırmıştır?

Cevap

Mehmet Akad baskı gruplarını;
• “İdeolojik nitelikte”,
• “Sınıflara dayalı” ve
• “Politik nitelikte” olarak sınıflandırmaktadır.


19. Soru

Mehmet Akad baskı gruplarını;
• “İdeolojik nitelikte”,
• “Sınıflara dayalı” ve
• “Politik nitelikte” olarak sınıflandırmaktadır.

Cevap

İdeolojik nitelikte baskı grupları;
• Üniversiteler,
• Dinsel örgütler,
• Gençlik örgütleri,
• Diğer düşünce dernekleri.


20. Soru

Mehmet Akad’ın sınıflara dayalı baskı grupları
nelerdir?

Cevap

Sınıflara dayalı baskı grupları;
• Kırsal alanda olanlar (Tarımda çalışanları
örgütleyen sendikalar, birlikler (işveren
sendikaları, ticaret ve sanayi odaları, borsalar),
• İsçi sendikaları (federasyonlar).


21. Soru

Mehmet Akad’ın politik nitelikte olan baskı grupları
nelerdir?

Cevap

Politik nitelikte olan baskı grupları;
• Yürütme ve yasama organları,
• Kamusal yargı organları,
• Bürokrat ve teknokratları örgütleyen meslek
kuruluşları.


22. Soru

Almond ve Powell’a göre baskı grupları ne şekilde
sınıflandırılabilir?

Cevap

Almond ve Powell ortak çalışmaları sonucunda,
baskı gruplarının örgütlenmeleri ve kuruluş amaçlarına
ışık tutan bir sınıflandırmaya ulaşmışlardır. Siyasi iktidara
sürekli etki yapmayı amaçlayan örgütlenmiş baskı grupları
arasındaki farklılıkları temel alan Almond ve Powell,
baskı gruplarını örgütlenmeleri açısından dörde ayırarak
sınıflandırmıştır:
• Anomik baskı grupları,
• Örgütlenmemiş baskı grupları birleşmeye eğilimi
olmayan gruplaşmalar,
• Örgütlenmiş baskı grupları,
• Kurumsal baskı grupları.


23. Soru

Anomik baskı grupları kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Anomik baskı grupları; önceden herhangi bir
tasarlama, hazırlık ve çaba olmadan, herhangi bir olay ya
da uygulamaya tepki biçiminde meydana çıkan, şiddete
başvurmayan ve kendiliğinden ortadan yok olan
gruplaşmalardır. Geçici ve düzensiz gruplaşmalar olarak
da adlandırılan bu tür gruplaşmalar, daha çok çıkar
grupları gibi faaliyet göstermektedir.


24. Soru

Örgütlenmemiş baskı grupları birleşmeye eğilimi
olmayan gruplaşmalar kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Bu tür gruplar, kendiliğinden ortaya çıkan, ortak
menfaatler çevresinde birleşen ve siyasal sisteme yönelik
baskı kurma imkânı olan kişilerin oluşturduğu, geçici
gruplardır. Çoğunlukla din, dil, ırk, bölge, aile, soy, sınıf
vb. temelindeki gruplar örgütlenmemiş olmakla birlikte
siyasal hayatta etkili olabilmektedir. Ancak çoğu zaman
bu tür gruplar kesintili ve istikrarsız bir görünüm
sergilemekte ve siyasal sistemdeki etkileri sürekli
olamamaktadır.


25. Soru

Örgütlenmiş baskı grupları kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Örgütlenmiş baskı grupları; temsil edilen üyelerin
çıkarlarını gerçekleştirmek üzere kurulmuş, düzenli
çalışmalar sürdüren ve örgüt yapısına sahip gruplardır. Bu
tür baskı gruplarının örgütlü bir topluluk olmaları
nedeniyle farklı statüleri, bunları karşılayan rollerden
oluşan örgüt yapıları, belirli hedefleri, amaçlarını
gerçekleştirmeye yönelik programları ve sürekli istihdam
edilen görevlileri vardır. İşçi ve işveren sendikaları,
meslek odaları, çeşitli sivil toplum kuruluşları bu tür
niteliktedir. Bir başka deyişle, bu tarz grupların
dayanağını, sosyal ve profesyonel grupların dilekleri
oluşturur. Bu tarz baskı grupları siyaset bilimciler
tarafından çoğu kez lobi olarak da değerlendirilmektedir.
Yürüttükleri faaliyetler ve çıkarlarını savunmada
etkilemek istedikleri hedef kitle ile de çalışmaları pek çok
kez lobicilik sürecinin yürütülmesini içermektedir.


26. Soru

Kurumsal baskı grupları kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Kurumsal baskı grupları; kuruluş amaçları
üyelerinin çıkarlarını korumak ve siyasal sisteme etki
etmek olmamakla birlikte süreç içinde gerektiğinde bu
işlevleri de üstlenebilen gruplardır. İşlevleri siyaset dışı
olan ordu, üniversite, devlet kuruluşları gibi örgütlenmeler
kuruluş amaçları siyasi olmayan gruplar ya da kurumsal
baskı grupları olarak adlandırılır. Söz konusu bu
kuruluşlar kamu piyasalarının belirlenmesinde, siyasal
sistemde etkilerinin artırılmasında ve üyelerinin
çıkarlarının sağlanmasında yeri geldiğinde yetkili organlar
üzerinde etkili olabilmektedir.


27. Soru

Duverger ve Schwarzenberg baskı gruplarını nasıl
sınıflandırmışlardır?

Cevap

Duverger ve Schwarzenberg baskı gruplarını;
• Amaçlarına,
• Çalışma alanlarına ve
• Yapılarına göre sınıflandırmışlardır.


28. Soru

Duverger ve Schwarzenberg’in amaçlarına göre baskı
grupları nelerdir?

Cevap

Amaçlarına göre baskı grupları:
• Amaçları kısmen baskı kurmak olanlar,
• Amaçları sadece baskı kurmak olanlar;
• Mesleki baskı grupları,
• Fikir ve düşünce grupları.


29. Soru

Duverger ve Schwarzenberg’in çalışma alanlarına
göre baskı grupları nelerdir?

Cevap

Çalışma alanlarına göre baskı grupları:
• Özel kesime ilişkin baskı grupları,
• Kamu kesimine ilişkin baskı grupları;
• Sivil baskı grupları,
• Askeri baskı grupları.
• Yabancı baskı grupları;
• Özel baskı grupları,
• Kamu baskı grupları.


30. Soru

Duverger ve Schwarzenberg’in yapılarına göre baskı
grupları nelerdir?

Cevap

Yapılarına göre baskı grupları;
• Kitle baskı grupları,
• Kadro baskı grupları.


31. Soru

Duverger ve Schwarzenberg’e göre yapılarına göre
baskı grupları kaça ayrılır?

Cevap

Baskı grupları, içyapıları değerlendirildiğinde;
• Kitle ve
• Kadro baskı grupları olarak ikiye ayrılmaktadır.


32. Soru

Baskı gruplarının görevleri nelerdir?

Cevap

Baskı grupları görevleri, şöyle özetlenebilir:
• Baskı grupları kendilerinin faaliyet alanları içinde
kalan bölgelerdeki kişileri siyasetle ilgili
konularda bilinçlendirir, ayrıca kendi üyelerini de
eğitir. Toplumdaki çeşitli meslek sahiplerinin
siyasetle ilgili hedeflerini özetleyerek, sistematize
eder, böylece siyasi konularda daha bilinçli
olunan bir tartışma ortamı meydana gelir.
• Yönetimin çeşitli kademelerindeki bürokratlara,
memurlara ve genel olarak kamuoyuna
enformasyon, kanıt ve istatistiki veri sağlar.
• Karşıt çıkar sahibi grupların baskılarını etkisiz
hale getirir ve benzer çıkarlara, düşüncelere sahip
organizasyonlar arasında güç birliği
oluşturabilmek için koalisyon kurabilir.
• Siyasi sistemde önemli etki yaratacak faaliyetler
gerçekleştirir, alternatif fikirler ortaya atar ve
yönetimdekilerin belki de akıllarına gelmeyecek
özgün görüşler sunar. Böylece yönetimin hem
keyfi karar verme ihtimali azaltılır, hem de baskı
gruplarının sarf ettiği gayret sistem tarafından
dikkate alınır.
• Siyasal kurumlar önünde üyelerin istek, tercih,
beklenti ve çıkarları temsil edilir.
• Üyelerin çıkar, istek, beklenti ve tercihleri ilgili
kamu kurumu ve kamuoyuyla paylaşılır, onların
da fikir ve istekleri öğrenme amacıyla, çift yönlü
yani karşılıklı akış içinde olan bir iletişim ağı
kurulur.
• Siyasal iktidarın gruba karşı takınabileceği
olumsuz tutumun grubun lehine çevrilmesi için
uğraşılır.
• Son olarak farklı konum ve kademedeki devlet
görevlilerinin işlerini yürütüş şekli denetim
altında tutularak, halihazırda yaşanan ya da
yaşanılması olası aksaklıklar giderilmeye
çalışılır.


33. Soru

Baskı gruplarının görevlerini yerine getirmede
kullandıkları güç kaynakları nelerdir?

Cevap

Baskı gruplarının güç kaynakları;
• Grubun büyüklüğü,
• Grubun birliği, bütünlüğü,
• Grubun coğrafi dağılımı (yerel ya da ulusal
olması),
• Grubun sosyal statüsü,
• Gruptaki liderlik olgusu,
• Grubun benimsediği program,
• Grubun faaliyetlerinin yürütüleceği siyasi
ortamın durumu olarak sınıflandırılabilir.
Sahip olunan ve sergilenen güç kaynakları göz önüne
alındığında, baskı gruplarının siyasi sistemdeki önemi
daha da belirgin bir biçimde ortaya çıkmaktadır.


34. Soru

Baskı grubunun liderlik görevini yerine getirirken
dikkat etmesi gereken koşullar nelerdir?

Cevap

Baskı grubu hem kendi hem de temsil ettikleri
grubun başarısı açısından liderlik görevlerini yerine
getirirken göz önünde bulundurması gereken koşullar
şöyle sıralanabilir:
• Grubun siyasi çıkarlarının yönetime iletilmesi,
bazı konularda bilgilendirilmesi, üyelerin
mektup, telefon ya da sosyal medya ağları
aracılığıyla olaylardan haberdar edilmesi liderin
en önemli görevlerindendir. Lider bu bağlamda,
yönetim ve grup üyeleri arasındaki iletişimin
sağlanmasından sorumlu olan kişi olarak hizmet
etmelidir.
• Lider, doğru kişiye doğru etki ile ulaşabilmek
için, yönetimde söz sahibi ve konumu itibariyle
önemli görülen bürokratlarla bağlantı kuracak
etkili ve başarılı lobicilerin kimler olabileceği
konusundaki kararın alınmasından sorumlu olan
kişidir.
• Baskı grubunun masraflarını karşılamak ve
faaliyetleri sürekli kılabilmek için gereken maddi
desteğin toplanması liderin önemli görevleri
arasında yer almaktadır.
• Güçlü karşıt grupların olması varlığında dahi
lider, kendi grup üyelerine amaçlarına
ulaşacaklarına dair umut aşılamalı, motivasyon
düzeylerini hep yüksek tutmalıdır.


35. Soru

Liderin taşıması gereken kişisel özellikleri nelerdir?

Cevap

Bir liderin taşıması gereken bazı kişisel özellikler
de söz konusudur. Saygınlık, güvenilirlik, önderlik bu
özelliklerin başında gelmektedir. Lider taşıdığı özellikler
sayesinde grup üyelerini bir arada tutar, bütünlüğü sağlar,
diğer gruplar arasında kendi grubunun prestijini artırır ve
genel olarak zihinlerde olumlu bir imajın oluşumunu
sağlar. Böylesi olumlu bir imaja sahip lider, grubun
faaliyetlerini diğer grup üyelerinin de yardımıyla, kolaylık
ve başarıyla yürütebilir.


36. Soru

Baskı gruplarının çıkarlarını gerçekleştirmekte
kullanacakları yöntemler nelerdir?

Cevap

Baskı gruplarının çıkarlarını gerçekleştirmekte
kullanacakları bazı yöntemler şöyle sıralanabilir:
• İkna,
• Üyeleri ve taraftarları harekete geçirme,
• Doğrudan eylemler,
• Grevler ve boykotlar,
• Hukuksal ya da meşru yol,
• Medya,
• Hükümet çalışmalarını engelleme,
• Tehdit,
• Maddi çıkarlar,
• Lobi faaliyetleri.


37. Soru

Siyasal partiler nasıl tanımlanır? 

Cevap

Siyasi partiler: Kamuoyunun desteğini sağlayarak, devlet mekanizmasının kontrolünü elde etmeye ya da daha önce elde ettikleri güçlerini sürdürmeye çalışan, sürekli ve istikrarlı bir örgüte sahip olan siyasal topluluklardır.


38. Soru

Baskı grupları ile siyasal partiler arasındaki farklılıklar nelerdir? 

Cevap

Baskı grupları da, siyasal partiler gibi siyasal güç olarak kabul edilmekte, fakat siyasal partilerin tersine iktidarı ele geçirmeyi amaçlamamaktadır. Siyasal partilerin hedefleri tek başlarına ya da diğer partilerle birleşerek iktidara geçmektir, baskı grupları ise iktidar savaşının dışında kalmayı yeğler (Çam, 1987: 217). Baskı grupları, siyasi partiler gibi, seçimlerde aday gösterme, iktidara geçme ve iktidarda süreklilik gösterme, parlamentoda temsilci bulundurma vb. olanaklara sahip değildir.


39. Soru

Baskı gruplarının temel amaçları nelerdir? 

Cevap

Baskı gruplarının temel amaçları güç kümelerini çıkarlar etrafında örgütleyerek, iktidarla ilişki kurmaktır.


40. Soru

Baskı grupları nasıl siyasi parti haline dönüşebilirler? 

Cevap

Baskı grupları iktidara geçmek istemez, ancak bazen temsilcilerini iktidar içerisine sokabilir. Böyle durumlarda baskı grupları, baskı grubu niteliklerini yitirip, siyasi parti hâline dönüşebilmektedir.


41. Soru

Çıkar ya da menfaat grupları kavramları nasıl tanımlanabilir? 

Cevap

Baskı grupları ile karıştırılan bir diğer kavram, çıkar ya da menfaat gruplarıdır. Bir araya gelmiş, topluluk oluşturmuş grubun üyeleri, eğer ortak bir amaç çevresinde birleşerek, kolektif eylem içine girerse, grup artık çıkar ya da menfaat grubu olarak adlandırılmaktadır. Burada kullanılan çıkar terimi ile maddi yararlar olduğu gibi manevi değerler de belirtilmektedir (Meynaud, 1975: 9-10). 


42. Soru

Baskı grupları nasıl oluşur? 

Cevap

Benzer ya da ortak amaçların gerçekleşmesi için zaman zaman siyasi mekanizmanın aldığı kararların uygulanmasını desteklemek ya da tam tersi bir tutum sergilemek gerekmektedir. Böylece herhangi bir siyasal amaca dayanmadan bir araya gelen kişilerin oluşturdukları çıkar grupları toplumsal yaşayışın herhangi bir evresinde, belli koşulların da ortaya çıkmasıyla baskı grubu niteliği kazanmaktadır (Akad, 1976: 64).


43. Soru

Baskı grupları ve çıkar grupları arasındaki farklılıklar nelerdir? 

Cevap

Çıkar grupları ve baskı grupları arasındaki farklardan biri de baskı gruplarının siyasi baskı yapmak için devamlılıklarını sağlayacak şekilde örgütlenmeleri çıkar gruplarının hedefleri ise, siyasi de olsa geçici bir örgütlenme (ad hoc) içinde olmalarıdır. Her baskı grubu aynı zamanda bir çıkar grubu olmakla birlikte, bütün çıkar grupları, baskı grubu değildir. Aralarındaki temel farklılık grubun amacını gerçekleştirmek için izlediği yoldadır. Gruplar eğer uzun soluklu örgütlü bir yapıya sahip değilse, hatta bir olay nedeniyle aniden bir tepki niteliğinde ortaya çıkıyorsa çıkar grubu olarak adlandırılmaktadır. Oysaki grupların amacı; temsil edilen ortak çıkarlar etrafında üyelerini birleştirmek, siyasal sistemi ve yönetimin farklı kademelerindekileri, sistematik ve süreklilik içeren iletişim teknikleri ile etkilemek ise söz konusu gruplar artık baskı grubu şekline dönüşmektedir.


44. Soru

Baskı grupları genel olarak hangi unsurları içermektedir? 

Cevap

Yapılan olumlu ve eleştirel çok çeşitli tanımın ışığında, baskı grupları genel olarak şu unsurları içermektedir (Ker Dincer, 1998: 7):
• Baskı grupları siyasal katılımın sağlanması yolundaki önemli araçlar arasında yer almaktadır.
• Bireyler tek tek eylemde bulunup siyasal süreci etkilemekte başarılı olamamakta, benzer konumlarda bulunan ya da benzer durumlarla karşılaşan bireyler kendilerini bir noktada birleştirecek, sosyolojik ya da kuramsal yapıların gelişmesini istemektedir. Bu şekilde topluca eyleme uygun bir temel de oluşturulabilmektedir sorunlarla karşılaşan bireyler sahip oldukları bilgi, yetenek ve diğer kaynakları ile çözüm yolları üretmede yetersiz kalabilmekte, işlev topluluğu örgütleyen, onu harekete geçiren ve temsil eden, çözüme ulaştıran bir lider kadrosu tarafından daha kolay gerçekleştirilebilmektedir.
• Baskı gruplarının amacı siyasi iktidarı ele geçirmek değildir. Bu unsur onu diğer örgütlenmiş siyasi kuvvet olan siyasi partilerden ayırmaktadır

• Baskı gruplarının yönlendirdiği baskı gizli veya açık olabilir. Doğrudan bir eylemle kamuoyu ve siyasi iktidar etkilenebiliyorsa bu açık bir baskı; finansal güç gibi bir güç kullanılıyorsa baskı gizli baskı olarak nitelendirilmektedir.
• Baskı grupları sadece siyasi iktidar üzerinde değil, siyasi partiler ve kamuoyu üzerinde de etkili olabilmektedir. Durumun başka bir yönü de, baskı gruplarının, siyasi partiler ve kamuoyu yoluyla siyasi iktidar ve devleti yönetenler üzerinde dolaylı bir baskı gücüne sahip olabilmesidir.
• Tanımlarla varılan son nokta, baskı yapan grubun resmî ya da gayriresmî bir kimliğe sahip olup olmadığı konusudur. Resmî bir kimliğe sahip baskı gruplarının eylemleri genellikle yasal temellere dayanmakta, gayriresmî olanları ise toplumdan bekledikleri desteği tam anlamıyla görememektedir


45. Soru

Baskı grupları tüm tanımlar ve unsurlar ışığında nasıl tanımlanabilir? 

Cevap

Tüm tanımlar ve unsurlar ışığında genel bir tanım yapıldığında baskı grupları; belirledikleri ortak amaçlar doğrultusunda siyasi iktidarı, devletin çeşitli kademelerindeki yetkilileri, siyasi partileri ve kamuoyunu etkilemeyi hedefleyen, güçlerini gizli ya da açık baskı şeklinde gösteren, resmî ya da gayriresmî şekilde örgütlenmiş, siyasi kuvvet oluşturan kişiler topluluğudur


46. Soru

Baskı grupları kavramı nasıl ortaya çıkmıştır? 

Cevap

Baskı grubu kavramı toplumda kendiliğinden oluşmuş, yapay bir olgu olarak değil, tarihsel evrimin sosyo-ekonomik yapıdaki uzantısı şeklinde ortaya çıkmıştır. 


47. Soru

Türkiye'de baskı gruplarının etkinliği ne zaman artmıştır? 

Cevap

Tarih içinde, Türkiye’de de zaman zaman güç göstererek amaçlarına ulaşmaya çalışan topluluklar görülmüştür. Özellikle çok partili sisteme geçilmesinin ardından baskı gruplarının etkinliği artmış ve belirgin özellikler kazanmıştır.


48. Soru

"Baskı grubu" deyimi ilk kez nerede ve ne zaman kullanılmıştır? 

Cevap

20. yüzyılda ise “baskı grubu” deyiminin ilk kez 1925 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki gazeteciler tarafından kullanılmaya başlandığı görülmektedir.


49. Soru

Baskı gruplarının tüm ülkelerde  tüm ülkelerde geçerli olabilecek bir sınıflandırmaya gidilememesinin sebepleri nelerdir? 

Cevap

Baskı grupları ülkenin sosyo-ekonomik durumunu ve ideolojik çalışmalarını yansıtmakta, aynı durum baskı gruplarının türlerinin belirlenmesi durumunun da etkisini göstermektedir. Baskı grupları karmaşıklık ve çeşitlilik gösteren siyasi kuvvetler olarak kendilerine özgü özellikler taşımaktadır. Birbirine benzemeyen bu gruplar ülkeden ülkeye farklılık göstermekte ve sonuç olarak tüm ülkelerde geçerli olabilecek bir sınıflandırmaya gidilememektedir. Siyaset bilimciler baskı gruplarının sınıflandırılması üzerinde çok sayıda çalışma gerçekleştirilmiş, ancak üzerinde fikir birliğine ulaşılamamış, kesin bir bölümlendirmeye gidilememiştir.

 


50. Soru

Mehmet Akad'ın Baskı grupları sınıflandırması kaça ayrılır? Bunlar nelerdir? 

Cevap

Mehmet Akad baskı gruplarını “ideolojik nitelikte”, “sınıflara dayalı” ve “politik nitelikte” olarak sınıflandırmaktadır. Bu sınıflama şöyledir: 

1. İdeolojik nitelikte baskı grupları:
a. Üniversiteler,
b. Dinsel örgütler,
c. Gençlik örgütleri,
d. Diğer düşünce dernekleri.
2. Sınıflara dayalı baskı grupları:
a. Kırsal alanda olanlar (Tarımda çalışanları örgütleyen sendikalar, birlikler (işveren sendikaları, ticaret ve sanayi odaları, borsalar),
b. İşçi sendikaları (federasyonlar).
3. Politik nitelikte baskı grupları
a. Yürütme ve yasama organları,
b. Kamusal yargı organları,
c. Bürokrat ve teknokratları örgütleyen meslek kuruluşları.


51. Soru

Almond ve Powel'ın baskı grupları sınıflandırmalarının özellikleri nelerdir? 

Cevap

 Almond ve Powell, baskı gruplarını örgütlenmeleri açısından dörde ayırarak sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırma özetlenirse (Çam, 1987: 212-213; Dursun, 2008. 290-293):
1. Anomik Baskı Grupları 

2. Örgütlenmemiş Baskı Grupları Birleşmeye eğilimi olmayan gruplaşmalar

3. Örgütlenmiş Baskı Grupları

4. Kurumsal Baskı Grupları


52. Soru

Duverger ve Schwarzenberg'in baskı grupları sınıflandırması temel alınarak baskı grupları kaça ayrılır? 

Cevap

Duverger ve Schwarzenberg'in baskı grupları sınıflandırması amaçlarına göre baskı grupları “amaçları sadece baskı kurmak olan gruplar” ve “amaçları
kısmen baskı kurmak olan gruplar” olarak ikiye ayrılmaktadır.
• İlk grubu, siyasi iktidara baskı yapmak amacıyla uzmanlaşmış örgütlenmeler oluşturmakta ve lobi faaliyetlerinden yararlanarak çalışmalarını sürdüren baskı grupları bu gruba örnek verilebilmektedir. Amaçları sadece baskı kurmak olan gruplar diğer adlarıyla lobiler olarak değerlendirilmektedir.
• İkinci grupta, amaçları aslında siyasi baskı kurmak olmayan, ancak zaman zaman güçlerini siyasi baskı olarak kullanan sendikalar, öğrenci dernekleri gibi baskı grupları yer almaktadır.amaçları kısmen baskı kurmak olan gruplar “mesleki baskı grupları” ve “fikir ve düşünce grupları” şeklinde ikiye ayrılabilir (Akçalı, 1989: 127-128).


53. Soru

Duverger ve Schwarzenberg'in Baskı grupları sınıflandırmasına göre mesleki baskı grupları örnekleri nelerdir? 

Cevap

Serbest meslekte ya da ekonomik açıdan bağımlılık içinde çalışıyor olmalarına bakılmaksızın, kişiler ortak hareketin etkisini ve önemini göz ardı edemezler. Ortak hareketin gücüne inanan esnaf ve sanatkâr kuruluşları, tüccar ve sanayici kuruluşları, ücretli-maaşlarının ve diğer meslek sahiplerinin oluşturdukları kuruluşlar, medya, tüketici kuruluşları, tarımsal kesim kuruluşları, kısmen de olsa siyasi baskı kurma gücünü ellerinde tutar. Söz konusu gruplardan esnaf ve sanatkâr kuruluşları ekonomik açıdan gelişmiş ülkelerde yok olmaya yüz tutmuş baskı grubu türlerindendir.

Memur ve işçilerin dışında kalan çalışanların da tüzüklerine göre siyasi amaç taşımamak şartıyla kurdukları mesleki kuruluşlar vardır. Bu tür kuruluşlara “mühendis odaları”, “tabip odaları”, “barolar” örnek verilebilir.

Medya, kamuoyunu yansıtması nedeniyle kendini diğer siyasi güçlere ve siyasi iktidara karşı koruyabilen örgütlenmiş siyasi kuvvet olarak baskı grubu niteliği kazanmaktadır.
Mesleki üretici baskı gruplarının yanında, farklı mesleklerden kişilerin bir araya gelip oluşturdukları tüketici örgütleri de toplum içinde baskı grupları olarak faaliyet göstermektedir.

Bir üretim kesimi olarak tarımsal kesim, mesleki siyasi baskı grubu olma niteliğine ulusal ekonomideki payı oranında sahiptir.

Tarımsal kesim çalışanları örgütlendiklerinde –bu Türkiye’de tarım, kredi kooperatifleri şeklinde olmaktadır.


54. Soru

Fikir ve düşünce grupları kimlerden oluşur? 

Cevap

Belirli bir fikir ve düşünce etrafında, belirli bir amaçla toplanan insanlar, fikir ve düşünce gruplarını oluşturmaktadır.


55. Soru

Fikir ve düşünce gruplarının amaçları nelerdir? 

Cevap

Grupların birliktelik amaçları maddi ya da manevi olabilmekte ve bu amaç onlara siyasi baskı gücü kazandırmaktadır


56. Soru

Özel amaçlı grup ne demektir? 

Cevap

Özel hedeflerine ulaşabilmek için örgütlenmiş gruplar özel amaçlı gruplar olarak adlandırılmaktadır. 

Özel amaçlı gruplar, pek çok ülkede yönetimde bulunan kişilerin ilgilenilen konulara karşı daha hümanist yaklaşımlara sahip olmaları, anayasalardaki ırkçılık ve insan hakları ile ilgili hatalı hükümlerin ortadan kaldırılmaları konularında başarılı olabilmektedir.


57. Soru

Fikir dernekleri ve kulüpleri kimlerden oluşur? 

Cevap

Fikir dernekleri ve kulüpleri, amaçları siyasi olan ve bu amaçlarını hükümet, siyasi partiler ile kamuoyu üzerinde baskı kurarak gerçekleştirmeye çalışan kişilerden oluşur ve bu nedenle de yönetimce fikirleri dikkate alınır.


58. Soru

Duverger ve Schwarzenberg'ın baskı grupları sınıflandırmasına  göre çalışma alanlarına göre baskı grupları kaça ayrılır bunlar nelerdir? 

Cevap

Çalışma alanlarına göre baskı grupları; özel kesime ilişkin, kamu kesimine ilişkin ve yabancı baskı grupları olarak incelenebilmektedir. Özel kesime ilişkin baskı grupları daha çok özel sektörde çalışan kişilerin din, ırk, spor, fikir ve mesleki  alanlarda kurdukları dernekler, kulüpler ve sendikalardır. Bu gruplar, yönetim üzerinde kurdukları baskılarını yalnızca kendi çıkarları ve grupları için yoğunlaştırır.


59. Soru

Yabancı baskı grupları kavramı ile ifade edilen nedir? 

Cevap

Yabancı baskı grupları, özel ya da kamu grupları olabilmektedir. Devletlere ait ya da devletler arası faaliyet gösteren yabancı baskı grupları kamu baskı grubu niteliği kazanır. Çok sayıda ülkede siyasi iktidarlar üzerinde etkin olabilen, Avrupa Konseyi, Ortak Pazar, Comecon gibi kuruluşların bazı organları, kamu grubu özelliği göstermektedir.


60. Soru

yapılarına göre baskı grupları kaça ayrılır? Bunlar nelerdir? 

Cevap

Baskı grupları, iç yapıları değerlendirildiğinde kitle ve kadro baskı grupları olarak ikiye ayrılmaktadır. Kadro gruplarında önemli olan gruba katılanların sayısının çokluğu değil, “kalite”leridir Kitle gruplarında ise üye sayısı çok önemlidir, güçlerinin temelini sayısal çokluk oluşturur. 


61. Soru

Kitle baskı grupları ve kadro baskı grupları arasındaki farklılıklar nelerdir? 

Cevap

Kitle baskı grupları ve kadro baskı grupları arasındaki diğer farklılıklar; kitle baskı
grupları, aktif ve eylemci yapıdadır, buna karşılık kadro baskı grupları daha az eylemci ve pasiftir, baskıları gizli ve dolaylıdır. Kadro baskı grupları yumuşak ve esnek, kitle baskı grupları ise sert ve disipliner yapıya sahiptir. Kitle baskı grupları grubun yapısını önemle göz önünde tutarlarken, kadro baskı gruplarında önemli olan üyelerin sahip oldukları saygınlık ve maddi kaynaklardır.


62. Soru

Baskı gruplarının üstlendikleri görevler nelerdir? 

Cevap

Baskı gruplarının üstlendikleri öncelikli görevleri, toplumdaki dağınık fikirlerin toplanması ve tartışmaların siyasi konular üzerine odaklanmasının sağlanmasıdır

Baskı gruplarının bir başka görevi, siyasal kurumlar nezdinde üyelerinin istek, tercih ve çıkarlarının temsilinin sağlanmasıdır

Baskı gruplarının görevleri arasında öne çıkanlardan bir diğeri, iletişimi sağlama
durumudur. 

Baskı gruplarının görevleri, siyasi sisteme yönelik faaliyetlerin yanında, kamuoyunun bilinçlendirilmesi ve yönetimde söz sahibi olması gibi demokrasilerde olmazsa olmaz birçok koşulun yerine getirilmesinde önem taşımaktadır.


63. Soru

Baskı grupları siyasal iktidar ve kamuoyu nezdinde hangi işlevleri üstlenir? Bunlar nelerdir? 

Cevap

Temsil, iletişim ve bilgilendirme çabaları sonunda baskı grupları, siyasal iktidar ve kamuoyu nezdinde denetim işlevini de üstlenir. Bu bağlamda denetimin bir yönü, siyasal iktidarın gruba karşı uygulayabileceği baskıyı sınırlandırmak, mümkünse değiştirmek, hatta baskı grubunun kendi lehine çevirmektir. Denetim ikinci yönü ile de farklı ya da karşıt çıkarları elde etmek isteyen baskı gruplarını frenlemek, bunun yanında tek grubun menfaatini gözetecek biçimde düzenlenebilecek kamu politikalarını önleyebilmek amacıyla gerçekleştirilir. Baskı gruplarının denetim alanı zaman zaman diğer baskı gruplarını da kapsayabilmektedir.


64. Soru

Baskı grupları kendilerinden beklenen görevleri gerçekleştirebilmek için gereken gücü nereden temin ederler? 

Cevap

Baskı gruplarının kendilerinden beklenen görevleri gerçekleştirebilmek için gereken gücü aşağıdaki kaynaklardan temin ederler: 

Grubun büyüklüğü, Burada “büyüklük” ile ifade edilen baskı gruplarının ekonomik yapısı, üye sayısının çokluğu, genel olarak kamuoyunun ya da geniş bir kitlenin çıkarlarını yansıtan gruplar olmalarıdır.  Büyüklük açısından önemli
unsuru, grubun yapısına göre kitle ya da kadro grubu olması oluşturmaktadır.
Grubun birliği, bütünlüğü, grubun iç dayanışmasının yüksek olması grubun gücünü belirlemektedir. Gruptan dayanışmanın yüksek düzeyde olmasının yanında, bir de özellikle acil durumlarda anında hareket edebilme kabiliyetine sahip olması da beklenmektedir. Grup içi birliğin öneminin yanında gruplar arasında oluşturulacak birlik de, baskı gruplarının etki gücünü artırmaktadır.  Gruplar arası kurulacak birliğin bir diğer yararı ise, siyasi partilere karşı daha önemli güç oluşturabilmeleridir.
Grubun coğrafi dağılımı (yerel ya da ulusal olması), Nüfus yoğunluğunun ve kaplanan metrekarenin azaldığı yerleşim alanlarında, baskı gruplarının üye sayıları da doğru orantı ile az olmaktadır. Üyelerin azlığı ve ekonomik gücün zayıflığı grupların yönetim üzerindeki etkisini azaltmaktadır.
Grubun sosyal statüsü, statü, grup üyelerinin ekonomik ve sosyal durumları ile ilgilidir. 
Gruptaki liderlik olgusu,  Baskı grubu hem kendi hem de temsil ettikleri grubun başarısı açısından liderlik görevlerini yerine getirirken aşağıda sıralanan koşulları göz önünde bulundurmalıdır:

    *Lider; yönetim ve grup üyeleri arasındaki iletişimin sağlanmasından sorumlu      olan kişi olarak hizmet etmelidir.

   *Lider; doğru kişiye doğru etki ile ulaşabilmek için, yönetimde söz sahibi ve         konumu itibariyle önemli görülen bürokratlarla bağlantı kuracak etkili ve             başarılı lobicilerin kimler olabileceği konusundaki kararın alınmasından  sorumlu   olan kişidir. 

   * Maddi desteğin toplanması liderin önemli görevleri arasında yer almaktadır.

   *Lider, kendi grup üyelerine amaçlarına ulaşacaklarına dair umut aşılamalı,           motivasyon düzeylerini hep yüksek tutmalıdır.
Grubun benimsediği program,  Grubun hazırladığı iyi bir program, çıkarların etkin şekilde savunulmasıyla sonuçlanır. Önceki program ve faaliyetleri
başarılı olan bir grup, kamuoyu, yönetim ve medya önünde olumlu imaja sahiptir. Bu şekilde ayrıca gelecekte yapılması düşünülen faaliyetler de yaratılan olumlu ortam sayesinde destek görebilecektir.
Grubun faaliyetlerinin yürütüleceği siyasi ortam, siyasi partiler güçlü bir görünüm sergiliyorsa, baskı gruplarının siyasi partilerle çelişen çıkarlarını yönetime ulaştırmaları kösteklenebilmektedir. Siyasi partiler ve baskı gruplarının güçleri arasında ters orantı görülmektedir. 


65. Soru

Baskı gruplarının çıkarlarını gerçekleştirmede yararlanabilecekleri bazı yöntemler nelerdir? 

Cevap

Baskı gruplarının çıkarlarını gerçekleştirmede yararlanabilecekleri bazı yöntemler şu şekilde özetlenebilir (Ker Dincer, 1998: 34-41):

1 İkna: Baskı gruplarının en çok kullandığı ve başarı sağladığı birincil baskı yöntemi, ilgilendikleri devlet görevlisini isteklerinin yerindeliğine inandırmak, ikna etmektir. Ele alınan konulara ilişkin verilerin toplanması, eksiksiz, özenli ve objektif şekilde rapor hâline getirilerek ilgililere –devlet görevlerine, baskı grubu üyelerine ya da medya mensuplarına- sunulması sık başvurulan bilgilendirme temelli bir ikna yoludur. İkna etmenin bir diğer yolu da görüşmelerdir. Görevlilerin ofislerinde birebir konuşmalar yapmakla olumlu sonuç sağlanabilmektedir. 

2 Üyeleri ve Taraftarları Harekete Geçirme: baskı yöntemi doğrudan üyelerini ve taraftarlarını harekete geçirmektir. Eyleme dönük harekete geçmenin iki yolu vardır; doğrudan eylemler ve grevler.
3 Doğrudan Eylemler: Yasal düzenlemeler çerçevesinde düzenlenen doğrudan eylemler aracılığıyla baskı grupları, siyasal karar mercilerini alacakları kararların etkiler.

4 Grevler ve Boykotlar:  ikinci tür eylem grevler başlığı altında toplanan, boykot ve direnişi de kapsayan, zorlayıcı ve organize hareketlerdir.

5 Hukuksal ya da Meşru Yol:  Baskı gruplarının görüşlerini savunmak ve bunların siyasi mekanizma tarafından kabul edilmesini sağlamak için denedikleri bir diğer yöntem de hukuksal ya da meşru yoldur.

6 Medya: Genel olarak medya olarak adlandırılan yazılı, sözlü ve görüntülü iletişim araçlarının istenilen yönde kullanımı etkin bir baskı yöntemi olabilmekte, önemli görevler üstlenmektedir. Medya öncelikli olarak baskı gruplarının fikirlerini topluma duyurmasında etkili olurken, yeri geldiğinde, tehdit unsuru da oluşturmaktadır.

7 Hükümet çalışmalarını engelleme: baskı yöntemi olarak kullanıldığında üç yolun yardımına başvurulmaktadır. Bunlar; kamu idareleri ile işbirliğine gidilmesi, finansal bunalımlar yaratma ve vergi ödemeden kaçınmadır.

8 Tehdit: baskı grupları, kendi çıkarlarına uygun kararların alınmadığı yasaların çıkarılmadığı durumlarda tehdit metoduna başvurabilir. Tehdit tekniği devlet görevlilerinin yeterli düzeyde otoriteye sahip olmadıkları dönemlerde tercih edilmektedir. Baskı grubu temsilcileri böyle durumlarda isteklerini açıkça ifade ederler.

9 Maddi çıkarlar:  denilince para, baskı gruplarınca güçlü etki imkânı sağlayan ve birçok kapının açılmasında rol oynayan bir unsur olarak görülmektedir.

10 Lobi faaliyetleri:Lobicilik; lobi, lobi faaliyetleri ve lobici gibi unsurlardan oluşan bir bütündür.Lobicilik, siyasi mekanizmada yer alan kişilere seslerini duyurmak isteyen kişiler, iş grupları, lobiler ya da yabancı ülkeler vb. tarafından yürütülen bir dizi çalışmaya verilen genel addır.  Lobiciliğin son bileşeni lobiler ise aynı amaç etrafında toplanmış ortak bir çıkara sahip kişilerden oluşan bir tür baskı grubudur.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi