Deprem ve Deprem Güvenliği Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kaliforniya Deprem Kurumu sisteminin içeriği nedir?

CEA 1996 yılında kurulmuştur. 2017 yılı itibarı ile Kaliforniya’da meydana gelecek depremlere karşı 14 milyar dolar ödeme gücü vardır. Hem bina hem de muhteviyatı için deprem sigortası satın alınabilir. Konutlar için ev sahipleri ve kiracılar için ayrı poliçe uygulamaları vardır. Toplumda deprem sigortası bilincinin arttırılmasını, depremlere karşı dayanıklı binalar yapılmasını ve depremlere karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili toplumun bilgilendirilmesini amaçlar

Japonya Meteoroloji Ajansı (Japan Meteorological Agency) nelerden sorumludur?

Japonya Meteoroloji Ajansı (Japan Meteorological Agency) deprem, tsunami, heyelan, volkanik patlama gibi doğa kaynaklı afetler için hem toplumu bilgilendirme, hem de mümkün olan erken uyarı sistemlerini harekete geçirmekle sorumludur

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) nasıl kurulmuştur?

1992 yıkıcı Erzincan Depremi ve sonrasında 1995 Dinar, 1998 Ceyhan depremleri ile beraber oluşan ekonomik kayıpların devlet bütçesine getirdiği ağır yük sonrasında, depremlerin yol açtığı bu kayıpların sadece ‘Devlet Baba’ nasılsa her şeyi öder zihniyetinden çıkıp; riskin hasar meydana gelmeden yönetilmesini esasına dayalı bir finansal mekanizma oluşturulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) nasıl kurumdur?

DASK kar amacı gütmeyen bir kurumdur. Dünyada gelişmekte olan bir ülkede uygulamaya konulan ilk kamu özel sigorta havuzudur. Kamudur çünkü Kurum Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’ne bağlıdır. Lakin operasyonel saha işlemlerini (poliçe alım satımı, hasar ödemeleri, bilgi işlem, halkla ilişkiler, eğitim faaliyetleri, reklam ve tanıtım kampanyaları vb) her beş yılda bir ihale usulüyle belirlenen özel bir sigorta şirketi yürütür. DASK’ın kurulduğu ilk devrede 2000-2005 arasında bu özel şirket Milli Reasürans’tır. Sonraki 2005-2010, 2010-2015 ve 2015-2020 için Eureko Sigorta seçilmiştir.

Zorunlu deprem sigortası nedir?

DASK, Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) satmaktadır. Sigorta poliçeleri 365 gün/ yani 1 yıllık poliçelerdir. Prim denilen bir ücret ödenerek sigorta poliçesi satın alınır. ZDS sadece belediye sınırları içindeki konutlar için yapısal hasarları kapsar. 

DASK Zorunlu Deprem Sigortası Arayüzünde Sigorta Primi ve Sigorta Bedelinin belirlenmesi için neler gereklidir?

DASK Zorunlu Deprem Sigortası Arayüzünde Sigorta Primi ve Sigorta Bedelinin belirlenmesi için binanın bulunduğu il, ilçe ve mahallesi, bina yapı tarzı, bina inşaa yılı, daire yüzölçümü, yenileme bilgisi, toplu bin evin bulunduğu
tehlike bölgesi, yüzölçümü, bina yaşı ve bina cinsi bilgilerini girerek DASK’ın internet sayfasındaa indirimi gibi bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Zorunlu Deprem Sigortası hesaplaması nelere göre yapılmaktadır?

ZDS için Türkiye’deki 5 deprem tehlike bölgesi (1 en yüksek tehlikeli-5 en düşük tehlikeli) ve 3 çeşit (yığma/kagir, betonarme ve diğer) esas olmak üzere 15 çeşit prim tarifesi uygulanmaktadır. Evin bulunduğu tehlike bölgesi, yüzölçümü, bina yaşı ve bina cinsi bilgilerini girerek DASK’ın internet sayfasında (https://www.dask.gov.tr/) yıllık ne kadar deprem sigortası primi ödenmesi gerektiği hesaplanabilmektedir.

DASK hasar oluşumundan sonra ödemeyi nasıl yapmaktadır?

DASK olası depremlerden meydana gelen hasar talepleri için olay yerine bir eksper göndermektedir. Konuttaki hasar incelenir ve en geç 1 ay içinde ödeme yapılmaktadır. 

DASK deprem sonrası oluşan hangi kayıpları karşılamamaktadır?

ZDS sadece belediye sınırları içindeki konutlar için yapısal hasarları kapsar. Olası bir depremde konutta depreme bağlı oluşacak yapısal hasar; deprem sonrası ikincil tehlike olarak oluşan infilağa bağlı yapısal hasar; yer kaymasına bağlı yapısal hasar;
yangına bağlı yapısal hasar ve tsunamiye bağlı yapısal hasarlar teminat kapsamı altındadır. Bunun dışındaki hiçbir kaybı DASK karşılamamaktadır. 

DASK hasar karşılamasının yanı sıra başka ne gibi amaçları vardır?

Eğitim ve halkı bilinçlendirerek farkındalığı arttırma faaliyetleri, operasyonel saha işlemleri, depreme dayalı bina yapımını teşvik etmek gibi temel amaçları vardır.

Yeni Zelanda deprem riski için neler yapmaktadır?

Yeni Zelanda, 1946 yılında, İkinci Dünya Savaşı’nı takiben bütün sigorta poliçelerine deprem riski eklenmiş ve hasarlar kapsama alınmıştır. 1946’da kurulan Yeni Zelanda Deprem Komisyonu deprem sigortası ve toplumun afetlere karşı kapasitesinin arttırılmasında önemli bir rol oynar. 

Çin Halk Cumhuriyeti deprem riski için neler yapmaktadır?

Çin Halk Cumhuriyeti 1971 yılında, depremlere karşı izleme, araştırma ve müdahale etme amacıyla kurulmuş olan Ulusal Deprem Yönetimi (National Earthquake Admission) yeniden yapılandırılarak 1998 yılında Çin Deprem Yönetimi (China Earthquake Administration-CEA) adını almıştır. CEA’nın amacı depremlere karşı
tedbir alma ve zarar azaltmaktır. Belediyelerde, illerde ve bölgelerde CEA’nın birimleri ve temsilcilikleri bulunmaktadır Ülkede halihazırda bir deprem sigortası uygulaması mevcut değildir, lakin uluslararası sistemleri incelemektedirler.

Meksika deprem riski için neler yapmaktadır?

Meksika’da Ekonomi Bakanlığı bünyesinde Afet Önleme Fonu (FONDEN) özellikle depremlere bağlı oluşabilecek zararlara karşı kullanılmaktadır. Eylül 1985’te başkent Mexico City’de meydana gelen, 6000 kişinin yaşamını yitirdiği yıkıcı deprem sonrasında 1986’da Meksika Hükümeti bu fonu başlatmıştır. Meksika’da her sene hükümet yaklaşık 1.5 milyar doları afetlere karşı zarar görebilir kamu binalarının yeniden yapılandırılması
için harcamaktadır

Filipinler deprem riski için neler yapmaktadır?

Filipinlerde, depremlerin ekonomik kayıplarını azaltabilmek içinse ülkemizdeki DASK sistemini de baz alan, kamu-özel sigorta sistemi olarak Filipinler Deprem Sigortası Kurumu’nu kurma faaliyetleri 2013 yılında Asya Kalkınma Bankası’nın desteğiyle başlamıştır.

Hindistan deprem riski için neler yapmaktadır?

Hindistanda meydana gelen 2001 Gujarat Depremi sonrasında mikrosigorta yöntemi ülkede ilk kez uygulanmış olup, gelir düzeyi düşük hanelerde evin hanımına ödeme yapılarak aile bütçesi desteklenmiş ve deprem sonrasında normal hayata dönüş süreci düzenlenmiştir.

Pakistan deprem riski için neler yapmaktadır?

Deprem sigortası uygulaması henüz mevcut değildir

Şili deprem riski için neler yapmaktadır?

Şili'de binaların deprem yönetmeliğine uygun inşa edilmesine dikkat edilmektedir. Depremlerin ekonomik kayıpları ise genellikle sigortacının sigortası diye adlandırabileceğimiz ‘reasürans’ sistemi ile en aza indirgenmektedir

Endonezya deprem riski için neler yapmaktadır?

Endonezya’da Standart Endonezya Deprem Poliçesi adı verilen bir deprem
sigorta sistemi mevcuttur. MAIPARK adı verilen sistem bünyesinde hem konut hem işyerlerine depremlere karşı sigorta teminatı sunmaktadır. 2015’ten beri faaldir

İran deprem riski için neler yapmaktadır?

ran’da 2003 yılında Bam’da meydana gelen depremde 26000 kişi yaşamını yitirmiştir. Deprem sonrası Bam şehrinin yeniden yapılandırılması yapılmış iyi çalışmalara örnektir. 2018 yılı başında Kermanşah’da meydana gelen deprem sonrasında, devlete ait İran Sigorta Şirketi deprem sigortası sistemi için çalışmalara başlamıştır

Amerika Birleşik Devletler deprem riski için neler yapmaktadır?

Amerika Birleşik Devletleri’de ‘all-hazard’ yani bütün afetlere karşı hazırlıklı olunması politikası esastır ve uygulanmaktadır. Depremler açısından ele aldığımızda Kaliforniya Deprem Kurumu (California Earthquake AuthorityCEA) ülkedeki depremlerden oluşabilecek zararların azaltılması ve olası durumda hasarın karşılanması için uygulamada olan bir sigorta sistemidir.