Kamera Tekniğine Giriş Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Video çekimleri için kullanılan aydınlatma kaynaklarında yer alan ampul çeşitleri nelerdir?

• Ev tipi tungsten
• Sür volte tungsten
• Tungsten - halojen
• Metal halojen
• Floresan

Elektrik akımını dağıtan elemanlar nelerdir?

• Sigortalar
• Prizler ve fişler
• Kablolar

Aydınlatma kaynakları ile birlikte kullanılacak kablolar nasıl olmalıdır?

Aydınlatma kaynakları kablolar yoluyla elektrik sistemine bağlanırlar. Kullanılan kabloların aydınlatma kaynağının kullanılacağı elektrik gücünü taşıyacak nitelikte ve toprak uçlu olması gerekir. Bu kabloların faz, nötr ve toprak uçlarını kaplayan üç telden oluşması, tel çapının istenilen elektrik gücünü taşıyabilecek nitelikte olması gerekir. Ayrıca kablo içindeki her telin özel kaplamalı ve kabloların dışının silikon kaplı olması gerekir.

Elektrik akımı ile ilgili dört önemli olgu ve tanımları nelerdir?

• Elektrik Akımı: Akım birimi Amper
• Elektrik Voltajı: Voltaj birimi Volt
• Direnç: Ohm
• Elektrik Enerjisi: Watt/ Saat

Volt: Elektrikte kullanılan gerilim birimidir.

Direnç: Elektrik akımına karşı nesnelerin gösterdiği dirence verilen addır.

Amper: Elektrik akımının gücünü gösteren birimdir.

Ohm: Elektrik kullanılan direnç birimidir.

Aydınlatma nedir ve kaç çeşit ışık kaynağı vardır?

Çevremizdeki ya da bir stüdyo ortamı içindeki nesneleri ortaya çıkarmak, görsel olarak yönlendirmek için yapılan ışıklandırmaya aydınlatma denir. Aydınlatma denildiğinde, nesneleri belli bir amaca yönelik olarak ışıklandırmak anlaşılır. Aydınlatma yaparken ışık üreticileri kullanılır. Bunlara, aydınlatma ya da ışık kaynakları denir. Aydınlatma yaparken iki tür ışık kaynağı kullanılır. İlki doğal ışık kaynağı güneştir. İkinci tür ise ampuller yoluyla ışık üreten yapay ışık kaynaklarıdır.

Işığı dağıtımına göre aydınlatma kaynaklarının özellikleri nelerdir?

Işığı dağıtımına göre yumuşak ışık aydınlatma kaynakları ve sert ışık aydınlatma kaynakları vardır. Yumuşak ve sert ışık ayrımı, ışık kaynağının ampullerinden çıkan ışığın yayılma şekline göre belirlenir. Yumuşak ışık kaynaklarından çıkan ışık yayılarak ilerler. Yani dar bir alanı değil yumuşak bir şekilde geniş bir alanı aydınlatır. Sert ışık kaynakları ise belli bir alana yönelik noktasal olarak ilerleyen ışık üretirler. Hem yumuşak hem de sert ışık kaynaklarının sıcak (3200 K) ve soğuk (5500 K) ışık üreten tipleri vardır.

Büyük stüdyolarda kullanılan aydınlatma kaynakları nedir ve özellikleri nelerdir?

Büyük stüdyolarda Frensnel aydınlatma kaynakları kullanılır. Stüdyolarda kullanılan Frensnel aydınlatma kaynakları 3200 K renk ısısına ayarlıdır. Frensnel yani mercekli ışık kaynakları, güçlü ve noktasal ışık üretir ve yüzey üzerinde keskin gölge oluşturur. Bu tür ışık kaynakları belli bir güçte ışık elde edebilmek için gereklidir ancak yumuşak ışık kaynaklarıyla birlikte kullanılır. Bunun nedeni, ortaya çıkan keskin gölgeleri hafifletmek ve mercek yoluyla gelen ışığı yumuşatmaktır.

Renk ısılarına göre aydınlatma kaynaklarının özellikleri nelerdir?

Renk ısısına göre aydınlatma kaynakları sıcak ışık aydınlatma kaynakları ve soğuk ışık aydınlatma kaynaklarıdır. Sıcak-soğuk aydınlatma kaynağı demek; aydınlatma kaynağının verdiği ışığın renk ısısını belirlemektir. Tabii ki renk ısısı kullanılan ampul ya da ampullerin ürettiği ışığın niteliğiyle ilgili bir konudur. Sıcak ışık, 3200 K ışık üreten ve daha çok iç mekanlarda kullanılan aydınlatma kaynaklarıdır. Bunların ürettiği ışık fiziksel olarak da ortama sıcaklık yaydığı için sıcak ışık kaynakları olarak adlandırılır. Soğuk ışık, 5500 K ışık üreten kapalı mekanlarda ve gerektiğinde dış mekanlarda gün ışığıyla birlikte kullanılabilen renk ısısı yüksek aydınlatma kaynaklarıdır.

Topraklamalı bir prizde yer alan tellerin işlevleri nelerdir?

• Faz: Suyu taşıyan bir boru gibi faz elektrik gerilimini taşır.
•  Nötr: Gerilimi taşımaz, su kanalı gibi devreyi tamamlar.
•  Toprak : Gerilimi taşımaz, fazla elektriğin güvenli bir şekilde toprağa gitmesini
  sağlar. Bu tel doğrudan toprakla bağlantılıdır.

Video çekimlerinde en çok tercih edilen ampul türü nedir ve özellikleri nelerdir?

Video çekimlerinde en çok tercih edilen ampul türü Tungsten - Halojen ampullerdir. İçinde halojen gazı bulunan bir tür tungsten ampuldür. Normal ampullere göre boyları, çok küçüktür. 3200 K renk ısısı üreten bu ampullerin en önemli özelliği, ampul kullanım ömrü boyunca 3200 K renk ısısı üretmesidir. Bu nedenle video çekimlerinde en çok tercih edilen ampul türüdür. Ampul, sürekli aynı renk ısısını ürettiği için renk konusuyla ilgili özel düzenlemelere gerek kalmaz.

Tungsten-halojen ampullerin en sakıncalı tarafı çok ısınmasıdır. Bu ampullerin yer aldığı aydınlatma kaynaklarının gövdeleri çok ısınır, bu nedenle kullanırken aydınlatma kaynağının gövdesinin özellikle sentetik malzemelere dokunmaması çok önemlidir. Diğer önemli bir nokta da tungsten-halojen ampullere soğuk iken bile sıcak elle dokunmamak gerekir, insan elinden ampulün dış yüzeyine geçecek olan yağ tabakası, ısınan ampulün şişerek bozulmasına neden olur. Ayrıca ampulün sıcak iken hareket ettirilmesi de flamanın titreyerek kopmasına neden olabilir. Bunun için tungsten halojen ampullü ışık kaynaklarının taşınması için soğuması beklenir.

Yumuşak ışık kaynaklarının kullanım amacı nedir?

Yumuşak ışık kaynakları, gölgesiz düz aydınlatma ortaya çıkarmak, sert ışığın yarattığı sert gölgeleri yumuşatmak için kullanılır. 

Sigorta nedir ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan sigorta türleri nelerdir?

Sigorta, elektrik devrelerinde ya da elektrikle çalışan araç-gereçlerde kullanılan bir
güvenlik elemanıdır. Elektrik akımının geçtiği devrelerde, her hangi bir nedenle
aşırı bir akım oluşması durumunda, sigorta elektrik akımını keser. Ülkemizdeki
elektrik sistemlerinde yaygın olarak üç farklı sigorta kullanılır bunlar:
• Buşonlu Tip Sigortalar
• Anahtar Tip Otomatik Sigortalar
• Bıçaklı Tip Sigortalar

Video çekimleri için aydınlatma kaynakları kullanılırken hangi ilkeler geçerlidir?

• Elektrik akımına prizden ulaşılır. Priz öncesinde bir sigorta ve sigorta öncesinde ise bulunduğumuz binaya elektrik akımını ulaştıran sistemler söz konusudur.
• Prize bağlantıyı sağlayan fiş sistemi ve fiş yoluyla elektrik akımını ileten kablo kullanılır.
• Kablo yoluyla iletilen elektrik akımı alıcı durumundaki ışık kaynağına ulaşır.

Aydınlatma kaynakları ile kullanılan fişler ve özellikleri nelerdir?

Aydınlatma kaynaklarıyla ilgili olarak sadece topraklı fişler kullanılır. Bu fişlerin içinde faz ve nötr uçları için ayrı bağlantı uçları yer alır. Ayrıca topraklama ucu için ayrı bağlantı uçları yer alır. Ayrıca topraklama ucu için ise prizde topraklama mandalına teması sağlayacak özel bir bağlantı noktası yer alır.

Aydınlatma kaynağını prizlere bağlamadan önce yapılan işlem ve amacı nedir?

Bir mekanda bir ya da birden çok aydınlatma kaynağı kullanılırken, bunları doğrudan prizlere bağlamadan önce elektrik sisteminin yani sigortaların, prizlerin ve kabloların kaldıracağı elektrik yükünü hesaplamak gerekir.  Bu işlemin amacı sistemin aydınlatma kaynaklarının çekeceği elektrik gerilimini sağlayıp sağlayamayacağını kontrol etmektir. 

Aydınlatma kaynakları için kullanılan kablolar ve özellikleri nelerdir?

Aydınlatma kaynakları için 600 Voltu aşmayan alçak gerilim kabloları kullanılır. Bu kabloların hem dişi hem de iletken tellerin her biri genellikle plastikle yalıtılmıştır. Bu kabloların içinde üç ayrı tel yer alır. Bunlar; faz, nötr ve toprak uçlardır. Faz genellikle kahverengi ya da kırmızı renklidir. Faz ucu elektrik gerilimi taşır. Nötr ise genellikle mavi renklidir. Üçüncü uç sarı ya da yeşil de topraklama uçludur.

Çekim yapılan mekanda elektrik yükü dağılımı nasıl yapılmalıdır?

Çekim yapılan mekanlarda birbirinden ayrı birçok priz vardır. Genellikle de bu prizler tek bir sigortaya bağlı değildir. Örneğin; çekim yapılan mekanın toplam 7 adet priz bulunmaktadır. Bu prizlerin sigortalara dağılımı ise şöyledir: 1-2 ve 3. prizler 1 nolu sigortaya bağlıdır. 4-5 ve 6. prizler ise 2 nolu sigortaya, biraz daha uzakta olan 7. de 3 nolu sigortaya bağlanır. Her sigortanın 20A olduğunu düşünürsek, elimizdeki aydınlatma kaynaklarını sigortalarına göre prizlere dağıtarak sistemin bir tel hattına aşırı yük vermemiş oluruz. Tabii ki bunun için yapılması gereken şey kullanılacak olan prizlerin bağlı olduğu sigortaları ve bu sigortaların Amper gücünü bilmek gerekir.

Tungsten ampul nedir?

Tungsten ampul ya da lamba, elektrik akımıyla ısınan bir tungsten telin kullanıldığı ampuldür. Görüntü üzerindeki etkisi gün ışığına göre biraz daha sarımsıdır. Bu nedenle tungsten denildiğinde, 2500-3500 K renk ısısı veren ampul anlaşılır.

Bir aydınlatma kaynağından çıkan ışığı istenilen alana yöneltmemizi sağlayan eleman nedir ve nasıl kullanılır?

Bir aydınlatma kaynağından çıkan ışığın istenilen alana yöneltilebilmesi için kullanılan elemanlara kepenk denir. Gövdenin önüne takılan dört tane kanat söz konusudur. Bu
kanatların her biri bağlı oldukları eksen üzerinde sağa-sola hareket eder. Kanatların hareketiyle, gövdeden çıkan ışığın yönü belirlenir. 

Aydınlatma kaynaklarının gövdesi içinde yer alan elemanların çalışma sistemi nasıldır?

Işığı üreten ampulün takıldığı bir soket sistemi vardır. Soket sistemi, topraklı bir prizden elektrik enerjisini kablo yoluyla alır. Ampulün ürettiği ışığın niteliğine ve yayılmasına uygun olarak, gövde metal bir yapıdan oluşur. Gövdeyi oluşturan metal yapının üç temel yapısal özelliği barındırması gerekir: İlki kullanılan elektrik sisteminin topraklamaya uygun olması gerekir. İkincisi ampulün ürettiği ışığı gövdenin dışına en kısa yolla ve en hızlı bir şekilde iletmesi gerekir. Üçüncü olarak ise ışığı yayma yapısına uygun olmalıdır.