İşletim Sistemleri Dersi Genel Özet

Giriş

Kişisel bilgisayar işletim sistemleri, masaüstü ya da dizüstü bilgisayarlarda çalışan, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlayan bir yazılımlar bütünüdür. İşletim sistemleri açık kaynak kodlu işletim sistemleri ve kapalı kaynak kodlu işletim sistemleri olmak üzere ikiye ayrılır. Bilgisayar yazılımlarını oluştururken kullanılan kod bütününe kaynak kodu denir. Açık kaynak işletim sistemleri açık kaynak yazılım kodlu olduğu için isteyen herkese açık olarak hazırlanmış işletim sistemleridir. Açık kaynak kodlu yazılımlar uyarlanabilir, sağlam, hızlı ve güvenlidir. Açık kaynak kodlu işletim sistemlerine örnek olarak Ubuntu, Linux, Pardus, Debian gösterilebilir. Açık kaynaklı işletim sistemleri iki farklı lisansı kullanır. Bunlardan biri GNU diğeri ise GPL (GNU Public Licence)’dir ve kullanıcılara belirli bir yazılımı kullanma, dağıtma, üzerinde değişiklik yapma ve değiştirdiği şeklini dağıtma hakkı verirler. Kapalı kaynak kodu işletim sistemlerinde ise kaynak kodu kamuya açıklanmamıştır. Bir başka deyişle bilişim uzmanları tarafından kaynak kodu paylaşılmayan işletim sistemleridir. Ücretli olarak bilgisayara yüklü olarak gelir ya da kullanıcılar işletim sistemlerinin kendi web sitelerinden ücret bedelini ödeyerek erişebilirler. Windows ve MAC OS kapalı kaynak işletim sistemlerine örnek olarak verilebilir.

Windows İşletim Sistemi

Microsoft tarafından geliştirilen Windows işletim sistemi masaüstü pazarında en yaygın kullanılan işletim sistemidir. Windows işletim sistemi düşünüldüğünde ilk akla masaüstü veya dizüstü bilgisayarlardır. Ancak Windows’un son sürümü olan Windows 10 işletim sisteminin masaüstü bilgisayardan akıllı telefonlara, tablet bilgisayarlardan giyilebilir teknolojilere kadar çoklu platformu desteklediğini görmekteyiz. Uygulamaların Windows Evrensel Uygulama Platformu (Windows Universial App Platform) üzerine inşa edilmeye başlamasından sonra uygulamaların yönetimi daha kolay ve daha güvenli olduğu görülmüştür.

Windows ilk kez 1982’de duyuruldu ancak geliştirilmesi üç yıl kadar sürdü. İlk kez 1985’te piyasaya sürüldü. 1987’de ikinci sürümü yayımlandı; hemen ardından 1988’de Microsoft satışlarına göre dünyanın en büyük kişisel bilgisayar yazılım firması oldu. 1990 yılında üçüncü sürümü yayımladıktan sonra Windows iki yıl içinde 10 milyon kopya satarak o güne kadar en çok kullanılan Windows işletim sistemi oldu. Windows 3.0 ile birlikte Windows yazılım geliştirme seti (SDK) de yayımlandı.

1993’te Microsoft, şirketlerin iş yerinde bilgisayar gereksinimleri için bir çözüm olarak Windows NT işletim sistemini piyasaya sürdü. 1995 yılında Windows 95 yayınlamdıktan beş hafta içinde 7 milyon kopya sattı. Windows 95, başlat menüsü, görev çubuğu ve her pencerede simge durumunu küçültme, ekranı kaplama ve kapatma düğmelerinin olduğu ilk işletim sistemi olarak tarihe geçti. 1998 yılında yayımlanan 16-bit/32-bit arası çalışan Windows 98, tüketiciler için daha rahat çalışan ve daha rahat kullanılan bir işletim sistemi olması için özel olarak tasarlandı. Ardından teknik olarak Windows 95 kod tabanını kullanan Windows Me piyasaya sürüldü. Windows Me sunduğu dijital medya teknolojisiyle kullanıcılara eğlenceli ve keyifli fırsatlar sunuyordu. 2000 yılında Windows NT.4.0 ardılı ise Windows 2000 işletim sistemi piyasaya sürüldü. Windows 2000 ise gelişmiş ağ ve kablosuz ürünlere yönelik donanım desteği sunması açısından önemli yenilikler sağladı. 2001 yılında Microsoft’un hem kişisel bilgisayarlar hem de sunucu sistemleri için ürettiği işletim sistemi olarak geliştirdiği Windows XP dünya çapında bir milyar müşteriye ulaştı. 25 farklı dilde sunulan Windows XP; kullanışlılığı, hızı ve güvenlik güncellemeleri ile tüketiciler tarafından oldukça ilgi gördü. Daha sonraki sürüm olan Windows Vista, 2006 yılında güçlü güvenlik sistemi ile piyasaya sürüldü. Bu işletim sistemi 35 dilde müşterilerine sunuldu.

2009 yılında çıkan Windows 7 işletim sistemi ile birlikte ilk Windows dokunma teknolojisi kullanılmaya başlandı. 2012 yılında yayımlanan Windows 8 ise hem tablet hem de bilgisayarlar için hem dokunarak hem de fare ve klavyeyle rahatlıkla kullanılabilen, önceki sürümlerden çok farklı bir işletim sistemi olarak tarihe geçti. 2015 yılında Microsoft sadece bilgisayarları değil çoklu platformları da destekleyen mobil ve bulut teknolojilere yönelik gereksinimleri karşılamak için tasarladığı Windows 10 işletim sistemini piyasaya sürdü.

Windows işletim sistemi bilgisayarlara kurulu olarak gelmektedir. Kurulum bedeli cihazın toplam maliyetine dahil edilmiştir. Bilgisayarda yüklü olan Windows sürümü, Bilgisayar Ayarlarından Bilgisayar Bilgileri bölümüne veya Denetim Masasından Sistem menüsüne tıklayarak incelenebilir.

Windows 10 kurulumu gerçekleştirmeden önce bilgisayarda İnternet bağlantısının olup olmadığı kontrol edilir. Bilgisayardaki USB veya harici depolama cihazında indirme için yeterli veri depolama alanı olması gerekmektedir. Ortam oluşturmak için en az 4GB’lık boş bir USB veya DVD (yazıcı) olması gerekir. Windows 10’u yüklemek istediğiniz cihaz ise 32 bit veya 64 bit işlemci gücüne sahip olması gerekir.

Windows 10 işletim sistemi, kullanıcıları Microsoft hesabı ile oturum açmasına zorlar. Böylece kullanıcılar, cihazlar arasında ayarları ve uygulamaları kolay senkronize edebilirler. Bu sayede bulut tabanlı hizmetler daha rahat yönetilebilir. Bunun için Ayarlar aracından Ayarlarınızı Senkronizasyona Aç’ı etkinleştirmeniz gerekmektedir.

Windows 10 içine, bulut tabanlı dosya depolama erişimi için OneDrive entegre edilmiştir. Windows Hello, parmak izi okuyucularını ya da yüz ve iristen tanıma özelliklerini destekleyen Windows 10 cihazları için bir bakış veya dokunuş ile oturum açmak için kullanılır. Windows 10 işletim sisteminde parola yazmak zorunda kalmadan parmak izinden oturum açılabilmektedir. Ayarlar, Hesaplar, Oturum Açma ögesini seçerek Windows Hello’yu kurabilirsiniz.

Microsoft, Windows 8 işletim sisteminde Başlat Menüsünü kaldırmış, masaüstü uygulamalardan biri olarak arayüze yerleştirmiştir. Ancak kullanıcılardan gelen yoğun talep üzerine, Windows 10’da başlat menüsü yenilenerek geri dönmüştür.

Başlat menüsünün yanında arama butonu yer alır. Kullanıcıların bilgisayarlarındaki ögeleri aramaları için arama kutusu en kolay ve hızlı yöntemdir. Arama yaparken e-posta iletileri, randevuları ve kişileri içinde de arama yapılabilir. Arama kutusu, web’de arama yapmak için de kullanılmaktadır, web’de arama için Bing arama motoru eklentisini kullanır. Cortana ses destekli kişisel asistan, Windows 10 platformuna da entegre olmuştur. Cortana etkinleştirildikten sonra ses ile komut vererek de arama yapılabilmektedir.

Dosya gezgini aracına Başlat menüsünden ya da Windows logo tuşu + E tuşlarına basarak erişilebilir. Dosya Gezgini açıldığında dosyalara, klasörlere hızlı ve kolay ulaşılır.

Ayarlar menüsünün de Windows 8 PC’sinden farklı olarak tasarlandığı görülmektedir. Ayarlar uygulaması, ortak yapılandırma görevleri kapsayacak şekilde dokunmatikdostu olarak tasarlanmıştır. Genel olarak masaüstü kontrol paneli ve ilgili programlar için gezi gerektiren karmaşık işlerin kısayollarını yeni ayarlar uygulamasında bulmak mümkündür.

Kullanıcılar Sistem Ayarlarından; ekran görüntü özelliklerini özelleştirebilir, uygulamalara ilişkin bildirimleri yönetilebilir, yüklü uygulamalar silebilir, çoklugörev (multitasking) özelliklerini rahatlıkla yönetebilir, kullanıcı tabletini kullandığında dokunmatik dostu özelliğini açarak ekranı dokunmatik yapabilir, bilgisayarındaki kalan pil gücünü görebilir, ekran kilitleme ve bilgisayar uyku ayarlarını düzenleyebilir ve depolama bilgilerine erişebilirler.

Kullanıcılar Cihazlar menüsünde Bulut Bağlantılarını yönetebilir. Örneğin; yazıcı ve tarayıcı ekleyebilir, bilgisayarına bağlı cihaz ekleyebilir veya bilgisayarına hâlihazırda bağlı cihazları yönetebilir, bilgisayarın Bluetooth özelliğini etkinleştirerek Bluetooth ile bilgisayarına bağlı cihazları yönetebilir, fare ve dokunmatik fare özelliklerini özelleştirebilir, yazım hatalarını bulma özelliğini etkinleştirebilirler.

Ayarlar menüsündeki Ağ ve Internet aracı ile kullanıcılar sırasıyla kablosuz ağ bağlantısını etkinleştirebilme ve bir kablosuz ağa bağlanabilme, bilgisayarı uçak moduna alarak kablosuz ağ bağlantılarını ve Bluetooth özelliğini kapatabilme, Ethernet veya kablosuz ağ bağlantısı üzerinden veri kullanımına ilişkin bilgileri takip edebilme, sanal özel ağ (VPN) ekleyebilme, çevirmeli bağlantı kurabilme, Ethernet özelliklerini inceleyebilme, Ethernet ve kablosuz bağlantılarına yönelik Proxy sunucularını kullanabilme işlemlerini gerçekleştirebilirler.

Kullanıcılar Kişiselleştirme aracını kullanarak masaüstü zemin, renk, tema ve ekran kilit ayarlarını değiştirebilir. Başlat menüsünün görünümde değişiklikler yapmak istenirse Kişiselleştirme, Başlat ögesini seçerek Başlat menüsünde görünecek uygulama ve klasörleri değiştirebilirsiniz.

Kullanıcı Hesabı aracı ile kullanıcılar kişisel bilgisayarlarındaki hesap ayarlarına erişebilir, bilgisayar ilk açıldığında sorulan kullanıcı girişini kaldırabilir ya da kullanıcı girişine yönelik şifreyi değiştirebilirler.

Saat ve Dil Ayarları aracı ile kullanıcılar bulundukları ülkeye göre saat ve dil ayarlarını değiştirebilir, cihaz ile konuştukları dili seçebilir, uygulamalarda kullanılan yerleşik sesi değiştirebilir ve konuşmaya yönelik mikrofon ayarlarını kurabilir.

Erişim Kolaylığı aracı engelli kullanıcılar için tasarlanmıştır. Kullanıcılar anlatıcıları bir başka ifadeyle ekran okuyucularını buradan etkinleştirebilirler.

Kullanıcılar Ayarlar menüsündeki Gizlilik aracını kullanarak uygulamalardaki gizlilik seçenekleri yönetebilme, kullanıcının konum bilgilerini ve tarihçesini tutma ve temizleme gibi işlemleri yapabilirler.

Güncelleme ve Güvenlik aracı ile kullanıcılar, Windows işletim sistemi sürümünü güncelleyebilir, gerçek-zamanlı koruma, bulut-tabanlı koruma gibi ayarları etkinleştirebilir, bilgisayardaki verileri yedeklemesini yapabilir, kurtarma aracını çalıştırabilir, aktivasyon koduna ilişkin ürün anahtarını değiştirebilir, geliştiricilerin Windows Mağazası dışından uygulama kurmaları ve çalıştırmaları için izinleri de etkinleştirebilir.

Windows 10 uygulamaları Windows Store (Mağazası) üzerinden dağıtılmaktadır. Windows Mağazasından müzik, video, oyun ve uygulamalar ücretli ve ücretsiz olarak indirilebilir. Başlat’tan Mağaza ögesini tıklayarak Windows Mağazasına erişilebilmektedir.

Microsoft Edge, Windows 10 sürümü ile sunulan yeni bir web tarayıcısıdır. Web sayfaları üzerine not alma, yazı yazma, karalama, ifadeleri doğrudan vurgulama gibi işlemlerin yapılmasına izin verir. Bu işlemleri web tarayıcısı üzerinden yapabilmek için Web Notu Oluştur seçeneğinden Kalem, Vurgulayıcı, Silgi, Yazılı not ekle ve Kırp araçlarına dokunmatik ekran veya farenizle ulaşabilirsiniz.

MAC OS X İşletim Sistemi

MAC, bilgisayar üreticisi olan Apple firmasının geliştirmiş olduğu bir işletim sistemidir. Mac OS X, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarlar için tasarlanmıştır. Mac OS işletim sistemi mimarisi, BSD (Berkeley Software Distribution) ve Mach mikro çekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin’e dayanmaktadır. Bu sebepten dolayı Mac OS X, Unix tabanlı bir işletim sistemidir. Apple Mac OS X ismindeki X karakteri Roma rakamlarından seçilmiştir.

Macintosh bilgisayarlar için geliştirilen MAC OS işletim sisteminin ilk sürümü 1984 yılında Apple firması tarafından piyasaya sunuldu. Mac işletim sistemleri, MAC OS 10.9’a kadarki her bir sürümü yırtıcı dağ kedileri ile isimlendirilmiştir. MAC OS 10.9 işletim sistemi Maverick, Apple’ın vahşi doğadan ayrılıp biraz insana yönelik isim adları kullanmaya başladığını gösterir. Mavericks, toplum kurallarına uymayan başına buyruk insanlara verilen isimdir. Bir sonraki sürüm MAC OS 10.10’da ise Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletinin orta ve doğusundaki Yosemite Ulusal Parkı’ndan esinlenilmiştir. Böylece başına buyruk sistemden daha dingin ve huzur veren Yosemite ismine geçilmiştir. Bu yaklaşım dinginlik ve uyumluluğu işaret etmektedir. Yosemite’ten bir sonraki sürüm ise bu ünitede özelliklerine yer vereceğimiz sürüm olan MAC OS 10.11 El Capitan’dır. El Capitan ise Yosemite Ulusal Parkı’nda bulunan bir kaya formasyonudur. Kaptan ve lider anlamına gelmektedir. Bu bölümde MAC OS işletim sisteminin geçmişten günümüze gelişim süreci ve özelliklerine yer verilmiştir.

MAC bilgisayar satın alındığında MAC OS X işletim sistemi de kurulu olarak gelmektedir. Bilgisayarınızın işletim sistemi OS X Yosemite veya Mavericks ise El Capitan işletim sistemine yükseltilebilir. MAC OS X El Capitan işletim sistemi ilk açıldığında ekranın üst tarafında menü çubuğu ve alt tarafında Dock bulunur. Arada kalan bölüm ise masaüstü olarak ifade edilir.

Menü çubuğu; elma menüsü, uygulama menüleri, durum menüleri, Spotlight (arama), Bildirim merkezini içerir.

Dock, bilgisayar ekranınızın altında yer alır. Sık kullandığınız uygulamalara, indirilenlere ve silinen dosya ve araçlara kolaylıkla ulaşabileceğiniz bir menü çubuğudur. Dock’u büyütebilir, küçültebilir, ekranınızın soluna veya sağına taşıyabilir, ögeleri sürükleyerek ekleyebilirsiniz. Uygulamaları silmek için Dock’un dışına doğru sürüklemeniz yeterlidir.

Launchpad, Macinizdeki uygulamaların listelendiği bir yerdir. App Mağazasından bir uygulama indirildiğinde uygulama otomatik olarak Launchpad’de belirir; bu uygulamayı açmak için uygulamanın simgesine tıklamanız yeterlidir. Şayet Apple Mağazasından uygulama indirmeyip web üzerinden uygulama indirirseniz, bu uygulamayı Arayıcı (Finder)’daki Uygulamalar klasörüne taşımanız gerekmektedir. Aksi takdirde, uygulamanız Launcpad’te görüntülenmeyecektir.

Sistem Tercihleri elma menüsünden Sistem Tercihlerini tıklayarak ya da Dock’taki Sistem Tercihleri simgesini tıklayarak erişilebilir. Sistem tercihleri, MAC kişisel bilgisayarınızı özelleştirilebilmenize yarayacak birçok aracı barındırır.

MAC OS X 10.11 El Capitan işletim sistemi, zengin bir uygulama koleksiyonuna sahiptir. İnternette gezinmek için Safari, fotoğraf ve videoları yönetmek için Fotoğraflar, videoları düzenleyebilmek için iMovie, zengin enstrüman ve ses koleksiyonu ile müzik kaydı yapmak isteyen müzik tutkunları için iGarage, belge oluşturmak için Pages, hesap toplama yapmak için Numbers, sunum hazırlamak için Keynote bu uygulamalardan birkaçıdır. Ayrıca MAC bilgisayarınızı aldığınızda MAC OS X işletim sistemi ile birlikte ileti ve metin mesajları göndermek için Mail, not almak için Notlar, dijital kitap okumak için iBook, kişilerinizi tutmak için Kişiler, takviminize programınızı eklemeniz için Takvim, sesli ve görüntülü görüşme yapmak için Facetime, hatırlatmalar için Anımsatıcılar gibi kullanabileceğiz yerleşik uygulamalar sunulur. Apple Mağazası size kendi gereksinimlerinizi karşılayacak birçok yeni uygulamayı da sunmaktadır.

iCloud, Apple cihazlardaki belgelerin, fotoğrafların, notların ve kişiler gibi önemli bilgilerin son sürümlerine sahip olmanızı sağlar. Fotoğrafları, takvimleri, konumları ailenizle ve arkadaşlarınızla paylaşmanızı destekler.

Mac OS X sürümlerinden sonra macOS 10.12: Sierra (Fuji), macOS 10.13: High Sierra ve son olarak 2018 temmuz ayında macOS 10.14: Mojaven sürümü ortaya çıkmıştır. Bu yeni sürümlerde yeni bir dosya sistemi olan, SSD ve 64 bit işlemciler için geliştirilen Apple Dosya Sistemi’ne(AFS) geçilmiştir. Ayrıca yeni sürümlerde iOS uygulamaları Mac'e taşınmış, Karalık Mod özelliği eklenmiştir.

Ubuntu İşletim Sistemi

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz olarak indirilebilen bir işletim sistemidir. Zulu dilinde “insanlık” anlamına gelmektedir. İlk olarak 2004 yılında piyasaya sürülmüştür. 20 milyonu aşkın kullanıcısıyla dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Ubuntu’da kullanılan lisans, yazılımın kullanıcısına ve yazılımın kodlarını kullanmak isteyen kimselere kopyalama, dağıtma, üzerinde çalışma, değiştirme, geliştirme gibi çeşitli hak ve özgürlükler sunan GNU Genel Kamu Lisans (GNU GPL) ile birlikte GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (GNU LGPL)’dır.

Ubuntu işletim sistemi 2004 yılında piyasaya girmiştir. En çok kullanılan açık kaynak kodlu işletim sistemidir. Sürümlerin kod adları, baş harfleri aynı olan birinci sıfat ikinci sözcük de hayvan adı olarak belirlenmektedir. Ubuntu altı ayda bir güncellenmektedir; ancak LTS (Long Term Support- Uzun Süreli Destek) sürümleri iki yılda bir yayınlamaktadır. LTS sürümleri, Ubuntu’nun 12.04’ünden itibaren hem masaüstü sürümü için hem de sunucu sürümü için beş yıl boyunca güncelleme desteği sunmaktadır.

Ubuntu 15 sürümlerinden sonra Ubuntu 16 Xenial Xerus ve uzun süre destekli Ubuntu 18 LTS Bionic Beaver sürümleri yayınlanmıştır. Debian tabanlı ve dünyanın en popüler linux dağıtımı Ubuntu, ‘Long Term Support’ olarak 5 yıl boyunca güvenlik, hata ve program güncellemeri alma garantisiyle, Ubuntu 16.04 Xenial Xerus kod adı ile yayınlandı. Bu sürümde; Linux Kernel 4.4, ZFS (Zettabyte File System) dosya sistemi, Python 3.5, Snappy, Unity 7.4 başlıca yenilikler olarak sayılabilir. Ubuntu 18 sürümünde ise GNOME 3.28 arayüz, Kernel 4.15 ve subiquity yükleyicisi başlıca yenilikler arasında sayılabilir.

Ubuntu işletim sistemini bilgisayarınıza kurduktan sonra karşınıza Unity arayüzü çıkmaktadır. Ubuntunun Unity arayüzüne sahip 15.10 sürümünde masaüstünün sol üst köşesinde seçke olarak adlandırılan Ubuntu düğmesi yer almaktadır. Seçke menüsünde arama kutucuğu HUD (Heads Up Display) adı verilen bir akıllı arama özelliğine sahiptir. Seçke menüsündeki arama kutucuğu ile bilgisayarınızda kurulu bulunan uygulamaları aratabilir, dosya ve dizinlere ulaşabilir, fotoğraf ve müzik koleksiyonları içinde arama yapabilir ve çevrimiçi videolara göz atabilirsiniz. Ubuntu ile birlikte UFW güvenlik duvarı aracı yüklü gelmektedir. Ayrıca Ubuntu ve yazılımları açık kaynak kodlu olmasından dolayı güvenlik açıkları kolayca tespit edilebilmektedir.

Ubuntu’nun son sürümü resmî web sayfasında yayımlanmaktadır. Bilgisayara Ubuntu işletim sisteminin kurulması için öncelikle Ubuntu’nun web sitesinden yazılımı indirmek gerekir. Bu aşamadan sonra yapılacak işlemler;

1. Ubuntu İşletim sisteminin İOS dosyasının, DVD veya USB’ya yazdırılması,
2. Bilgisayarın BIOS ayarlarının sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe ayarlanması,
3. Bilgisayarın yeniden başlatılması,
4. Bilgisayar açıldıktan sonra kurulumun otomatik başlaması,
5. Dil seçeneklerin ayarlanması, diske kurulum için yeterli alanın kontrolü, İnternet bağlantılarının kontrolü,
6. Kurulum türünün belirlenmesi; Eğer bilgisayarınızda hâlihazırda Windows yüklü ise bu aşamada Ubuntu dağıtımını Windows işletim sisteminin yanına kur seçeneğini işaretle, Eğer bilgisayarda herhangi bir işletim sistemi yüklü ancak silip Ubuntu kurulmak isteniyorsa Windows işletim sistemini Ubuntu ile değiştir seçeneğini işaretle,
7. Konumun belirlenmesi,
8. Klavye düzeninin belirlenmesi,
9. Kullanıcı adı ve parolalarının belirlenmesi ve
10. Kurulumun bitirilmesi.

Ekranın sol kenarında yer alan ve Başlatıcı adı verilen bu çubuk üzerinde kullanıcıların sık kullandıkları çeşitli uygulamaların kısayol tuşları ve simge durumuna küçültülen pencereler bulunmaktadır. Başlatıcı üzerinde bulunmayan bir uygulamayı açtığınızda başlatıcı çubuğa geçici olarak o uygulamanın simgesi eklenir. Eğer simgelerin sol tarafında bir ok işareti görürseniz, o uygulamadan bir ya da birden fazla pencerenin açıldığını gösterir. Sağda yer alan ok işareti ise sadece ön planda olan uygulamanın yanında yer alır, hangi uygulama penceresinin ön planda olduğunu gösterir.

Ubuntu masaüstünde, en üstteki yatay çubuk, menü çubuğu ya da evrensel menü olarak isimlendirilmektedir. Libre Office gibi işletim sistemine yüklü uygulamalar evrensel menü ile uyum içindedir. Bu tarz uygulamalarda uygulamanın Dosya, Düzen ve Görünüm gibi menüleri uygulama arayüzünden bağımsız olarak evrensel menü üzerinden de görüntülenir. Ubuntu işletim sistemi ile kurulu gelen uygulamalara, uygulamaların özelliklerine ve alternatif olarak kurulabilen işletim sistemiyle uyumlu çalışabilen uygulamalar:

Mozilla Firefox, Chromium, Google Chrome, Opera, Mozilla Thunderbird, Empathy, Totem, Brasero, Gimp KlourPaint Basit resim düzenleme/boyama işlemleri için kullanılır. Shotwell, Simple Scan Tarayıcının rahatlıkla fotoğraf ve diğer görüntüleri sisteme aktarmasını sağlayan uygulamadır. LibreOffice Microsoft Ofisin dosyalarını destekleyen ofis programı Ubuntuda yer alan başlıca programlardır.

Kullanıcı hesapları, fare ve klavye gibi donanımların ayarlanması, görünüm özelliklerin değiştirilmesi, yazıcıların bağlanması, dil ve erişebilirlik gibi işlemler burada gerçekleşmektedir. Başlatıcı çubuk içindeki Sistem Ayarları simgesini kullanarak açabilirsiniz ya da sağ üst köşedeki düğme için Sistem ayarları seçeneğini kullanılabilirsiniz.

Kişisel İşletim Sistemlerinin Karşılaştırılması

Bu işletim sistemleri arasından en yaygın kullanılan işletim sistemi Windows’tur. MAC OS X işletim sistemi Ubuntu işletim sistemine göre kullanıcılar tarafından daha fazla tercih edilmektedir. Windows, MAC OS X kapalı kaynak kodlu işletim sistemi olması açısından gelişim hızının açık kaynak kodlu Ubuntu işletim sistemine göre daha yavaş olduğu söylenebilir. Ubuntu işletim sisteminin neredeyse altı ayda bir güncellenmiş sürümünü piyasaya sürdüğü görülmektedir. Unix tabanlı MAC OS X işletim sisteminin yerleşik güvenlik altyapısı bilgisayarları zararlı yazılımlara karşı korumaktadır. Kurulum açısından Ubuntu işletim sistemi, hem farklı bir işletim sistemi kurulu bilgisayara hem de işletim sistemi olmayan bir bilgisayara kurulabilmektedir. Bu bağlamda diğer işletim sistemlerine göre daha özgür bir kullanıma sahiptir. Mac OS X işletim sistemi ise BOOTCamp aracı sayesinde Windows gibi farklı işletim sistemlerinin kurulumunu destekler. Ancak MAC OS X işletim sistemi sadece MAC bilgisayarlarda en yüksek performansla çalışır. MAC OS X işletim sisteminin sadece Apple ürünlerini desteklemesi bir sınırlılık olarak görülebilir. Ancak yerleşik uygulamalar açısından zengin bir koleksiyon sunması bu alanda MAC OS X işletim sisteminin liderliğini sürdürdüğünü işaret etmektedir.