Elektrik Bakım, Arıza Bulma ve Güvenlik Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Mevzuatlar

1. Soru

İş güvenliğinin önemi nedir?

Cevap

Dünyada ve ülkemizdeki sanayileşmeye ve teknolojik gelişmelere paralel olarak özellikle iş yerlerinde çalışan kişilerin güvenliği ile ilgili bir takım sorunlar ortaya çıkmıştır. Bir takım tedbirleri önceden alarak iş yerlerini güvenli hale getirmek gerekmektedir.


2. Soru

İş yerlerinde oluşabilecek kurallar ile ilgili kavram karmaşasını önlemek amacıyla kanunumuzda düzenlenmiş neler bulunmaktadır?

Cevap

Çalışma hayatını düzenleyen kurallar olmadan iş hayatı düzenli bir şekilde işleyişini sağlamak mümkün değildir. Devletler kanunlarla yönetilirken işyerleri de tıpkı devletler gibi belli kurallar çerçevesinde yönetilmektedirler. İş yerlerinde oluşabilecek kurallar ile ilgili kavram karmaşasını önlemek amacıyla kanunumuzda düzenlenmiş mevzuatlar mevcuttur.


3. Soru

Mevzuat nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Mevzuat; yürürlükteki hukuk kurallarının bütünüdür. Türk mevzuat sistemi yukarıdan aşağıya doğru anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve tebliğden oluşur. Alttaki mevzuat üsttekine uygun olarak hazırlanmak zorundadır. Aksi takdirde yetkili yargı organı tarafından (Anayasa Mahkemesi veya Danıştay) hukuka aykırılık nedeniyle iptal edilir. Birincil mevzuat kanunları, ikincil mevzuat ise yönetmelikleri ifade eder.


4. Soru

Güncel mevzuatlara nasıl ulaşılabilir?

Cevap

Daha önceki yıllarda bir mevzuat ile ilgili bilgi almak istendiğinde resmi gazeteden veya bir hukuk kitabından faydalanılması gerekirdi. Şu an devletin bir uygulaması olan www.mevzuat.gov.tr adresinden istenilen herhangi bir konuda kanunla ilgili bilgi almak mümkün hale geldi. Resmi gazetede yayımlanan tüm mevzuatların güncel hali şu anda bu adreste mevcut bulunmaktadır.


5. Soru

İş kazalarında yapılacak işlemler nelerdir?

Cevap

İşyerinde meydana gelen iş kazasında, kazaya uğrayan çalışana ilk yardım müdahalesi yapılırken aynı anda hiç vakit geçirilmeden varsa kurum hekimi tarafından, yoksa idari kademeler aracılığı ile durum işverene bildirilmelidir. İş kazasının iş yerinde idare ve iş güvenliği bürosu arasındaki bildirime iç bildirim denilmektedir. İç bildirimin yapılması ile işverenin SGK ile temas kurması sağlandığı gibi, kazanın tekrarını önlemek için sebeplerin araştırılması ve tedbir alınmasına da imkân sağlanmaktadır.


6. Soru

İş kazasının işveren tarafından S.G.K’ya bildirilmesi nasıl olmaktadır?

Cevap

4857 Sayılı İş Kanunu Madde 77, işverenler iş yerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne (SGK) bildirmek zorundadır. SGK Kanunu Madde 27, işverenin kasten veya ağır ihmali neticesi iş kazasının bu madde gereğince kuruma zamanında bildirilmemesinden veya kaza bildirim formunda yazılı bilginin eksik veya yanlış olmasından doğan ve ileride doğacak olan kurum zararlarından işveren sorumludur.


7. Soru

İş kazasında yapılacak hukuki işlemler nelerdir?

Cevap

Meydana gelen iş kazalarının sonuçlarına ilişkin hükümleri SGK Kanunu kapsamaktadır. İş kazası ve meslek hastalığı sonucunda kazaya uğrayan kişinin mağdur olmaması için maddi zararının karşılanması gerekir. Maddi yardım yapılabilmesi için iş kazasının geçici iş görmezlik, daimi iş görmezlik veya ölüm ile sonuçlanması gerekir. Maddi yardım gerektiren başlıca ödeme şekilleri şu şekildedir: a. İlaç, b. Tedavi giderleri, c. Protez, d. Çalışılmayan süre için ücret, e. Cenaze masrafı, f. Eş ve çocuklara maaş bağlanması, g. Tazminatlardır. İş kazası ve meslek hastalığı sonucu belirtilen bu ödemelerin yapılması, sosyal güvenliğin gereğidir.


8. Soru

İş güvenliğinin tanımı nedir?

Cevap

İşçilerin iş kazalarına uğramalarını önlemek amacıyla güvenli çalışma ortamını oluşturmak için alınması gereken önlemler dizisine İş güvenliği denir.


9. Soru

İş güvenliğinin amaçları nelerdir?

Cevap

(a) Çalışanlara en yüksek sağlıklı ortam sunmak, (b) Çalışma koşullarının olumsuz etkilerinden onları korumak, (c) İş ve işçi arasında mümkün olan en iyi uyumu sağlamak, (d) İşyerlerindeki riskleri tamamen ortadan kaldırmak ya da zararları en aza indirebilmektir.


10. Soru

İş sağlığı ve güvenliği mevzuatını içeren kanunlar hangileridir?

Cevap

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili T.C. Anayasası, 4857 Sayılı İş Kanunu, 506 Sayılı S.S.K Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Borçlar Kanunu, Türk Tabipler Birliği Kanunu, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, Çevre Mevzuatı, Sendikalar Kanunu gerekli mevzuatı içermektedir.


11. Soru

Yönetmelik, amaç, kapsam, dayanak, uygulama, son hükümler ve yürürlük kavramları nedir?

Cevap

Yönetmelik, bir kuruluşun çalışma şeklini belirlemek amacıyla o kuruluşun düzenleyici yazılı belge, talimatnamedir. Yönetmelikler kanuna uygun olmak zorundadırlar. Amaç, o yönetmeliğin yazılış ve uygulanış sebebidir. Kapsam, yönetmelikte nelerden bahsedileceğidir. Dayanak, yönetmeliğin hangi kanun referansıyla yazıldığıdır. Uygulama, yönetmeliğin nerelerde kullanıldığını anlatır. Son hükümler, daha önceki yönetmelikte değişen yerleri işaret eder. Yürürlülük, gereğinin yapılır olması durumudur.


12. Soru

İş güvenliği ile ilgili kuruluşlar hangileridir?

Cevap

Kanunlar bu görevi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı; İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne, Çalışma Genel Müdürlüğüne, SGK Genel Müdürlüğüne vermiştir. Ancak Sağlık Bakanlığının ilgili kuruluşları da kanunlar gereği meslek hastalıkları ve işçi sağlığı konularında çalışma yapmakla görevlendirilmişlerdir. Milli Prodüktivite Merkezi, iş güvenliği konusunda her düzeyde (işçi, teknisyen ve mühendis) yaygın olarak seminerler düzenleyen, yayın ve doküman hazırlayan kuruluşlardan biridir. Ayrıca belediyeler, işçi ve işveren sendikaları, üniversiteler, basın ve yayın organları, iş adamları dernekleri, sivil toplum kuruluşları da iş güvenliği konusunda etkin görevli kuruluşlardır.


13. Soru

Elektrik tesisleri yönetmelikleri nelerdir?

Cevap

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği, Elektrik İletim Sistemi Arz Güvenilirliği ve Kalitesi Yönetmeliği ve son yönetmelik Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği’dir.


14. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliği nasıl oluşturulmuştur?

Cevap

Bu yönetmelik 6235 Sayılı yasanın verdiği yetkilere dayanarak Elektrik Mühendisleri Odasınca hazırlanmıştır.


15. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliğinin kısımları ve içeriği nelerdir?

Cevap

Elektrik Tesisleri Yönetmeliği iki kısımdan oluşur. Birinci kısım tarifler ve terimleri verir ve beş bölümden oluşur. Bunlar Genel Hükümler, Elektrik Kazalarının Önlenmesi, Elektrik Çarpması Dışında Kalan Kazaların Önlenmesi, Emniyet Malzemesinin Kullanılması ve Bakımı ve Çeşitli Hükümlerdir. İkinci kısım ise İlk yardımdan bahseder ve Elektrik Yanıklarında Alınacak Tedbirler ve Elektrikle İlgili Olmayan Kazalarda Alınacak Tedbirler olmak üzere iki bölüm içerir.


16. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliğinin birinci kısmında birinci bölümde yer alan genel hükümler bölümünün maddeleri nelerdir?

Cevap

(a) Personele Ehliyet Derecelerinin Verilmesi ve (b) Hizmet Talimatı ve Hizmet Müsaadesidir.


17. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliğinin birinci kısmında ikinci bölümde yer alan elektrik kazalarının önlenmesi bölümünün maddeleri nelerdir?

Cevap

A- Alçak Gerilim Tesislerindeki İşler ve Manevralar 1. Alçak Gerilim Tesislerinde Çalışma 2. Gerilim Altındaki bir A.G. Tesisinin Çok Yakınındaki İşler 3. El ile Taşınan Aletler ve Seyyar El Lambaları 4. Çıplak Sigortaların Değiştirilmesi B- Yüksek Gerilim Tesislerindeki İşler ve Manevralar altında 1- GENEL HÜKÜMLER • Gerilim Altındaki Hatlara veya Parçalara Dokunulmasının Yasak Edilmesi • Cereyan Kesilmesi • Yüksek Gerilim Tesisindeki İşler • Gerilim Altındaki Y.G. Tesisisin Yakınındaki İşler • İşlerin Tamamlanmasından Sonra Tesisatın Yeniden Gerilim Altına Alınması 2- TRANSFORMATÖR MERKEZLERİYLE İLGİLİ TAMAMLAYICI TALİMAT • Malzemenin Depolanması • Transformatörler • Uzaktan Kumanda Edilen Cihazlar • Yüksek Gerilim Sigortaları • Transformatör Merkezi Anahtarı 3- NAKİL HATLARI İLE İLGİLİ TAMAMLAYICI TALİMAT • Hava Hatları Yüksek Gerilim Hava Hattı Sigortaları • Yeraltı Kabloları • Haberleşme (muhabere) Hatları • Karışık Hatlar C- Gerilim Altındaki Tesislerin Yakınında Elektrik ile ilgili Olmayan Çalışmalardır.


18. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliğinin birinci kısmında üçüncü bölümde yer alan elektrik çarpması dışında kalan kazaların önlenmesi bölümünün maddeleri nelerdir?

Cevap

a. Genel Emniyet Tedbirleri b. Kazı İşleri c. Kablo Başlıklarını Doldurma İşleri d. Patlayıcı Maddelerle Çalışma e. Direk Üzerinde Çalışma f. Ağaç Budama ve Kesme İşleri g. Çatılar Üzerinde ve Bina Cephesinde Çalışmalar h. Taşınabilir Merdivenler i. Vinçler ve Caraskallar j. Nakliyat ve (k) Akümülatör Odalarında Çalışmalardır.


19. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliğinin birinci kısmında dördüncü bölümde yer alan emniyet malzemesinin kullanılması ve bakımı bölümünün maddeleri nelerdir?

Cevap

a. Topraklama Tertibatı b. Emniyet Kemeri c. Tırmanma Mahmuzları (d) Manevra İstakası veya Neon Lambalı İstaka d. Yalıtılmış Tabure e. Eldivenler ve f. Emniyet Malzemesinde Aranan Şartlardır.


20. Soru

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliğinin birinci kısmında beşinci bölümde yer alan çeşitli hükümler bölümünün maddeleri nelerdir?

Cevap

(a) Elektrik Tesislerinde Yangın (b) Gelip Geçmeyi Engelleyen İşler ve (c) Hatlar ve Civarındaki Arızalarda Alınacak Tedbirlerdir.


21. Soru

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliğinin kısımları ve içeriği nelerdir?

Cevap

Bu yönetmelik 21.08.2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği tek bölümden oluşmaktadır. Bu bölüm de amaç, kapsam, dayanak, uygulama ve tanımlardan oluşmaktadır.


22. Soru

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliğinin amaç ve kapsamı nelerdir?

Cevap

Bu Yönetmelik esas itibariyle, frekansı 100 Hz’in altındaki alternatif akım (a.a.) ve doğru akım (d.a.) elektrik tesislerine ilişkin topraklama tesislerinin kurulması, işletilmesi, denetlenmesi, can ve mal güvenliği bakımından güvenlikle yapılmasına ilişkin hükümleri kapsar. Özelliklerinin farklı olması nedeniyle, yüksek gerilimli elektrik kuvvetli akım tesislerine ve alçak gerilimli elektrik tesislerine ilişkin topraklama kuralları ile bilgi işlem ve iletişim donanımlarının topraklanmasına ilişkin kurallar ayrı bölümler halinde verilmiştir. Elektrikle işleyen taşıtlara ilişkin besleme hatları, bu yönetmeliğin kapsamına girmez. Bu Yönetmeliğin Ek’leri ve ilgili Türk Standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Yönetmelikte olmayan hükümler için EN, HD, IEC ve VDE gibi standartlar göz önüne alınır. Çelişmeler durumunda sıralamaya göre öncelik verilir. Herhangi bir tesisin bu yönetmeliğin kapsamına girip girmeyeceği konusunda bir kararsızlık ortaya çıkarsa, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bu konuda vereceği karar geçerlidir.


23. Soru

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliğinin dayanağı nedir?

Cevap

Bu Yönetmelik, 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 28’inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.


24. Soru

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliğinin uygulama bölümleri nelerdir?

Cevap

Bu Yönetmelik, yeni kurulacak tesislere ve büyük değişikliğe uğrayacak kurulu tesislere uygulanır. Büyük değişikliğe uğramayan tesislerde bu Yönetmelik aşağıdaki koşullarda uygulanır: 1. Bu değişiklik, söz konusu tesisin öteki bölümleri üzerinde ya da başka tesislerde karışıklıklar ve önemli tehlikeler oluşturursa, 2. Yönetmeliğin uygulanmasının var olan tesislerde köklü değişiklikleri gerektirecek sonuçları doğurmaması koşulu ile önemli genişletme, önemli değişiklik ya da önemli onarım yapılırsa. Bu Yönetmeliğin herhangi bir maddesinin uygulanması, yerel koşullar nedeniyle zorluklar ya da teknik gelişmeyi önleyecek durumlar ortaya çıkarırsa, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına gerekçeli başvuru yapılması durumunda, Bakanlık yalnızca o başvuru için söz konusu maddenin uygulanmamasına izin verebilir.


25. Soru

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliğinde uygulama bölümünde yer alan genel tanımlar nelerdir?

Cevap

Elektrik kuvvetli akım tesisleri: İnsanlar, diğer canlılar ve nesneler için bazı durumlarda (yaklaşma, dokunma vb.) tehlikeli olabilen ve elektrik enerjisinin üretilmesini, özelliğinin değiştirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini, dağıtılmasını ve mekanik enerjiye, ışığa, kimyasal enerjiye vb. enerjilere dönüştürülerek kullanılmasını sağlayan tesislerdir. Alçak gerilim (AG): Etkin değeri 1000 volt ya da 1000 voltun altında olan fazlar arası gerilimdir. Yüksek gerilim (YG): Etkin değeri 1000 voltun üstünde olan fazlar arası gerilimdir. Tehlikeli gerilim: Etkin değeri alçak gerilimde 50 voltun üzerinde olan, yüksek gerilimde hata süresine bağlı olarak değişen gerilimdir. Toprağa karşı gerilim: Orta noktası ya da yıldız noktası topraklanmış şebekelerde, bir faz iletkeninin bu noktalara göre potansiyel farkıdır. Bu gerilim faz gerilimine eşittir.


26. Soru

Topraklamanın çeşitlerine göre topraklama türleri nelerdir?

Cevap

Dolaysız topraklama, dolaylı topraklama ve açık topraklamadır.


27. Soru

Topraklamanın amaçlarına göre tanımlar nelerdir?

Cevap

Koruma topraklaması, işletme topraklaması ve fonksiyon topraklamasıdır.


28. Soru

Topraklamanın şekline göre tanımlar nelerdir?

Cevap

Münferit (tekil) topraklama, yıldız şeklindeki topraklama, çoklu topraklama ve yüzeysel topraklamadır.


29. Soru

Potansiyel dağılımı nedir?

Cevap

Topraklanmış bir elektrik işletme elemanında oluşan bir hata sonucunda bir gövde kısa devresi oluştuğunda, referans toprağından başlayarak ölçülmek üzere söz konusu elektrik işletme elemanına doğru, yeryüzündeki potansiyelin dağılmasıdır.


30. Soru

Potansiyel dengelemesi nedir?

Cevap

Potansiyel farklarının ortadan kaldırılmasıdır. Örneğin, koruma iletkenleri ile iletken borular ve iletken yapı bölümleri arasında ya da bu borularla yapı bölümleri arasındaki potansiyel farklarının giderilmesi amacıyla yapılan düzenlemelerdir.


31. Soru

Potansiyel sürüklenmesi nedir?

Cevap

Bir topraklama tesisinin yükselen potansiyelinin, bu tesise bağlı bir iletken (örneğin, metal kablo kılıfları, PEN iletkeni, su borusu, demiryolu) ile potansiyeli daha düşük olan bölgeye veya referans toprak bölgesine taşınmasıdır. Bu iletkende, çevresine göre bir potansiyel farkı oluşur.


32. Soru

Elektrik İletim Sistemi Arz Güvenirliği ve Kalitesi Yönetmeliğinin kısımları ve içeriği nelerdir?

Cevap

Bu yönetmelik Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 25639 sayılı resmi gazetede 10 Kasım 2004 günü yayımlanmıştır. Söz konusu yönetmelik beş bölümden oluşmaktadır. Bunlardan birinci bölüm amaç, kapsam, hukuki dayanak ve tanımlar yer almaktadır. İkinci bölümde ise İletim Sisteminin Planlama ve Tasarım Esaslarından, Üçüncü bölümde Üretim Şalt Tesisleri Tasarım Esaslarından, Dördüncü bölümde Arz Kalitesi Koşulları ve İşletme Esaslarından ve son olarak da beşinci bölümde Bildirimler, Anlaşmazlıkların Çözümü, Geçici ve Son Hükümlerden bahsedilmektedir.


33. Soru

Elektrik İletim Sistemi Arz Güvenirliği ve Kalitesi Yönetmeliğinin amaç ve kapsamı nelerdir?

Cevap

Bu Yönetmeliğin amacı; elektrik iletim sisteminin güvenilir ve düşük maliyetli olarak planlanması, işletilmesi ve tüketicilere kaliteli, yeterli ve düşük maliyetli elektrik enerjisi arz edilebilmesi için uygulanacak arz güvenilirliği ve kalitesi koşullarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir. Bu Yönetmelik; elektrik iletim sistemine ilişkin tasarım esasları, arz kalitesi koşulları ve işletme esasları ile üretim şalt tesislerine ilişkin tasarım esasları hakkında TEİAŞ ve iletim sistemi kullanıcılarının uymaları gereken hususları kapsar.


34. Soru

Elektrik İletim Sistemi Arz Güvenirliği ve Kalitesi Yönetmeliğinde yer alan reaktif enerjinin kompanzasyonu neyi ifade etmektedir?

Cevap

İletim sistemine doğrudan bağlı tüketiciler ve dağıtım lisansına sahip tüzel kişiler tarafından; iletim sistemine bağlantıyla ilgili her bir ölçüm noktasında ve her bir uzlaşma periyodunda, sistemden çekilen endüktif reaktif enerjinin sistemden çekilen aktif enerjiye oranı yüzde on dördü, sisteme verilen kapasitif reaktif enerjinin sistemden çekilen aktif enerjiye oranı ise yüzde onu geçemez.


35. Soru

Elektrik İletim Sistemi Arz Güvenirliği ve Kalitesi Yönetmeliğinde yer alan işletme güvenliği esasları nelerdir?

Cevap

İşletme güvenliği esasları; sistemin gerçek zaman şartları altında gerilim, frekans ve güç akışlarının belirlenen limitler içerisinde kararlılığını kaybetmeden işletilmesi için alınması gereken tedbir, önlem ve işletme prensiplerini kapsar. Sistemin aylık, haftalık ve günlük işletme programları; fiili çalışma koşulları, iklim değişimleri, bakım onarım programları ile birlikte işletmede gerçek zamanda ortaya çıkacak program dışı üretim ve iletim devre dışı olmaları, beklenmedik talep ve hava koşulları gibi olaylar dikkate alınarak belirlenir. İşletme güvenliği esasları kapsamında, fiili işletme şartları altında sistemin işletilebilmesi için işletme zaman çizelgelerine uygun olarak alınması gereken önlemler yer alır.


36. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğinin kısımları ve içeriği nelerdir?

Cevap

Bu yönetmelik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 25305 sayılı resmi gazetede 3 Aralık 2003 günü yayımlanmıştır. Bu yönetmelik dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Amaç, Kapsam, Uygulama, Dayanak ve Tanımlardan, ikinci bölümde Projelerin Onaylanması ve Sorumluluklarından, üçüncü bölümde Projelerin Hazırlanmasında Göz Önünde Tutulacak Hususlardan ve dördüncü bölümde de Son Hükümler ve Yürürlükten bahsedilir.


37. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğinin amaç bölümü neyi anlatmaktadır?

Cevap

Bu Yönetmeliğin amacı, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamında yapılması gereken elektrik tesisat projelerinin hazırlanmasına dair usul ve esasları düzenlemektir.


38. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğinin kapsamı nedir?

Cevap

Bu Yönetmelik, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamındaki kuvvet, aydınlatma, reaktif güç kompanzasyonu tesisleri, koruma, haberleşme, yangın haber verme, güvenlik ve benzeri sistemlerin teknik gereksinimlere uygun yapılabilmesi için hazırlanması gereken elektrik tesisatı proje hizmetlerini kapsar. Kararnameler, tüzükler, yönetmelikler ve ilgili Türk Standartları bu Yönetmelikte dikkate alınır. Yönetmelikte bulunmayan standartlar ve hükümler için; EN, HD, IEC, VDE ve DIN standartları geçerlidir. Çelişme durumunda yukarıda belirtilen öncelik sırası göz önüne alınır.


39. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğinin uygulama bölümü nedir?

Cevap

Bu Yönetmelik, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamında yer alan tesisler için hazırlanacak olan projelerin düzenlenmesine ilişkindir. Bu Yönetmelik kapsamında yer alan konularda öncelikle bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Bu Yönetmelik, yeni kurulacak tesislere veya kurulu tesislerde değişikliğe uğrayacak ya da genişletilecek kısımlara uygulanır. Bu Yönetmeliğin herhangi bir maddesinin uygulanmasıyla, yerel koşullar nedeniyle zorluklar ya da teknik gelişmeyi önleyecek durumlar ortaya çıkarsa, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na gerekçeli başvuru yapılması durumunda, Bakanlık yalnızca o başvuru için, uygun görülmesi halinde söz konusu maddenin uygulanmamasına izin verir. Bu Yönetmelikte yer alan kesin proje ve son durum projesi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı veya Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın ya da yasaların yetkili kıldığı kuruluşların onayından sonra geçerlidir. Projenin onayına yetkili kılınmış kuruluş dilerse bunların dışındaki projeleri de ister. Diğer proje aşamaları işveren ile proje müellifi arasındaki sözleşme ile geçerlilik kazanır.


40. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğinin dayanağı nedir?

Cevap

Bu Yönetmelik, 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 28 inci maddesi uyarınca hazırlanmıştır.


41. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğine göre projelerin onaylanması ve sorumluluklar nasıldır?

Cevap

Bu Yönetmeliğin kapsamına giren elektrik iç tesislerine ait rapor ve projeleri elektrik mühendisleri, ya da elektrik-elektronik mühendisleri inceler ve onaylar. Tesise başlama müddeti onay tarihinden itibaren 3 yıldır. Elektrik iç tesislerine ilişkin etüt-öneri raporu, ön proje, kesin proje, uygulama projesi ile varsa, son durum projeleri elektrik mühendisi veya elektrik-elektronik mühendisleri ya da yetkileri dâhilinde elektrikle ilgili fen adamları tarafından hazırlanır ve tüm proje nüshalarındaki açıklama yazıları, metraj listeleri, raporlar, şemalar, resimler, planlar ve hesaplar imzalanır.


42. Soru

Projelerin Hazırlanmasında Göz Önünde Tutulacak Hususlar nelerdir?

Cevap

Tesisat çeşitleri, proje aşamaları, plan, şema ve resimlerin düzenlenmesi ve projelerin dosyalanması gerekir.


43. Soru

Hangi sistemlere ve tesislere ait çizimler ve hesaplar proje hizmetlerinin içeriğini oluşturur?

Cevap

a. Güç dağıtım tesisatı b. Yedek güç sistemleri c. Aydınlatma d. Reaktif güç kompanzasyonu e. Koruma sistemleri f. İletişim sistemleri g. Yangın algılama ve alarm sistemleri h. Güvenlik sistemleri i. Özel sistemler.


44. Soru

Elektrik tesisleri proje hizmetleri hangi içerikte hazırlanacaktır?

Cevap

a. Etüt-öneri raporu b. Ön proje c. Kesin Uygulama Projesi d. Son durum (yapıldı) projesi


45. Soru

Plan, şema ve resimlerin düzenlenmesi nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Projelerin düzenlenmesinde, her aşamada, o aşama için belirtilen hususlar ile birlikte aşağıdaki genel hükümlere de uyulacaktır. Her paftaya ait başlıkta, en azından proje ismi, pafta ismi, proje aşaması, projeyi yapan, çizen ve kontrol edenin isimleri, tarih, ölçek (vaziyet planları için en az: 1/1000-1/500, kat planları için en az: 1/200-1/100-1/50 ve detay resimleri için en az: 1/50-1/20-1/10) ve Pafta numarası bulunacaktır. Paftaların numaralandırılmasında ilgili sistemin adı belirtilecektir.


46. Soru

Projelerin dosyalanması nasıl gerçekleştirilmektedir?

Cevap

Kesin proje, tesise başlanmadan önce, uygun şekilde dosyalanmış olarak, 1 takımı elektronik ortamda olmak üzere 4 takım halinde onaylanmak üzere enerji veren yetkili kuruluşa teslim edilecektir. Onaylama işleminden sonra, elektronik ortamdaki takım da dahil toplam 2 nüsha enerji veren yetkili kuruluşta kalacak, 2 takımı ise (1 takımı denetim kuruluşu için olmak üzere) iade edilecektir. Tesisin bitirilmesini takiben, (geçici) kabul yapılmadan önce, varsa değişiklikleri içeren son durum projesi de söz konusu kuruluşa, kesin projede olduğu gibi, 4 takım halinde teslim edilecektir. Benzer şekilde, onaylama işleminden sonra, elektronik ortamdaki takım da dahil toplam 2 nüsha enerji veren yetkili kuruluşta kalacak, 2 takımı ise (1 takımı denetim kuruluşu için olmak üzere) iade edilecektir. Yetkili Kuruluş, yapının sınıfı, kullanım amacı, projelerin özellikleri, yerleşim yerlerindeki yerel şartları vb. kriterleri dikkate alarak bazı projeleri elektronik ortamda istemeyebilir.


47. Soru

Mevzuat nedir?

Cevap

Yürürlükteki hukuk kurallarının bütünüdür. Türk mevzuat sistemi yukarıdan aşağıya doğru anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve tebliğden oluşur.


48. Soru

İç bildirim nedir?

Cevap

İş kazasının iş yerinde idare ve iş güvenliği bürosu arasındaki bildirime iç bildirim denilmektedir.


49. Soru

İşverenler iş yerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç kaç gün içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne (SGK) bildirmek zorundadır?

Cevap

En geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne (SGK) bildirmek zorundadır.


50. Soru

İş kazası ve meslek hastalığı sonucunda kazaya uğrayan kişiye maddi yardım yapılabilmesi için şartlar nelerdir?

Cevap

İş kazasının geçici iş görmezlik, daimi iş görmezlik veya ölüm ile sonuçlanması gerekir.


51. Soru

İş Güvenliği nedir?

Cevap

İşçilerin iş kazalarına uğramalarını önlemek amacıyla güvenli çalışma ortamını oluşturmak için alınması gereken önlemler dizisine İş Güvenliği denir.


52. Soru

İş güvenliğinin amacı nedir?

Cevap

a. Çalışanlara en yüksek sağlıklı ortam sunmak,

b. Çalışma koşullarının olumsuz etkilerinden onları korumak,

c. İş ve işçi arasında mümkün olan en iyi uyumu sağlamak,

d. İşyerlerindeki riskleri tamamen ortadan kaldırmak ya da zararları en aza indirebilmektir.


53. Soru

Kanunlar iş güvenliği ile ilgili görevi hangi kuruma vermiştir?

Cevap

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı;

1- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne,

2- Çalışma Genel Müdürlüğüne,

3- SGK Genel Müdürlüğüne vermiştir.


54. Soru

Elektrik tesisleri yönetmeliği kaç kısımdan oluşur?

Cevap

İki kısımdan oluşur. Birinci kısım tarifler ve terimleri verir ve beş bölümden oluşur. Bunlar Genel Hükümler, Elektrik Kazalarının Önlenmesi, Elektrik Çarpması Dışında Kalan Kazaların Önlenmesi, Emniyet Malzemesinin Kullanılması ve Bakımı ve Çeşitli Hükümlerdir.

İkinci kısım ise İlk yardımdan bahseder ve Elektrik Yanıklarında Alınacak Tedbirler ve Elektrikle İlgili Olmayan Kazlarda Alınacak Tedbirler olmak üzere iki bölüm içerir


55. Soru

Tehlikeli gerilim nedir?

Cevap

Etkin değeri alçak gerilimde 50 voltun üzerinde olan, yüksek gerilimde hata süresine bağlı olarak değişen gerilimdir.


56. Soru

Toprağa karşı gerilim nedir?

Cevap

Orta noktası ya da yıldız noktası topraklanmış şebekelerde, bir faz iletkeninin bu noktalara göre potansiyel farkıdır. Bu gerilim faz gerilimine eşittir.


57. Soru

Referans toprağı (nötr toprak) nedir?

Cevap

Referans toprağı (nötr toprak): Topraklayıcıdan yeterince uzak bulunan ve topraklama tesisinin etki alanı dışında kalan yeryüzü bölümüdür. Bu bölümdeki herhangi iki nokta arasında, topraklama akımının neden olduğu gerilim ihmal edilecek kadar küçüktür.


58. Soru

Topraklama barası (topraklama birleştirme iletkeni) nedir?

Cevap

Birden fazla topraklama iletkeninin bağlandığı bir topraklama barasıdır (iletkenidir).


59. Soru

Topraklamanın çeşitlerine göre topraklama kaça ayrılır?

Cevap

3'e ayrılır:

i. Dolaysız topraklama

ii. Dolaylı topraklama 

iii.Açık topraklama


60. Soru

Fonksiyon topraklaması nedir?

Cevap

Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi amacıyla yapılan topraklamadır. Fonksiyon topraklaması, toprağı dönüş iletkeni olarak kullanan iletişim cihazlarının işletme akımlarını da taşır.


61. Soru

Topraklama empedansı (ZE) nedir?

Cevap

Bir topraklama tesisi ile referans toprağı arasındaki (işletme frekansında) alternatif akım direncidir. Bu empedansın mutlak değeri, topraklayıcıların yayılma dirençleri ile toprak iletkenleri ve topraklayıcı etkisi olan kablolar gibi zincir etkili iletken empedanslarının paralel bağlanması ile elde edilir.


62. Soru

Potansiyel dengelemesi nedir?

Cevap

Potansiyel farklarının ortadan kaldırılmasıdır. Örneğin, koruma iletkenleri ile iletken borular ve iletken yapı bölümleri arasında ya da bu borularla yapı bölümleri arasında ya da bu borularla yapı bölümleri arasındaki potansiyel farklarının giderilmesi amacıyla yapılan düzenlemelerdir.


63. Soru

Otomatik Üretim Kontrolü nedir?

Cevap

Üretim veya talepteki bir değişime karşı sekonder frekans kontrolü sağlamak için üretim tesislerinin hız regülatörlerine gerekli sinyalleri gönderen ve jeneratörlerin MW çıkışlarını ayarlayan Milli Yük Tevzi Merkezindeki kontrol sistemi donanım ve yazılımdır. 


64. Soru

Elektrik tesisleri proje hizmetlerinin içeriği ne olarak hazırlanır?

Cevap

a) Etüt-öneri raporu

b) Ön proje

c) Kesin

ç) Uygulama Projesi

d) Son durum (yapıldı) projesi


65. Soru

Kesin proje, tesise başlanmadan önce kaç takım halinde onaylanmak üzere enerji veren yetkili kuruluşa teslim edilir?

Cevap

Uygun şekilde dosyalanmış olarak, 1 takımı elektronik ortamda olmak üzere 4 takım halinde onaylanmak üzere enerji veren yetkili kuruluşa teslim edilecektir.


66. Soru

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğine göre tesise başlama müddeti ne kadar süredir?

Cevap

Onay tarihinden itibaren 3 yıldır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi