Karar Modelleri Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Belirsizlik Ortamında Karar

1. Soru

İyimserlik ölçütüne göre karar verici kazanç yapılı bir problem ile karşı karşıya ise ne yapmalıdır?
karar olarak seçilir.

Cevap

Öncelikle her karar alternatifi için strateji tablosunun satırlarında yer alan en büyük değerleri belirler. Daha sonra, belirlenen bu değerler içinden en büyük değere sahip karar alternatifi en iyi karar olarak seçilir.


2. Soru

Belirsizlik ortamında kullanılan karar ölçütlerini nelerdir?

Cevap

İyimserlik ölçütü, Kötümserlik ölçütü, Uzlaşma ölçütü, Eş olasılık ölçütü


3. Soru

İyimserlik ölçütünde hangi felsefe ile hareket edilir?

Cevap

İyimserlik ölçütünde her ne olursa olsun “benim için hep en iyi durumlar ortaya çıkar” felsefesi benimsenir.


4. Soru

İYİMSERLİK ÖLÇÜTÜNÜ KİM GELİŞTİRMİŞTİR?

Cevap

PLUNGER


5. Soru

Belirsizlik ortamında karar verme ne demektir?

Cevap

Dolayısıyla doğal durumların ortaya çıkma olasılıklarının bilinmediği karar verme durumu; belirsizlik ortamında karar verme olarak tanımlanır.


6. Soru

..............ölçüte göre karar verici her zaman şanslı olduğu ve gelecekte ortaya çıkabilecek doğal durumlar içinden hep en iyisi ile karşılaşacağı varsayımı ile hareket eder.

Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.

Cevap

İYİMSERLİK ÖLÇÜTÜ


7. Soru

İyimserlik ölçütü ne demektir?

Cevap

PLUNGER tarafından geliştirilen bu ölçüt, iyimser bir tutuma sahip karar vericinin yaklaşımını yansıtır.


8. Soru

İyimserlik ölçütünün amacını açıklayınız. 

Cevap

Bu ölçüte göre karar verici her zaman şanslı olduğu ve gelecekte ortaya çıkabilecek doğal durumlar içinden hep en iyisi ile karşılaşacağı varsayımı ile hareket eder. İyimserlik ölçütü yaklaşımında, karar verici hangi karar alternatifini seçerse seçsin, strateji tablosunun satırlarında yer alan her karar alternatifinin en yüksek kazanç veya en düşük maliyet değerleri ile karşı karşıya kalacağını düşünür. Her karar alternatifinin en uygun değerlerinden de en büyük kazanç veya en küçük maliyete sahip kararın kendisi için geçerli olacağını kabul eder. İyimserlik ölçütünde karar verici, kazanç yapılı problemlerde “kazanabileceğim en büyük kazançlardan en büyüğünü seçerim” felsefesi ile hareket ederken maliyet yapılı problemlerde “ortaya çıkabilecek en küçük maliyetlerden en küçüğünü seçerim” felsefesi ile hareket etmektedir.


9. Soru

Uzlaşma ölçütünü kim önermiştir?

Cevap

HURWICZ


10. Soru

KÖTÜMSERLİK ÖLÇÜTÜNDE AMAÇ NEDİR?

Cevap

WALD tarafından önerilen bu ölçütte karar verici kötümser bir yapıya sahip olup hangi stratejiyi seçerse seçsin kendisi için en kötü sonucu verecek doğal durumun gerçekleşeceğine inanır ve bu inançla karar verir. Her ne olursa olsun “benim için hep kötü durumlar ortaya çıkar” felsefesini benimseyen karar vericilerin uyguladığı bir tekniktir. Kötümserlik ölçütü yaklaşımında karar verici hangi karar alternatifini seçerse seçsin, strateji tablosunun satırlarında yer alan her bir karar alternatifinin en düşük kazanç veya en yüksek maliyet değerleri ile karşı karşıya kalacağını düşünür. Kötümserlik ölçütünde karar verici, kazanç yapılı problemlerde “kazanabileceğim en küçük kazançlardan en büyüğünü seçerim” felsefesi ile hareket ederken maliyet yapılı problemlerde “ortaya çıkabilecek en büyük maliyetlerden en küçüğünü seçerim” felsefesi ile hareket etmektedir.


11. Soru

UZLAŞMA ÖLÇÜTÜNDE AMAÇ NEDİR?

Cevap

Belirsizlik ortamında karar vermede iyimserlik ve kötümserlik iki uç durum olarak karşımıza çıkmaktadır. HURWICZ, karar probleminin doğasına ve karar vericinin içinde bulunduğu psikolojik duruma ilişkin daha esnek davranması amacı ile iyimserlik ve kötümserlik ölçütlerini bir arada kullanmasına imkan tanıyan bir ölçüt önermiştir. Uzlaşma olarak tanınan bu ölçütte, karar vericinin iyimserlik düzeyini belirten bir katsayıdan yararlanılır.


12. Soru

Belirsizlik ortamında, karar verici karşı karşıya kaldığı karar probleminde hangi seçeneklere sahip olduğunu
ve bu seçenekler seçildiğinde hangi doğal durumlarla karşılaşabileceğini bilir. Ama ......................................................

Yukarıdaki boşluğu doldurunuz. 

Cevap

Belirsizlik ortamında, karar verici karşı karşıya kaldığı karar probleminde hangi seçeneklere sahip olduğunu ve bu seçenekler seçildiğinde hangi doğal durumlarla karşılaşabileceğini bilir. Ama her seçenekte karşılaşabileceği doğal durumların ortaya çıkma olasılıklarını bilemez.


13. Soru

EŞ OLASILIK ÖLÇÜTÜNDE AMAÇ NEDİR?

Cevap

Eş olasılık ölçütünde, karar verme durumunda olan karar verici, ortaya çıkabilecek olayların eşit
şansa sahip olduğu varsayımı ile hareket eder.


14. Soru

Kötümserlik ölçütünde karar verici hangi felsefe ile hareket eder?

Cevap

Kötümserlik ölçütünde “benim için hep kötü durumlar ortaya çıkar” felsefesi benimsenir.


15. Soru

Kötümserlik ölçütünü kim önermiştir?

Cevap

WALD


16. Soru

Karar verme durumunun karmaşık olma nedenini yazınız. 

Cevap

Karar verme durumunun karmaşık olma nedeni, karar vericinin karar problemiyle ilgili kontrol edemediği değişkenlerin belirsizlik durumudur.


17. Soru

EŞ OLASILIK ÖLÇÜTÜ KİM TARAFINDAN GELİŞTİRİLMİŞTİR?

Cevap

LAPLACE


18. Soru

Doğal durumların ortaya çıkışlarına ilişkin karar vericinin herhangi bir olasılık değerine sahip olmadığı duruma .......... denir.

Yukarıdaki boşluğu doldurunuz. 

Cevap

Doğal durumların ortaya çıkışlarına ilişkin karar vericinin herhangi bir olasılık değerine sahip olmadığı duruma belirsizlik denir.


19. Soru

.....................karar vericinin iyimserlik düzeyini belirten bir katsayıdan yararlanılır.

Yukarıdaki boşluğu doldurunuz. 

Cevap

Uzlaşma ölçütünde, karar vericinin iyimserlik düzeyini belirten bir katsayıdan yararlanılır.


20. Soru

İyimserlik ölçütüne göre karar verici kazanç yapılı bir problem ile karşı karşıya ise, öncelikle ................

Yukarıdaki boşluğu doldurunuz. 

Cevap

İyimserlik ölçütüne göre karar verici kazanç yapılı bir problem ile karşı karşıya ise, öncelikle her karar alternatifi için strateji tablosunun satırlarında yer alan en büyük değerleri belirler. 


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v