Hava Kargo Ve Tehlikeli Maddeler Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Handling sürecinin anlamını açıklayınız.

Tehlikeli maddelerin tanımlanması, paketlenmesi, işaretlenmesi, etiketlenmesi ve gerekli dokümanlarının hazırlanması sürecinin ardından sıra gönderinin taşıyıcıya teslim edilmesine gelir. Bu kısma kadar olan süreçte sorumluluk göndericiye aittir. Gönderinin taşıyıcı tarafından kabul edilmesiyle birlikte ise taşıyıcının sorumluluğu başlamaktadır. Taşıyıcının tehlikeli madde paketini kabul etmesi, depolaması ve uçağa yüklemesi sürecinin tümü handling süreci olarak adlandırılmaktadır. Handling kavramı Türkçeye elleçleme olarak çevrilmektedir. Ancak havacılık kaynaklarında bu kavram handling olarak ele alınmaktadır.

Tehlikeli maddelerin handling sürecini açıklayınız.

Tehlikeli maddelerin handling süreci taşıyıcının tehlikeli madde gönderisini kabulü, depolanması, uçağa yüklenmesi ve boşaltılması adımlarını kapsamaktadır. Ayrıca taşınacak olan tehlikeli maddeler ile ilgili gerekli bilgilendirmelerin yapılması ve herhangi bir tehlikeli madde vakasının ya da kazasının meydana gelmesi durumunda yapılması gereken raporlama süreçleri de handling sürecinin içesinde ele alınacaktır. Bahsedilen sürecin tümü
taşıyıcının sorumluluğu altındadır. Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde görev alan ve taşıyıcının sorumluluğu altında olan çalışanların tümünün konu ile ilgili eğitimlerinden de taşıyıcı sorumludur. Verilen eğitimlerin en fazla 24 ay içerisinde tazelenmesi gerekir. Eğitimleri geçerli olmayan personelin bu süreçte görev alması tehlikeli maddelerin emniyetle taşınması sürecini riske atacaktır.
Bu nedenle konu ile ilgili eğitimi geçerli olmayan kişilerin süreçte yer almaması gerekir. Tehlikeli maddelerin güvenliği konusunda hem göndericinin hem de taşıyıcının sorumlulukları bulunmaktadır. Gönderinin taşınması öncesindeki hazırlanması, teslim alınması, depolanması ve yüklenmesi sürecinin tamamında güvenlik ile ilgili önlemler ilgililer tarafından alınmalıdır.

Tehlikeli maddelerin handling süreci aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır:
• Tehlikeli maddelerin kabulü
• Tehlikeli maddelerin depolanması
• Tehlikeli maddelerin uçağa yüklenmesi
• Tehlikeli madde denetimlerinin yapılması
• Tehlikeli maddeler ile ilgili taraflara gerekli bilgilendirmelerin yapılması
• Taşıyıcının raporlama sorumlulukları

Tehlikeli Maddelerin Kabulü sürecini açıklayınız.

Taşıyıcının kargo kabul personeli tarafından tehlikeli madde gönderisinin teslim alınması sürecidir. İlgili personel tehlikeli maddelerin tanımlanması ve tespit edilmesi doğrultusunda gerekli eğitimleri almış olmalıdır. Ayrıca tehlikeli maddelerin paketlenmesi, işaretlenmesi ve etiketlenmesi gibi adımlara yönelik kuralların yer aldığı dokümanlar da bu süreçte yer alan görevlilere taşıyıcı tarafından sağlanmış olmalıdır. Paketleme, işaretleme ve etiketleme ile ilgili sorumluluk göndericiye aittir. Fakat gönderiyi teslim alan taşıyıcı personeli de bu adımlar hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Taşıyıcının kargo kabul çalışanları gizli tehlikeli madde ve beyan edilmeyen diğer tehlikeli maddeler konusunda dikkatli olmalıdırlar. Kabul edilecek kargoların içerisinde gizli tehlikeli madde ya da beyan edilmeyen bir tehlikeli madde var ise bu gönderiler kabul edilmemelidir. Şüpheli durumlarda gönderi içerisinde beyan edilmemiş tehlikeli madde olmadığından emin olunmalıdır.
Uygun bir şekilde hazırlanan tehlikeli madde gönderileri teslim alınırken gönderici beyan formunun tam ve doğru bir şekilde doldurulduğu kontrol edilerek gönderi teslim alınmalıdır. Gönderici tarafından taşıyıcıya 2 nüsha gönderici beyan formu teslim edilmelidir. Bunların biri taşıyıcıda kalır, diğeri ise alıcı içindir. Gönderici beyan formunda belirtilen bilgiler ile tehlikeli madde gönderisinin paket, işaret ve etiket bilgileri örtüşmelidir. Bunun kontrolünden de taşıyıcı sorumludur. Taşıyıcı teslim aldığı tehlikeli madde gönderisinin bilgilerini konşimentoda (AWB) belirtmelidir. Tehlikeli madde gönderisi teslim alındıktan sonra konşimentonun bir nüshası da göndericiye verilir. Tehlikeli madde gönderileri kabul edilirken paketlerin hasar almadığından ve sızdırma yapmadığından emin olunmalıdır. Hasarlı ya da sızdıran tehlikeli madde paketleri teslim alınmaz.

Tehlikeli maddelerin kabulünde taşıyıcı tarafından bir kontrol listesi (checklist) hazırlanmalıdır.Kontrol listesinde bulunan başlıca soruları açıklayınız.

• Radyoaktif maddeler ve diğer tehlikeli maddeler dâhil olmak üzere gerekli dokümantasyon detaylı bir şekilde hazırlanmış mı?
• Gönderici beyan formunda belirtilen tehlikeli madde miktarları yolcu ya da kargo uçağı için belirlenen paket başına limitler içerisinde mi?
• Tehlikeli madde paketinin, birleşik paketinin, bir araya getirilmiş paketin (overpack) ya da kargo konteynerinin üzerindeki işaretlemeler kolay görülebilir şekilde mi ve gönderici beyan formu ile uyuşuyor mu?
• Paket performans kodu ve tehlikeli maddenin paketleme grubu uyuşuyor mu?
• UN/ID numarası, uygun gönderi adı (PSN), etiketler ve özel handling talimatları kolay görülebilir ve uygun şekilde mi?
• Varsa radyoaktif madde etiketlemeleri gerektiği şekilde yapılmış mı?
• Dış kap kullanımı yapılmışsa uygun paket seçimi yapılmış mı?
• Aralarında ayrım yapılması gereken tehlikeli maddeler bir arada paketlenmiş mi?

• Tehlikeli madde paketinde hasar ya da sızdırma mevcut mu?
• Bir araya getirilmiş paket gurubu (overpack) sadece kargo uçağında taşınacak paket içeriyor mu? Tehlikeli maddelerin kabulü ile ilgili olarak aşağıdaki durumlarda taşıyıcı ve ilgili personel düzenlemelerde belirtilen özel durumları da göz önünde bulundurarak duruma göre hareket etmelidir:
• Tehlikeli madde içeren kargo konteyneri ve ULD (yükleme ünitesi),
• Bulaşıcı madde içeren gönderiler,
• Kendiliğinden tepkimeye giren tehlikeli maddeler,
• Üzerinde tehlike işareti bulunan tüketici ürünleri,
• Konsolide gönderiler

Yukarıda belirtilen türde tehlikeli madde içeren ya da ilgili durumda bulunan tehlikeli madde gönderilerinin kabulünde IATA-DGR kurallarındaki istisnalar, taşıyıcı varyasyonları, ülke varyasyonları ve özel anlaşma hükümlerine göre hareket edilmelidir. Bu düzenleme, varyasyon ya da anlaşmaların bir ya bir kaçı ilgili duruma yönelik olarak süreci yönlendirebilmektedir. Örneğin konteyner ya da ULD içerisinde radyoaktif madde bulunduğunda gönderi kabul edilmemelidir ya da bulaşıcı madde taşınan uçuşlarda uçuş rotası mümkün olan en kısa şekilde planlanmalıdır. Bahsedilen durumlar tehlikeli maddelerin taşınmasında her zaman karşılaşılan durumlar olmadığından detaylı olarak açıklanmamıştır.
Taşıyıcı varyasyonu olarak adlandırılan konu tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde IATA-DGR minimalarını sağlamak kaydıyla taşıyıcıya özgü farklılaşmış usulleri belirtir. Bazı durumlarda taşıyıcılar kendi kuralları gereği IATA-DGR kurallarında taşınabilir olarak belirtilen tehlikeli maddeleri kabul etmeyebilir.
Ülke varyasyonları da aynı şekilde ülkelere özgü farklılaşmış usulleri içermektedir. Yine aynı şekilde IATA-DGR minimaları sağlanarak hareket edilir. Tehlikeli madde gönderisinin izleyeceği rotadaki çıkış, varış ve transit ülkelerin eğer varsa varyasyonları da incelenmeli ve bunlara göre hareket edilmelidir.

Radyoaktif Maddelerin Depolanmasını açıklayınız.

Radyoaktif maddeler depolanırken insanların radyasyondan etkilenmeyecekleri şekilde yeterli mesafelerin bırakılmasına dikkat edilmelidir. Depolama alanı yakınında çalışan işçilerin radyasyondan etkilenmelerinin yılda 5 mSv’den fazla olmayacak şekilde depolama yapılmalıdır. Depolama alanının yakınındaki halkın etkilenmesi durumu söz konusu ise bu insanların yılda 1 mSv’den fazla radyasyondan etkilenmeyecekleri şekilde depolama yapılmalıdır.
Depolama alanında çalışanların radyasyonun etkileri ve alınacak önlemler konusunda gerekli bilgiye sahip olmaları sağlanmalıdır. Radyasyondan en az şekilde etkilenme ilkesine göre hareket edilmelidir. Bu tip maddelerin kabulü ve handling sürecinde radyasyondan en az şekilde etkilenecek şekilde hareket edilmelidir. Kategori-II ve Kategori-III radyoaktif madde paketlerinin geçici depolanmaları esnasında paketlerin hem birbiri hem de diğer insanlar arasında minimum ayrım mesafeleri bırakılmalıdır.

Fissile maddelerin depolanmasında ise paket, paket grubu (overpack) ya da konteynerin kritik emniyet indisi (CSI) 50’yi aşmamalıdır. Bu tip gönderiler arasında en az 6m mesafe bırakılmalıdır.

Organik Peroksitlerin ve Kendiliğinden Tepkimeye Giren Maddelerin Depolanmasını açıklayınız.

Bu tip tehlikeli maddeler direk güneş ışığından ve diğer ısı kaynaklarından uzakta depolanmalıdır. Ayrıca depolama alanında gerekli havalandırmanın sağlandığından emin olunmalıdır. Diğer tehlikeli maddelerin depolanması sürecinde paketlerin hasar almasını ya da sızdırmasını önleyecek önlemler alınmalıdır. Ayrıca tehlikeli maddelerin güvenliği konusunda gerekli önlemler de alınmalıdır.

Tehlikeli Maddelerin Uçağa Yüklenmesi sürecini açıklayınız.

Yolcu ve ekip beraberinde taşınabilen tehlikeli maddeler, taşıyıcı mülkiyetinde olan tehlikeli maddeler ve istisnai miktardaki radyoaktif maddeler hariç olmak üzere, tehlikeli maddeler yolcu ve pilot kabininde taşınamazlar. Tehlikeli maddelerin taşınabileceği uçaklardaki kargo kompartımanlarının B ya da C sınıfı gerekliliklerini karşılaması gereklidir. Bu gereklilikler kargo kompartımanında detektör ve yangın söndürme sistemlerinin olması gibi özelliklere sahip olması şeklindedir. Ayrıca “Cargo Aircraft Only” etiketi bulunan tehlikeli madde paketleri yolcu uçaklarında taşınamaz.Tehlikeli maddelerin uçağa yüklenmesi adımında bir arada bulundurulmaması gereken tehlikeli maddelerin ayrımına dikkat edilmelidir. Tehlikeli maddelerin ayrımı ile ilgili
olarak aralarında ayrım yapılması gereken tehlike sınıfları IATA-DGR kitabında detaylı olarak yer almaktadır.Bir arada bulundurulmaması gereken tehlikeli maddelerin ayrımına handling sürecinin tüm adımlarında dikkat edilmelidir. Bu maddeler sürecin herhangi bir adımında yan yana bulundurulmamalıdırlar.Tehlikeli maddeler arasında ayrım yapılmasının amacı taşıma sürecinin tümünde emniyetin sağlanmasıdır. Aralarında ayrım yapılması gereken tehlikeli madde sınıfları bakıldığında paketin sızdırması, hasar alması ya da başka bir olumsuz durum ile karşılaşıldığında maddeler arasında etkileşimin emniyeti riske atacak durumlar ortaya çıkaracağını görebilirsiniz. Tehlikeli maddeler uçağa yüklenirken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da sıvı
tehlikeli madde paketleridir. Bu paketler üzerinde paketin yönünü belirten handling etiketleri bulunur ve etiketin belirttiği yön dikkate alınarak paketler dik olarak yüklenmelidir. Üzerinde “Cargo Aircraft Only” etiketi bulunan tehlikeli madde paketleri C sınıfı gerekliliklerini kargo kompartımanında taşınmalıdır. Acil bir durumda kargo uçağı ekibinin tehlikeli madde paketlerine erişebilmesi mümkün olacak şekilde yükleme yapılmalıdır. İlgili paketlerin etiketlerinin tümü kargo uçağı ekibi tarafından görülebilir olmalıdır. 

Kargo kompartımanlarının sınıflandırmaları nasıl yapılmalıdır, açıklayınız.

A Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Herhangi bir yangın durumu uçuş ekibinin bulunduğu yerden kolayca fark edilmelidir.
• Kompartımanın her bölümüne uçuş esnasında kolayca erişilebilmelidir.
B Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Kompartımanın her bölümüne uçuş esnasında uçuş ekibi tarafından el tipi yangın söndürücüsüyle ulaşılabilmelidir.
• Uçuş ekibinin kompartımana ulaşması esnasında yolcu ya da uçuş kabinine alev, duman ya da yangın söndürme maddesi girmemelidir.
• Kompartıman içerisinde pilota ya da uçuş mühendisine uyarı veren duman ya da yangın detektörü bulunmalıdır.
C Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Kompartıman içerisinde pilota ya da uçuş mühendisine uyarı veren duman ya da yangın detektörü bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde pilot ya da uçuş mühendisi tarafından kontrol edilebilen, onaylı yangın söndürme ya da önleme sistemi bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde yolcu ya da uçuş kabinine alev, duman ya da yangın söndürme maddesi girmesini önleyen gerekli araçlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisindeki havalandırmayı kontrol eden cihazlar bulunmalıdır.
D Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Kompartıman içerisinde meydana gelebilecek yangın uçuş emniyetini ve uçakta bulunanları hiçbir şekilde tehlikeye atmayacak şekilde sınırlandırılmış olmalıdır.
• Kompartıman içerisinde yolcu ya da uçuş kabinine tehlikeli miktarda alev, duman ya da zehirli gaz girmesini önleyen gerekli araçlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisindeki havalandırmayı yangın emniyet limitleri dâhilinde kontrol eden cihazlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde meydana gelebilecek ısıdan kritik uçak parçaları etkilenmemelidir.

E Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Kompartıman içerisinde pilota ya da uçuş mühendisine uyarı veren duman ya da yangın detektörü bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisindeki havalandırmayı kontrol eden cihazlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde yolcu ya da uçuş kabinine tehlikeli miktarda alev, duman ya da zehirli gaz girmesini önleyen gerekli araçlar bulunmalıdır.
• Uçuş ekibi acil durum çıkışlarına her hangi bir yükleme durumunda kompartımandan ulaşılabilir olmalıdır.

Uçaklarda bulunan kargo kompartımanlarının belirtilen özellikleri taşıyıp taşımadıklarına göre sınıfları belirlenmektedir. Kompartıman sınıfı da tehlikeli madde paketlerinin yüklenmesi adımında dikkate alınmaktadır. Tehlikeli madde paketleri uçağa yüklenirken, taşıyıcı paketlere zarar gelmesini önleyecek şekilde önlem almalıdır. Bu doğrultuda paketlerin uçuş esnasında hareket etmesini önleyecek şekilde paketleri sabitlemeli ya da bağlamalıdır. Ayrıca aralarında ayrım yapılması gereken tehlikeli madde paketleri arasında gerekli mesafelerin bırakıldığından emin olmalıdır. Ayrım yapılan tehlikeli madde paketleri arasına tehlikeli olmayan başka kargolar yüklenebilir. Taşıyıcı tarafından teslim alınan tehlikeli madde paketlerinin handling sürecinin herhangi bir aşamasında hasar alması ya da sızdırması durumunda gerekli önlemler alınmalıdır. Başka paketlere tehlikeli maddenin bulaşması önlenmelidir. Hasar alan ya da sızdıran tehlikeli madde paketleri kurtarma paketleri kullanılarak yeniden taşınmaya devam edilebilir. Handling sürecinde tehlikeli madde paketlerinin üzerindeki etiketlerinin okunamaz hâle gelmesi durumunda taşıyıcı etiketleri gönderici beyan formu doğrultusunda yenilenmelidir.

Radyoaktif maddelerin uçağa yüklenmesi süreci nasıl olmalıdır, açıklayınız.

Radyoaktif maddelerin uçağa yüklenmesi esnasında paketlerin taşıma indisi (TI) değerlerine göre ayrım yapılmalıdır. Yolcu ve uçuş ekibinin radyasyonun etkilerinden en az şekilde etkilenmesi ilkesine göre hareket edilmelidir. Radyoaktif maddelerin uçağa yüklenmesi esnasında uyulması gereken ayrım mesafeleri IATA-DGR kitabında belirtilmiştir (Ref. 10.9.C-D). Bu mesafeler paket üzerinde yer alan etiketlerde gönderici tarafından önceden belirtilen TI değerlerine göre değişmektedir. TI değeri 0 olan Kategori-I için ayrım mesafesi bırakılmasına gerek yoktur. Radyoaktif maddeler için taşıma indislerine göre bırakılması gereken minimum ayrım mesafeleri Tablo 8.2 ve Tablo 8.3’te verilmiştir. Aynı ayrım mesafelerine radyoaktif maddelerin depolanması aşamasında da uyulmalıdır. Taşıma indisi 50’ye kadar olan radyoaktif maddeler yolcu ve kargo uçağında taşınabilmektedirler. Ancak taşıma indisi 50’nin üzerinde olan radyoaktif maddeler sadece kargo uçağında taşınabilirler.

Fissile maddelerin yüklenmesi süreci nasıl olmalıdır, açıklayınız.

Fissile maddeler için kritik emniyet indisine göre hareket edilmektedir ve diğer radyoaktif maddelerin yüklenmesine göre farklılıklar bulunmaktadır. Bu durumun başlıca nedeni fissile maddelerin daha yüksek risk taşıyor olmasıdır. Kritik emniyet indisi (CSI) 50’ye kadar olan fissile maddeler yolcu ve kargo uçakları ile sadece kargo uçaklarında, büyük ve küçük kargo konteynerleri içerisinde taşınabilmektedir. Kritik emniyet indisi 50’den 100’e kadar olan fissile maddeler ise sadece kargo uçaklarında ve büyük kargo konteyneri içerisinde taşınabilmektedir. 50-100 arası kritik emniyet indisine sahip fissile madde taşımaları özel kullanımlar için yapılmaktadır. Ayrıca özel kullanımlar dışında fissile maddelerin taşıma indisleri (TI) 50’yi, özel kullanımlarda 100’ü geçmemelidir. 

Organik peroksitlerin ve kendiliğinden tepkimeye giren maddelerin uçağa yüklenmesi sürecini açıklayınız.

Organik peroksitlerin ve kendiliğinden tepkimeye giren maddelerin depolanmasında olduğu gibi uçağa yüklenmesi sırasında da güneş ışığına ve ısıya maruz kalmaları engellenmeli, yeterli havalandırma sağlanmalıdır. Tehlikeli maddelerin uçağa yüklenmesi hususunda belirttiğimiz başlıca durumların yanı sıra dikkat edilmesi gereken diğer durumlar kısaca aşağıda belirtilmiştir. Belirtilen durumlar için IATA-DGR kitabında belirtilen kurallar ile ülke ve taşıyıcı varyasyonlarına uyulmalıdır.

Dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır:
• Toksik ve bulaşıcı maddelerin istiflenmesi
• Manyetik maddelerin yüklenmesi
• Kuru buz yüklenmesi
• Soğutularak sıvılaştırılmış gazların yüklenmesi
• Genişleyebilen polimerik destek malzemelerinin ve plastik kalıp bileşimlerinin yüklenmesi
• Canlı hayvanların tehlikeli maddelerle birlikte yüklenmesi
• Tekerlekli sandalye ve diğer akülü hareket yardım cihazlarının yüklenmesi
• Radyoaktif maddelerin tab edilmemiş filmlerle yüklenmesi
• Fissile maddelerin yüklenmesi

Kuru buzun uçağa yüklenmesi sürecini açıklayınız.

Kuru buzun uçağa yüklenmesiyle ilgili olarak IATA-DGR kitabında yer alan düzenlemelere dikkat edilmelidir. Ayrıca uçak tipine bağlı olarak her bir kargo kompartımanında taşınabilecek kuru buz limitlerine uyulmalıdır. Uçak tipine bağlı olarak kargo kompartımanlarında taşınabilecek kuru buz miktarlarının üst limitleri uçak teknik özellikleri doğrultusundu taşıyıcı tarafından hazırlanmaktadır. Uçaklarda bulunan kargo bölümleri ön kargo bölümü (FWD), arka kargo bölümü (AFT), ana kargo bölümü (MAIN, kargo uçakları için) ve BULK şeklindedir. Uçakların kargo bölümlerinde taşınabilecek kuru buz limitleri ile ilgili olarak taşıyıcının teknik bilgi formlarına başvurulmalıdır. Ayrıca kuru buzun taşınacağı durumlarda uçuş ekibi bilgilendirilmelidir.

Tehlikeli Madde Denetimlerinin Yapılması konusunu açıklayınız.

Tehlikeli maddelerin kabulünden uçaktan boşaltılmasına kadar olan süreçte herhangi biröhasar alma ya da sızdırma ihtimaline karşın taşıyıcı tarafından denetlenmesi gerekir. Eğer herhangi bir hasar ya da sızıntı emaresine rastlanırsa ilgili durum incelenerek hasar gören ya da sızıntı yapan paket uçaktan indirilerek gerekli önlem alınmalıdır. Hasar gören ya da sızıntı yapan paketin içerisindeki tehlikeli maddeye bağlı olarak paketin imha edilmesi, kurtarma paketi yapılması ya da radyoaktif maddeler için ulusal otoritelere başvurularak uzman müdahalesinin beklenmesi gibi uygun önlemler alınmalıdır. Hasar ya da sızıntıdan ötürü kargo bölümündeki diğer paketlere bulaşmanın olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer diğer paketlere tehlikeli madde bulaşmışsa ilgili paketler izole edilmeli ve uygun önlemler alınmalıdır. Gerekli durumlarda tehlikeli maddenin cinsine bağlı olarak acil durum usulleri izlenmeli ve ilgili otoritelere bilgi verilmelidir. Özellikle radyoaktif ve bulaşıcı maddelerin bulunduğu paketlerde sızıntı meydana geldiğinde ulusal yetkililere haber verilmelidir.

Kargo IMP kodu nedir, açıklayınız.

Kargo IMP kodu: Hava kargo taşımacılığında taraflar arasında kritik kargo operasyon bilgisi alışverişinde kullanılan standart
üçlü kodlardır. Üçlü kısaltmalardan tehlikeli madde ile ilgili olanların birkaçı ICE-Kuru buz, RCMAşındırıcılar, ROX-Oksitleyicilerdir. Bu kodların tümü IATA’nın CargoIMP el kitabında yer almaktadır.

Tehlikeli Maddeler ile İlgili Taraflara Gerekli Bilgilendirmelerin Yapılması konusunda olan Sorumlu Kaptana Bilgi Verilmesi konusunu açıklayınız.

Taşıyıcı, taşınan tehlikeli maddeler ile ilgili olarak sorumlu kaptana bilgi vermelidir. Bu bilgilendirme NOTOC (Special Load Notification to Captain) formu ile kaptana iletilir. NOTOC’da yer alması gereken bilgiler şunlardır:
• Tehlikeli maddelerin yüklendiği nokta
• Tehlikeli maddenin uçaktan boşaltılacağı nokta
• Konşimento (AWB) numarası
• Uygun gönderi adı (PSN)
• Tehlike sınıfı ve bölüm kodu
• UN/ID numarası
• Yan risk sınıfı ve bölüm kodu
• Paket sayısı ve paket başına miktarlar
• Radyoaktif maddeler için kategori ve taşıma indisi
• Varsa paketleme grubu
• Kargo IMP kodu
• Acil durum rehberi kodu (ERG)
• Tehlikeli maddenin kargo uçağında taşınmasının zorunlu olup olmadığı

Uçuş esnasında gerçekleşebilecek herhangi bir acil duruma karşın, gönderici beyan formu hazırlanan tehlikeli maddeler için taşıyıcı tarafından acil durum bilgileri her an sağlanabilir durumda olmalıdır. Acil durumda gerekli müdahaleye yönelik bilgilendirmenin yapılması ve iletişim kurulacak numaraların sağlanması taşıyıcı sorumluluğundadır. Ayrıca acil durumda  (Tehlikeli Maddeler İçeren Uçak Kazaları İçin Acil Durum Cevap Rehberi)’ne başvurulabilir.

Uçuştaki Acil Durumda Pilotun Bilgi Vermesi konusunu açıklayınız.

Eğer uçuş esnasında tehlikeli maddeler ile ilgili herhangi bir acil durum ortaya çıkarsa sorumlu kaptan ilgili hava trafik servisi birimini ilgili otoritelere iletilmesi üzere bilgilendirmelidir. Bilgilendirme esnasında mümkünse sorumlu pilot tarafından aşağıdaki bilgiler sağlanmalıdır:
• UN/ID numarası
• Uygun gönderi adı (PSN)
• Tehlikeli madde sınıf ve bölüm kodu
• Varsa tehlikeli maddenin yan risk sınıf ve kodu
• Tehlikeli madde miktarı
• Tehlikeli maddenin yüklendiği nokta
• NOTOC kopyasına ulaşılabilecek telefon numarası

Taşıyıcı Çalışanlarının Bilgilendirilmesi konusunu açıklayınız.

Tehlikeli maddelerin taşınması süreci ile ilgili sorumlulukların yerine getirilmesi amacıyla taşıyıcı süreçte yer alan çalışanlarını bilgilendirmelidir. Özellikle operasyonda görev alan personele ve uçuş ekibine taşınan tehlikeli madde ile ilgili detaylı bilgi sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra yer hizmetlerinde görev alan personel başta olmak üzere diğer ilgili personel de taşınan tehlikeli madde ile ilgili olarak bilgilendirilmelidir.

Yolcuların Bilgilendirilmesi konusunu açıklayınız.

Emniyetli bir şekilde uçuşun sağlanması amacıyla taşıyıcı yolcuları tehlikeli maddeler hakkında bilgilendirilmelidir. Yolcuların bilgilendirilmesindeki amaç taşınması yasak olan tehlikeli maddelerin farkında olmadan uçağa sokulmasını önlemektir. Bu amaçla aşağıda belirtilen noktalarda yolculara bilgilendirme yapan unsurlar bulundurulmalıdır:
• Bilet satış alanları
• Check-in alanı
• Boarding alanı
Yolculara yönelik hazırlanan bildirimler görsel unsurlarla desteklenmelidir. Yolcu kabul aşamasında görev alan taşıyıcı personeli yolcuların taşınması yasak olan tehlikeli maddeleri yanlarında bulundurup bulundurmadıklarını sormalıdır. Ayrıca yolcu kabul
çalışanları gizli tehlikeli maddeler konusunda dikkatli olmalıdır. İlgili tehlikeli maddelerin yolcu kabul aşamasında bırakılmasını sağlamalıdırlar.

Kargo Kabul Alanındaki Bilgilendirme konusunu açıklayınız.

Taşıyıcı ya da taşıyıcı tarafından yetkilendirilen yer hizmetleri acentesi kargo kabul alanında tehlikeli maddeler hakkında gerekli bilgilendirmeleri yapmalıdırlar. Burada yapılan bilgilendirmedeki amaç hava yolu ile taşınması yasak olan tehlikeli maddelerin uçağa kabulünü engellemektir. Yapılan bilgilendirmeler görsel unsurlarla desteklenerek çalışanların konu ile ilgili hata yapmalarını önleyici nitelikte olmalıdır.

Taşıyıcının Raporlama Sorumlulukları konusunu açıklayınız.

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde herhangi bir tehlikeli madde vakasının ya da kazasının meydana gelmesi durumunda gerekli raporlama ilgili otoritelere ve kurumlara yapılmalıdır. Raporlamanın yapılmasından taşıyıcı sorumludur. Tehlikeli madde kaza ya da olayları ile ilgili olarak ICAO Doc.9481 (Tehlikeli Maddeler İçeren Uçak Kazaları İçin Acil Durum Cevap Rehberi)’ne ve taşıyıcının tehlikeli maddelerin taşınmasına yönelik hazırladığı el kitabına başvurulmalıdır. Acil durumlar için NOTOC’da iletişim kurulacak bir telefon numarası varsa dikkate alınmalıdır. Raporlama yapılması gereken durumlar
şunlardır:
• Tehlikeli madde kaza ve olayları
• Beyan edilmemiş ya da eksik beyan edilmiş tehlikeli maddelerin olması durumu
Tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili olarak meydana gelen olaylarda ulusal otoritelere bildirilmek üzere ilgili rapor hazırlanmalıdır. Ayrıca olayın meydana geldiği anda acil durum ekiplerine ve varsa ilgili acil durum telefon numaralarına taşıyıcı tarafından bilgi verilmelidir. 

Tehlikeli madde uygulamaları adı altında olan sıralamayı açıklayınız.

Tehlikeli madde uygulamaları başlığı altında tehlikeli maddelerin taşınmasına yönelik süreç, genel hatlarıyla açıklanan ve tehlikeli
maddelerin taşınmasıyla ilgili farkındalık yaratılmasını amaçlayan düzenlemelerin uygulamalar ile kalıcı olması amaçlanmaktadır. Tehlikeli madde uygulamaları aşağıdaki başlıklar şeklindedir:
• Tehlikeli maddeler listesi kullanımı
• Paketleme grubunun belirlenmesi ve tehlikeli maddenin tanımlanması
• Tehlikeli madde paketi
• Radyoaktif madde paketi
• Radyoaktif maddelerin uçağa yüklenmesi

Paketleme Grubunun Belirlenmesi ve Tehlikeli Maddenin Tanımlanması sürecini açıklayınız.

Her tehlikeli madde tehlikeli maddeler listesinde bulunmamaktadır. Bu gibi durumlarda maddenin tanımlanması için farklı bir yol izlenmektedir. Tehlikeli maddenin listede bulunmaması durumunda aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
• Yapılacak olan testler doğrultusunda maddenin karakteristik özellikleri öğrenilmelidir.
• Maddenin hava yolu ile taşınmasının yasak olmadığından emin olunmalıdır.
• Maddenin IATA-DGR kitabı tablolarına göre paketleme grubu belirlenmelidir.
• Maddenin tanımlanması yapılmalıdır.

Tehlikeli Madde Paketi Örneğini açıklayınız.

Tehlikeli maddelerin taşınmasında UN tipi paketler kullanılmalıdır. IATA-DGR kitabında belirtilen paketleme, işaretleme ve etiketleme gerekliliklerine uyulmalıdır.

Radyoaktif Madde Paketini açıklayınız.

Radyoaktif maddelerin taşınmasında paket dizayn onayları, paketlerin işaretlenmesi ve etiketlenmesi diğer tehlikeli maddelere göre farklılık göstermektedir. Radyoaktif maddeler için IATA-DGR kitabının ilgili bölümündeki düzenlemelere uyulmalıdır.

Radyoaktif Maddelerin Uçağa Yüklenmesi konusunu açıklayınız.

Radyoaktif maddeler uçağa yüklenirken taşıma insilerine (TI) göre aralarında gerekli ayrım yapılmalıdır. Bunun en önemli nedeni radyoaktif madde paketlerinin bir arada olduğunda yaydıkları radyasyonun birlikte daha etkili olmasıdır. Bu durum da çevredeki
canlılara zarar verebilme riskini artıracaktır. Radyoaktif maddelerin uçağa yüklenmesi esnasında dikkat edilmesi gereken ayrım gereklilikleri IATA-DGR kitabında detaylı olarak belirtilmektedir.