Afetlerde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Herhangi bir kentsel arama kurtarma çalışmasında karşılaşılabilecek tehlikeler nelerdir?

1. Hasar görmüş altyapılar

2. Olay yerine ulaşım

3. İkincil çökmeler

4. Yangınlar

5. Gaz patlamaları

6. Su baskınları

7. Toksik ve kimyasal maddelere, gaz ve toza maruz kalmak

8. Düşen-uçan nesneler

9. Düşme tehlikeleri ve delici kesici cisimler

10. Elektrikle ilgili tehlikeler

11. Tehlikeli iş makineleri

12. Gürültü

13. Kirlenmiş su ve hava

14. Dekontaminasyon

15. Sağlıksız beslenme

16. Zorlu hava şartları

17. Fiziksel ve psikolojik olarak göreve hazır olmama

18. Güvenlik

Hava ulaşımında olay yerine ulaşım tehlikeleri nelerdir?

• ani sıcaklık değişimleri,

• hava hastalığı (uçak tutması),

• ekipmanların yükleme ve boşaltmasıyla ilgili tehlikeler,

• helikopter kullanılıyorsa inme ve binme

Karayolu ulaşımında güvenlikten taviz vermemek için dikkat edilecek hususlar nelerdir?

• Hiçbir zaman alet ve edevatın taşınacağı açık kasa gibi yerlerde personel taşınmamalıdır.

• Personel için güvenli oturma imkânları sağlanmalıdır.

• Araç kullanılırken aynı zamanda haritaya bakma gibi işler yapılmamalıdır.

• Alet ve ekipmanlar kapalı kutularında taşınmalıdır.

• Araçların bakımları düzenli olarak yapılmalıdır.

• Mümkünse konvoy hâlinde gidilmelidir.

• Araçlar uygun bir şekilde işaretlenmelidir

Toksik ve kimyasal maddelere, gaz ve toza maruz kalma durumunda yapılması gerekenler nelerdir?

Ortamda bulunması muhtemel toksik ve kimyasal maddeler hem afetzedelerin hem de arama kurtarma ekiplerinin yaşamını tehlikeye atmaktadır. Bu nedenle olay yerinde toksik ve kimyasal maddelerin olup olmadığı tespit edilmelidir. Varsa koruyucu tedbirler alınarak ortam tehlikeli maddelerden arındırılmalıdır. Ayrıca çalışmalar esnasında birikmiş gazlara ve yoğun toza da maruz kalınabilir. Bunlar için de gerekli kişisel koruyucu donanım muhakkak kullanılmalıdır

Elektrikle ilgili tehlikelerde yapılması gerekenler nelerdir?

Enkazda kopmuş hâldeki elektrik telleri, arama kurtarma ekipleri için son derece tehlikelidir. Bu nedenle çalışma yapılan bina hatta mümkünse bölgenin elektriği mutlaka kesilmelidir.

Kirlenmiş su ve hava durumlarında yapılması gerekenler nelerdir?

Bir afet sonrası hava ve su kaynaklarının kirlenmiş olma ihtimali çok yüksektir. En doğrusu temiz olup olmadığı kesinleşinceye kadar çevredeki su kaynaklarının kullanılmamasıdır. Ekipler olay mahalline giderken yanlarında yeteri kadar temiz su götürmeli veya ekipmanları arasında su arıtma cihazları da bulundurmalıdırlar.

Dekontaminasyon için alınacak önlemler nelerdir?

Arama kurtarma çalışmaları kapsamında ölü ve yaralılarla ve vücut sıvılarıyla temas edilmektedir. Bu temaslar esnasında eldiven, maske ve göz koruyucuların kullanımı ihmal edilmemelidir. Kullanılmış eldivenler özenle çıkarılmalıdır. Atıklar tıbbi atık kaplarına atılmalıdır. Mümkünse eller her temastan sonra yıkanmalıdır. Bütün alet ve edevat en kısa zamanda temizlenmelidir.

Bina çökmelerinde ekiplerin değerlendirme yaparken dikkat etmesi ve araştırması gereken hususlar nelerdir?

1. Binanın Çökme Nedeni

2. Olay Yerindeki Tehlikeler

3. Binanın Yapısı

4. Binada Bulunanların ve Mahsur Kalanların Sayısı

5. Çökmenin Ne Zaman Olduğu

6. Hava Şartları

7. Binanın Çökme Şekli

Bina çökme sebepleri nelerdir?

Depremler, Yangınlar, Binaların aşırı yüklenmesi, Projelendirme hataları, Yapım tekniklerine uygun inşa edilmeme, Binalardaki yaşlanmalar, Bilinçsiz tadilatlar, Toprak kaymaları, Gaz ve basınçlı kap patlamaları, Sabotaj ve terör

Binanın yapısı konusunda araştırılması gereken hususlar nelerdir?

• Binanın kullanım amacı (konut, hastane, yurt, okul, fabrika, iş yeri ve benzeri) • Binanın taşıyıcı sistemi (betonarme, ahşap, yığma, çelik) • Binanın boş ya da kullanılan bir bina olup olmadığı • Binanın kat sayısı ve katlardaki daire/bağımsız bölüm sayısı • Binada daha önce yangın veya benzer bir olay yaşanıp yaşanmadığı • Binada restorasyon, tadilat ve sonradan eklemeler yapılıp yapılmadığı • Binada kullanılan yapı malzemesinin standartlara uygun olup olmadığı Bu veriler; • İhtiyaç duyulan kurtarma ekibi ve personel sayısı, • İhtiyaç duyulan sağlık ekibi, • İhtiyaç duyulan iş makinelerinin cinsi ve sayısı, • Operasyonlarda kullanılacak arama ve kurtarma teknikleri, • Çöken bina ile ilgili ortaya çıkabilecek tehlikeler, • Çökmenin nedeni

Arama kurtarma ekiplerinin çökme zamanına bağlı olarak yapacağı değerlendirmelerdeki öncelikler nelerdir?

• Binada mahsur kalanların sayısı, • Binada mahsur kalanların yerleri, • Can kayıpları ve yaralananların sayısı,• Çökme sonucu oluşabilecek tehlikeler, • Kurtarma çalışmalarındaki strateji ve öncelikler belirlenebilir.

Binalarda en sık görülebilecek çökme şekilleri nelerdir?

• Yamyassı (yığılmalı) çökme • Destekli yana çökme • Desteksiz yana çökme • V şeklinde çökme • A şeklinde çökme

Arama kurtarma operasyonlarında çalışacak ekipler kimlerdir?

• AFAD ekipleri • İtfaiye ekipleri • Sağlık ekipleri • Kolluk kuvvetleri (polis ve askerî birlikler) • Yurt dışından gelen arama kurtarma ekipleri • Diğer kamu kuruluşlarının arama kurtarma ekipleri • Gönüllü kuruluşların arama kurtarma ekipleri • Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör çalışanları • Gerekli görüldüğü durumlarda vatandaşlar

Güvenli bölgeler nerelerdir?

• Bina dışında çökme alanının uzağında, • Eğer dışarı çıkmak çok zaman alacaksa ya da mümkün değilse merdiven boşluğu ya da başka güvenli bir alan, • Bazı durumlarda ise tahkimatla ya da başka yöntemlerle güçlendirilmiş (güvenli) hasarlı bir bina olabilir.

Dayanak ve destek çalışmalarında kullanılan malzemeler ve araçlar nelerdir?

• Değişik kalınlık ve boyutlarda keresteler • Mekanik destek ayakları • Vidalı destek ayakları • Hava yastıkları • Krikolar • İş makineleri • Takozlar • Halatlar

Dayanak ve destek türleri, çöken binalarda hasarlı yapısal elemanların özellikleri ve hasar şekillerine göre açıklayınız.

• Dikey destek • Yatay destek • Pencere ve kapı destekleri • İç destek • Dış destek

Dikey destek uygulaması nasıl yapılır?

Dikey destekler bir yapıda hasar görmüş herhangi bir bölümün üstündeki ağırlığın taşınmasına destek olmak ve tamamen çökmesine engel olmak için inşa edilirler. Bu yöntemde mekanik, vidalı destek elemanları kullanılabileceği gibi ahşap destekler de kullanılabilir.

Yatay destek uygulamasını açıklayınız.

Yatay destekler içeriden ve dışarıdan kullanılabilir. Yatay destek uygulaması genellikle koridorlarda, girişlerde, hava boşluklarında ve yapıların aralarında hasar görmüş veya sabit olmayan duvarları desteklemek için kullanılır. Bu uygulamanın temel amacı, zarar görmüş normal giriş yollarının açılmasını sağlamaktır. Yatay destek hem personel hem de kazazedelere emniyetli bir alan sağlayarak kurtarma operasyonunun seyrine izin verir.

Enkazda yatay yönde ilerleme ne demektir?

Yatay yönde ilerleme; çökmüş bir binanın üst üste gelmiş kat aralarındaki afetzedelere ulaşmak amacıyla dehliz (tünel) açma çalışmalarına denir

Enkazda düşey yönde ilerlemeyi açıklayınız

Düşey yönde ilerleme çalışmaları, alt bölümlerdeki afetzedeye ulaşmak amacıyla en yakın bölgede üstten alt bölümlere doğru yapılan kuyu açma çalışmasıdır. Enkaza yandan girişe göre daha güvenlidir. Ancak enkaz eğilimli yıkılmış ise kayma tehlikesine dikkat edilmelidir.