Yaşlılarda Davranış Sorunları Ve Uyum Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yaşlılıkta Bilişsel İşlevlerde Yavaşlama Ve Bozulmanın Yol Açtığı Uyum Güçlükleri

1. Soru

İnsan gelişimini kaç döneme sınıflayabilir siniz?

Cevap

İnsan gelişiminin; erken çocukluk, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık olarak sınıflandırıldığı görülmektedir.


2. Soru

Biliş'i nasıl tanımlarsınız?

Cevap

Biliş, insan beyninin düşünme, anlama, konuşma, yorumlama, hesaplama, tasarlama, planlama, problem çözme, bellek, algılama, muhakeme vb. gibi yüksek zihinsel işlevleri için kullanılan ortak, genel addır (Budak, 2000).


3. Soru

Bilişin iki önemli bileşeninin adları nelerdir?

Cevap

Bilişsel mekanikler ve bilişsel pragmatikler birbiri ile ilişkili olan bilişin iki önemli bileşeni ve şemsiye kavramıdır.


4. Soru

Bilişsel pragmatiklerin gelişimsel süreci yaşlandıkça devam eder mi?

Cevap

Yaşlanan birey içinde bulunduğu dünya ve çevre ile etkileşimini kesmez,
değişime, öğrenmeye ve heyecan duymaya devam ederse bilişsel pragmatiklerin gelişimsel süreci devam eder.


5. Soru

Bilişsel mekaniklerin bireye sağladığı fayda nedir?

Cevap

Bilişsel mekaniklerin çevremizi tanımak ve içinde bulunduğumuz dünyayı anlamak için gerekli olan temel donanımı sağladığını söylemek yanlış olmaz.


6. Soru

İleri yaştaki yetişkinlerin bölünmüş dikkat gerektiren etkinliklerde performansları nasıldır?

Cevap

İleri yaştaki yetişkinlerin bölünmüş dikkat gerektiren etkinliklerde daha kötü performans göstermeleri özellikle araç kullanırken aynı zamanda da sohbet etme ya da başka bir etkinlik gerçekleştirme de önemli bir sorun oluşturabilir.


7. Soru

Yaşlı yetişkinlerin karmaşık ve zor problemlerde ya da görevlerde sürekli dikkat göstermede performansları nasıldır?

Cevap

Yaşlı yetişkinlerin karmaşık ve zor problemlerde ya da görevlerde sürekli dikkat göstermede daha az başarılı oldukları gözlemlenmiştir. Bu nedenle günlük yaşam içerisinde yaşlı yetişkinlerin sürekli dikkat gerektiren etkinliklerden çabuk sıkılması, etkinliği devam ettirmeye karşı direnç göstermeleri, etkinliği devam ettirmemek için mazeret göstermeleri ya da etkinliğin ortasında sorun çıkarmaları sürekli dikkat konusunda yaşadıkları bu sorunlardan kaynaklanıyor olabilir.


8. Soru

Hangi  bellek türü yaşam olaylarının nerede ve ne zaman olduğuyla ilgili bilginin korunması olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Epizodik Bellek


9. Soru

Anlamsal bellek nedir?

Cevap

Anlamsal bellek bireyin dünya hakkındaki bilgilerini içermektedir.
Anlamsal bilgi, bireyin geçmişteki kişisel kimliğinden bağımsız bilgilerden oluşmaktadır (Santrock, 2012). Bu bilgiler bireyin günlük yaşamında öğrendiği genel bilgilerdir ve genellikle nerede, ne zaman ve nasıl öğrenildiği hatırlanmaz. Örneğin İzmir’in şehir merkezinin Konak olduğu bilgisi genel bir bilgidir ve bunu bilen birçok kişi bu bilgiyi ne zaman, nerede ve nasıl öğrendiğini hatırlamaz.


10. Soru

Açık ve Örtük Belleği bir örnekle nasıl açıklarsınız?

Cevap

Açık bellek, örtülü bellekten daha fazla bir şekilde yaşlanmadan olumsuz
etkilenir (Santrock, 2012).İki bellek türünün birbirinden farklı düzeylerde etkilenmesi ileri yaştaki yetişkinlerin yaşamlarını aslında olumlu bir şekilde etkilemektedir. İleri yaştaki bir yetişkinin pazara gidip almayı planladığı şeyleri unutma olasılığı kırk yıllık evinin yolunu unutma olasılığından daha fazladır.


11. Soru

Kaynak Belleği ileri yaştaki yetişkinler açısından nasıl açıklarsınız?

Cevap

İleri yaştaki yetişkinlerin bilgiyi nereden öğrendiklerini hatırlamalarına yarayan
kaynak bellek yaşlanma ile oldukça zayıflamaktadır. Bu durum bilgi edindikleri
kaynağa aynı bilgiyi yeni bir bilgiymiş gibi vermelerine neden olmaktadır.


12. Soru

Bellek işlevlerini değişime uğratan  faktörler nelerdir?

Cevap

İnançlar ve beklentiler ve sosyoekonomik statü'dür.


13. Soru

Yaşlanmanın karar vermek üzerinde nasıl bir etkisi vardır?

Cevap

Yaşlanmanın karar vermek üzerinde ciddi bir etkisinin olmadığını söylemek mümkündür. Yaşlı yetişkinler genç yetişkinlere göre daha uzun sürede karar verseler de daha etkin ve doğru kararlar verdiklerini söylemek mümkündür.


14. Soru

Depresyon yaşayan yaşlı yetişkinlerde nasıl bir tedavi önerilmektedir?

Cevap

Depresyon yaşayan yaşlı yetişkinlerde ilaç tedavisinin ve aynı zamanda psikoterapinin olumlu etkilerinin olduğu bilinmektedir. Benzer şekilde spor
etkinliklerine katılmanın ya da spor yapmanın hem depresyonu engelleyici hem de depresyon sırasında tedaviyi destekleyici etkilerinin olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra sosyal etkinliklerinde depresyon semptomları üzerinde olumlu etkisi olduğu alanda yaygın kabul gören bir bulgudur.


15. Soru

Alzheimer Hastalığını nasıl tanımlarsınız?

Cevap

Alzheimer hastalığı, demansın bir türüdür ve bellekte, muhakeme yeteneğinde, dilde ve fiziksel işlevlerde giderek artan bir şekilde kendini gösteren, geri dönüşü olmayan bir beyin rahatsızlığıdır (Santrock, 2012).


16. Soru

Alzheimer riskini arttıran unsurlar nelerdir?

Cevap

Sigara içmek, aşırı kilolu olmak, yüksek kolestrol ve yağ oranlarının Alzheimer riskini arttırdığı ifade edilmektedir.


17. Soru

Parkinson hastalarının yaşadığı en önemli zorluğu bir örnekle nasıl açıklarsınız?

Cevap

Parkinson hastalarının yaşadığı en önemli zorluk içinde bulundukları durum nedeniyle sosyal ortamlardan uzak durmalarıdır. Örneğin salyasını etkili bir şekilde kontrol edemediği için giysinin ön kısmı devamlı ıslanan bir ileri yaştaki yetişkinin sosyal ortamlarda bulunması son derece güçtür.


18. Soru

Bilişsel işlevlerin etkin bir şekilde kullanılmaya devam edilmesinin faydası nedir?

Cevap

Bilişsel işlevlerin etkin bir şekilde kullanılmaya devam edilmesi bilişsel süreçlerin yaşlanma temelinde gerçekleşen kayıp olma durumuna karşı alınabilecek en etkili yöntemdir.


19. Soru

Atrofi nedir?

Cevap

Atrofi, insan ya da hayvan organlarında kullanmama sonucunda meydana gelen küçülme durumudur. Sinir hücreleri (nöronlar) arasındaki bağlantının kaybolması ya da zarar görmesi durumuna da atrofi denilmektedir.


20. Soru

Yaşlı yetişkinlerin bilişsel işlevlerini/süreçlerini desteklemenin en etkili yolu nedir?

Cevap

Yaşlı yetişkinlerin bilişsel işlevlerini/süreçlerini desteklemenin en etkili yolu onları
zihinsel ve sosyal içerikli etkinliklere yönlendirmektir.


21. Soru

Yaşlı yetişkinlere bakım veren bireylerin bilişsel işlevlerini/süreçlerini desteklemek amacıyla yaşlı yetişkinlere nasıl yardımcı olmalıdır?

Cevap

Yaşlı yetişkinlere bakım veren bireylerin bilişsel işlevlerini/süreçlerini desteklemek amacıyla yaşlı yetişkinleri bilişsel ve sosyal etkinliklere yönlendirmeleri, sosyal etkileşim içeren etkinliklere katılmalarını teşvik etmeleri ve bu yönde onlara yardımcı olmaları son derece önemlidir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v