Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Günümüzde yaşam kalitesi kavramı hangi alanlarda kullanılmaktadır?

Günümüzde yaşam kalitesi kavramı, tıp, psikoloji, sosyoloji, eğitim, özel eğitim, coğrafya, tarih, felsefe ve diğer pek çok bilim alanı tarafından kullanılmaktadır.

Sağlık alanında yaşam kalitesini ölçmeye yönelik en sık kullanılan ölçekler nelerdir?

Kısa Form-36,Rand-36, SF-36,Manchester Yaşam Kalitesini Kısaca Değerlendirme Ölçeği,Avrupa Yaşam Kalitesi Ölçeği, Nottingham Sağlık Profili Ölçeği, Flanagan Yaşam Kalitesi Ölçeği,Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği, Amerikan Konuşma ve İşitme Birliği İletişim Yaşamı Kalitesi Ölçeği, İnme ve Afazi Yaşam Kalitesi Ölçeği-39,Alzheimer Hastaları için Yaşam Kalitesi Ölçeği,Multipl Skleroz İzlem Ölçeği

Sıklıkla kronik rahatsızlığı olan bireyleri değerlendirmek için kullanılan bu ölçek, 16 maddeden oluştuğundan 5 dakika gibi kısa bir süre içinde bireyin kendisi tarafından uygulanabilmektedir. Ölçek: ekonomik ve fiziksel refah, ilişkiler, sosyal toplum, kişisel gelişim ve memnuniyet ve boş zaman etkinlikleri olmak üzere 6 başlıktan oluşmaktadır. Türkçe uyarlamasına ilişkin bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Söz edilen ölçek hangisidir?

Flanagan Yaşam Kalitesi Ölçeği

Ölçeklerin pek çoğunda bulunan ortak yaşam kalitesi boyutları nelerdir?

• Fiziksel işlev (örn. öz-bakım)
• Duygusal işlev (örn. depresyon)
• Sosyal işlev (örn. Sosyal destek )
• Rollere dayalı performans (örn., günlük yaşamdaki işlevleri yerine getirebilme)
• Ağrı (örn., hastalığa özgü bulgular)

Parkinson hastalığında yaşam kalitesini en fazla etkileyen faktör nedir?

Parkinson hastalığında yaşam kalitesini en fazla etkileyen faktör depresyondur. Hastalık şiddeti ve özürlülük düzeyi ise ikinci sırada yer almaktadır.

İnmede yaşam kalitesinin izlenmesi hangi açıdan yararlıdır?

• Rehabilitasyon uygulamalarının yaşama yansıyan etkilerinin anlaşılmasında
• Hastanın önemsediği problem alanlarının belirlenmesinde
• Tedavi, bakım ve rehabilitasyon önceliklerinin saptanmasında
• Hastalık sürecinin izlenmesinde
• Sağlık planlayıcılarının, bakım ve rehabilitasyon elemanlarının yeni fikirler üretmesinde yaralıdır.

Parkinson hastalığında yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen, motor faktörlerin en önemlileri neledir?

• Hastalığın şiddeti
• Hastalığın evresi (Hoehn-Yahr Evresi)
• Dizabilite (özürlülük) düzeyi
• Hastalık süresi
• Yürüme bozukluğu
• Denge ve duruş bozukluğu (postural instabilite)
• İlaca bağlı motor komplikasyonlar

Parkinson hastalığında yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen,non- motor faktörlerin en önemlileri neledir?

• Depresyon
• Anksiyete
• Uyku bozuklukları
• Ağrı ve diğer duyusal bozukluklar

Nörolojik hastalıklarda stigmatizasyon ne demektir?

Damgalamak, kınamak, küçük düşürmek anlamına gelen Stigmatizasyon, ‘Belirli bir kişi ya da durumu sosyal düzeyde olumsuz anlamda etiketleme, bu etiketi taşıyan insanların daha az istenilen bir konuma itilmesi ve daha az değer verilmesi’ olarak tanımlanmaktadır.

Damgalanmaya karşı yürütülecek çalışmalar neler olabilir?

Damgalanmaya karşı yürütülecek çalışmalar, hastalar ve yakınları için eğitim toplantılarının yapılması, bilgilendirici broşürler dağıtılması ve hasta derneklerinin sosyal faaliyetlerde bulunması gibi birçok önlemi kapsamalıdır. Hükümet politikalarının desteğinde sağlık profesyonellerinin ve ilgili meslek çalışanlarının etiketlenme ile mücadele konusunda eğitilmesi yaşam kalitesi üzerindeki olumsuzlukları engellemede yararlıdır.

2002 gerçekleşen II. Dünya Yaşlılık Asamblesi sonrasında yayınlanan Yaşlanma 2002 Uluslararası Eylem Planı’nın amacı nedir?

2002 gerçekleşen II. Dünya Yaşlılık Asamblesi sonrasında yayınlanan Yaşlanma 2002 Uluslararası Eylem Planı’nın amacı; “her yerde insanların güvenli ve saygın şekilde yaşlanmalarını ve toplumlarında bütün haklara sahip birer vatandaş olarak yaşamaya devam etmelerini garanti etmek” şeklinde ifade edilmektedir.

Yaşlılık döneminde bakım hizmetleri kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?

Yaşlılık döneminde bakım hizmetleri evde ve kurumda bakım olmak üzere temelde iki biçimde verilmektedir.

Evde bakım nedir neleri kapsar?

Koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin nitelikli bir biçimde sürdürülmesini amaçlayan, yaşlı bireye ve ailesine yaşadığı ortamda sunulan bakımı kapsayan sağlık yaklaşımıdır.

Yaşlı bireyin ihtiyaçları doğrultunda evde bakım hizmetinde görev alabilecek meslek grupları nelerdir?

Hekimler, hemşireler, eczacılar, sosyal hizmet personeli, psikologlar, fizyoterapistler, dil ve konuşma terapistleri, diyetisyenler, sosyal hizmet çalışanları ve gereken meslek grupları evde bakım hizmetinde rol almalıdırlar.

Evde bakım hizmetleri, birbirleri ile koordinasyon içinde sunulması gereken hizmetler nelerdir?

• Sağlık hizmetleri
• Tıbbi ve sosyal rehabilitasyon hizmetleri
• Sosyal bakım hizmetleri
• Sosyal destek hizmetleri
• Psikolojik danışmanlık hizmetleri
• Cihaz ekipman hizmetleri
• Eğitim hizmetleri
• Beslenme takibi
• Ulaşım desteği

Evde yaşayan yaşlı bireylerde yaşam kalitesini olumsuz etkileyen faktörler nelerdir?

• Kronik hastalığın varlığı
• İlaç kullanımı
• Bağımsız hareket edebilme kabiliyetlerinin azalması
• Günlük işleri yerine getirmede zorluk
• Sosyal işlevlerin azalması
• Sosyal izolasyon
• Eş durumu(bekar veya dul olmak)
• Yalnızlık
• Uyku durumu
• Ağrı
• Depresyon
• Düşük gelir düzeyi
• Eğitim durumu

Evde bakımın olumlu yönleri nelerdir?

• Aileyi parçalanmaktan korur.  
• Yaşlı birey aile yaşamının    bir parçası olmaya devam eder.
• Bireyin kendi alıştığı ve rahat olduğu ortamda yaşamını sürdürebilmesine imkân sağlar.
• Yaşlı bireyin hobilerini ve sosyal ilişkilerini sürdürmesine imkân sağlar. 
• Bakım alan yaşlı bireyin ve yakınlarının yaşam kalitesini artırır.
• İyileşmeyi hızlandırır.

Kurumda Bakım nedir?

Yaşlı bireylerin bireysel, fiziksel, sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılandığı, sosyal ilişkilerinin ve aktivitelerinin desteklendiği, boş zamanları değerlendirmeye yönelik etkinliklerin yapıldığı bakım şeklidir.

Kurumsal hizmetlerde yaşam kalitesini arttırmanın öncelikli yollarından biri, yaşlı bireylerin kendilerini rahat ve huzurlu hissedebilecekleri ortamların oluşturulmasıdır. Bu bağlamda mekanın kalitesini artırmak için nelere dikkat edilmeli?

Ev benzeri tasarımlar

• Geniş yaşam birimi   alanları
• Odaların ve koridorların güneş alması
• Banyo ve mutfak gibi yaşam   alanlarının uygun tasarımları
• Sosyal alanlarının sayısını arttırma
• Kent ve sosyal aktivitelere yakın bir konum
• Asansör sistemi

Koruyucu sağlık, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini sağlık hizmetlerinden ayıran

en belirgin noktaları nelerdir?

• Toplum düzeyinde hizmet
• Toplumsal düzeyde sorumluluk
• Riski belirlemek
• Riski düşürmek,
• Hastalığı önlemek
• Davranışsal ve sosyal müdahaleler