Sayısal Fotoğraf İşleme Teknikleri Dersi 7. Ünite Özet

Piksel Tabanlı Efektler ve Filtreler

Görüntü işleme yazılımlarının neredeyse tamamı kimi efekt ve filtreler içerir. Bu efektler görsellere uygulanırken bir menü aracılığıyla bazı detaylı ayarlamaların yapılmasına yardımcı olur. Söz konusu efekt ve filtreler bazen plug-in olarak da adlandırılan dış yazılımlar ile de ana yazılıma eklenerek efektlerin çeşitlenmesine olanak tanırlar.

Filtreler bir görüntünün tamamına ya da bir bölümüne uygulanabilir. Filtreleri uygulamada en doğru yöntem, filtrenin uygulandığı görseli yeni bir katmana kopyalayarak, bu katmanın transparanlığından faydalanarak filtrenin gücünü ve etkisini kontrol etmektir. Filtre etkisi uygulaması bu yöntemle kontrol edildiğinde aşırı abartılı ve karmaşık görseller yerine tutarlı ve yerinde efekt kullanımı mümkün olur.

Temel efekt ve filtreler genel olarak şu şekilde gruplandırılabilir:

• Artistic (Sanatsal)
• Blur (Bulanıklaştırma)
• Brush Strokes (Fırça Ucu Efektleri)
• Distort (Bozma)
• Noise (Parazit)
• Pixellate (Pikselleştirme)
• Render (Canlandırma)
• Sharpen (Netleştirme)
• Sketch (Çizim)
• Texture (Doku)
• Stylize (Stilize)

Hemen hemen tüm filtrelerin bir arada görülebildiği “Filter Gallery” görüntü menüsüne Adobe Photoshop yazılımında Filtre menüsünün altından ulaşılabilir.

Artistic (Sanatsal) Filtreler

Bu filtreler yardımıyla sanatsal görüntüye sahip bir görsel yaratmak mümkündür. Örneğin; Colored Pencil (Boya Kalemi) filtresi, mevcut görüntüyü renkli kalemlerle çizilmiş gibi gösterir. Cutout (Karton) filtresi, mevcut görüntüyü renkli kartonlardan kesilmiş gibi ve detaylardan arındırarak kaba bir hale getirir. Dry Brush (Kuru Fırça) tekniği kullanılarak bir görselin kenarları belirlenebilir. (s:156-157, Şekil 7.3-7.4’ü inceleyiniz). Artistic filtreler menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Film Grain (Film Greni), Fresco (Duvar Resmi), Neon Glow (Parlak ışık), Paint Daubs (Fırça Darbeleri), Palette Knife (Resim Bıçağı), Plastic Wrap (Plastik Folyo), Poster Edges (Posterize), Rough Pastels (Kalın Pastel), Smudge Stick (Bulaştırma Çubuğu), Sponge (Sünger), Underpainting (Astar Boyama) ve Watercolor (Suluboya).

Blur (Bulanıklaştırma) Filtresi

Blur kelimesinin sözlük anlamı “bulanıklaştır”dır. Bu komut ile görüntülerin netliğine, farklı seçenekler ışığında müdahale edilir. Bu filtrenin pek çok farklı çeşidi Adobe Photoshop yazılımında karşımıza çıkar. Blur More (Daha Bulanık) , normal blur filtresinden daha yoğun bir bulanıklık elde etmek için kullanılır. Gaussian Blur (Çan Eğrisi) ise istenilen değer verilerek bulanıklığın artmasını ya da azalmasına olanak tanır. Motion Blur (Hareket Bulanıklığı) hareketi ya da hızı göstermek açısından uygundur. Radial Blur (Dairesel Bulanıklık) , Spin (Dönme) seçeneği ile dairesel hareket, Zoom (Yakınlaştırma) seçeneği ile de bir objenin yakınlaşmasını gösteren hareketler için uygundur (s:158-159, Şekil 7.5- 7.6’yı inceleyiniz). Blur komutunun Box Blur ve Surface Blur gibi farklı türleri de mevcuttur.

Brush Strokes (Fırça Ucu) Efektleri

Brush Strokes (Fırça Ucu) Efektleri, görüntüye boyanmış ve çizimi yapılmış havasını verir. Accented Edges (Vurgulu Kenar) , görüntüdeki sınır çizgilerini tebeşirle çizilmişçesine konturlar (s: 161, Şekil 7.9’u inceleyiniz). Artistic filtreler menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Angeled Strokes (Açılı Çizgiler) açılı çizgilerle görüntüyü yeniden tarar. Crosshatch (Çapraz Tarama), Dark Strokes (Koyu Çizgiler), Ink Outlines (Mürekkepli Kontur), Spatter (Lekeleme), Sprayed Strokes (Püskürtme Kontur) ve Sumi-e (Japon Resimleme Tekniği).

Distort (Bozma) Filtresi

Distort (Bozma) Filtreleri, bir görüntüyü geometrik olarak bozmaya yarar. Diffuse Glow (Dağılımlı Parlama) , görüntüye gren ekleyerek yumuşatır ve merkezden kenarlara doğru rengini açar. Displace (Yerini Almak) mevcut bir görüntüyü belirlenen başka bir görüntüye göre yeniden yerleştirmeye yarar. Glass (Cam) filtresi bir görüntünün belirlenen türdeki bir camın arkasından bakılıyormuş izlenimini yaratmada kullanılır. Lens Correction (Mercek Düzeltimi) fotoğraf çekilirken oluşabilecek hataları düzeltmeye yarar (s:162-163-164, Şekil 7.10-7.11-7.12’yi inceleyiniz). Distort (Bozma) Filtreler menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Ocean Ripple (Okyanus Çırpıntısı), Ripple (Çırpıntı), Pinch (Çimdik), Polar Coordinates (Kutup Koordinatlar), Shear (Bükmek), Spherize (Küreleştirmek), Twirl (Sardırma), Wave (Dalga) ve ZigZag (Zikzak).

Noise (Parazit) Filtresi

Görüntüleri bozmak, kirlilikleri ve parazitleri gidermek için Noise filtresinden yararlanılabilir. Noise filtresi seçenekleri ile görüntüde doku yaratmada ya da çizik ve toz olan görsellerin sorunlarını gidermede kullanılır. Add Noise (Parazit Ekleme) filtresi genellikle degradeli geçişlerin ve bazı rötuşların fark edilir hale geldiği uygulamalarda görüntüyü daha gerçekçi bir hale getirmek için kullanılır. Despeckle (Lekeleri Kaldırma) seçeneği görüntüdeki lekeleri kaldırma işlemini görüntünün detaylarını bozmadan gerçekleştirir. Bu komut rengin değiştiği alanları sabit tutup, büyük renk alanlarını bulanıklaştırarak lekeleri kaldırır (s:165, Şekil 7.13’ü inceleyiniz). Noise (Parazit) Filtresi menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Dust & Scratches (Toz ve Çizikler), Median (Orta Değer) ve Reduce Noise (Paraziti Azaltma).

Pixelate (Pikselleştirme) Filtresi

Pikselleştirme filtresi menüsünde yer alan seçenekler, birbirine benzer değerde ve renklerde pikselleri bir araya getirerek farklı şekiller elde edilmesine yardımcı olur. Color Halftone (Renkli tram) kanallarına ayrılmış tramlı baskı görüntüsünü simule eder. Crystallize (Kristalize) pikselleri tek renkten oluşan çokgenler haline dönüştürür. Facet (Elmas) filtresi benzer renkteki pikselleri bloklar halinde düzenler. Taranan bir görüntüyü el yapımı gibi göstermede, bir fotoğrafı resim gibi göstermede kullanılabilir (s:166-167, Şekil 7.14-7.15-7.16’yı inceleyiniz). Pixelate (Pikselleştirme) Filtresi menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Fragment (Fragman), Mezzotint (Gravür etkisi), Mosaic (Mozaik) ve Pointilize (Noktalama).

Render (Canlandırma) Filtresi

Render filtresi menüsünde yer alan seçenekler, 3-boyutlu şekiller, bulut dokuları ve ışık efektleri gibi görüntüleri elde etmek amacıyla kullanılır. Clouds (Bulut) seçeneği bulutlu bir gökyüzü¨ görüntüsü yaratır ve bunu yaparken etkin olan katmanın yerine bulutlu doku geçer. Difference Clouds (Transparan Bulut) seçeneğinde yaratılan bulut dokusu bu kez etkin olan katmanın yerine geçmek yerine üzerinde transparan olarak yer alır. Bu filtrenin birkaç kez üst üste uygulanması ile mermerimsi bir doku da elde edilebilir (s:168, Şekil 7.17-7.18’i inceleyiniz). Render (Canlandırma) Filtresi menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Fibers (Lif), Lens Flare (Mercek Yansıması) ve Lighting Effects (Işıklandırma Efektleri).

Sharpen (Netleştirme) Filtresi

Sharpen (Netleştirme) filtresi, hafif bulanık fotoğraflarda keskin bir netlik sağlamak için kullanılır. Bu menüde yer alan seçenekler, birbirine benzer değerde ve renklerde piksellerin aralarındaki farkı arttırarak bulanık bir görüntüyü netleştirmede kullanılır. Sharpen (Netleştirme) genel bir netlik sağlarken, istenildiğinde Sharpen More (Daha Çok Netleştirme) komutu ile netlik arttırılabilir. Sharpen Edges (Kenar Netleştirme) renk alanlarının birbiriyle buluştuğu noktaları netleştirmek amacıyla kullanılır (s:169, Şekil 7.19’u inceleyiniz). Sharpen (Netleştime) Filtresi menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Unsharp Mask (Netlik Maskesi) ve Smart Sharpen (Akıllı Netlik).

Sketch (Çizim) Filtreleri

Sketch filtresi alt menüsünde yer alan filtreler el çizimi görüntüsü veya sanatsal görünüm elde etmek için kullanılırlar. Aynı zamanda 3 boyutlu efekt elde etmek için de kullanılabilen bu filtreler, Filter Gallery (Filtre Galerisi) tarafından da kolaylıkla uygulanabilmektedirler. Bas Relief (Rölyef) filtresi ile metal bir plakanın oyularak elde edilmesi etkisini verir. Chalk and Charcoal (Tebeşir ve Kömür) filtresi kullanılarak, gölge olan alanları siyah kömür, ışıklı olan alanları ise beyaz tebeşir ile diyagonal çizgiler kaplar. Charcoal (Kömür) , kömürle çizilmiş ve el ile dağıtılmış bir etki yaratır. Chrome (Krom) filtre kullanıldığında, görüntü cilalı krom yüzeye çizilmiş gibi bir etki verir. Conté Crayon (Yağlı Pastel) görüntüye pastel boya ile çizilmiş etkisi verir. Graphic Pen (Grafik Kalem) görüntüdeki detayları aktarabilecek şekilde ince ve düz çizgiler kullanır. Halftone Pattern (Tram dokusu) matbaada basılan bir çalışmaya yakından bakıldığında görülen noktalara tram adı verilir. Halftone Pattern (Tram Dokusu) filtresi işte bu dokuyu taklit eder (s:170-171-172, Şekil. 7.20-7.21-7.22-7.23’i inceleyiniz). Sketch (Çizim) Filtreleri menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Note Paper (Not Kağıdı), Photocopy (Fotokopi), Plaster (Oyun hamuru), Reticulation (Ağ), Stamp (Damga), Torn Edges (Eskitilmiş kenarlar) ve Water Paper (Sulu kağıt).

Stylize (Stilize) Filtresi

Stylize Filtreleri , mevcut bir görüntünün pikselleri arasındaki kontrast değerleri arttırarak boyanmış resim görüntüsü vermeye yarar. Diffuse (Dağıtma) Filtresi pikselleri gelişigüzel gruplar ve birkaç kez uygulandığında pastel ya da kömürle çizilmiş etkisi verir. Emboss (Gofre) Filtresi görüntünün dış kenarlarının renklerini açık ve koyu değerlere çekerek kabarık ya da içe göçük etkisi verir. Extrude (Uzatma) Filtresi, blok ve piramitler şeklinde 3- boyutlu şekiller yaratır. Find Edges (Kenar Belirleme) bir görüntünün kenar çizgilerini belirlemek için kullanılır. Glowing Edges (Parlayan Kenar) , siyah zemin üzerinde görüntünün kenar çizgilerini renkli olarak ortaya çıkarır (s:173-174, Şekil 7.24-7.25’i inceleyiniz). Stylize (Stilize) Filtreleri menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Solarize (Solarize) filtresi, Tiles (Karo) Filtresi, Trace Contour (Kontur Çizgisi) Filtresi ve Wind (Rüzgar) filtresi.

Texture (Doku) Filtreleri

Texture filtreleri , derinlik yaratmak yada organik bir görüntü yaratmak amacıyla kullanılır. Texturizer (Doku verici) görüntüye kendi seçtiğiniz veya yarattığınız dokuyu vermeye yarar. Craquelure (Çatlak) filtresi, görüntüyü yükseltilmiş bir yüzeye üzerine uygulanmış ve çatlaklar oluşmuş gibi gösterir. Grain (Gren) görüntüye farklı türlerde gren ekler. Bu çeşitler arasında yumuşak, kontrast, genişletilmiş, yatay, dikey gibi seçenekler bulunur. Mosaic Tiles (Mozaik karo) görüntüyü küçük karolardan oluşmuşçasına canlandırır (s:175-176, Şekil 7.26-7.27’yi inceleyiniz). Texture (Doku) Filtreleri menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Patchwork (Kırkyama) ve Stained Glass (Vitray) .

Layer Effects (Katman Efektleri)

Adobe Photoshop yazılımı gölgeler, parlamalar ve kabartmalar gibi bir katmanın görüntüsünü değiştirecek pek çok efekt barındırır. Katmanlara uygulanan efektler katmanların altında ve onlara bağlı olarak yer alırlar. Bir katmana uygulanan efekt gizlenebilir, silinebilir veya başka bir katmana kopyalanabilir. Shadow (Gölge) seçeneği Drop Shadow (Gölge Düşürme) ve Inner Shadow (İçeriye Gölge Düşürme) şeklinde iki seçenekle yer alır. Layer Style (Katman Stili) menüsünde yer alan opsiyonlardan Opacity (Opasite) , Angle (Açı) , Distance (Uzaklık) , Choke (Sıkışıklık) ve Size (Boyut) gibi seçenekler aracılığıyla ince ayarları yapmak mümkündür. Glow (Işıldama) seçeneği katmanın dış kenarlarının parlak görülmesini sağlar (s:177-178, Şekil 7.28-7.29-7.30’u inceleyiniz). Layer Effects (Katman Efektleri) menüsü altında ayrıca şu filtreler bulunmaktadır: Outer (Dış) ve Inner (İç), Bevel and Emboss (Çıkıntı ve Girinti), Satin (Saten), Overlay (Kaplama) ve Stroke (Dış Çizgi).