Yaşlılarda Çatışma Ve Stres Yönetimi 1 Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yaşlılarda Öfke, Kaygı Ve Başa Çıkma Yolları

1. Soru

Öfke nedir?

Cevap

Öfke, engellenme ve bireyin kendini tehdit altında hissettiği durumlarda, kendini koruma ya da isteklerini yerine getirmeye yönelik tepkilere neden olan bir duygudur.


2. Soru

Öfke neden gereklidir?

Cevap

Öfke, bireyin engellemelere karşı koyması, kendi haklarını koruması ve diğer insanlara uygun mesajlar gönderebilmesi için gereklidir (Gültekin, 2008).


3. Soru

Öfkenin sürekli biriktirilmesi ve içe atılması nelere sebep olur?

Cevap

Öfkenin sürekli biriktirilmesi ve içe atılması; migren, hazımsızlık, gastrit, ülser gibi psikosomatik rahatsızlıklara, kronik kalp hastalıkları, hipertansiyon gibi kalp-damar hastalıklarına; keyifsizlik, hiçbir şeyden zevk alamama ve depresyon gibi olumsuz durumlara neden olabilmektedir (Harvard Mental Health Letter 2002).


4. Soru

Öfke kaça ayrılır?

Cevap

Hem fizyolojik hem de duygusal unsurları içeren öfke, genelde ikiye ayrılmaktadır: Durumluk öfke ve sürekli öfke.


5. Soru

Durumluk öfke ile sürekli öfke arasındaki fark nedir?

Cevap

Durumluk öfke, yoğunluğu ve varlığı duruma göre değişiklik gösteren, rahatsızlık ve gerilim duygusu ile ilişkili olan öfkedir (Swaffer ve Hollin, 2001). Sürekli öfke ise, bireyin sürekli yüksek seviyede öfkeli olması, çok fazla şeyin öfkesini tetiklemesi ve öfke durumlarına kışkırtıcı tepkiler vermesidir (Swaffer ve Hollin, 2001).


6. Soru

Gordon’a göre öfke nedir?

Cevap

Gordon’a göre öfke; merak, yalnızlık, itilmişlik, üzüntü, kaygı, haksızlığa uğramışlık gibi birçok duygunun su yüzünde görünen, sertleşmiş, buzlaşmış, şekil değiştirmiş hâlidir (Akt. Navaro 2001).


7. Soru

Korku ile kaygı arasındaki fark nedir?

Cevap

Korku, belirli bir tehlikeye ilişkin bir duygu iken kaygı daha çok içten gelen, nedeni kişi tarafından çoğunlukla bilinmeyen tehlikelere ilişkin bir tepkidir.


8. Soru

Sürekli kaygı nedir?

Cevap

Sürekli kaygı, bireyin genel olarak nasıl hissettiğini ve bireyin kaygı yatkınlığını ifade eden bir kavramdır.


9. Soru

Durumluk kaygı nedir?

Cevap

Durumluk kaygı bireyin o anda kendisini nasıl hissettiğini ifade etmektedir.


10. Soru

Klinik kaygı hangi ruh sağlığı bozukluklarını anlatmaktadır?

Cevap

Klinik kaygı; yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluk, agorafobi, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal fobi ve obsesif kompulsif bozukluk vb. şeklinde ifade edilen ruh sağlığı bozukluklarını anlatmaktadır.


11. Soru

Kaygının belirtileri nelerdir?

Cevap

Kaygının belirtileri, üç tepki sistemi içinde özetlenebilir.

  • Fiziksel belirtiler
  • Bilişsel belirtiler
  • Davranışsal belirtiler

12. Soru

Kaygının fiziksel belirtileri nelerdir?

Cevap

Kaygının fiziksel belirtileri:

  • Kalp atışında artış
  • Aşırı yorgunluk
  •  Solunumun artması
  •  Mide bulantısı
  • Karın ağrısı
  • Baş dönmesi
  • Görüntünün bulanması
  • Ağız kuruluğu
  • Kasların gerilmesi
  •  Kalp çarpıntısı
  • Kızarma
  • Kusma
  • Uyuşma
  • Terleme

13. Soru

Kaygının bilişsel belirtileri nelerdir?

Cevap

Kaygının bilişsel belirtileri:

  • İncitileceği ya da korkutulacağı düşüncesi
  • Canavar ya da vahşi hayvanlar düşüncesi
  • Kendini eleştirme düşüncesi
  • Beceriksizlik ya da yetersizlik düşüncesi
  • Konsantre olmada zorluk
  • Unutkanlık
  • Aptal görünme düşüncesi
  • Bedenin incitileceği düşüncesi
  • Sevdiği birinin incitileceği düşüncesi
  • Çıldıracağı düşüncesi
  • Kirleneceği düşüncesi

14. Soru

Kaygının davranışsal belirtileri nelerdir?

Cevap

Kaygının davranışsal belirtileri:

  • Kaçınma
  • Ağlama ya da çığlık atma
  • Tırnak yeme
  • Sesin titremesi
  • Kekeleme          
  • Dudakların titremesi
  • Yutkunma
  • Hareketsizleşme
  • Seyirme
  • Parmak emme
  • Göz temasından kaçınma
  • Fiziksel yakınlık
  • Çeneyi sıkma
  • Yerinde duramama

15. Soru

Kaygı bozukluğu olan hastalar hangi özelliklere sahiptir?

Cevap

Kaygı bozukluğu olan hastalar incelendiğinde, bu kişilerin hastalık öncesinde, sosyal ortamlarda kaygı duyma, çekingenlik, gerginlik, eleştirilmeye aşırı duyarlılık, bağımlılık, olgunlaşmama, histeri, utangaçlık, suçluluk hissi ve içe dönüklük gibi özelliklere sahip oldukları görülmektedir.


16. Soru

Yaşlı bireylerin öfke düzeylerini azaltmak, öfke kontrollerini artırmak için hangi teknikler öğretilir?

Cevap

Yaşlı bireylerin öfke düzeylerini azaltmak, öfke kontrollerini artırmak için özellikle sistematik derin nefes alma ve gevşeme teknikleri öğretilebilir.


17. Soru

Kaygı yaratan durumlarla başa çıkmada kullanılan stratejiler nelerdir?

Cevap

Kaygı yaratan durumlarla başa çıkmada kullanılan stratejiler; problem odaklı ve duygusal odaklı olmak üzere ikiye ayrılabilir (Lazarus ve Folkman, 1984).


18. Soru

Kaygı bozukluklarının tedavisinde hangi yöntemler kullanılmaktadır?

Cevap

Kaygı bozukluklarının tedavisinde, psikoterapi ve/veya ilaç tedavisi kullanılmaktadır.


19. Soru

Kaygı yaratan durumlarla başa çıkmada kullanılan stratejilerden, problem odaklı başa çıkan bireyin özellikleri nelerdir?

Cevap

Problem odaklı başa çıkmada birey, kaygı yaratan durumu değiştirmek ve etkilerini azaltmak için neler yapabileceği üzerinde durur ve harekete geçer. Başka bir ifadeyle bu başa çıkma tarzında birey durumu değiştirmeye ve sorunu ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Bu yöntemi kullanan bireylerin, sorun sırasında ve sonrasında daha düşük depresyona sahip oldukları belirtilmektedir.


20. Soru

Öfkeyi ortaya çıkaran nedenler nelerdir?

Cevap

Öfke, durumsal, fizyolojik ve ruhsal pek çok unsuru içine alan karmaşık bir süreci ifade etmektedir. Bundan dolayı da pek çok durum öfkenin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Daha önce de belirtildiği gibi öfke engellenme, hoş olmayan bir duruma ya da uyarıcıya maruz kalma, kendini tehdit altında hissetme, kişisel haklara ve benliğe saygı gösterilmemesi gibi durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Bunun yanı sıra özellikle kalp hastalıkları gibi sağlık problemleri, çeşitli gelişimsel, duygusal, zihinsel ya da öğrenme bozuklukları, mükemmeliyetçilik gibi bazı kişilik özellikleri öfkeye neden olabilmektedir. Ayrıca model alma, hoşnutsuzluk, kötülük içeren davranışlar da öfkeyi ortaya çıkarmaktadır (Aydın 2005; Hains 2002; Kısaç, 1997; Kellner ve Tutin 1995; Cüceloğlu, 1991).


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi