Sayısal Fotoğraf İşleme Teknikleri Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sayısal Görüntü İşlemede Ton Kontrolü Ve Renk Yönetimi

1. Soru

RGB modu hangi renklerden oluşur?

Cevap

RGB renk modu red (kırmızı), green (yeşil) ve blue (koyu mavi) renklerinden oluşur.


2. Soru

Çıkarımsal renk modeline dayalı sistemlerde açık mavi, koyu pembe, sarı ve siyah renkleri hangi harflerle temsil edilir?

Cevap

Çıkarımsal renk modeline dayalı sistemlerde K yani siyah renk, koyu değerleri belirlemede yardımcı renktir. Bu özelliğinden ötürü ve “Blue” ile karıştırılmaması için siyah renk K harfi ile temsil edilir. Diğer renkler ise baş harflerine göre kısaltılmıştır. Buna göre, C-Cyan (Açık mavi), M-Magentaa (Koyu Pembe), Y-Yellow (Sarı) olarak kodlanmıştır.


3. Soru

CMYK renk modunda siyah nasıl elde edilir?

Cevap

CMYK renk modunda C, M ve Y renklerinin birleşmesi ile teorik olarak siyah elde edilmelidir. Ancak gerçekte kahverengiye yakın bir renk elde edildiğinden K yani siyah renk kullanılmakta ve doğru bir siyah elde edilmesini sağlamaktadır.


4. Soru

Renkler nasıl meydana gelir?

Cevap

Rengi incelerken ışıktan bahsetmek kaçınılmazdır. Prizmadan geçirildiğinde ışık, farklı dalga boylarına ayrılarak renkleri oluşturur. Gökkuşağındaki renkler ile aynı dizilimi gördüğümüz bu renk skalası, ışığın tüm renkleri barındırdığını bize bir kez daha hatırlatmaktadır. Bir objenin rengini, o objeye ışığın çarparak yansıması ile görürüz.


5. Soru

Gamut nedir?

Cevap

İnsan gözü, belli bir aralıktaki dalga boylarına sahip renkleri görebilmektedir. Bilgisayar monitörlerinin ışık ile ortaya çıkan renkleri farklı bir aralığa, matbaada baskı ile elde edilen renkler ise daha kısıtlı bir aralığa sahiptir. Bu aralıklara Gamut adı verilmektedir.


6. Soru

Toplamsal renk modeli nedir?

Cevap

Bu renkler üst üste eklendikçe beyaz elde edildiğinden RGB renk modeline toplamsal renk modeli adı da verilir.


7. Soru

CMYK modu hangi renklerden oluşur?

Cevap

CMYK renk modu Cyan (Açık Mavi), Magenta (Koyu Pembe), Yellow (Sarı) ve Black (Siyah) renklerinin bir araya gelmesi ile oluşur.


8. Soru

Duotone (İki Renk) modu özellikleri nelerdir?

Cevap

İki rengin bir arada kullanılması ile oluşan renk modudur. Siyah ve beyaz ile sınırlı kalmadan, tercih edilebilecek herhangi iki renk ile görüntüyü elde etmek için kullanılır. Monotone tek renk ile, tritone üç renk ile, quadtone ise dört renk ile görüntü elde etmek için kullanılır.


9. Soru

Çıkarımsal renk modeli nedir?

Cevap

Renk pigmentlerinin ışık aracılığı ile rengin tümünü emerek görünmesi nedeniyle ortaya çıkan renk modeline çıkarımsal renk modeli denir.


10. Soru

RGB renkleri ile gri, beyaz ve siyah nasıl elde edilebilir?

Cevap

R, G ve B renklerinin her birinin 256 değerinin kombinasyonu ile RGB modunda 16.7 milyon renk elde edilebilmektedir. Tüm renkler için aynı değer verildiğinde gri tonlar elde edilmekte, tüm renkler maksimum değerde iken beyaz, tüm değerler minimum (yani sıfır) değerdeyken de siyah renk elde edilmektedir.


11. Soru

Siyah olan bir alanda beyaz rengi nasıl elde edilebilir?

Cevap

Hiçbir renk yokken tamamen siyah olan bir alanda, RGB renklerinin karışımı ile beyaz elde edilebilir. Bilgisayar monitörleri, televizyonlar ve projeksiyonlar bu yöntemle renk elde ederler.


12. Soru

RGB ve CMYK arasındaki fark nedir?

Cevap

RGB toplamsal renk, CMYK ise çıkarımsal renk modelidir.


13. Soru

Indexed Color Mode’un (Dizinli Renk Modu) özellikleri nelerdir?

Cevap

Toplam en fazla 256 renkten oluşur. Renkli bir görüntü dizinli Renk Modu’na dönüştürüldüğünde renkler 256 renk paletinden en yakın olanına dönüştürülür ve böylece bir renk sınırlaması yapılmış olur. Renk kalitesi çok fazla bozulmadan dosya boyutu düşürüldüğünden multimedya ve internette kullanımı için elverişli bir renk modudur.


14. Soru

Ton kontrolü ve renk yönetimi hangi amaçlarla yapılır?

Cevap

Çekilen fotoğraflar, elde edilen görüntüler her zaman istenen kaliteye sahip olmayabilir. Işık sorunları, renk farklılıkları bir fotoğrafın yeterince iyi görünmemesine neden olur. Görüntüler kimi zaman cansız kimi zaman olması gerektiğinden fazla sarı renge sahip, çoğu zaman istenildiği kadar etkili olmayan bir haldedir. Bu gibi sorunları çözmek için ton kontrolü ve renk yönetimine başvurmak ve gerekli ayarları yaparak doğru görüntüyü elde etmek mümkündür. Ton kontrolü ve renk yönetimi ile görselleri düzeltmek mümkündür; ancak en iyi sonucu elde etmek için görüntünün fotoğraf çekiminin en iyi kalitede yapılması veya taranması şarttır. Aksi takdirde ton ve renk ayarlarını yapmak çok zor, hatta imkansız olabilir.


15. Soru

CMYK renkleri ile gri, beyaz ve siyah nasıl elde edilebilir?

Cevap

Pigment esaslı CMYK renk modelinde, tüm renklerin karışması ile siyah elde edilir. Hiçbir renk yokken tamamen beyaz olan bir alanda, renkler karıştıkça farklı renkler ve sonunda siyah elde edilir.


16. Soru

Çıkarımsal renk modeli hangi sistemlerde kullanılır?

Cevap

Çıkarımsal renk modeli, matbaalarda kullanılan ofset baskı sistemleri, lazer yazıcı ve mürekkep püskürtmeli (inkjet) yazıcı gibi baskıya yönelik sistemlerde kullanılır.


17. Soru

Bitmap renk modu nedir?

Cevap

Görüntünün sadece %100 siyah ve %100 beyaz noktacıklardan elde edilmesi ile oluşur. Siyah ve beyaz noktaların sık veya seyrek kullanımı ile uzaktan bakıldığında göz bu alanları gri değerler olarak algılar. Bu özellik, görüntünün daha az renk bilgisini barındırmasına, dolayısı ile daha az yer kaplamasına neden olur. Ayrıca, tek renk bir baskı için özellikle serigrafi gibi bazı baskı teknikleri için Bitmap görüntüler oldukça pratik çözümler sunar.


18. Soru

Spot renk nedir?

Cevap

İnsan gözünün görebildiği renkler en geniş aralığa, monitörün gösterebildiği renkler bundan daha kısıtlı bir aralığa, baskıda elde edilen renkler ise daha da sınırlı bir aralığa sahiptir. Altın rengi, fosforlu renkler gibi bazı özel renkler ise matbaada ancak özel mürekkep kullanarak elde edilir. Bu renklere Spot Renk adı verilir.


19. Soru

Bazı özel ve CMYK renklerinin bilgisayar monitöründe tam olarak görünmemesinin nedeni nedir?

Cevap

Spot renk gibi özel renkler ve bazı CMYK renkleri bilgisayar monitörlerinde tam olarak görüntülenemez. Bu da bilgisayar ve baskı teknolojilerinin birbirinden farklı yöntemler kullanarak renk elde etmesinden kaynaklanır.


20. Soru

Grayscale (Gri Ton) renk modu nedir?

Cevap

Görüntünün tamamen siyah beyaz olduğu renk modudur. Siyahtan beyaza doğru tüm tonların bulunduğu bu renk modunun baskıda elde edilmesinde sadece siyah mürekkep kullanılır. Siyah mürekkebin az ya da çok kullanılması ile gri tonlar elde edilmiş olur. Grayscale modundaki bir görüntünün her bir pikseli 0’dan (yani siyahtan) 255’e (yani beyaza) kadar toplam 256 gri tonundan birine sahiptir.


21. Soru

Multichannel Mode’un (Çok Kanallı Mod) özellikleri nelerdir?

Cevap

Özel baskı yöntemleri için kullanmaya elverişli olan Çok Kanallı Mod, her bir kanalda 256 ton gri kullanarak görüntüyü renklerine ayırır. RGB ya da CMYK bir dosya Çok Kanallı Mod’a çevrildiğinde var olan kanallar spot renk kanalı haline gelir.


22. Soru

Hue (Renk) seçeneği nedir?

Cevap

Hue seçeneği, hemen her yazılımda bir rengi seçmek için ya da var olan bir rengi başka bir renge doğru dönüştürmeye yarar. Renk anlamına gelen Hue, açıklık/koyuluk ya da doygunluk seçeneklerinden önce rengin ana tonunun belirlenmesinde kullanılır.


23. Soru

Monitör kalibrasyonu yaparken nelere dikkat etmek gerekir?

Cevap

Monitör kalibrasyonu yaparken şu hususlara dikkat etmek gerekir: • Monitörünüzün en az yarım saat boyunca açık olmasına dikkat edin, böylece monitör yeniden ısınarak renkleri daha doğru yansıtacaktır. • Monitör ayarlarınızı binlerce renk veya milyonlarca renk görüntü ayarına getirin. • Masaüstü deseniniz renkli ise değiştirerek gri hale getirin. Desensiz nötr gri bir zemin renkleri daha doğru algılamaya yardımcı olur. • Bilgisayarınızın monitör kalibrasyonu özelliklerinden faydalanarak monitörünüzü kalibre edin. • Daha da detaylı ve doğru bir kalibrasyon yapılması gerektiğinde, ölçüm ve kalibrasyon için özel olarak tasarlanmış yazılım ve donanımlardan faydalanılmalıdır. İnsan gözünün algılayamadığı renk farklılıkları da ölçebilen bu aygıtlar kalibrasyonun daha doğru yapılmasını sağlar.


24. Soru

Monitör ayarları niçin yapılır?

Cevap

Bir iş akışında doğru renkleri elde etmek, çalıştığınız her aracın farklı renk ayarına sahip olması nedeniyle oldukça güç olabilir. Farklı ayarlardaki monitörlerde renkler farklı görünebilir, çıktı alındığında ve matbaada basıldığında bambaşka sonuçlar ortaya çıkabilir. Sonuçların önceden görülmemiş olması kötü sürprizler yaratacağından kullanılan monitörün kalibre edilmesi yani renk ayarının yapılması gerekmektedir. Monitör kalibrasyonu ile belirlenen renk profili ekranda hangi renklerin görüneceğini sınırlar, böylece baskı ile ortak bir renk paleti belirlenmiş olur.


25. Soru

Levels (Ton Seviyesi) seçeneğinin özelliğini ve kullanımını açıklayınız

Cevap

Levels kontrol paneli ile (Image > Adjustments > Levels) bir görüntünün ton aralığı görüntülenir. Histogram (Ton Dağılımı) grafiği ile açık ve koyu değerlerin oranı açık bir şekilde görünür. Levels (Ton Seviyesi) seçeneğinin sağ tarafındaki Auto (Otomatik) butonuna basıldığında değerler otomatik olarak düzenlenir; ancak bu her zaman sağlıklı olmayacağından ayarları manuel olarak yapmak daha doğrudur. Levels (Ton Seviyesi) kontrol panelindeki Histogram (Ton Dağılımı) grafiğinin sol ve sağ bitiş notlarına en koyu ve en açık değerleri gösteren sol ve sağ oklar ilerletildiğinde en koyu değer siyah, en açık değer ise beyaz olmuş olur. Ortadaki ok ise koyu ya da açığa doğru ilerletilerek orta değerlerin koyu veya açık olması konusunda ayarlamalar yapılmış olur.


26. Soru

Ton kontrolü nedir ve nasıl yapılır?

Cevap

Pek çok fotoğraf ya da taranmış görüntünün ortak sorunu yeterince ışığa ve kontrast değere sahip olmayışıdır. Bir görüntünün kontrast değerinin düşük olduğunu genel griliğinden anlayabiliriz. Görüntünün üzerinde gri bir tabaka varmış gibi görünüyorsa bu görüntünün kontrastlık değeri oldukça düşüktür. Kontrastlığı artırıldığında sanki önündeki yarı saydam gri tabaka ortadan kalkmış gibi olur. Kontrastlığı ve açıklık/koyuluğu ayarlayabilmek için bazı komutlar vardır. Bunların en genel ve basit olanı Brightness/Contrast (Açıklık/Koyuluk ve Kontrast), daha detaylı olanları ise Levels (Ton Seviyesi) ve Curves (Ton Eğrisi) komutlarıdır. Görüntünün otomatik olarak bazı ayarları kendi kendine yapması için ise Auto Levels (Otomatik Ton Seviyesi), Auto Curves (Otomatik Ton Eğrisi) gibi seçenekler yer almaktadır. Ton kontrolü ve renk yönetiminde RGB modunda çalışmak daha doğrudur. Bu hem renkleri daha iyi görebilmenizi sağlar hem de daha hızlı çalışmamızı sağlar. Ayarları RGB modunda yaptıktan sonra baskıya gideceği zaman son aşamada CMYK’ya çevirmektir.


27. Soru

Curves (Ton Eğrisi) seçeneğinin işlevlerini ve kullanım özellerini açıklayınız.

Cevap

Kontrastlık ayarları için kullanılan Curves (Ton Eğrisi) kontrol panelinde tek bir çizgiden oluşan bir grafik karşımıza çıkar. Bu grafik açıktan koyuya doğru tonların dizilimini belirten bir grafiktir. Grafikteki diyagonal çizgi dümdüz bir çizgi halindeyken dağılım eşittir. Eğer görüntünün kontrast değerinin biraz daha fazla olmasını istiyorsanız bu eğriyi hafif bir S harfi şekline getirerek bunu başarabilirsiniz. Bunu yapmak için Curves eğrisinin tam ortasına tıklayarak bir nokta oluşturun. Sonra bu orta nokta ile üst nokta arasına bir nokta daha koyun ve bunu biraz açık tona doğru yani yukarı doğru sürükleyin. Aynı şekilde en alt nokta ve orta nokta arasına da bir nokta koyun ve bu noktayı da koyu değere yani alta doğru sürükleyin. Böylece Curves eğrisini kontrastlık için genel olarak tercih edilen S biçimine getirmiş olacaksınız. Bu uygulamalar esnasında Preview seçeneği işaretlediğinizde yaptığınız değişimleri görüntü üzerinde izleme şansınız da olacaktır. Curves kontrol panelinde ayarlamalarınızı yaptıktan sonra OK tuşuna basarak belirlediğiniz kontrast değerini görüntü üzerinde uygulamış olacaksınız


28. Soru

Brightness (Açıklık/koyuluk) nedir?

Cevap

Brightness, rengin açıklık/koyuluk oranını belirlemeye yardımcı olan ayardır. Bu ayar, rengi sabit tutup ışık ile oynayarak rengi beyaza ya da siyaha doğru yaklaştırarak açar ya da koyulaştırır.


29. Soru

Brightness/Contrast (Açıklık/koyuluk) seçeneğinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?

Cevap

Görüntünün genel açıklık koyuluğu ve kontrastlığı üzerine müdahale için kullanılabilen en kaba seçenektir. Başlangıç seviyesi için kullanımı basit olduğundan tercih edilebilir; ancak daha profesyonel ton yönetimi için kullanımı tavsiye edilmez. Bunun nedeni görüntünün kalitesini düşürerek ve fazla kaba biçimde değiştirerek müdahale eden bir komut olmasıdır.


30. Soru

Hue/Saturation’ın (Renk Doygunluk) işlevleri ve kullanımını açıklayınız.

Cevap

Hue/Saturation kontrol paneli görüntünün rengini, doygunluğunu ve açıklık/koyuluğunu ayarlamaya yarayan bir paneldir. Kontrol panelinin en üstünde yer alan Hue seçeneğindeki ok sağa/sola ilerletildiğinde görüntünün rengi değişir. Bu değişim renk çemberindeki renklerin dizilimine göre gerçekleşir. Örneğin kırmızılar turuncu ve daha sonra sarı olurlar. Ok daha da ilerlerse sarıdan yeşile, yeşilden maviye doğru renkler değişir. Saturation (Doygunluk) seçeneğinde ise rengin doygunluğuna müdahale edilir. Doygunluk azaldıkça renk grileşir ve pigmentlerini yitirir, doygunluk arttığında ise renkler daha parlaklaşır ve tüm renkler daha da güçlü bir şekilde öne çıkar. Ok sağa doğru ilerlerken renkler doygunlaşmakta; yani güçlenmekte, sola doğru ilerlediğinde ise gücünü ve doygunluğunu kaybederek siyah beyaz bir görüntüye doğru yaklaşmaktadır. Lightness (Açıklık/Koyuluk) seçeneğinde, ışık arttırılıp azaltılarak açıklık ve koyuluk değerleri belirlenir. Tüm ayarlamalar yapılarak OK tuşuna basıldıktan sonra istenen değişiklikler elde edilmiş olur.


31. Soru

Renk yönetimi için hangi ayarlar yapılır?

Cevap

Renk yönetimi için başlıca ayarlar kontrol panelinden yapılan Color Balance (Renk Dengesi) ve Hue/Saturation’dır (Renk/Doygunluk).


32. Soru

Saturation (Doygunluk) seçeneği nedir?

Cevap

Rengin doygunluğunu belirler. Bir rengin az ya da çok pigment ile doygun olup olmamasını Saturation ayarlarını değiştirerek belirleyebiliriz.


33. Soru

Histogram’ı (Ton Dağılımı) açıklayınız.

Cevap

Bir görüntünün piksellerinin dağılımını gösteren bir grafiktir. Gölgeli yani koyu tonlar solda, orta tonlar ortada, ışıklı yani açık tonlar ise sağ tarafta yer alır. Grafikteki ağırlık solda ise bu resmin koyu tonlarının ağırlıklı olduğunu anlayabiliriz.


34. Soru

Color Balance’ın (Renk Dengesi) işlevleri ve kullanımını açıklayınız.

Cevap

Color Balance (Renk Dengesi) kontrol paneli (Image > Adjustments > Color Balance) renkli bir görüntünün renk karışımının değiştirilebilmesine yarar. Tüm renkler üzerinde genel değişiklikler için kullanılan Color Balance (Renk Dengesi) paneli, Brightness/Contrast (Açıklık/Koyuluk ve Kontrast) ayarında olduğu gibi basit renk ayarlamaları için uygundur. Daha profesyonel ve detaylı renk ayarı için Levels (Ton Seviyesi) ve Curves (Ton Eğrisi) kontrollerini kullanmak ve her renk için ayrı ayarlar yapmak daha doğru olacaktır. Color Balance (Renk Dengesi) kontrol panelinde ortaya çıkan renklerin azlığı ve çokluğunu oku sağa/sola hareket ettirerek belirleyebilirsiniz. RGB bir görselde kırmızıyı azaltmak için Red bölümündeki oku eksi değere gelecek şekilde ilerletebilirsiniz.


35. Soru

Kontrastlığın işlevi ve kullanımını açıklayınız

Cevap

Kontrast değeri görüntünün renk ve ışık değerinin zırlığı üzerinde oynamaya yara. Kontrastlık arttıkça gri tonlar ve ara değerler yok olur. Brightness bölümündeki ok sağa doğru ilerletildiğinde ton değerleri beyaza yaklaşır, sola doğru ilerletildiğinde ise siyaha doğru yaklaşır. Contrast (Kontrastlık) bölümündeki ok sağa doğru ilerletildiğinde görüntünün açık ve koyu değerleri arasındaki fark artar. Sola doğru ilerletildiğinde ise açık ve koyu renkler arasındaki fark azalarak grileşen bir görüntü oluşmaya başlar. Ton kontrolü ve Brightness/Contrast (Açıklık/Koyuluk ve Kontrast) seçeneği oldukça kaba bir ayar yapmak için kullanıldığından profesyonel çözümlemelerde daha detaylı ve doğru bir sonuç için Levels (Ton Seviyesi) ve Curves (Ton Eğrisi) kontrol panellerinden faydalanmak gerekir.


36. Soru

Işık ve renk arasında nasıl bir ilişki bulunur?

Cevap

Rengi incelerken ışıktan bahsetmek kaçınılmazdır. Prizmadan geçirildiğinde ışık, farklı dalga boylarına ayrılarak renkleri oluşturur. Gökkuşağındaki renkler ile aynı dizilimi gördüğümüz bu renk skalası, ışığın tüm renkleri barındırdığını bize bir kez daha hatırlatmaktadır. Bir objenin rengini, o objeye ışığın çarparak yansıması ile görürüz.


37. Soru

Gamut nedir?

Cevap

İnsan gözü, belli bir aralıktaki dalga boylarına sahip renkleri görebilmektedir. Bilgisayar monitörlerinin ışık ile ortaya çıkan renkleri farklı bir aralığa, matbaada baskı ile elde edilen renkler ise daha kısıtlı bir aralığa sahiptir. Bu aralıklara Gamut adı verilmektedir.


38. Soru

RGB renk modunun özellikleri nelerdir?

Cevap

RGB renk modu red (kırmızı), green (yeşil) ve blue (koyu mavi) renklerinden oluşur. Bu renkler üst üste eklendikçe beyaz elde edildiğinden RGB renk modeline toplamsal renk modeli adı da verilir. Hiçbir renk yokken tamamen siyah olan bir alanda, bu üç rengin karışımı ile beyaz elde edilebilir. Bilgisayar monitörleri, televizyonlar ve projeksiyonlar bu yöntemle renk elde ederler.


39. Soru

CMYK renk modunun özellikleri nelerdir?

Cevap

CMYK renk modu cyan (açık mavi), magenta (koyu pembe), yellow (sarı) ve black (siyah) renklerinin bir araya gelmesi ile oluşur. Pigment esaslı bu renk modelinde, tüm renklerin karışması ile siyah elde edilir. Hiçbir renk yokken tamamen beyaz olan bir alanda renkler karıştıkça farklı renkler ve sonunda siyah elde edilir. Bu renk pigmentlerinin ışık aracılığı ile rengin tümünü emerek görünmesi nedeniyle bu renk modeline çıkarımsal renk modeli adı da verilir. Matbaalarda kullanılan ofset baskı sistemleri, lazer yazıcı ve mürekkep püskürtmeli (inkjet) yazıcı gibi baskıya yönelik sistemler bu yöntemle renk elde eder. K yani siyah renk, koyu değerleri belirlemede yardımcı renktir. Bu özelliğinden ötürü ve “Blue” ile karıştırılmaması için siyah renk K harfi ile temsil edilir. Diğer renkler ise baş harfleri kullanılarak kısaltılmıştır.


40. Soru

Renk modları nelerdir?

Cevap

Renk modları RGB, CMYK, grayscale (Gri ton), bitmap, duotone (iki renk), indexed color mode (dizinli renk modu), multichannel mode (çok kanallı mod)dur.


41. Soru

Monitör ayarlarının yapılmasının sebebi nedir?

Cevap

Bir iş akışında doğru renkleri elde etmek, çalıştığınız her aracın farklı renk ayarına sahip olması nedeniyle oldukça güç olabilir. Farklı ayarlardaki monitörlerde renkler farklı görünebilir, çıktı alındığında ve matbaada basıldığında bambaşka sonuçlar ortaya çıkabilir. Sonuçların önceden görülmemiş olması kötü sürprizler yaratacağından kullanılan monitörün kalibre edilmesi yani renk ayarının yapılması gerekmektedir.


42. Soru

Monitör kalibrasyonu yapmak için yapılması gerekenler nelerdir?

Cevap

Monitör kalibrasyonu yapmak için:

  • Monitörünüzün en az yarım saat boyunca açık olmasına dikkat edin, böylece monitör yeniden ısınarak renkleri daha doğru yansıtacaktır.
  • Monitör ayarlarınızı binlerce renk veya milyonlarca renk görüntü ayarına getirin.
  • Masaüstü deseniniz renkli ise değiştirerek gri hale getirin. Desensiz nötr gri bir zemin renkleri daha doğru algılamaya yardımcı olur.
  • Bilgisayarınızın monitör kalibrasyonu özelliklerinden faydalanarak monitörünüzü kalibre edin.

43. Soru

Ton kontrolü ve renk yönetimi ne amaçla kullanılır?

Cevap

Çekilen fotoğraflar, elde edilen görüntüler her zaman istenen kaliteye sahip olmayabilir. Işık sorunları, renk farklılıkları bir fotoğrafın yeterince iyi görünmemesine neden olur. Görüntüler kimi zaman cansız kimi zaman olması gerektiğinden fazla sarı renge sahip, çoğu zaman istenildiği kadar etkili olmayan bir hâldedir. Bu gibi sorunları çözmek için ton kontrolü ve renk yönetimine başvurmak ve gerekli ayarları yaparak doğru görüntüyü elde etmek mümkündür.


44. Soru

Ton kontrolü yapılırken kontrastlığı ve açıklık/koyuluğu ayarlayabilmek için kullanılan başlıca komutlar nelerdir?

Cevap

Kontrastlığı ve açıklık/koyuluğu ayarlayabilmek için bazı komutlar vardır. Bunların en genel ve basit olanı Brightness/Contrast (Açıklık/Koyuluk ve Kontrast), daha detaylı olanları ise Levels (Ton Seviyesi) ve Curves (Ton Eğrisi) komutlarıdır.


45. Soru

Renk yönetimi ne amaçla ve hangi kontrol panellerinden yapılır?

Cevap

Renk yönetimi, bir görüntünün ideal renklerine yakınlaşması için yapılan ayarların bütünüdür. Bir fotoğraf çekilirken ışığın yetersiz olması ya da doğru ışık kullanılmaması fotoğrafın koyu sarı görünmesine yol açabilir. Yine çekilen fotoğrafın renkleri istenildiği kadar canlı görünmediğinden renk yönetimine ihtiyaç duyulabilir. Renk yönetimi için başlıca ayarlar Color Balance (Renk Dengesi) ve Hue/Saturation (Renk/Doygunluk) kontrol panellerinden yapılır.


46. Soru

Ton kontrolünde kontrast değeri ne işe yarar?

Cevap

Kontrast değeri görüntünün renk ve ışık değerlerinin zıtlığı üzerinde oynamaya yarar. Kontrastlık arttıkça gri tonlar ve ara değerler yok olur.


47. Soru

Histogram (ton dağılımı) nedir?

Cevap

Bir görüntünün piksellerinin dağılımını gösteren bir grafiktir. Gölgeli yani koyu tonlar solda, orta tonlar ortada, ışıklı yani açık tonlar ise sağ tarafta yer alır. Grafikteki ağırlık solda ise bu resmin koyu tonlarının ağırlıklı olduğunu anlayabiliriz.


48. Soru

Renk yönetiminde Color Balance (Renk Dengesi) nasıl kullanılır?

Cevap

Color Balance (Renk Dengesi) kontrol paneli (Image>Adjustments>Color Balance) renkli bir görüntünün renk karışımının değiştirilebilmesine yarar. Tüm renkler üzerinde genel değişiklikler için kullanılan Color Balance (Renk Dengesi) paneli, Brightness/Contrast (Açıklık/Koyuluk ve Kontrast)’ta olduğu gibi basit renk ayarları için uygundur. Color Balance (Renk Dengesi) kontrol panelinde ortaya çıkan renklerin azlığı ve çokluğunu oku sağa/sola hareket ettirerek belirleyebilirsiniz. RGB bir görselde kırmızıyı azaltmak için Red bölümündeki oku eksi değere gelecek şekilde ilerletebilirsiniz.


49. Soru

Curves (Ton eğrisi) kontrol panelini kullanarak görüntünün kontrast değerini artırmak için hangi işlemleri yapmak gerekir?

Cevap

Eğer görüntünün kontrast de¤erinin biraz daha fazla olmasını istiyorsanız bu eğriyi hafif bir S harfi şekline getirerek bunu başarabilirsiniz. Bunu yapmak için Curves eğrisinin tam ortasına tıklayarak bir nokta oluşturun. Sonra bu orta nokta ile üst nokta arasına bir nokta daha koyun ve bunu biraz açık tona doğru yani yukarı doğru sürükleyin. Aynı şekilde en alt nokta ve orta nokta arasına da bir nokta koyun ve bu noktayı da koyu değere yani alta doğru sürükleyin. Böylece Curves eğrisini kontrastlık için genel olarak tercih edilen S biçimine getirmiş olacaksınız. Bu uygulamalar esnasında Preview seçeneği işaretlediğinizde yaptığınız değişimleri görüntü üzerinde izleme şansınız da olacaktır. Curves kontrol panelinde ayarlamalarınızı yaptıktan sonra OK tuşuna basarak belirlediğiniz kontrast değerini görüntü üzerinde uygulamış olacaksınız.


50. Soru

Hue/Saturation (Renk/Doygunluk) kontrol panelinde yer alan Hue seçeneği ne amaçla kullanılır?

Cevap

Hue seçeneği, hemen her yazılımda bir rengi seçmek için, ya da varolan bir rengi başka bir renge doğru dönüştürmeye yarar. Renk anlamına gelen Hue, açıklık/koyuluk ya da doygunluk seçeneklerinden önce rengin ana tonunun belirlenmesinde kullanılır. Hue seçeneğindeki ok sağa/sola ilerletildiğinde görüntünün rengi değişir. Bu değişim renk çemberindeki renklerin dizilimine göre gerçekleşir. Örneğin kırmızılar turuncu ve daha sonra sarı olurlar, ok daha da ilerlerse sarıdan yeşile, yeşilden maviye doğru renkler değişir.


51. Soru

Hue/Saturation (Renk/Doygunluk) kontrol panelinde yer alan Saturation seçeneği ne amaçla kullanılır?

Cevap

Saturation seçeneğinde, rengin doygunluğuna müdahale edilir. Doygunluk azaldıkça renk grileşir ve pigmentlerini yitirir, doygunluk arttığında ise renkler daha parlaklaşır ve tüm renkler daha da güçlü bir şekilde öne çıkar. Ok sağa doğru ilerlerken renkler doygunlaşmakta yani güçlenmekte, sola doğru ilerlediğinde ise gücünü ve doygunluğunu kaybederek siyah beyaz bir görüntüye doğru yaklaşmaktadır.


52. Soru

Ton kontrolü ve renk düzenlemeleri yaparken orjinal görüntünün değişikliğe uğramadan kalması isteniyorsa ne yapılmalıdır?

Cevap

Bir görüntüye müdahale ederken görüntüyü kopyalamak iyi bir fikirdir, çünkü yapılan müdahaleleri geri almak her zaman mümkün olmayabilir. Ayrıca bu sorunun önüne geçmek adına pratik bir yol olan Adjustment Layer (Katman Ayarları) özelliklerini (yani görüntünün olduğu katman üzerine yeniden müdahale edilebilir bir ek katman) kullanarak çalışmak, istenilmeyen ek katmanı eleyebilme olasılığı nedeniyle tercih edilen yöntemlerdendir.


53. Soru

Ton kontrolü ve renk yönetiminde hangi renk modunda çalışmak gerekir?

Cevap

Ton kontrolü ve renk yönetiminde RGB modunda çalışmak daha doğrudur, bu hem renkleri daha iyi görebilmenizi sağlar hem de daha hızlı çalışmanızı sağlar. Ayarları RGB modunda yaptıktan sonra baskıya gideceği zaman son aşamada CMYK’ya çevirmek gerekir.


54. Soru

Spot renk ne anlama gelir?

Cevap

Baskıda CMYK renkleri dışında kalan altın rengi, fosforlu renkler gibi bazı özel renkler ise matbaada ancak özel mürekkep kullanarak elde edilir. Bu renklere Spot Renk adı verilir. Spot renk gibi özel renkler ve bazı CMYK renkleri bilgisayar monitörlerinde tam olarak görüntülenemez. Bu da, bilgisayar ve baskı teknolojilerinin birbirinden farklı yöntemler kullanarak renk elde etmesinden kaynaklanır.


55. Soru

Levels (ton seviyesi) kontrol panelinde sağda solda ve ortada bulunan ok işaretleri ne anlama gelir?

Cevap

Levels (Ton Seviyesi) kontrol panelindeki Histogram (Ton Dağılımı) grafiğinin sol ve sağ bitiş notlarına en koyu ve en açık değerleri gösteren sol ve sağ oklar ilerletildiğinde en koyu değer siyah, en açık değer ise beyaz olmuş olur. Ortadaki ok ise koyu ya da açığa doğru ilerletilerek orta değerlerin koyu veya açık olması konusunda ayarlamalar yapılmış olur.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi