Bakım Elemanı Yetiştirme Ve Geliştirme 2 Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Engelli Yetişkinlerin Kişisel Ve Günlük Bakımı

1. Soru

Cildin sağlıklı kalması için bakım hizmeti verenlerin yapması gerekenler nelerdir?

Cevap

Bireyi güneşin zararlı etkilerinden korumalı
Bireyin yanında sigara içilmemeli ve bireyi sigara içilen ortamda bulundurmamalı
Bireye düzenli olarak günlük cilt bakımı yapılmalı
Bireyin sağlıklı bir diyet uygulamasını ve svı tüketmesini sağlamalı
Bireyin aşırı üzüntü ve stres kontrolü için ailesinden ve yakın çevresinden destek almasına yardımcı olmalı
Günlük bakım sırasında, engelli bireyin cildini kesikler, yaralar ve morarmalara karşı devamlı kontrol etmeli

2. Soru

Bası yarası nedir, oluşmaması için bakım hizmeti verenlerin yapması gerekenler nelerdir?

Cevap

Uzun süre sırtüstü, yüzüstü veya yan yatma sonucunda basınç altında kalan bölgelerde oluşan yaralara bası yarası denir. Bu yaralar kısa zamanda derin ülserlere dönüşür, hatta vücut içi boşluklara kadar ilerleyebilir. Bası yaralarının oluşmaması için en önemli faktör noktasal basınçların önlenmesidir. Bakım hizmeti verenler yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı bireyi düzenli olarak pozisyonlama yaparak, noktasal basınçların en aza inmesini sağlamalıdır.

3. Soru

Kesikler ve morarmalar ne sebeple oluşur?

Cevap

Kesikler genelde düzgün ve çizgi halindedir ve genellikle bıçak veya benzeri kesici aletler nedeniyle oluşurlar. Morarmalar ise genellikle ani ve sert bir çarpma sonucu oluşan travmaya veya kullanılan ilaçlara bağlı olabilir. Bazı durumlarda morarmanın nedeni bir iç kanama da olabilir.

4. Soru

Engelli yetişkin bireyde saç bakımı nasıl yapılmalıdır?

Cevap

Suyun sıcaklığı iyi ayarlanmalı, sabun ve şampuan seçiminde hem bireysel isteklere hem de saçın kuru, yağlı ve boyalı olması gibi özelliklerine önem verilmeli, kepekli saçlar mutlaka hekimin önerdiği bakım doğrultusunda yıkanmalıdır. Sabun ve şampuan birikimini önlemek için saçların bol su ile durulanması gerekmektedir. Kurulama sırasında önce havlu, ardından saç kurutma makinesi kullanmak, olası üşütme ve tutulmaları önleyecektir. Fırça ve taraklar kişisel olarak kullanılmalı, sık aralıklarla temizlenip dezenfekte edilmelidir.

5. Soru

Engelli yetişkin erkekte bıyık ve sakal tıraşı nasıl olmalıdır?

Cevap

Tıraş sırasında burun ve kulak bölgesindeki kıllar da kontrol edilmeli, gerektiğinde alınmalıdır. Tıraş köpüğünün özenle seçilmesi, köpüğün fırçayla cilde sürülmesi, tıraş sonrası krem ve losyon kullanımı cilt bakımının aşamalarını oluşturur. Tıraş sonrası bakım için kullanılan parfüm, nemlendirici losyon gibi kozmetik ürünler, cildi tahriş edebileceği için alkol içermemelidir. Pratik olması açısından tıraş makinaları da kullanılabilir.

6. Soru

İstenmeyen tüylerin temizliği nasıl olmalıdır?

Cevap

Kadınların yüzündeki kıllar, rahatsız edici görüntüyü önlemek için belirli aralıklarla alınmalıdır. Tüy dökücü losyon ve kremler cilt için daha uygun olabilir, ancak bireyin bu ürünlere alerjisinin olmadığından emin olunmalıdır. Erkeklerde ise kulak ve burun içindeki tüyler bir uzman tarafından alınmalıdır.

7. Soru

Temizlik amaçlı banyolar nelerdir?

Cevap

Temizlik amaçlı yapılan banyolar; tam yatak banyosu, kısmi yatak banyosu ve duşta/küvette yapılan banyodur. Tam yatak banyosu; bireyin bütün vücudunun yatakta yıkanmasıdır. Kısmi yatak banyosu ise, yatağa bağımlı olan engelli bireyin boyun, eller, perine gibi vücudun belirli bölgelerinin temizliğinin yapıldığı banyo şeklidir. Duş şeklinde ve küvette yapılan banyo çeşidi ise bireyin ayakta, tabure üzerine oturarak veya küvette yıkanmasıdır.

8. Soru

Engelli yetişkin bireylerin günlük bakımı hangi şekillerde yapılmalıdır?

Cevap

Engelli yetişkin bireylerde günlük bakım el ve ayak temizliği bakımı, ağız-diş sağlığı ve temizliği, göz sağlığı ve temizliği, burun temizliği, kulak sağlığı ve temizliği, tuvalet ihtiyacı ve elbise giyimi konularında yardımcı olarak gerçekleşmektedir.

9. Soru

Diyabetik ayak nedir?

Cevap

Kan şekerinin çok yüksek ve düzensiz seyretmesi sonucu damarlarda oluşan kan dolaşımı bozukluğu ayaklarda problemlere neden olur. Yeterli kan ulaşmayan organlarda işlev bozuklukları meydana gelir. Kan şekeri yükseldiğinde, ayaklardaki sinirlerde de hasar oluşur. Sinirler hasara uğradığı zaman ayak ve parmak uçlarında his kaybı meydana gelebilir. Bu nedenle, basınç, ağrı, kesik, yanık ve yaralanmalar hissedilmeyebilir ve bu kesikler, yanıklar ve yaralar ilerleyen süreçte ayak ülserlerine yol açabilir. Bakteri ve mantarlar da şekerli ortamda daha kolay çoğalırlar. Bu nedenle diyabetli bireylerde bakteri ve mantar enfeksiyonu deri bütünlüğünü bozar ve yine yara oluşumuna yol açar. Tedavisiz bırakıldığında, kangrene neden olabilir ve hatta hasar görmüş bölgenin kesilmesi dahi söz konusu olabilir.

10. Soru

Ayakkabı satın almak için en iyi zaman nedir?

Cevap

Ayakkabı satın almak için en iyi zaman günün geç saatleridir. Çünkü günün bu saatleri ayakların biraz şiş olduğu zamanlardır. Ayakların en şiş haliyle rahat edilmişse, doğru bir seçim yapılmış olunur.

11. Soru

Kötü ağız hijyeninin sonuçları nelerdir?

Cevap

Kötü ağız hijyeni; sosyal izolasyon ve depresyon, aspirasyon pnömonisi ve kalp hastalıkları gibi sistemik hastalıklar, kalp, böbrek gibi organların etkilenmesi, diyabeti olan kişilerde glisemik kontrolü olumsuz etkileyebilecek periodontal (diş eti) hastalıklar, malnütrisyon, vitamin eksiklikleri, ağrı, ağız kokusu, diş kaybı, diş çürükleri ve protez stomatiti ile sonuçlanabilir.

12. Soru

Bakım hizmeti verenlerin engellilerin protez dişlerine bakımları nasıl olmalıdır?

Cevap

Bakım hizmeti verenler protezlerin fırçalanması öncesinde ellerini yıkamalı ve eldiven giymelidir. Protezleri temizledikten sonra eldiveni çıkarmalı ve ellerini yıkamalıdır. Protez diş takılmadan önce bireyin ağzını çalkalaması sağlanmalı ve ilk olarak üst dişleri takıldıktan sonra alt dişleri yerleştirilmelidir. Ayrıca yemeklerden sonra, bireyin ağzını deniz suyu gibi bir solüsyonla çalkalaması da sağlanmalıdır. Protezlerin, protez için kullanılan diş fırçası ile temizlenip özel solüsyonda sterilize edilmesi ve koruyucu kutuda saklanması gerekmektedir.

13. Soru

Bakım hizmeti verenlerin engelli yetişkin bireylerin günlük göz bakımında dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Gözler içten dışa doğru temiz, yumuşak, pamuklu bir bezle silinir. Her iki göz aynı bezle silinmemelidir. Birey gözlük kullanıyorsa gözlük camları günlük temizlenmemelidir. Bireyin gözlerinde çapaklanma, kuruma, kızarıklık ve akıntı gözlenmesi durumunda, sorumlu hemşireye bilgi verilmelidir.

14. Soru

Engelli yetişkinin burun temizliği nasıl yapılmalıdır?

Cevap

Burun, yumuşak bir bez ya da kâğıt mendille, üst kısmından hafifçe sıkılarak temizlenmelidir. Birey rahat nefes alana kadar temizlemeye devam edilmeli, ancak birey fazla zorlanmamalı ve bireyden kuvvetli sümkürmesi istenmemelidir. Eğer birey burundan besleniyorsa ya da burundan oksijen desteği almakta ise, bireyin burnu aşağıdan yukarı doğru temizlenmeli ve temizleme sırasında burundaki sondanın yerinden oynamamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca temizleme işleminden sonra buruna nemlendirici sürülmesi de ihmal edilmemelidir.

15. Soru

Bakım hizmeti verenlerin işitme sorunu yaşayan engelli bireylerin kullandıkları işitme cihazının bakımı konusunda dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Kulak kalıpları her gün temiz ve kuru bir bezle silinmelidir.
Kulak kiri kulak kalıbının hortumunu tıkayabilir. Tıkandıysa işitme cihazı firmanın verdiği yardımcı aleti kullanarak kalıbın kanala açılan deliği temizlenmelidir.
Bazı işitme cihazlarında değiştirilebilen mikrofonları koruyan filtreler bulunur. Bu filtrelerin belirli aralıklarla değiştirilmesi gerekir.
Cihaz kullanılmadığı zamanlarda kuru, sıcak olmayan bir odada, pil kapağı açık olarak muhafaza edilmelidir.

16. Soru

Engelli yetişkinlerin idrar tutamama nedenleri nelerdir?

Cevap

Engelli yetişkinlerin idrar tutamama nedenleri, nörolojik patolojiler, tuvalette ne yapıldığını unutma, tuvalete gitmeyi unutma gibi zihinsel problemler, depresyon, stres ve yorgunluk gibi psikolojik problemler, enfeksiyon, ilaca bağlı problemler olabilir.

17. Soru

Temiz Aralıklı Kateterizasyon ve amacı nedir?

Cevap

Temiz Aralıklı Kateterizasyon (TAK), mesane rehabilitasyonunda kullanılan en önemli yöntemdir. TAK uygulamasının amacı, mesanenin bireyin yaşamını kontrol etmesi yerine, bireyin mesanesini kontrol etmesine olanak sağlamak olup, mesanenin etkin boşalmasını ve hastanın kuru kalmasını sağlamaktır. TAK uygulaması, tekrarlayan enfeksiyonlara neden olan içerde biriken idrarı boşaltır ve böbreklerin korunmasına yardımcı olur. TAK uygulamasının yaşam kalitesini artırdığı ve bu yöntemle hastaların daha sağlıklı bir yaşam sürdükleri bilinmektedir.

18. Soru

Görme engelli bireylere sunulacak uyarlanmış teknoloji ürünleri nelerdir?

Cevap