Lobicilik Ve Halkla İlişkiler Dersi 4. Ünite Özet

Giriş

Lobiciliği başarıya ulaştıran lobi faaliyetlerinde kullanılabilecek lobi yöntemleri belirlendikten sonra, ikinci aşamada bu kez uygulanması planlanan yöntemlerin başarıya ulaşması için gereken iletişim tekniklerine karar vermek gerekmektedir. Çoğu kez tek bir yöntem ve onu destekleyen tek bir teknik, lobi faaliyetlerinde başarı sağlamak için yeterli olmamakta, bu nedenle yöntemler farklı iletişim teknikleriyle desteklenmektedir.

Yüz Yüze İletişim

En etkili iletişim biçimi olarak görülen iletişim biçimidir. Kişiler belirli bir yakınlık içinde, birbirlerinin mimiklerini ve jestlerini de gözlemleyerek, yüz yüze iletişimlerde sözlerle ifade edilmeyen gerçek duyguları, ifade edilmiş olanları destekleyebilecek ek söylenenleri yorumlayabilir.

Yüz yüze iletişim tekniğini uygulayacak lobiciler, devlet yönetiminin farklı kademelerinde yer alan çok sayıda kişiyi tanımaları gereklidir. Lobi faaliyetlerine başlamadan önce yasama işlemleriyle ilgili geniş çaplı bilgiyi de derlemelidirler. Kurulan ilişkiler sistematik ve periyodik aralıklarla sürdürülmelidir. Temsilcilerin ya da senatörlerin seçildikleri bölgelerdeki ekonomik ve siyasi yaptırım gücü yüksek kişilerle birlikte kanun koyuculara ziyaretler düzenlenmelidir.

Mesaj Bombardımanı

Kesin kararını vermemiş bir kanun koyucu etkilenmeye açıktır, kendisine mektup, telgraf, telefon, özellikle de sosyal medya vb. kanallardan gelen, sayıları milyonları bulan yorum ve tepkilere, bireysel karar alma aşamasında büyük değer vermektedir. Özellikle içinde orijinal fikirlerin bulunduğu, yoğun olarak seçim bölgelerinden gelen mesajlar bu durumda kanun koyucular üzerinde etkili olmaktadır.

Günümüzde mesaj bombardımanı tekniği yeni bir boyut kazanmış, sosyal medya tüm gücüyle alana katılarak hem kanun koyucular hem de kamuoyu üzerinde fikirleri paylaşmada yarattığı etki ile kendini ilk sıraya yerleştirmiştir.

Stratejik kararların alındığı dönemlerde ya da acil kararların alınacağı “alarm” durumlarında lobiciler öncelikle temsil ettikleri kişilere ulaşmalıdırlar. Bu noktada hızlı, masrafsız hareket edebilmek için lobiciler, temsil ettikleri gruplar içinde düzenlemelere gitmelidirler.

Lobiciler bu şekilde en acil biçimde temsil ettikleri kişilerden “üye alarmı” ya da “aktivist alarmı” durumlarında devlet görevlilerine yazmalarını isteyebilmektedirler.

Üye alarmı, baskı grubu ya da lobinin tüm üyelerine ulaşmak için harekete geçmeyi, aktivist alarmı ise üye listesinde bulunan eşik bekçisi (fikir öncüsü) üyelerin harekete geçirilmesini ifade eder.

Standart bir formda, basılı, otomatik imza makinesiyle imzalanmış mektuplar olumsuz etki yaratabilir. Bu yüzden sosyal medyada farklı IP adreslerinden gönderilen ve orijinal fikirler içeren kişisel mesajlar, bir dizi basmakalıp mesajdan çok daha etkili olabilmektedir.

Sosyal Lobicilik

Sosyal Lobicilik, lobicilerin temsil ettikleri çıkarları, kanun koyucular ve devletin farklı kademelerindeki yetkilere sosyal hayat içinde yer alarak aktarmaya çalışmasıdır.

Sosyal lobicilik çerçevesinde lobicilerin yapabilecekleri arasında; yemekler, hafta sonu tatilleri, yılbaşı baloları, av partileri, yat gezileri vb. eğlence organizasyonları düzenlemek yoluyla kanun koyucu ve yakınlarının eğlendirilmeleri yer almaktadır.

Sosyal lobicilikteki asıl amaç, kendisini siyasi ve ekonomik konularda sıkboğaz etmeyen kişiler arasında kendisini rahat hisseden kanun koyucuların, bürokratların ya da siyasetçilerin daha çok konudan tüm detayları ile bahsetmeleridir. Olaylar üzerine daha detaylı bilgiyi, ilk elden edinen lobiciler bu şekilde yasamaya ilişkin çalışmalar yürütürken eldeki veriden yararlanabilmektedir.

Dostluk İlişkileri

Lobiciler bir yandan yönetime karşı savaşırlarken diğer yandan devlet görevlilerinin arkadaşlarıdırlar. Sosyal lobicilik tekniğinin de yardımıyla eğlenceli ortamlarda karşılaşan kanun koyucular ve lobiciler, daha sonraları bu tanışıklıkları, dostluklara dönüştürebilmektedirler.

Kanun koyucu ve lobicinin arasındaki ilişkinin tonu; lobicinin temsil ettiği amaçlara, işbirlikçi olup olmamasına ve kişisel güvenirlilik düzeyine göre değişmektedir. Lobicilerin güvenirliliği kendilerine verilen özel bilgileri korumada gösterdikleri titizlikler artmakta, bu durum kendisi ile dostluk kurma aşamasına gelindiğinde karşılıklı güvene doğal olarak dönüşmektedir.

Kampanya Desteği

Seçim kampanyalarına destek sağlamak lobicilikle doğrudan bağlantılı olmamasına rağmen, lobi faaliyetlerinde bir “yumuşatma” tekniği olarak kullanılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde seçim fonları oluşturma faaliyetinde yer alarak lobiciler, yardımcı oldukları kişilerin dostluklarını kazanabilmektedirler.

Seçimlerde adaylara yardım etmenin iki yolu bulunmaktadır. Bunlardan ilki seçim kampanyalarında bizzat görev alarak, oy sağlamak için çalışmalar gerçekleştirmek; ikincisi ise maddi destek sağlamaktır. İlk yolu destekleyen lobiciler, destekledikleri aday için kamuoyu araştırmaları da gerçekleştirebilmekte, rakipler hakkında bilgi toplamakta ve gerektiği durumlarda edindiği verileri kamuoyuna açıklayabilmektedirler.

Lobicilerin başvurulabileceği ikinci yol olan seçimlerde adaylara maddi destek sağlamak aşırı ölçülere vardırıldığında olumsuz etki yaratan bir teknik olarak görülmektedir.

Lobi Şirketleri

Lobi şirketlerinin kiralanarak profesyonel lobicilerin hizmetlerinin ve zamanlarının kiralanması da lobi teknikleri arasında önemli yere sahiptir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde faaliyet gösteren lobi şirketlerinde; emekli meclis üyeleri, avukatlar, halkla ilişkiler uzmanları, ekonomistler gibi farklı meslek dallarından gelenler lobici olarak görev almaktadır. Konularında uzman olan bu kişiler yasama alanına dair engin bilgiye sahiptirler.

Adı geniş kitlelerce bilinen büyük şirketler, güçlü baskı grupları ve etnik örgütler, ünlü ve büyük lobi şirketlerini yüksek ücretlerle kiralamaktadır. Yabancı hükûmetlerin temsili için de bu tür şirketler tercih edilmektedir.

Toplantılar

Lobiciler hem temsil edilen grubun üyeleri hem de kanun koyucuları arasında, bilgi, duygu ve düşünce değiş tokuşunu sağlayabilmek amacıyla toplantı düzenleme tekniğine sıkça başvurmaktadırlar.

Üyelere yönelik toplantılar iki türlü durumda kullanılmaktadır. Birincisi halka dayalı lobi faaliyetlerine başlanılmadan önce çalışmanın gidişatı hakkında üyeleri bilgilendirme amacıyla, ikincisi de üyelere düzenli aralıklarla ulaşıp düşüncelerinin öğrenilmesi amacını gütmektedir. Periyodik aralıklarla düzenlenen toplantılar üyeler arasındaki bağların kopmamasına yöneliktir. Lobicileri asıl ilgilendiren, başlatılacak halka dayalı kampanyaların nasıl yürütüleceğine ilişkin toplantıların düzenlenmesidir.

Kanun koyucuların konuşmacı olarak davet edildiği, bu yolla ilgilenilen konu hakkındaki fikirlerinin öğrenildiği toplantılar da düzenlenmektedir.

Bilgi Sunma

ABD vatandaşları bir yasanın tanıtımını istiyorlarsa, bunu kendilerini temsil eden kanun koyucular yoluyla gerçekleştirebilmektedirler. Lobiciler bu iki uç arasında aracı rolü üstlenmektedirler.

Özenli ve sistematik çalışan lobiciler, kanun koyucu ve personeline ilgi ya da gündemde olan konularda geniş bir altyapı ve teknik bilgi sunmakta, ancak bunu yaparken temsil ettikleri lobilerin çıkarlarını ön planda tutmaktadırlar.

Bilgi sunma yöntemi yalnızca yasa tasarılarının sunulması olarak görülmemelidir. Yöntemin ikincil uygulanma nedeni, kanun koyucuların karar vermede zorlandıkları, bilgi eksikliği hissettikleri konularda bilgiye duydukları ihtiyacın karşılanmasıdır.

Bilgi sunma tekniğinin üçüncü kullanış şekli, lobicilerin temsil ettikleri kişilere ve medya mensuplarına yönelmesidir. Tıpkı yasama alanında çalışanlar gibi adı geçen iki grup da lobiciler tarafından sağlanan bilgiye ihtiyaç duymaktadırlar.

Seçmenlerle Tanışma

Özellikle Amerika Birleşik Devletleri gibi sivil toplum kuruluşlarına üye olma düzeyinin çok yüksek olduğu ülkelerde, seçmenlerle tanışma tekniğinin lobi faaliyetlerindeki önemi artmakta, yönteme iki açıdan yaklaşmak mümkün olmaktadır. Bu yaklaşımlardan ilki, öncelikle lobicilerin temsil ettikleri üyeleri de kapsayan seçmenlerle tanışması, ikincisi de kanun koyucuların bu kişilerle tanıştırılmasıdır.

Seçmenlerle tanışma tekniği doğrudan olması ve kişisel ilişkilerin oluşturulmasında önem taşıması nedeniyle lobi faaliyetlerinde yararlı olmaktadır. Bir başka olumlu sonuç da halka dayalı yöntemlerin kişiselleştirilerek bir yüz ya da isimle kanun koyucunun belleğinde yer etmesidir.

Doğrudan Eylemler

Yasal boyutlar çerçevesinde düzenlenen doğrudan eylemlerin amaçları; siyasi iktidarda olanları alacakları kararlar konusunda uyarmak, kararlardan etkilenecek kitlenin genişliğini ve kamuoyunda kapsadığı kişilerin durumunu onlara anlatmak ve söz konusu yollardan baskı yaparak, temsil edilen çıkarlara en uygun yasal düzenlemelere gidilmesinin zorunluluğunu yetkililere kabul ettirmektir.

Lobi faaliyetlerinde uygulanan doğrudan eylem tekniğinin başarısı, başvurulan eylemin insanların gündelik hayatlarını olumsuz yönde etkileyecek biçimde sert olmamasına bağlıdır. Sosyal yaşantıyı kısmen felce uğratması bakımından, yapılan eylemlere “uygar itaatsizlik” denmekte ve “şiddet dışı” bir eylem olduğuna dikkat çekilmektedir.

Komite Toplantıları Ve Mahkeme Katılımları

ABD’de Komiteler, yasaların üzerinde düşünüldüğü, yasa tasarılarının irdelendiği güç merkezlerini oluşturur. Yasama kararlarının alındığı önemli birimler olarak komitelere yönelik etkileme çalışmaları büyük önem taşımaktadır.

Komiteler, önemli görülen ya da tartışmalı tasarıları görüşürken, ilgili tarafların fikirlerinin dinlendiği oturumlar (hearing) düzenlemeyi uygun görebilir. Lobiciler açısından bu tür toplantılar, bir kürsü niteliği taşır.

Lobiciler dört farklı yol izleyerek sınırlı düzeyde olsa da yargı sistemine etki etmeye çalışırlar:

Yargı ile ilgili konularda araştırma yapıp, raporlar hazırlayarak onları ilgililere sunarlar, haklı nedenlerle bir yasaya karşı dava açıp duruşmalara katılarak, hakkın savunulmasına çaba gösterirler, birebir davayla ilgisi olmasa da ihtiyaç duyulan bilginin sunularak, yargının vereceği kararların daha doğru olmasını sağlamaya çalışırlar (en çok kullanılan yol, “mahkemenin dostu” (amicus curiae) mektuplarının yazılmasıdır), yargıçların davaya hazırlanırken gereksinim duydukları araştırmanın yapılarak kendilerine sunulmasını sağlamak.

Halkla İlişkiler Kampanyaları

Lobicilerin halkla ilişkiler uygulamaları çok boyutlu olmaktadır. İlk olarak üyelerini, halihazırda yürütülen faaliyetlerin başarısı konusunda ikna etmeli ve onların tam desteğini almalıdırlar. İkincil olarak kamuoyunu kendi çalışmaları doğrultusunda bilgilendirme, etkileme amacını güden bir lobi tekniği olarak kullanmaktadırlar. Bir başka etki ile lobiciler genel yasamaya yönelik çalışmalarında olumlu yasama iklimi oluşturmak için planlı bir halkla ilişkiler programına ihtiyaç duymaktadırlar. Oluşturulması hedeflenen bu ortamla, siyasi adaylara desteğin yönlendirilmesi, kanun yapıcılar için özel olayların düzenlenmesi, seçilmiş kanun yapıcılara bilgi sunma, halka ulaşmalarını sağlama gibi çeşitli servisler sunulması gerçekleştirilebilmektedir.

Medya İlişkileri

Medyada adından söz ettirerek kamuoyu, kanun koyucular ya da bürokratlar nezdinde olumlu bir izlenim oluşturma lobilerin ve baskı gruplarının en önemli hedeflerinden biridir. Medya lobicilerin hem en yakın dostu hem de sorun çıkarıcısı olabilmektedir.

Medyada adından söz ettirmek, görüşlerini yaymak isteyene lobiciler; gazetelere, dergilere, siyasi sorunlar ve sahip oldukları fikirler ile ilgili yazılar yazarak tanınmışlık sağlayabilirler, yayın kuruluşlarına ilanlar verebilirler ya da kendi basın yayın organlarını kurarak hem kendi lobi üyelerine ulaşabilir hem de kamuoyuna fikirlerini, amaçlarını duyurabilirler.

Medya ile oluşturulacak ortamın iyiliği iki açıdan önem taşımaktadır. İlk olarak baskı grubu ya da lobiye üye olmayı düşünen potansiyel adayların olumlu izlenimler edinmesi sağlanabilmekte, ikinci olarak da lobi faaliyetlerinin medyada pozitif eleştiriler alması ve yasamada kabulünün kolaylaşmasına yardımcı olabilmektedir.

Kullanılması Sakıncalı Teknikler

Lobicilik, kanunlar kapsamında sürdürüldüğünde fayda sağlamakta, kamuoyu ve devlet görevlileri açısından gizli gerçekleştirildiğinde ise tehlike teşkil etmektedir. Tehdit ve rüşvet gibi uygunsuz iki lobi tekniği hem kullanana hem de üzerinde kullanılana yarardan çok zarar getirebilmektedir.

Tehdit

Tehdit, onaylanmayan bir teknik olmasına karşın, yine de bazı lobiciler tarafından arada sırada uygulanmaktadır. Başvurulan en etkili tehdit yolu ise kanun koyuculara, temsil edilen grup üyelerinin artık oy vermeyeceğini ve bir dahaki seçimlerde seçilme şanslarının zayıfladığını bildirmektir.

Tehdit tekniği, yalnızca seçimlerde oy vermeme değil, maddi-manevi kampanya desteğinin kesilmesi, istenilen enformasyonun sağlanmaması, yardım istenildiğinde destek verilmemesi vb. kadar pek çok biçimde kullanılmaktadır.

Rüşvet

Kişisel çıkarlar doğrultusunda kişilerin görev ve yetkilerini kötüye kullanması eylemidir. Rüşvet tüm dünyada hem devlet görevlileri hem de kamuoyunca onaylanmayan bir lobi tekniğidir. Bunun yanında rüşvet riskli bir taktiktir ve kullanıcısına ters etki edebilir. Fakat siyasi gücün az, ticaret bilincinin fazla olduğu farklı ülke ve kültürlerde rüşvet yine de sıklıkla uygulanan bir teknik olmaktadır.