Fiziksel Rehabilitasyon Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yaşlılarda özellikle düşme sonucu ortaya çıkan sağlık sorunları ve buna bağlı gelişen ikincil sorunlarla mücadele etmek yerine ne yapılabilir?

Yaşlılarda özellikle düşme sonucu ortaya çıkan sağlık sorunları ve buna bağlı gelişen ikincil sorunlarla mücadele etmek yerine düşmeyi önlemeye yönelik müdahaleler ve yaşlının yaşam alanına ilişkin çevresel düzenlemeler yapılması yaşlanan bireyin aktivite ve katılım düzeyinin sürdürülmesine ve yaşam kalitesinin korunmasına katkı sağlar.

65 yaş üstü bireylerin yaklaşık olarak % 30’u her yıl düşme yaşamaktadır?

65 yaş üstü bireylerin yaklaşık % 30’u her yıl düşme yaşarken bu yaşlıların yaklaşık % 50’si de birden fazla düşme şikâyetine sahiptir.

Denge kayıpları ve düşmeyle ilişkili olabilecek değişiklikler vücutta en sık hangi sistemlerde gerçekleşmektedir?

Denge kayıpları ve düşmeyle ilişkili olabilecek değişiklikler vücutta en sık görmede, nörolojik, ile kalpdamar ve kas-iskelet sisteminde gerçekleşmektedir.

Görme alanındaki nesnelerin detaylarını gözün ayırt edebilme kapasitesinin azalması yaşla birlikte değişen görme unsurlarından neyi ifade eder?

Görme Keskinliğinde Azalma

Yaşla birlikte değişen görme unsurlarından karanlığa uyum yeteneğinde azalma nasıl gerçekleşir?

Karanlığa Uyum Yeteneğinde Azalma: Karanlığa uyum, belirli bir süre karanlıkta kaldıktan sonra gözlerin görmeye ilişkin hassas olma becerisidir. Yaşlı bireylerde karanlığa uyum süresinde uzama, yani gecikme olur.

Denge nedir?

Denge: Vücudun ağırlık merkezini durağan veya hareket hâlindeyken vücudun destek noktaları (örneğin ayaklar) arasında tutabilme becerisidir.

Dengeye ilişkin merkezî sinir sistemine geri bildirimde bulunan sorumlu merkezler nelerdir?

Dengeye ilişkin merkezî sinir sistemine geri bildirimde bulunan sorumlu merkezler; vestibuler sistem, görme organı ve proprioseptif sistemdir.

Vestibuler sistem beyne hangi bilgileri iletir?

Vestibuler sistem iç kulaktaki anatomik yapılar (semisirküler kanal ve otolit) baş-boyun pozisyonu hakkında bilgileri iletir.

Proprioseptif sistem, vücudun hangi bölümleri arasındaki iletişim ve hareketler hakkında beyne bilgiler gönderir?

Proprioseptif sistemde vücuttaki kas, eklem, tendon gibi yapılardaki reseptörler vasıtasıyla vücudun bölümleri arasındaki iletişim ve hareketler hakkında beyine sürekli bilgiler gönderir.

Yaşlanma sürecinde denge becerisine ilişkin görevleri olan vestibuler sistem, görme organı ve proprioseptif sistemde meydana gelen değişiklikler nelerdir?

Yaşlanma ile birlikte belirtilen sistemlerde kayıplar yaşanmaya başlar: Göz yapısında bazı kusurlar ortaya çıkar, Vücudun kaslarından ve eklemlerinden gelen proprioseptif bilgiler yetersizleşir, Vestibuler sistemin de hareket hâlindeyken dengeyi koruma ve sürdürmede sağladığı düzeltme işlevi azalır.

Bireylerin kas-iskelet sisteminde yaşla birlikte meydana gelen değişiklikler ne tür etkiler yaratır?

Bireylerin kas-iskelet sisteminde yaşla birlikte meydana gelen değişiklikler yürüyüş ve denge becerileri üzerinde çeşitli etkilere yol açmaktadır.

Yaşla birlikte kas-iskelet sisteminde meydana gelen değişiklikler bireylerin duruşunu nasıl etkiler?

Gövde öne doğru eğilmekte, baş boyundan öne doğru yer değiştirmekte ve ayakta duruş sırasında kişinin vücut ağırlık merkezî denge destek noktalarının dışına çıkmaya başlamaktadır.

Yaşın ilerlemesiyle birlikte Kardiovasküler sistemdeki değişiklik nedir?

Atardamar duvarındaki basınç değişikliğine ilişkin refleks aktivitenin ilerleyen yaşlarda daha düşük tepki vermesidir.

Yaşlılarda görülen düşmeye ilişkin risk grupları nelerdir?

Yaşlılarda görülen yaşlanmayla ilgili fakörler, gelişen sağlık sorunları, fiziksel aktivite düzeyi, yaşlının yaşam alanı gibi düşmeye ilişkin risk grupları içsel ve dışsal risk faktörleri olarak kategorize edilebilir.

İçsel risk faktörlerini tanımlayınız.

İçsel risk faktörleri:  Yaşlanma sürecinde vücutta meydana gelen değişiklikler ve sağlık sorunları düşme için içsel risk faktörleri olarak tanımlanabilir.

• Düzgün olmayan zemin
• Kaygan yüzey
• Yetersiz aydınlatma
• Uygun olmayan ayakkabı
• Merdiven ve basamak kenarı
• Güneş yansıması
• Yüksek veya uzak bir yere uzanma gibi riskli aktiviteler

Yukarıda sıralananlan düşmeye ilişkin risk faktörlerinden hangisidir?

Dışsal Faktörler

En sık karşılaşılan kırıklar nelerdir?

Ön kol kemiği kırığı ve kalça kemiği kırığı

Kırığın olmadığı yaralanmalar ne şekilde sonuçlanır?

• Kafa yaralanmaları
• Şişlik ve morarma
• Eklem çıkıkları
• Kas içi kanamalar

Düşme sonrası hareketsizliğe bağlı sağlık sorunları nelerdir?

• Kirli kanın kalbe dönüşünü sağlayan toplardamarlarda tıkanıklık sorunları
• Uzun süreli yatmaya bağlı basınç yaraları
• Cilt dokusunun esneklik yeteneğinde azalma
• İdrar yolları enfeksiyonu
• Akciğerlerde viral veya bakteriyel enfeksiyon
• Kas kitlesi ve kuvvetinde kayıplar
• Eklemlerin hareket genişliğinde kalıcı kayıplar
• Kasların uzama yeteneğinde azalma
• Depresyon
• Sindirim faaliyetlerinde yavaşlama
• Bağımsız hareket etme yeteneğinde azalma
• Temel günlük yaşam becerlerinde (giyinme, temizlik vb.) bağımlılık
• Ayağa kalkmada güçlük, baş dönmesi ve yeniden düşme

Yaşlı bireylerin denge kayıpları ve düşme riskine ilişkin yapılan değerlendirmelerde göz önüne alınması gereken hususlar nelerdir?

Yaşlı bireylerin denge kayıpları ve düşme riskine ilişkin yapılan değerlendirmelerde bireyin psikolojik, sosyal ve bilişsel özellikleri göz önüne alınmalıdır.