Portföy Yönetimi Dersi 2. Ünite Özet

Finansal Varlık Yatırımlarında Beklenen Getiri ve Risk

Yatırım, bugünkü varlık(servet) düzeyinden daha fazlasına sahip olmak, diğer bir ifade ile getiri elde etmek amacıyla yapılır. Yatırımlarda elde edilecek getirinin mümkün olduğunca yüksek, riskin de düşük olması amaçlanır. Diğer bir ifade ile belirli bir risk düzeyinde getirinin en yüksek ya da belirli bir getirinin en düşük riskle elde edilmesi istenir. Yatırım aracının pay senedi olması durumunda bir dönemlik getiri oranı;

r = ( P _t - P _t -1)+ D _t / P _t eşitliği ile bulunabilir.

Eşitlikte;

r = Pay senedinin bir dönemlik getiri oranı
P _t = Pay senedinin dönem sonu fiyatı
P _t -1= Pay senedinin dönem başı fiyatı
D _t = Pay senedine ödenen kar payını

göstermektedir.

Bileşik faiz yaklaşımında ise dönem getirisi bir ile toplanıp, yıldaki dönem sayısı kadar üs alınarak ve bulunan değerden bir çıkarılarak hesaplanmaktadır. Bu ifade aşağıdaki gibi formüle edilebilir:

YG = (1+DG) ^m - 1

YG = Yıllık getiri oranı
DG = Dönemlik getiri oranı
m = Yıl içindeki dönem sayısı

Bileşik faiz yaklaşımı ile bulunan getiri oranına efektif getiri oranı da denir.

Beklenen Getiri ve Riskin Ölçümü

Bir yatırım aracının beklenen getirisi ve riski olasılık dağılımıyla ya da tarihi verilerden hareketle belirlenebilir.

Olasılık Dağılımı ile Beklenen Getirinin Belirlenmesi

Finansal varlığın beklenen getirisi, farklı koşullarda beklenen getirilerin olasılıkları ele alınarak belirlenebilir. Kitabın 39. Sayfasındaki formüller kullanılarak varyans ve standart sapma hesaplanabilir.

Tarihi Verilerden Hareketle Beklenen Getirinin Belirlenmesi

Tarihi verilere dayalı olarak finansal varlığın beklenen getirisi; geçmiş dönemlerde elde edilen ortalama getiri ile, riski ise bu getirinin değişkenliği ile belirlenmektedir.

Reel Getirinin Hesaplanması

Enflasyonun olduğu durumlarda elde edilen getiri oranının, yatırımcının satınalma gücünde artışı(azalışı) göstermeyebilir. Dolayısıyla reel getirinin belirlenmesi doğru yatırım kararı için gereklidir.

Nominal getirinin enflasyondan arındırılmasında aşağıdaki eşitlik kullanılır:

RGO = [(1+ NG) / (1 + EO)] - 1

Burada;

RGO = Enflasyondan arındırılmış getiri (Reel getiri) oranı
NG = Nominal getiri oranı
EO = Enflasyon oranını göstermektedir.

Yatırım Araçları

Pay Senetleri

Sermaye piyasasının temel finansal araçlarından biri olan pay senetleri, anonim ortaklıklar ile, sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıklarda ortaklık payını temsil eden menkul kıymetlerdir. Pay senetlerinin yatırımcılara sağladığı haklar şu şekilde ifade edilebilir:

• Şirketin karından pay alma hakkı
• Yeni pay alma hakkı
• Tasfiye bakiyesine katılma hakkı
• Şirket yönetimine katılma hakkı
• Oy Hakkı
• Bilgi alma hakkı

Pay Senedi Türleri

Hamiline ve Nama Yazılı Pay Senetleri : Senedin hamili kim ise, o kimsenin hak sahibi sayıldığı pay senetleri hamiline yazılı pay senetleridir.

Adi ve İmtiyazlı Pay Senetleri: Esas sözleşmede aksine bir hüküm yoksa sahiplerine eşit haklar sağlayan pay senetlerine adi pay senetleri denir.

Bedelli ve Bedelsiz Pay Senetleri: Kuruluş aşamasında ya da bedelli sermaye artırımına konu olan pay senetlerine bedelli pay senetleri denir.

Primli ve Primsiz Pay Senetleri: Nominal değerle(pay senedinin üzerinde yazılı değer) ihraç edilen pay senetlerine primsiz, nominal değerinden yüksek bir bedelle ihraç edilen pay senetlerine primli pay senedi denir.

Kurucu ve İntifa Pay Senetleri: Kurucu pay senetleri, şirketin kuruluş hizmeti karşılığı olmak üzere, şirket kârından pay alma hakkı veren ve daima kurucuların adlarına yazılı olarak ihraç edilen, belirli bir sermaye payını temsil etmeyen ve şirketin yönetimine katılma hakkı vermeyen pay senetleridir.

Pay Senetlerinde Değer Kavramları

Nominal (Kayıtlı, İtibari, Saymaca) Değer: Pay senedinin üzerinde yazılı olan değeridir.

İhraç Değeri: Pay senetlerinin şirket tarafından satışa sunulduğu değere ihraç değeri denir.

Piyasa Değeri: Pay senedinin piyasadaki arz ve talep koşullarına bağlı olarak oluşan fiyatına piyasa fiyatı denir.

Borsa Değeri: Pay senetleri borsaya kayıtlı ise borsadaki arz ve talep koşullarına bağlı olarak oluşan fiyatına borsa değeri denir.

Defter Değeri: Bir işletmenin toplam kaynaklarından toplam borçları düşüldükten sonra kalan değeri, o işletmenin özsermayesini oluşturur.

Tasfiye Değeri: Likiditasyon değeri de denilen tasfiye değeri, işletmenin tüm varlıkları paraya dönüştürülüp borçları ödendikten sonra kalan değeri ifade eder.

İşleyen Teşebbüs Değeri : İşletmenin, faaliyetlerine devam eden bir kurum olarak devredilmesin halinde bulacağı değer o işletmenin işleyen teşebbüs değerini verir.

Tasfiye değeri; piyasa değeri için alt sınırı oluştururken, işleyen teşebbüs değeri üst sınırı oluşturacaktır.

Gerçek Değer: Bir pay senedinin gerçek değeri, sahip olunan bilgilere dayalı olarak bulunan ve işletmenin olması gereken değeridir.

Pay Senetlerini Değerleme Yaklaşımları

Değerleme, herhangi bir varlığın gerçek değerini belirlemeye yönelik yapılan çalışmalardır.

İskonto Edilmiş Nakit Akışları Yaklaşımı: Bir varlığın değeri, bu varlıktan gelecekte elde edileceği tahmin edilen nakit girişlerinin iskonto edilmiş (bugünkü) değeriyle belirlenecektir.

Tek Dönemli Kar Payı Ödemeli Pay Senedini Değerleme: Bir finansal varlık, elde tutulma süresi dikkate alınarak değerlenir.

İskonto oranının belirlenmesinde bir menkul kıymetin riski ile getirisi arasındaki ilişkiyi gösteren Sermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli’nden (SVFM) faydalanmak mümkündür.

SVFM; r _i = r _f + ß ( r _m - r _f )

şeklinde ifade edilmektedir. Eşitlikte;

r _i = Beklenen getiriyi
r _f = Risksiz faiz oranını
ß = Menkul kıymetin getirisi ile pazar portföyünün getirisi arasındaki ilişkiyi
r _m = Pazarın beklenen getirisini
( r _m - r _f ) = Risk primini

göstermektedir.

Çok Dönemli Kar Payı Ödemeli Pay Senedini Değerleme: Kitabın 45. Sayfasındaki Pay senedi değerlemesinde çok dönem söz konusu olduğunda formül ile hesaplanmaktadır.

Fiyat/Kazanç Oranı Yaklaşımı: Pay senedi değerlemesinde Fiyat/Gelir ya da Fiyat/ Kazanç oranı, basitliği nedeniyle sıkça kullanılan bir yöntemdir.

Piyasa Değeri/Defter Değeri Oranı Yaklaşımı: Bu yaklaşımda; işletmenin hisse başı defter değeri işletmenin geçmiş dönemdeki ortalama Piyasa Değeri/Defter Değeri oranıyla çarpılarak değerleme yapılmaktadır.

Pay Senedi Türevleri

Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgeleri KZOB’nin en önemli özelliği şirket zarar ettiğinde zarara da ortak olunmasıdır. KZOB’de en kısa vade bir ay, en uzun vade yedi yıl olmakta, KZOB bedelleri vade sonunda bir defada ödenmektedir.

Katılma İntifa Senetleri: Ülkemiz mevzuatına göre, ortaklıklar, nakit karşılığı satılmak üzere, ortaklık haklarına sahip olmaksızın kârdan pay alma, tasfiye bakiyesinden yararlanma, yeni pay alma haklarını sağlayan Katılma İntifa Senedi(KİS) çıkarabilir. KİS nama ya da hamiline olabilir.

Oydan Yoksun Hisse Senetler: Oydan Yoksun Pay Senetleri (OYHS); ortakların sermaye artırımı ile ihraç edebilecekleri, oy hakkı hariç, sahibine kar payından ve istendiğinde tasfiye bakiyesinden imtiyazlı olarak yararlanma hakkını ve diğer ortaklık haklarını sağlayan pay senetleridir.

Tahviller

Tahvil, alacaklılık hakkı sağlayan, belirli bir meblağı temsil eden, dönemsel getiri sağlayan, misli nitelikte, seri halinde çıkarılan ve ibareleri aynı olan, uzun vadeli menkul kıymetlerdir.

Tahviller hem vade boyunca alınacak faiz ve anapara getirisi açısından, hem de piyasa fiyatındaki değer değişimi açısından pay senetlerine göre daha düşük riske sahiptir. Genellikle uzun vadeli olmakla birlikte ülkelerin ekonomik koşullarına ve ihraç eden kurumun özelliklerine bağlı olarak tahvillerin vadeleri farklı olabilmektedir.

Tahvil Türleri

Devlet Tahvili-Özel Sektör Tahvili: Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yurtiçi piyasada ihraç edilen, bir yıl ve daha uzun vadeli borçlanma senetlerine (DİBS) devlet tahvili, bir yıldan daha kısa süreli DİBS’lere ise hazine bonosu denir. DİBS’ler, hem kamunun kaynak ihtiyacının giderilmesinde hem de para ve sermaye piyasalarında önemli araçlardır.

Nama Yazılı-Hamiline Yazılı Tahviller: Nama yazılı tahviller, üzerinde gerçek kişilerin ad ve soyadları ile tüzel kişilerin ticaret ünvanlarının yazılı olduğu tahvillerdir. Nama yazılı tahviller aynı zamanda ihraççı şirketin tahvil defterine kaydedilir.

Güvenceli Tahvil-Güvencesiz Tahvil: Güvenceli tahvil, faiz ve anapara ödemeleri için ihraççı şirketin menkul ya da gayrimenkullerinin ya da bir şirketin veya bir bankanın garantisinin sözkonusu olduğu tahvillerdir.

Sabit Faizli-Değişken Faizli Tahviller: Sabit faizli tahviller, nominal faiz oranının vade boyunca değişmediği tahvillerdir.

Endeksli Tahviller: Endeksli tahviller, anapara ödemesinin enflasyondan az etkilenen bir varlığa endekslendiği tahvillerdir.

Kara İştirakli Tahviller: Bu tür tahvillerde tahvil yatırımcısının önceden saptanmış faizle birlikte, firma karlı ise belirli bir oranda kar payı alma hakkı sözkonusudur.

İkramiyeli Tahviller: Tahvillere çekicilik kazandırmak, talebi artırmak üzere kura ile çeşitli ikramiyelerin verildiği tahvillerdir.

Kuponsuz Tahviller: Tahviller faiz kuponu taşımayabilir. Faiz kuponu taşımayan tahvillere kuponsuz tahviller denir.

Geri Çağrılabilir Tahvil: İhraç eden kuruma, vade tarihinden önceki bir tarihte tahvilleri satın alma hakkı veren tahvillere geri çağrılabilir tahvil denir.

Tahvil Değerlemesi

Bir tahvilin değeri, diğer finansal varlıklarda olduğu gibi gelecekte bu tahvilden sağlanacak nakit akışlarının bugünkü değeriyle belirlenir (kitabın 50.sayfasındaki formül).

Faiz ödeme dönemleri arasında yapılan yatırımlarda tahvilin fiyatı farklı yaklaşımlarla belirlenebilmektedir. Burada daha çok kullanılan ve hem alıcı hem de satıcı açısından aynı getiriyi veren “Günlük bileşik faiz” esasına göre yapılan değerleme üzerinde durulacaktır. Bu yaklaşıma göre tahvil değerini veren formül kitabın 52. Sayfasında yer almaktadır.

Tahvil Getirisinin Hesaplanması

Tahvil ile ilgili temelde beş farklı getiri oranından bahsedilebilir. Bunlar:

1. Nominal getiri oranı,
2. Cari getiri oranı,
3. Vadeye kadar getiri oranı,
4. Geri çağırmaya kadar getiri oranı,
5. Gerçekleşen getiri oranıdır.

Nominal Getiri Oranı: Nominal getiri oranı tahvilin üzerinde yazılı kupon faiz oranıdır.

Cari Getiri Oranı: Bir tahvilin cari getiri oranı yıllık kupon faiz tutarının, tahvilin cari piyasa fiyatına oranlanmasıyla elde edilen orandır.

Vadeye Kadar Getiri Oranı ya da Vade Getirisi: Tahvilin gelecekte sağlayacağı tüm nakit akışlarının (anapara ve faiz ödemeleri) bugünkü değerini tahvilin piyasa fiyatına eşitleyen orana tahvilin vade getirisi denir.

Vadeye Kadar Ortalama Getiri Oranı: Tahvillerin getiri oranı yaklaşık olarak da hesaplanabilir.

Geri Çağırma Getiri Oranı: Bazı tahviller, tahvilde belirtilen vade tarihinden önce geri çağrılabilme özelliğine sahip olabilirler.

Gerçekleşen Getiri Oranı: Tahvilin vade ya da geri çağırma tarihinden daha kısa bir süre ile elde tutulması durumunda elde edilecek getiriye gerçekleşen getiri oranı denir.

Tahvillerde Risk ve Süre

Tahvil yatırımından istenen getiri, risksiz faiz oranı ve risk priminden oluşmaktadır. Genellikle hazine bonosu ya da devlet tahvilinin faiz oranı risksiz faiz oranı olarak ele alınır. Tahvillerle ilgili olarak başlıca risk türleri; faiz oranı riski, enflasyon riski, vade riski, ödenmeme riski, geri çağrılma riski ve likidite riskidir.

Süre ile ilgili olarak şunlar söylenebilir:

• Tahvilin süresi vadesinden daha kısadır.
• Vadeleri aynı olan iki tahvilden beklenen getirisi yüksek olanın süresi daha kısadır.
• Beklenen getirisi aynı olan iki tahvilden vadesi daha uzun olanın süresi de daha uzundur.
• Bir defada geri ödenen tahvillerin vadesi süresine eşit olur.

Tahvil Türevleri

Pay Senedi İle Dönüştürülebilir Tahviller (HDT): Şirketlerin uzun süreli fon sağlamada kullanabilecekleri araçlardan birisi de belirli koşullar altında, tahvili pay senedine dönüştürme hakkı sağlayan, kısmen sabit getirili menkul kıymet, kısmen de pay senedi niteliği taşıyan dönüştürülebilen tahvillerdir.

Değiştirilebilir Tahvil (DEF): Değiştirilebilir tahvil, ihraç eden şirketin pay senetleri yanısıra diğer şirketlerin pay senetleri ile değiştirilebilme hakkını veren tahvillerdir. Bu tahvilin pay senedi ile dönüştürülebilir tahvilden farklı hem ihraç eden, hem de diğer şirketlerin pay senetlerine dönüştürme hakkına sahip olmasıdır.

Varant

Varant, elinde bulunduran kişiye dayanak varlığı ya da göstergeyi, önceden belirlenen bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren ve bu hakkın kaydi teslimat ya da nakit uzlaşı ile kullanıldığı menkul kıymet niteliğinde bir sermaye piyasası aracıdır. Sahibine dayanak varlığı alma hakkı veren varanta call varant, satma hakkı veren varanta put varant denir. Varantlar menkulkıymetleştirilmiş opsiyon özelliği göstermektedir. Kullanım fiyatı, dayanak varlığın önceden belirlenmiş olan fiyatıdır. Varant, sadece vade tarihinde kullanım hakkı veriyorsa Avrupa Tipi Varant, vade içinde her zaman kullanım hakkı veriyorsa Amerika Tipi Varant olarak adlandırılır.

Bonolar

Hazine Bonoları

Hazine bonoları devletin kısa vadeli kamu harcamalarını karşılamak üzere çıkarmış olduğu borçlanma senetleridir. Hazine bonoları 3 ay ve katları şeklinde ve hamiline yazılı olarak ihraç edilmekte olup, iskontolu olarak satılırlar. Hazine bonoları, likidite ve ödenmeme riski sıfır olarak kabul edilen finansal varlıklardır. Hazine bonosu, kuponsuz devlet tahvili ve finansman bonosu gibi faiz kuponu taşımayan finansal varlıkların üzerinde yazılı değer (nominal değer) vade değerini göstermekte ve iskontolu olarak satışa sunulmaktadırlar.

Finansman Bonoları

Finansman bonoları şirketlerin kısa süreli fon ihtiyacını karşılamak üzere çıkardıkları borçlanma araçlarıdır. Finansman bonolarında vade genellikle 30 gün ve katları şeklinde belirlenir. Ülkemizde finansman bonoları da hazine bonoları gibi kısa vadeli, faiz kuponu taşımayan borçlanma araçlarından olup, vadesi 1 yılı aşmamaktadır.

Banka Bonoları

Banka bonoları; bankaların borçlu sıfatıyla düzenleyip ihraç ettikleri menkul kıymetlerdir. Banka bonoları, ihraççı banka tarafından belirlenen vadeye uygun iskonto oranları ile iskonto edilerek satılırlar. Hazine bonoları ya da finansman bonoları gibi iskontolu olarak satışa sunulan banka bonolarına yapılacak yatırımın getiri oranı hazine bonosuyla ilgili kısımda verilen eşitliklerden faydalanarak bulunabilir.

Altın, Gümüş ve Platin Bonoları

Ülkemizde ilgili mevzuatta altın, gümüş ve platin bonoları; İstanbul Altın Borsası üyesi bankalar ile kıymetli maden aracı kurumlarının belirli miktarda kıymetli maden cinsinden ihraç ederek iskontolu veya iskontosuz olarak sattıkları menkul kıymet olarak tanımlanmaktadır. Altın, gümüş ve platin bonolarına ilişkin ödemeler, kıymetli maden borsasında oluşan ağırlıklı ortalama fiyat esas alınarak, Türk Lirası veya ödeme tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ilan edilen gösterge niteliğinde döviz satış kuru kullanılmak suretiyle, döviz cinsinden ya da ihraç sırasında fiziki teslim öngörülmüşse kıymetli maden cinsinden aracı kuruluş vasıtasıyla yapılmaktadır.

Yabancı Sermaye Piyasası Araçları

Yabancı sermaye piyasası araçları ile ilgili mevzuatta; çıkarıldıkları ülke borsalarında alım satım konusu olan ve Sermaye Piyasası Kurulu’nca niteliği belirlenen menkul kıymetler ile hak ve alacakları temsil eden diğer kağıtlardır şeklinde tanımlanmaktadır.

Yabancı sermaye piyasası araçlarının ve bunları temsilen çıkarılan depo sertifikalarının, anapara, faiz, kar payı ödemeleri, sermaye piyasası aracının para birimi cinsinden ve bu ödemelere ilişkin giderlerin düşülmesi suretiyle olmaktadır.

Mevduat ve Mevduat Sertifikaları

Mevduat; kişi ya da kurumların istendiğinde ya da belirlenmiş bir vade sonunda geri almak üzere bankalara yatırdıkları Türk Lirası ya da yabancı paralardır. Kişi ya da kurumlar ellerindeki fonları bankaya yatırarak faiz geliri elde eder, ödeme kolaylıkları sağlarlarken tasarruflarını korumuş olurlar.

Repo ve Ters Repo

Kısa vadeli yatırım seçeneklerinden biri de repodur. Repo, menkul kıymetlerin belirli bir vade sonunda, belirli bir fiyattan geri alınmak üzere satıldığı, karşı tarafın da bu vadenin sonunda, parasını faiziyle birlikte geri almak üzere borç verdiği vadeli bir işlemdir. Satılan menkul kıymetlerin vade sonunda geri satın alınmasının taahhüt edildiği geri satın alma anlaşmasına “düz repo”, satın alınan menkul kıymetlerin vade sonunda geri satılmasının taahhüt edildiği geri satın alma anlaşmasına ise “ters repo” denir.

Repo ve ters repo işlemleri, bankalar ile yetki belgesi almış aracı kurumlar tarafından yapılabilmektedir. Repo işleminde yatırımcının elde edeceği faiz getirisi basit faiz hesaplama yöntemiyle belirlenmekte ve uygulanan faiz oranına, vadeye, işlem miktarına bağlı olarak değişmektedir.

Gayrimenkul Sertifikaları

İlgili mevzuatta gayrimenkul sertifikası, ihraççıların bedellerini inşa edilecek veya edilmekte olan gayrimenkul projelerinin finansmanında kullanılmak üzere ihraç ettikleri, nominal değeri eşit, hamiline yazılı menkul kıymettir şeklinde tanımlanmaktadır.

Gayrimenkul sertifikalarının metinlerinde aşağıda belirtilen unsurların bulunması zorunludur (SPK, Seri III, No:19):

• Gayrimenkul sertifikası ibaresi,
• İhraççının unvanı,
• Sertifikanın nominal değeri,
• Sertifikaya konu gayrimenkulün pafta, ada, parsel numarası, metrekaresi ve diğer nitelikleri,
• Sertifika sahiplerinin asli edimin yerine getirilmesini talep edecekleri tarihler ve bu edimin yerine getirilme süresi, Tali edim ve yerine getirilme süresi,
• Cezai şartlar ve yerine getirilme süresi,
• Sertifika sahibinin ödemekle yükümlü olacağı vergi, resim, harçlar ile şerefiye gibi giderler hakkında bilgi,
• İhraççı kurumun edimlerinin yerine getirilmesinin banka tarafından garanti edildiği.

Altın

Altın bilinen en eski yatırım aracı altın olmuştur. Bunun temel nedeni kolaylıkla paraya dönüştürülebilmesi, dünyanın her yerinde kabul görmesi, değerini koruyabilmesidir. Altına yatırımda genellikle değer artışından kazanç sağlama, mevcut değeri koruyabilme amaçlanmaktadır.

Yatırım Fonları

Yatırım fonları halktan katılma belgeleri ile topladıkları paralar karşılığı, pay senedi, tahvil gibi sermaye piyasası araçlarından ve kıymetli madenlerden oluşan portföyleri belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre yöneten mal varlıklarıdır.

Yatırım fonları A tipi ve B tipi olarak iki şekilde kurulabilmektedir. A tipi yatırım fonlarında portföyün en az % 25’i Türk şirketlerinin pay senetlerinden oluşur. B tipi yatırım fonlarında böyle bir sınırlama yoktur.

Gelir Ortaklığı Senetleri (GOS)

GOS, hukuki statüsü itibariyle adındaki “ortaklık” ifadesi olmakla birlikte, değişken faizli bir tahvil özelliği taşımaktadır. İstenildiği an paraya çevrilebilir, genellikle üç veya beş yıl vadeli olarak çıkarılmaktadırlar. GOS;

• Altyapı yatırımlarına devlet bütçesi dışında kaynak sağlamak,
• Soyut nitelikte olan devlet tahvili ve hazine bonosu yerine somut imajlı olan köprü ve barajların adlarını kullanarak daha kolay borçlanmak,
• Küçük kupürler çıkararak sermaye piyasasının yararlanacağı yeni bir araç yaratmak,
• Özellikle faiz geliri elde etmek istemeyen yatırımcılara ulaşmak,
• Enflasyon hızı aşağıya çekildiğinde, yüksek ve sabit faizli devlet tahvillerinin hazineye getirdiği faiz yükünü hafifletmek

amacıyla çıkarılmaktadır.

Gelire Endeksli Senet (GES)

Getirileri, Kamu İktisadi Teşebbüslerinden elde edilen ve Bütçe’ye aktarılan hasılat paylarına endekslenmek suretiyle oluşturulan GES ihracı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin çeşitlendirilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amaçlanmaktadır.

Varlık Finansman Fonları ve Varlığa Dayalı Dayalı Menkul Kıymetler (VDMK)

Varlığa dayalı menkul kıymetler ülkemizde ilk kez 1992 yılında düzenlenmiştir. VDMK, ihraççıların kendi ticari işlemlerinden doğan alacaklar karşılığında ihraç edilen menkul kıymetlerdir.

Bankalar, finansal kiralama ve finansman şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları ve ilgili tebliğde yer alan nitelikleri taşıyan aracı kurumlar varlık finansman fonu oluşturabilirler. Fon portföyüne aşağıdaki varlıklar dahil edilebilir:

• Bankaların ve finansman şirketlerinin, ipotekli konut kredileri haricindeki tüketici kredilerinden, ipotekli kredilerden, motorlu kara taşıtları kredilerinden, proje finansmanı kredilerinden ve kurumsal kredilerinden kaynaklanan alacaklar,
• İlgili mevzuat uyarınca finansal kiralama yapmaya yetkili kuruluşların yaptıkları finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar,
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Toplu Konut İdaresi Başkanlığının gayrimenkul satışından kaynaklanan alacakları,
• Fon portföyünde yer alan varlıklardan elde edilen nakdin değerlendirilmesi amacına yönelik olarak yapılan nakit benzeri kısa vadeli yatırımlar,
• Kurulca uygun görülecek diğer varlıklar.