Hava Kargo Ve Tehlikeli Maddeler Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

• Çıkış, varış ve transit ülkeler ile taşıyıcının konu ile ilgili yürürlükteki kurallarına uyulduğundan emin olmalıdır.
• Tehlikeli maddenin taşınmasının yasak olmadığından emin olmalıdır.
• Tehlikeli maddeyi doğru bir şekilde sını andırmalı ve tanımlamalıdır.
• Tehlikeli maddenin paketlenmesinde uygun paket tipi kullanmalı ve miktar limitlerine uymalıdır.
• Paketlerin uygun bir şekilde işaretlendiğinden ve etiketlendiğinden emin olmalıdır. • IATA-DGR’da aksi belirtilmedikçe tehlikeli maddeleri konsolide gönderiler içerisine koymamalıdır. Paket grupları (overpack) ve yükleme üniteleri (Unit Load Devices-ULD) hazırlanırken bunlara dikkat etmelidir.
• Tehlikeli maddelerin sadece kargo uçağında taşınması gerekip gerekmediğine dikkat etmelidir.
• Gönderiler içerisinde gizli tehlikeli madde olmadığından emin olmalıdır.
• Gönderici beyan formunu tam ve doğru bir şekilde hazırlamalıdır. Gönderici beyan formu ve varsa diğer gerekli dokümanlar gönderici tarafından en az 3 ay süreyle saklanmalıdır.

Değişik tanımlar altında yer alan ve farklı kişilere ait olan kargoların bir acente ya da konsolidatör tarafından birleştirilmesidir.

Normal durumda hiçbir tehlike riski yansıtmamalarına rağmen, incelendiklerinde içinde ya da yapısında tehlikeli madde tanımına giren maddeleri barındıran maddelerdir.

Gönderici tarafından hazırlanarak taşıyıcıya teslim edilen ve tehlikeli maddenin IATA-DGR’da belirtilen bilgilerini içerecek şekilde hazırlanan formdur.

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde yer alanların eğitim konularına göre gruplandırılması ne şekildedir?

• Göndericiler ve paketleyiciler
• Aracı taşımacılık işletmeleri (Freight forwarders)
• Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmeleri
• Güvenlik görevlileri

1. Göndericiler ve göndericinin sorumluluğunu alan kişiler

2. Tehlikeli madde paketleyicileri

3. Aracı taşımacılık işletmelerinin tehlikeli madde sürecinde yer alan personeli

4. Aracı taşımacılık işletmelerinin tehlikeli maddeler dışındaki gönderiler ile ilgili

   süreçte yer alan personeli

5. Aracı taşımacılık işletmelerinin handling, yükleme veya boşaltma sürecinde yer

   alan personeli

6. Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmelerinin tehlikeli madde kabulünde yer alan personeli

7. Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmeleri tehlikeli maddeler dışındaki gönderilerin

   kabulünde yer alan personeli

8. Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmelerinin handling, yükleme veya boşaltma süre-

   cinde yer alan personeli

9. Yolcu hizmetleri personeli

10. Uçuş ekibi, kargo kabin memuru, yükleme planlayıcıları ve uçuş operasyon memurları/dispeçler

11.  Uçuş ekibi dışındaki kabin ekibi

12. Yolcu, ekip ve gönderilerin taramasını yapan güvenlik görevlileri

Hava yolu ile taşınması kesinlikle yasak olan maddeler nelerdir?

Taşınması sırasında patlama, tehlikeli reaksiyon oluşturma, alev alma, zehirli olma, aşındırma ya da duman yayma gibi durumlara neden olan ve uçuş emniyetini tehlikeye atan maddelerdir. Hiçbir şart altında uçakta taşınamazlar ve IATA-DGR kitabında tanımlarnın yanında “Forbidden” ifadesi yer alır (Ref. 2.1).

IATA- DGR kitabındaki tabloda yer alan tehlikeli maddelerin taşınabilirliği neye göre değişmektedir?

• Kabin bagajı içerisinde ya da kabin bagajı olarak taşınması durumu
• Kayıtlı bagaj içerisinde ya da kayıtlı bagaj olarak taşınması durumu
• Kişinin üzerinde bulundurulması durumu

• Uçak ekipmanları
• Tüketici malları
• Kuru buz
• Pilli elektronik ekipmanlar (Elektronik uçuş çantası, kabin içi eğlence cihazları, kredi kartı okuyucuları vb.)

• Uçak parçaları

• Paketleme Grubu I: Yüksek derecede tehlikeye sahip
• Paketleme Grubu II: Orta derecede tehlikeye sahip
• Paketleme Grubu III: Düşük derecede tehlikeye sahip

Tehlikeli maddenin UN/ID numarasının belirtildiği yerdir. Daha önce de ifade edildiğigibi bu numara her bir madde için özeldir. Liste sıralaması alfabetik olup, bu numaralaragöre değildir. Tehlikeli maddelerin nümerik sıralaması IATA-DGR kitabı içerisinde ayrı bir liste halinde verilmiştir. Nümerik sıralama yapılan listede tehlikeli maddelerin UN/ID numaraları, uygun gönderi adları ve Tehlikeli Maddeler Listesi’nin hangi sayfasında bulunduğu gösterilmiştir. Yani nümerik listenin kullanım amacı Tehlikeli Maddeler Listesiiçerisinde ilgili maddeyi veya grup tanımını bulabilmektir.

Tehlikeli maddenin uygun gönderi adının ya da açıklamasının yer aldığı sütundur. Bu sütundaki koyu yazımlar maddenin gönderide kullanılacak adıdır. Koyu olmayan diğer yazımlar isin maddenin tanımlanmasını kolaylaştırıcı açıklamalardır. Bu sütun içerisinde çoğunlukla karşılaşılan n.o.s. (not otherwise specified - başka türlü tanımlanmadıkça) kısaltması mevcuttur.

Tehlikeli maddenin tehlike derecesine göre belirlenen sınıf ve bölüm numarası bu sütunda gösterilmektedir. Eğer tehlikeli madde birden fazla sınıfa giriyorsa, asıl riskin yanında taşıdığı yan riske ait sınıf ve bölüm numarası parantez içerisinde gösterilir. Örneğin 3 (8) gösterimi tehlikeli maddenin taşıdığı asıl riskinden dolayı yanıcı sıvılar sınıfında olduğu ve taşıdığı yan riskinden dolayı da aşındırıcılar sınıfında olduğu anlamına gelir.

Tehlikeli maddenin gönderiminde kullanılacak risk etiketinin ve gerekiyorsa kullanılacak handling etiketinin belirtildiği sütundur.

Birçok tehlikeli madde taşınırken emniyetin sağlanması amacıyla önce bir iç kaba yerleştirilir ve sonrasında ayrı bir dış kap kullanılır. İç ve dış kap arasında tampon vazifesi gören IATA-DGR gerekliliklerini sağlayan destekleyici bir malzeme kullanılmalıdır.

Tehlikeli maddelerin paketlenmesinde tekli paket yapılarak taşınması uygunsa bu durumda tek başına dış kap kullanılabilir. Ancak tehlikeli maddenin birleşik paketleme yapıla- rak taşınması gerekiyorsa bu durumda önceden hazırlanan iç kaplar paketleme talimatı doğrultusunda bir dış kap içerisine konur. Dış kap içerisinde taşınan tehlikeli madde sıvı halindeyse ve paketleme talimatında belirtiliyorsa, dış kap üzerinde “Dik Tutunuz” etiketi kullanılır. Ayrıca paketin pozisyonunu belirlemek amacıyla paketin üst kapağında da “Bu taraf yukarı gelecek” gibi ifadeler içeren etiketler kullanılmalıdır.

Tehlikeli madde paketlerinde kullanılan etiketler içerdiği tehlikeli maddenin riskini belirtir ve tehlikeli maddenin depolanması, yüklenmesi ve taşınması aşamalarında sürece rehberlik eden ek bilgiler sunar. Paket içerisindeki tehlikeli maddenin riskinin ilgililerebildirilmesi risk etiketleri yardımıyla olmaktadır.

Özel formdaki radyoaktif maddeler için A1 değerinin altında, diğer formdaki radyoaktif maddeler için A2 değerinin altında radyoaktiviteye sahip maddelerin taşınması amacıyla tasarlanan paketlerdir.