Yaşlı Bakımı İlke Ve Uygulamaları Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bası Yaralarının Önlenmesi Ve Bakımı

1. Soru

Bası yarası nedir?

Cevap

Bası yarası, dokuların uzun süreli basınç altında kalmasına bağlı olarak gelişen ve daha çok vücudun kemik çıkıntılarının üzerinde gözlenen iskemik doku kaybı ve hücre ölümüdür.


2. Soru

Bası yarası ilk kez kim tarafından tanımlanmıştır?

Cevap

Bası yarası ilk kez Jean Martin Charcot tarafından tanımlanmıştır.


3. Soru

Bası yarası oluşma süreci sırasıyla hangi faktörler ile gerçekleşmektedir?

Cevap

Bası yarası oluşma süreci sırasıyla basınç, nem ve hareketsizlik ile gerçekleşmektedir.


4. Soru

Bası yarasına yol açan nedenler nelerdir?

Cevap

Bası yarasının oluşumunda:
• Yaşın ileri olması,
• Tansiyonun düşük olması,
• Hareket yeteneğinin azalması,
• Kişinin algısının azalması,
• Sepsis (kanın mikroorginazmalar tarafından istila edilmesi, kan zehirlenmesi)
• Derinin dışkı ve idrar ile bulaşının olması,
• Nem,

• Sürtünme,
• Solunum cihazına bağlı olmak gibi faktörler rol oynamaktadır.


5. Soru

Bası yarasına neden olabilecek faktörler (etyoloji) kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?

Cevap

Bası yarasına neden olabilecek faktörleri (etyoloji) üçe ayırırız. Bunlar; yaşlıya ait olan faktörler, yaşlı dışındaki faktörler ve diğer faktörlerdir.


6. Soru

Bası yarasına neden olan faktörlerin hangileri yaşlıya ait olan faktörlerdir?

Cevap

Bası yarasının oluşmasında yaşlı dışındaki faktörler şunlardır:
• Bası
• Yırtılma
• Sürtünme
• Sıcaklık
• Nem


7. Soru

Bası yarasının oluşum aşamaları nelerdir?

Cevap

Bası yarasının oluşum basamakları şunlardır:


• Kanlanmanın artması kızarıklık (Hiperemi )
• Dokunun kansız kalması (iskemi)
• Doku ölümü (nekroz)
• Ülser (yara)


8. Soru

Nekroz hangi durumlarda ortaya çıkar?

Cevap

Nekroz 6 saati aşan basılarda ortaya çıkar ve geri dönüşü mümkün değildir.


9. Soru

Yaşlıların bası yarası oluşum riskini belirlemede en çok kullanılan ölçekler hangileridir?

Cevap

Yaşlıların bası yarası oluşum riskini belirlemede kullanılan birçok risk skoru ölçeği vardır.
Bunlar içinde en çok kullanılanlardan biri Norton, bir diğeri de Braden’dir.


10. Soru

Bası yaraları vücutta en çok hangi bölgelerde görülmektedir?

Cevap

Bası yaralarının en çok görüldüğü yerler şu şekildedir:


%95 göbek seviyesinin altı,
%75 leğen bölgesi,
%20 uyluk –bacakların olduğu bölge.


11. Soru

Bası yaraları klinik görünümlerine göre kaç evrede sınıflandırılmaktadır? Tanımlayınız.

Cevap

Bası yaraları klinik görünümlerine göre 4 evrede sınıflandırılmaktadır. Evre I’de deri bütünlüğü bozulmamıştır ancak basınç kaldırıldıktan sonra 1 saatten fazla kızarıklık sürmektedir. Evre II’de, dermisin bütünlüğü bozulmuş ve bül oluşumu vardır. Evre III’de, kasa kadar derialtı dokularında tutulum mevcuttur. Evre IV’de, kemik ve eklem tutulumu vardır.


12. Soru

Bası yaralarında cerrahi tedavi ne zaman ve nasıl uygulanmaktadır?

Cevap

Cerrahi Tedavi: 3. ve 4. evrelerde bası yarası tedavisinde cerrahi yöntem kullanılır.
Bası yarası tedavisinde başarılı olabilmek için nekrotik dokunun (ölü doku) biran evvel
uzaklaştırılması gerekir. Yaranın kapatılması için yaranın bulunduğu yer, büyüklük ve durumuna göre pek çok seçenek vardır:
• Primer sutür (yara dudağının basit dikişlerle kapatılması)
• Deri greftleri (vücudun başka bir yerinden cilt nakli)
• Lokal veya uzak flepler (Yaraya yakın bölgelerdeki veya uzak bölgelerdeki cilt, cilt
altı fasyası, kas dokuları kullanılarak)


13. Soru

Bası yarası tedavisinde kullanılan mekanik yöntemler nelerdir?

Cevap

Bası yarası tedavisinde kullanılan mekanik yöntemler şunlardır:

Poliüretan köpükler
Poliüretan pansumanlar (opsite)
Jel pedler
Besınç değiştiren yataklar (su/havalı yatak)
İçi sıvı dolu olan pedler


14. Soru

Bası yarası tedavisinde kullanılan fiziksel yöntemler nelerdir?

Cevap

Bası yarası tedavisinde kullanılan fiziksel yöntemler şunlardır:

Bölge etrafına masaj yapılır.
Her 2-4 saatte bir hasta çevrilir.
Basınç bölgesine ultraviyole ışın uygulanır.
Basınç bölgesine ultrasonik tedavi uygulanır.


15. Soru

Bası yarası tedavisinde kullanılan kimyasal yöntemler nelerdir?

Cevap

Bası yarası tedavisinde kullanılan kimyasal yöntemler şunlardır:

Antiseptik
Okside edici ajanlar (H2O2)
Bölgesel enzim uygulama (insülin vb.)
Sekonder infeksiyona karşı antibiyotik
Çinko içeren pomatlar


16. Soru

Bası yaralarında beslenme tedavisi nasıl uygulanır?

Cevap

Bası yaraları tedavisinde beslenme ile ilgili olarak yüksek kalorili ve proteinli diyet uygulanır. Vitamin ve elektrolit içeren solüsyonlar IV olarak verilir.


17. Soru

Bası yaralarına engel olmak için hangi yöntemlerden faydalanılır?

Cevap

Bası yaralarına engel olmak için aşağıdaki yöntemlerden faydalanılır:
1. Riski belirleme
2. Eğitim
3. Pozisyon değiştirme
4. Derinin bütünlüğünün korunması
5. Yatak bakımı
6. Beslenme


18. Soru

Yaşlıyı yatakta yukarı veya aşağıya hareket ettirme işlem basamakları nelerdir?

Cevap

Yaşlıyı yatakta yukarı veya aşağıya hareket ettirme işlem basamakları:

• Eller yıkayıp, eldiven giyilir.
• Yaşlı çarşafın üzerinde sırtüstü yatırılır.
• Yaşlının iki yanında, çarşafın uçlarını sıkıca tutabilmek için gevşekçe rulo yapılır.
• Yaşlı yukarı doğru hareket ettiriliyorsa çarşaf yaşlının başı ve kalçaları hizasında
sıkıca tutulur.
• Komutla birlikte yatağın baş tarafına doğru çekilir.
• Yaşlıyı aşağı doğru hareket ettirmek için çarşaf yaşlının ayakları ve kalçası hizasından
tutulur ve yatağın ayak tarafına çekilir.
• Eldiven çıkartılır, eller yıkanır


19. Soru

Bası yarası tedavisinde pozisyon vermede dikkat edilmesi gereken noktalar ve genel ilkeler nelerdir?

Cevap

Pozisyon vermede dikkat edilmesi gereken noktalar ve genel ilkeler şunlardır:

• Vücudun mekaniğine uyulmalı,
• Vücudun ağırlığı eşit olarak dağıtılmalı,
• Tedavi için kullanılan araçlar herhangi bir dolaşım engeli ile karşılaşmamak için
sık kontrol edilmeli,
• Kişiye ve yapılmak istenen işleme uygun pozisyon verilmelidir.


20. Soru

Kontraktür nedir?

Cevap

Adalenin inatçı bir şekilde kısalmasından dolayı eklemin anormal bir postür almasıdır. Kontraktür spastisitenin en önemli sonuçlarından birisidir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi