Yaşlılarda Çatışma Ve Stres Yönetimi 1 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Stres nedir?

Stres, bazı duygusal davranışsal sonuçların ortaya çıkmasına neden olan veya aracılık eden bir etken, bir uyarıcı olarak görülmekte iken bir başka bakış açısına göre, bir durum içinde olan bireyin tepkisi olarak
ele alınmaktadır

Stres kaç süreçten oluşmaktadır?

Stres üç süreçten oluşmaktadır. Kişi, ilk olarak kendine yönelik bir tehdidi algılar. İkinci aşamada tehdide
ilişkin gösterebileceği olası tepkileri aklına getirir. Üçüncü aşama ise zihinsel olarak tasarlanan bu tepkinin uygulanmasıdır ki bu başa çıkma olarak isimlendirilmektedir.

Stres kavramının içeriğindeki içsel kaynaklar nelerdir?

İçsel kaynaklar; bireyin kişilik ve kişisel özelliklerinden oluşmaktadır.

Stresin dışsal kaynakları nelerdir?

Stresin dışsal kaynakları ise zorlayıcı, gerginleştirici problem olarak algılanan durumun özelliklerini içerir.

Stresin algılanmasını etkileyen etmenler nelerdir?

1. Durumun-olayın yordanabilir olması
2. Durumun-olayın zorlayıcı ya da geliştirici olması
3. Bir olayın-durumun ardışıklığı–sıklığı
4. Durumun-olayın kişinin olmasını istediği durumu engelleyici olması
5. Durumun-olayın içsel çatışma yaratıcı etkisi
6. Durumun-olayın tehdit edici etkisi
7. Durumun-olayın değişimi beraberinde getiriyor olması

Stresin algılanmasını etkileyen etmenler arasında durumun-olayın yordanabilir olması ne anlama gelmektedir?

Durumun-olayın yordanabilir olması, yani bireyin bu durumun ortaya çıkacağına ilişkin tahminlerde bulunabiliyor olması, bu durumu-olayı kontrol etme gücü-olanağı olması bile stresi daha az etkili ya da daha az şiddetli algılamasına ortam yaratır.

Yaşlı ebeveynin sağlık durumunda gelişen olumsuzluklarla uğraşan bir yetişkin evladın, çocuğun okuldaki devamsızlığı ile ilgili sürpriz bilgi alması, bu arada da iş yerinde yükselme gibi değişkenlerin olması gibi olaylar bu kişinin üzerinde algıladığı baskıyı artırırken yaşadığı stresle başa çıkma etkililiğini de olumsuz yönde etkiler. Bu örnek stresin algılanmasını etkileyen etmenlerden hangisine bir örnektir?

Bir olayın-durumun ardışıklığı–sıklığına bir örnektir.

Stres yaşanma süresine bağlı olarak kaça ayrılır?

Stresin yaşanma süresine dayalı olarak kısa süreli (akut) ve süreğen (kronik) stres biçiminde sınıflamak da olasıdır (Chang, 2015). Kısa süreli stres, stresi belirleme yönündeki görüşmeden önceki 12
ay içinde oluşmuş durumlarla ilgilidir. Olumsuz yaşam olaylarının 12 ay öncesine dayanması, bağlantılı olan stresin süreğen olduğunu yansıtır. Süreğen stresin kısa süreli olana göre, bireyin sağlığı üzerinde sürekli ve yıkıcı etkileri gözlenmektedir.

Stres işlevi açısından kaça ayrılır?

Stresi işlevi açısından grupladığımızda; (a) yapıcı, (b) yıkıcı stresten söz edebiliriz.

Yapıcı stres nedir?

Yapıcı stres, bireyin biyolojik olarak yaşamının devamını ve çevreye uyumunu sağlama işlevini yansıtmaktadır.

Yıkıcı stres nedir?

Olumsuz işlevi içeren yıkıcı stres, birey için sağlıksız, yararsız ve hatta yıkıcı sonuçları içeren bir yapıdır.

Strese verilen tepkiler nelerdir?

Strese verilen tepkiler; fizyolojik tepkiler, psikolojik tepkiler ve sosyal tepkilerdir.

Strese verilen psikolojik tepkiler nelerdir?

Stresi uyarıcı durumlar-olaylarla karşılaşıldığında insanlar çeşitli duygusal tepkiler gösterirler. Sık yaşanan duygular; kaygı, korku, öfke, saldırganlık, üzüntü, suçluluk, pişmanlık, utanç, çöküntü, dikkatini toplama ve sürdürmede zorluk, hafıza sorunları ve duygu küntlüğüdür.

"Parasempatik sistem yavaşlar ve bununla beraber rahatlama ve gevşeme gerçekleşir." Bu strese verilen hangi tepkidir?

Parasempatik sistem yavaşlaması ve bununla beraber rahatlama ve gevşeme gerçekleşmesi strese verilen fizyolojik tepkilerden biridir?

Beş faktör kuramı nedir?

Stresle başa çıkmaya ilişkin bir bakış açısı çeşitli kişilik özelliklerinin belli türlerde başa çıkma tepkileri gösterilmesine ortam yarattığı görüşüne dayanır. Bu görüşlerden en yaygını kişiliği açıklayan Beş Faktör Kuramıdır.

Başa çıkma kavramı nedir?

Başa çıkma kavramı, insanların yaşamlarını devam ettirirken karşılaştıkları güçlüklerle mücadele etme biçimleri-yolları olarak açıklanabilir.

Folkman ve Lazarus başa çıkma kavramını ve sürecini açıklarken kullandıkları "değer biçme" kavramı nedir?

Folkman ve Lazarus başa çıkma kavramını ve sürecini açıklarken değer biçme (appraisal) kavramından yararlanmışlardır. Geliştirmiş oldukları modelde değer biçme, kişinin olası bir stres yaratıcı ile ilgili yorumu olarak tanımlanmıştır.

Folkman ve Lazarus’un Stresle Başa Çıkma Modeli’nde durumu yeniden olumlu olarak değerlendirme kavramı ne anlama gelir?

Modeldeki durumu yeniden olumlu olarak değerlendirme kavramı, sorun üzerinde
olumlu olarak durmayı içerir.

Folkman ve Lazarus’un geliştirmiş oldukları stresle başa çıkma modeli hangi iki grup altında toplanmıştır? 

Stresle başa çıkma konusunda en yaygın olarak kullanılan Folkman ve Lazarus’un geliştirmiş
oldukları modelde başa çıkma çabaları, problem odaklı ve duygu odaklı olmak üzere iki grup altında toplanmıştır.

“Arkadaşım çok soğukkanlıdır; en gerilimli anlarda, en ağır sorunlar karşısında bile bir bilgisayar gibi
sorunun olası çözümlerinin arayışı içindedir.” diyen birisi stresle nasıl başa çıkmaktadır?

Bu kişi problem odaklı ve kişiliğe özgü başa çıkma yöntemini kullanmıştır.